Το κεφάλι του Προδρόμου…

 

Του Παπα Ηλία Υφαντή

 

Ο άγγελος, που προανήγγειλε στο Ζαχαρία τη γέννηση του Προδρόμου, είπε ότι ο γιος του θα γινόταν μέγας. Αλλά ο Ζαχαρίας, προκειμένου να γίνει πραγματικότητα, με την κοσμική έννοια, η προαναγγελία του αγγέλου, δεν θα μπορούσε να στείλει το γιο του, σε κάποια περίφημη στρατιωτική σχολή.

Με δεδομένες τις πολιτικοστρατιωτικές, για το Ισραήλ, συνθήκες κατά την εποχή εκείνη. Για να μπορέσει, έτσι, να γίνει ένας απ' τους μεγάλους στρατηλάτες της ιστορίας. 

Απ' αυτούς, των οποίων η μεγαλοσύνη μετριέται, συνήθως, απ' τις χιλιάδες και τα εκατομμύρια των ανθρώπων, που εξοντώνουν. Απ' τις πόλεις και τις χώρες, που καταστρέφουν. Και τα πάσης φύσεως κακουργήματα, που τους επιτρέπει η «ύβρις» της τερατώδους εξουσίας τους να διαπράττουν.

Ούτε οι οικονομικές δυνατότητες επέτρεπαν, σ' έναν φτωχό ιερωμένο της ορεινής Ιουδαίας, να στείλει το γιό του σε κάποια απ' τις περίφημες ρητορικές σχολές της εποχής εκείνης. Ώστε να γίνει πολιτικός απατεώνας, τον οποίο η κυρίαρχη Ρώμη, θα τον χρησιμοποιούσε, για να ληστεύει τους υποταγμένους σ' αυτήν λαούς. Όπως τώρα συμβαίνει με την Αμερική και τη Γερμανία ή τις διάφορες πολιτικοοικονομικές μαφίες, όπως Μπίλντεμπεργκ… 

Που χρησιμοποιούν, προδότες πολιτικούς, για να καταδυναστεύουν χώρες και λαούς. Μεταξύ των οποίων και το δικό μας λαό και την πατρίδα μας. Ούτε ακόμη θα μπορούσε να τον στείλει σε κάποια απ' τις περίφημες φιλοσοφικές σχολές της εποχής εκείνης. Για να γίνει κάποιος απ' αυτούς, των οποίων οι πέννες και τα λόγια γίνονται λόγχες για την περιφρούρηση του εκάστοτε κατεστημένου. Όπως συμβαίνει με τις σύγχρονες «διανοούμενες πόρνες»:  Κάποιους δημοσιογράφους και άλλους ψευτοδιανοούμενους. Οι οποίοι λειτουργούν, ως πληρωμένοι δολοφόνοι…

Αλλά κι αν ακόμη το μπορούσε το βέβαιο είναι ότι δεν θα υπέκυπτε σε κανέναν απ' τους παραπάνω προκλητικούς πειρασμούς. Γιατί τα δικά του ιδανικά ήταν τελείως διαφορετικά. Γι' αυτό, ύστερα απ' τα στοιχειώδη γράμματα, ο Πρόδρομος τις «μεταπτυχιακές» του σπουδές τις έκαμε στην έρημο. Στην οποία έτρεχαν πλήθη λαού, για να διδαχθούν τρόπους ζωής: Ατομικής και κοινωνικής. Με κυρίαρχα, βέβαια, μαθήματα, τη μετάνοια, στο προσωπικό επίπεδο και τη δικαιοσύνη, στο κοινωνικό.

Αλλά τα τέτοιου είδους μαθήματα ήταν φυσικό και επόμενο να ενοχλήσουν θανάσιμα το κατεστημένο της εποχή του. Με πρώτο βέβαια και χειρότερο τον μεγαλειότατο Ηρώδη. Τον οποίο, όπως μας λέει ο Λουκάς, ήλεγχε «περί πάντων των πονηρών ων εποίει». Μεταξύ των οποίων και για την διαβόητη Ηρωδιάδα…. Με αποτέλεσμα να λάβει εναντίον του Προδρόμου τα γνωστά, προσήκοντα, στα ήθη των εκάστοτε εξουσιαστών, δολοφονικά μέτρα.

