Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΩΝ ΤΟΚΩΝ ΙΙ:

Οι διαπλανητικές συγκρούσεις συμφερόντων, η ευρωπαϊκή διάσταση, οι τρόποι επίλυσης της κρίσης δανεισμού, η ανάγκη εξόφλησης του ελληνικού χρέους, τα προβλήματα της χώρας μας και η υποχρέωση προστασίας του πλούτου της

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

[Συνέχεια από το  μέρος Ι ] ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΧΡΕΟΥΣ

 Συνεχίζοντας, θεωρείται ότι υπάρχουν δύο μόνο τρόποι για να επιλυθεί μία κρίση χρέους αυτού του μεγέθους: Η διαγραφή χρέους ή/και η διάσωση (bailout). Αντίθετα, η κεφαλαιακή ενίσχυση των ελλειμματικών χωρών, δια μέσου της μεταφοράς (transfer union) κεφαλαίων από τις πλεονασματικές (άρθρο μας) δεν συζητείται, ενώ θα μπορούσε να είναι το επακόλουθο της πολιτικής ένωσης της Ευρωζώνης, στα πλαίσια της δημιουργίας των  Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. 

Η διάσωση τώρα μίας χώρας, προϋποθέτει την αύξηση του ποσού που έχει εγκριθεί στο μηχανισμό σταθερότητας EFSF (φαίνεται ότι αποφασίσθηκε ήδη), καθώς επίσης τη διεύρυνση των «πρωτοβουλιών» του – έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε όλα τα πιθανά ενδεχόμενα. Εάν ο μηχανισμός αγόραζε τότε ομόλογα δημοσίου στην πρωτογενή αγορά (επίσης συμφωνήθηκε), θα μπορούσε να βοηθήσει τις αδύναμες χώρες να επανέλθουν στις αγορές, χωρίς το φόβο των υψηλών επιτοκίων. Σε συνδυασμό δε με την «εθελούσια» διαγραφή μέρους των χρεών, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, θα μπορούσε ένας τέτοιος μηχανισμός να δημιουργήσει ξανά βιώσιμες συνθήκες εντός της Ευρωζώνης. Ταυτόχρονα θα μπορούσε να σταθεροποιήσει εκείνες τις χώρες, οι οποίες κινδυνεύουν από ενδεχόμενες διαγραφές χρεών των υπολοίπων (αλυσιδωτή αντίδραση), χωρίς να έχουν οι ίδιες ευθύνη.

Η διάσωση αυτής της μορφής θα ήταν ασφαλώς συνδεδεμένη με διάφορες, φυσικά αυστηρές αλλά μη «υφεσιακές» και δίκαιες προϋποθέσεις, για τις χώρες που θα έκαναν «χρήση» της – χωρίς όμως τη συμμετοχή του ΔΝΤ, το οποίο εξυπηρετεί άλλου είδους σκοπιμότητες (τους τοκογλύφους και το Καρτέλ). Έτσι, θα μπορούσε να επιτευχθεί η πραγματική εξυγίανση των ελλειμματικών χωρών της Ευρωζώνης, η οποία είναι αδύνατον να επιτευχθεί με τις μεθόδους του ΔΝΤ και χωρίς τη στήριξη του μηχανισμού σταθερότητας.

Εάν όμως κάτι τέτοιο δεν συμβεί, αν και φαίνεται ότι έχει πλέον αποφασισθεί σε γενικές γραμμές, τότε είναι πολύ πιθανόν να αναγκασθούν κάποιες χώρες να κηρύξουν μονομερώς στάση πληρωμών – οπότε αρκετές από τις υπόλοιπες θα αναγκασθούν να διαθέσουν τα ίδια ή και περισσότερα χρήματα για τη διάσωση των τραπεζών τους. Εκτός αυτού, το Ευρώ μάλλον θα κατέρρεε και η Ευρωζώνη πιθανότατα θα διαλυόταν, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το σύνολο των κρατών της – ειδικά για τη Γερμανία, η οποία εξάγει σχεδόν το 75% των προϊόντων της στην ΕΕ, σε σταθερούς «πελάτες» και χωρίς να αντιμετωπίζει συναλλαγματικά προβλήματα (άνοδο της αξίας του νομίσματος, εφόσον δεν θα ήταν κοινό κλπ).  