Ανάλογα με αυτά, που χρησιμοποιούν οι εντιμότατοι και εξοχότατοι διαχρονικοί Ηρώδες. Για να δολοφονούν τους λαούς και τους αντίστοιχα, αληθινούς, κατά το μάλλον ή ήττον, πνευματικούς ανθρώπους.

Είναι δε χαρακτηριστικό ότι, σε πολλές εικόνες του, παρουσιάζεται ο Πρόδρομος να κρατεί «την κεφαλήν του επί πίνακι». Όπως ο Ηρώδης την πρόσφερε στη Σαλώμη. Και η Σαλώμη στη μεγαλειότατη μητέρα της… Σάμπως έτσι – δείχνοντας το κεφάλι του – να θέλει να φωνάξει στις ερμιές όλων των τόπων και όλων των εποχών:

Θέλετε να μάθετε ποιοι κρατούν στα χέρια τους τις τύχες του κόσμου; Και πόσο σέβονται τα κεφάλια, που μιλούν για το δίκιο και την αλήθεια! Και ποιοι είναι οι νομομαθείς και οι προφέσορες, με τα πάσης φύσεως φαρισαϊκά τους κατασκευάσματα (ΟΗΕ, κλπ), που σιγοντάρουν τα κακουργήματά τους!

Και ποιοι είστε σεις, που τους χειροκροτείτε και τους ζητωκραυγάζετε και τους ψηφίζετε, για να μπορούν να κακουργούν απεριόριστα και ασύδοτα!…  Όπως τα ανθρωπόμορφα τέρατα, που εξολόθρευσαν το λαό του Αφγανιστάν και του Ιράκ και της Λιβύης και τώρα της Συρίας. Και τόσους άλλους λαούς και χώρες. Με άλλα δολοφονικά μέσα: Όπως εμάς και την πατρίδα μας… Ιδού η απόδειξη!

 

παπα-Ηλίας, 29-08-2012, http:papailiasyfantis.wordpress.com

 Μιά ορθόδοξη μαρτυρία στήν Γαλλία – Μέρος ΙΙΙ – Τελευταίο

 

Συνέντευξη μέ έναν Γάλλο ορθόδοξο Ιερέα [π. Πέτρο Deschamps]

 

Συνέχεια από το Μέρος ΙΙ

Ενότητα Ορθοδοξίας

21. Ένα θέμα πού αντιμετωπίζουν οι ορθόδοξες Εκκλησίες είναι αυτό τής διαφορετικής εθνότητος καί γλώσσας τών πιστών, πού σέ κάποιες περιπτώσεις καταλήγει σέ εθνοφυλετισμό. Είναι ορατός ο κίνδυνος πολυδιάσπασης τής φωνής τής Εκκλησίας στήν Γαλλία όπου ζήτε; Ποιά είναι τά κυριώτερα ενοποιητικά στοιχεία γιά τούς Ορθοδόξους τής Ευρώπης;

Δυστυχώς, αυτός ο κίνδυνος υπάρχει πάντα, ακόμα κι άν ήταν πιό ορατός μετά τίς μεγάλες μεταναστεύσεις, ρωσικές αλλά καί ελληνικές, από τήν αρχή τού 20ού αι. Τήν εποχή εκείνη οι Ορθόδοξοι συγκεντρώνονταν ομαδικά στήν Εκκλησία τής πίστης τους, αλλά προπαντός σέ αυτήν πού τούς θύμιζε τίς γλώσσες τους, τίς οικογένειές τους, τίς χώρες τους καί τίς παραδόσεις τους πού δέν ήθελαν νά χάσουν. Από αντίδραση, κάποιοι Γάλλοι έγιναν Ορθόδοξοι χάρη στήν επαφή τους μέ τούς μετανάστες πού επιθυμούσαν νά μεταφέρουν τό ορθόδοξο μήνυμα στήν πατρίδα πού θά τούς δεχόταν- αισθάνθηκαν απομονωμένοι καί μερικές φορές μέ τήν σειρά τους ενεργούσαν εθνοφυλετικά, εξέπιπταν στόν εθνοφυλετισμό.