 

Η ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

 

 Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, το νούμερο ένα πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το έλλειμμα, αλλά ούτε και το χρέος – αυτού καθεαυτού. Το πρόβλημα της χώρας μας, όπως και πολλών άλλων υπερχρεωμένων κρατών (επιχειρήσεων και νοικοκυριών επίσης), είναι οι τόκοι – έτσι όπως διαμορφώνονται από τα τοκογλυφικά επιτόκια των αγορών, τα οποία ουσιαστικά προσδιορίζονται από το Βατικανό του Κεφαλαίου: την τράπεζα διεθνών διακανονισμών, την οποία έχουμε αναλύσει διεξοδικά. Ο Πίνακας ΙΙ είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Μεγέθη κρατικού προϋπολογισμού σε εκ. €

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος / Νομισματική Πολιτική 2010 – 2011

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙ, οι τόκοι το 2011 θα είναι κατά 6,2 δις € υψηλότεροι, σε σχέση με το 2007 – ενώ θα συνεχίσουν να αυξάνονται ακόμη περισσότερο, επιδεινώνοντας διαρκώς τη θέση μας. Ουσιαστικά, εάν υπολογίσουμε ένα μέσο επιτόκιο δανεισμού ύψους 5% ετήσια, αυτό σημαίνει ότι σε 20 περίπου έτη πληρώνεται ολόκληρο το δημόσιο χρέος (κεφάλαιο), το οποίο όμως συνεχίζουμε να χρωστάμε εξ ολοκλήρου.

Το ίδιο συμβαίνει με τις επιχειρήσεις, οι οποίες επιβαρύνονται με υψηλότερα επιτόκια, καθώς επίσης με τα νοικοκυριά (ιδιώτες), τα οποία πολλές φορές (πιστωτικές κάρτες) χρεώνονται με επιτόκια της τάξης του 20% – γεγονός που σημαίνει ότι, σε  5 χρόνια οι τράπεζες εισπράττουν το σύνολο του δανείου τους, δια μέσου των τόκων, ενώ τα νοικοκυριά συνεχίζουν να το οφείλουν.      

Κατά την άποψη μας λοιπόν, η λύση που οφείλουμε να επιδιώξουμε δεν είναι άλλη, από την «εκδίωξη» του ΔΝΤ και την αποπληρωμή, την ολοσχερή εξόφληση δηλαδή του συνολικού δημοσίου χρέους της χώρας μας σε 40 ισόποσες ετήσιες δόσεις, με επιτόκιο ίσο με αυτό που δανείζονται οι τράπεζες (με το βασικό της ΕΚΤ, το οποίο σήμερα ανέρχεται στο 1%) – παραμένοντας «έντιμοι» και χωρίς να ζητήσουμε την παραμικρή διαγραφή (haircut).   

Στην περίπτωση αυτή, οι ετήσιοι τόκοι για το σύνολο των χρεών μας (περί τα 340 δις €, εκ των οποίων τα 100 δις € ανήκουν σε Έλληνες – τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, αμοιβαία, ιδιώτες), θα ήταν περίπου 3,4 δις € το πρώτο έτος (μειούμενοι στη συνέχεια), ενώ τα χρεολύσια 8,5 δις € το χρόνο – συνολικά λοιπόν 11,9 δις €. Ο Πίνακας ΙΙΙ που ακολουθεί είναι επιβοηθητικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙΙ: Χρηματοδοτικές ανάγκες κρατικού προϋπολογισμού 2011 σε εκ. €

* Ουσιαστικά είναι 40 δις €, όπως στον Πίνακα Ι. Διαμορφώθηκαν στα 46,5 δις € επειδή λάβαμε καθυστερημένα τη δόση από την ΕΕ, τον Ιανουάριο του 2011.

Πηγή: Προϋπολογισμός 2011, σελίδα 74

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Εάν από το προϋπολογιζόμενο έλλειμμα του 2011, το οποίο εμφανίζεται στον Πίνακα ΙΙΙ (20,857 δις €), αφαιρέσουμε τους τόκους (15,92 δις €) και προσθέσουμε τα «νέα τοκοχρεολύσια» (11,9 δις €), το συνολικό ποσόν που θα απέμενε για χρηματοδότηση θα ήταν 16,837 δις € συν περίπου 2,5 δις € (ταμείο σταθερότητας κλπ) – οπότε γύρω στα 19,34 δις € (το έλλειμμα του 2011 θα διαμορφωνόταν στα 8,34 δις € σαν αποτέλεσμα των χαμηλότερων τόκων, ή στο 3,65% του προϋπολογιζόμενου ΑΕΠ των 228.408 εκ. € για το 2011).

Αυτά τα 19,34 δις € θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν με την έκδοση Εθνικών ομολόγων σε ετήσια βάση (εσωτερικός δανεισμός), έως εκείνο το χρονικό σημείο που θα καλύπτονταν από τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού (σωστή αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, μείωση των περιττών κρατικών δαπανών, φορολόγηση των «εμπορικών» πολυεθνικών επί του τζίρου κλπ) – κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί, εάν βέβαια επανερχόταν η αισιοδοξία στην Ελλάδα, μέσα από την προοπτική για το μέλλον (εξόφληση του χρέους σε 40 έτη, με 1%), καθώς επίσης εάν κέρδιζε η Πολιτεία την εμπιστοσύνη των Πολιτών της.

Στην περίπτωση δε των εθνικών ομολόγων, οι όποιοι τόκοι θα παρέμεναν εντός της Ελλάδας, οδηγούμενοι στις επενδύσεις ή στην κατανάλωση – γεγονός που σημαίνει ότι, αφενός μεν θα αυξανόταν το ΑΕΠ μας, αφετέρου ένα μέρος τους θα επέστρεφε ξανά στο δημόσιο. Επομένως, η ωφέλεια για την Ελλάδα θα ήταν πολλαπλή ενώ, στην αντίθετη περίπτωση (δανεισμός από ξένους), η ζημία είναι πολλαπλή, παράλληλα με τις αρνητικές εξαρτήσεις, καθώς επίσης με τους κινδύνους για την εθνική μας κυριαρχία.       

Ειδικά όσον αφορά την πρόσφατη σύνοδο κορυφής, όπου η Γερμανία φαίνεται να συναίνεσε στη μείωση του επιτοκίου κατά 1%, μόνο για τα 110 δις € του δανείου μας από το μηχανισμό, υπό την προϋπόθεση της εκποίησης δημόσιας περιουσίας ύψους 50 δις € (!), η ανάγκη «απεξάρτησης» μας από το «άρμα» της, το οποίο ανήκει φυσικά στο διεθνές Καρτέλ, είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική.

Άλλωστε, υπάρχει και μία δεύτερη, εναλλακτική λύση, την οποία έχουμε αναλύσει σε προηγούμενο άρθρο μας: ο μηδενισμός του χρέους. Προφανώς υπάρχουν πολλές άλλες ακόμη, οι οποίες δεν μεταθέτουν το πρόβλημα επαυξημένο στο μέλλον, αλλά το επιλύουν ριζικά στο παρόν. Σε κάθε περίπτωση, όταν μία οικονομία επιβαρύνεται με επιτόκια που υπερβαίνουν το ρυθμό ανάπτυξης της, η αύξηση των χρεών της δεν είναι δυνατόν να αποφευχθεί.        

 

Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΩΝ ΤΟΚΩΝ

 

 Οι τόκοι, στην ευρύτερη έννοια τους, είναι «μακράν» το σημαντικότερο πρόβλημα της Ελλάδας – ταυτόχρονα, η «κακοδιαχείριση» επιτοκίων και χρεών, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ελαττώματα της «φυλής» μας (σε πλήρη αντίθεση με τους Εβραίους). Στους τόκους κυρίως οφείλεται το συνεχές άγχος των Ελλήνων, καθώς επίσης η κακή ποιότητα ζωής στην Ελλάδα – χωρίς φυσικά να υποτιμούμε την απίστευτη διαφθορά του συνολικού σχεδόν πολιτικού μας συστήματος (πάντοτε με φωτεινές εξαιρέσεις), την καταστροφική γραφειοκρατία, την προχειρότητα, τα προβλήματα στην ίδρυση, λειτουργία και κλείσιμο των επιχειρήσεων, όπως και πολλά άλλα  

Ειδικότερα, αρκετοί Πολίτες της χώρας μας, ιδιαίτερα το δημόσιο, καθώς  επίσης οι πάσης φύσεως μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είναι ουσιαστικά θύματα των τόκων – συνήθως με δική τους υπαιτιότητα. Η αιτία είναι το ότι, έχουν συνηθίσει αφενός μεν να δανείζονται αλόγιστα, χωρίς να διαπραγματεύονται καν τα επιτόκια, αφετέρου να μην εξοφλούν σωστά τις υποχρεώσεις τους – καθώς επίσης να μην διαχειρίζονται ορθολογικά τις «μετρητοίς» πληρωμές τους, απαιτώντας λογικές εκπτώσεις (εντελώς αντίθετα από αυτά που συμβαίνουν στη Γερμανία).  

Άμεσα (επιτόκια) ή έμμεσα (τιμές αγοράς) λοιπόν, αρκετοί Έλληνες επιβαρύνονται με τεράστιους τόκους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ξεχρεώσουν σχεδόν ποτέ τα δάνεια τους – ή να μην καλυτερεύουν, όσο αξίζουν, την ποιότητα ζωής τους, παρά το ότι εργάζονται πολύ περισσότερο, από όλους τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Για παράδειγμα, επειδή το Ελληνικό Δημόσιο αργεί συστηματικά να πληρώσει τους προμηθευτές του, χρεώνεται με σημαντικά υψηλότερες τιμές τα προϊόντα που αγοράζει – ειδικά τα φάρμακα και τον εξοπλισμό. Οι υψηλότερες αυτές τιμές (πολλές φορές υπερδιπλάσιες) είναι ουσιαστικά τόκοι, οι οποίοι πολύ συχνά αντιπροσωπεύουν ετήσια επιτόκια της τάξης του 100%. Αυτό σημαίνει ότι, κάθε χρόνο εξοφλείται το κεφάλαιο μέσω των τόκων, ενώ το δημόσιο συνεχίζει να το χρωστάει, επιβαρύνοντας, δυσανάλογα και αδικαιολόγητα, τις δαπάνες του προϋπολογισμού. Το ίδιο συμβαίνει φυσικά και με πολλές μεγάλες ή μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς επίσης με αρκετούς καταναλωτές.

Από την άλλη πλευρά, αρκεί να αναφέρουμε ότι, η καθυστέρηση μίας δόσης προς το δημόσιο χρεώνεται έως και 1,5% μηνιαία (18% επιτόκιο – εξόφληση σε πέντε χρόνια του κεφαλαίου μέσω των τόκων, το οποίο συνεχίζουμε να χρωστάμε), για να κατανοήσουμε το μέγεθος του προβλήματος – το οποίο επεκτείνεται στα επιτόκια υπερημερίας κλπ, ειδικά αυτά των πιστωτικών καρτών, τα οποία είναι τουλάχιστον εγκληματικά.

Φυσικά, όσον αφορά το δημόσιο, η καθυστέρηση των πληρωμών, εκτός του ότι προκαλεί τη δυσανάλογη αύξηση των τιμών αγοράς του, «προσελκύει» παράλληλα τη διαφθορά – η οποία επιδεινώνει ακόμη περισσότερο το κόστος του. Το γεγονός αυτό είναι απόλυτα γνωστό στους αρχιερείς των διαφθορέων, στη γερμανική βιομηχανία, η οποία εκμεταλλεύεται τα μέγιστα την απίστευτη ανοησία της χώρας μας. Επίσης στις τράπεζες, οι οποίες απομυζούν στην κυριολεξία τους Έλληνες οφειλέτες, «διατηρώντας» τους πάντοτε χρεωμένους.

Στο συγκεκριμένο πρόβλημα θα έπρεπε ίσως να επικεντρωθούν οι προσπάθειες της Πολιτείας, επειδή η επίλυση του θα ήταν πιθανότατα το έναυσμα που χρειάζεται η χώρα μας, για να ξεφύγει από την ύφεση και να οδηγηθεί στην ανάπτυξη. Κατά την άποψη μας, εάν τοποθετούνταν όρια στα επιτόκια των τραπεζών, παράλληλα με τη διαγραφή τόκων των καταναλωτών ή των επιχειρήσεων, οι οποίες αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, θα δημιουργούνταν πολύ γρήγορα εκείνες οι προϋποθέσεις, τις οποίες χρειάζεται η Ελλάδα για να αναπτυχθεί ορθολογικά (κάτι που όμως πολύ δύσκολα θα μπορούσε να επιτευχθεί από κόμματα, τα οποία χρωστούν τα ίδια δεκάδες εκατομμυρίων στις τράπεζες, με αποτέλεσμα να υπακούουν στις «εντολές» τους).   

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

 Όπως έχουμε επανειλημμένα αναφέρει, το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι οικονομικό, αλλά πολιτισμικό. Ουσιαστικά ζούμε σε μία πανέμορφη, πάμπλουτη χώρα, την οποία δυστυχώς δεν εκτιμούμε όσο πρέπει και δεν προστατεύουμε όσο θα μπορούσαμε. Η πατρίδα μας, εκτός του ότι έχει το μικρότερο συνολικό χρέος σε όλη την Ευρώπη, με υγιείς τράπεζες και με μη προβληματική αγορά ακινήτων, διαθέτει σημαντικότατη ακίνητη περιουσία, καθώς επίσης αρκετές δημόσιες, κοινωφελείς και άλλες επιχειρήσεις – ενώ πολλές δυτικές χώρες, χωρίς να εξαιρούνται η Γερμανία και η Μ. Βρετανία, έχουν «ξεπουληθεί», ανήκοντας στην κυριολεξία στους φοροφυγάδες του Καρτέλ.   

Δυστυχώς, επειδή η Ελλάδα είναι πάμπλουτη, υποφέροντας παράλληλα από μία άνευ προηγουμένου κακοδιαχείριση των οικονομικών της, από τις κυβερνήσεις των τελευταίων τριάντα ετών (από την ολλανδική νόσο επίσης), ευρίσκεται στην κυριολεξία στο μάτι του κυκλώνα – με τους «υπηρέτες» των αγορών στις Η.Π.Α., στη Γερμανία κλπ, να κάνουν ότι μπορούν για να λεηλατήσουν τον πλούτο της (επιχειρήσεις και ακίνητη περιουσία, ιδιώτες και δημόσιο).

Σε αυτούς οι οποίοι ισχυρίζονται ότι δεν παράγουμε τίποτα, ίσως αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι, η αξία ενός παραδεισένιου νησιού μας, όπως για παράδειγμα της Μυκόνου ή της Κέρκυρας, υπερβαίνει την αξία πολλών μαζί βιομηχανικών μονάδων – ενώ ουσιαστικά οι Έλληνες αντιπαθούν τη βιομηχανία, επιλέγοντας αντί αυτής το φυσικό περιβάλλον (χωρίς να σημαίνει ότι, δεν πρέπει να δραστηριοποιηθούμε περισσότερο στην παραγωγή προϊόντων). Επίσης ότι, διαθέτουμε την νούμερο ένα ναυτιλία στον κόσμο, παρά το ότι ο πληθυσμός μας δεν υπερβαίνει τα 11 εκατομμύρια.  

Ανεξάρτητα όμως από τη συγκεκριμένη διαπίστωση, οφείλουμε κατά την άποψη μας να αλλάξουμε αμέσως τρόπο ζωής – διαχειριζόμενοι σωστά τα οικονομικά μας και ελέγχοντας ενεργητικά την Πολιτεία (άμεση δημοκρατία), αλλά και τα ΜΜΕ, εάν δεν θέλουμε να χρεοκοπήσουμε χωρίς λόγο ή να γίνουμε προτεκτοράτο ενός οποιουδήποτε άλλου κράτους. Ειδικά όσον αφορά τα σημερινά προβλήματα μας, επιθυμούμε να τονίσουμε ακόμη μία φορά ότι, πρέπει να επιδιώξουμε την ολοκληρωτική εξόφληση του δημοσίου χρέους μας με ετήσιες, εφικτές και μακροπρόθεσμε δόσεις, με το ελάχιστο δυνατόν επιτόκιο.

Ολοκληρώνοντας, ίσως η παρούσα κρίση να μας αναγκάσει να μάθουμε να εκτιμάμε και να προστατεύουμε αυτόν τον παράδεισο που μας προσφέρθηκε, καθώς επίσης τη Δημοκρατία μας – η οποία, αν και δύσκολη στη λειτουργία της, πράγματι αρκετά προβληματική, είναι κατά πολύ προτιμότερη και ασύγκριτα πιο ανθρώπινη, από τον απολυταρχικό καπιταλισμό της Ασίας και το μονοπωλιακό της «δύσης».

 

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 12. Μαρτίου 2011,  viliardos@kbanalysis.com      

 

* Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2305.aspx