Είναι ένα ευαίσθητο σημείο πού δέν πρέπει νά αντιμετωπίζεται παρά μόνο μέσα στήν Εκκλησία, τό Σώμα τού Χριστού. Έχουμε στήν Ρουμανική μας Μητρόπολη έναν Ρουμάνο Μητροπολίτη, πού ζή στήν Γαλλία εδώ καί πολλά χρόνια, μιλάει τέλεια τά γαλλικά, καθώς εκτός από τίς θεολογικές σπουδές του στήν Ρουμανία, σπούδασε επίσης στό Ινστιτούτο τού Αγίου Σεργίου στό Παρίσι καί ήταν μοναχός σέ ένα Μοναστήρι στήν Γαλλία. Ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιωσήφ είναι πολύ ιεραποστολικός, επικουρούμενος επίσης από τόν βοηθό του Επίσκοπο Μάρκο, Γάλλο πού μιλάει ρουμανικά αφού ήταν μοναχός σέ γαλλικό Μοναστήρι. Ο Μητροπολίτης μας προτρέπει τούς συμπατριώτες του Ρουμάνους, τήν πλειοψηφία τών πιστών πού είναι εγκατεστημένοι στήν Γαλλία, νά ενσωματωθούν τελώντας τίς ακολουθίες σιγά σιγά στά γαλλικά, γιατί διαφορετικά τά παιδιά τους καί τά εγγόνια τους πού έχουν γεννηθή στήν Γαλλία κινδυνεύουν νά μήν έλθουν πλέον στήν Εκκλησία. Κατά συνέπεια, ζητάει από τούς Ιερείς του νά τελούν τίς ακολουθίες κατά τό δυνατόν στά γαλλικά. Αλλά είναι προφανές ότι οι Ρουμάνοι, κυρίως οι νεοαφιχθέντες, πρέπει νά αισθάνωνται τίς ενορίες τους λίγο σάν τό σπίτι τους, ξαναβρίσκοντας μερικές φορές τήν γλώσσα τους καί τά παραδοσιακά τους τραγούδια, ιδιαίτερα κατά τήν διάρκεια τών ενοριακών τους εορτών. Αυτό εξάλλου είναι ένας εμπλουτισμός γιά τούς Γάλλους πιστούς. Τό πέρασμα στήν τοπική γλώσσα εξαρτάται επίσης από τήν παρουσία Γάλλων πιστών μέσα στις ρουμανικές Ενορίες.

Στήν ενορία μας – καί αυτό τό οφείλουμε στόν Θεό – έχουμε μιά γόνιμη συνεργασία. Τελούμε τίς ακολουθίες κυρίως στά γαλλικά μέ κάποιες δεήσεις ή κεντρικά σημεία (Πάτερ ημών, Πιστεύω) στά ρουμανικά. Κατά τήν διάρκεια τών βαπτίσεων, γάμων, κηδειών (όταν οι οικογένειες έρχονται από τό εξωτερικό) τελούμε τίς ακολουθίες στά ρουμανικά… ακόμα καί στά ελληνικά… Τό Πάσχα τό «Πάτερ ημών» διαβάστηκε σέ δέκα γλώσσες. Ήταν μιά ευλογημένη νύχτα Αναστάσεως μέ τόν ορθόδοξο λαό ενωμένο μέσα στό Σώμα τού Χριστού, πέρα από γλώσσες καί έθιμα.

Τό σημαντικότερο στοιχείο ενότητας γιά τούς Ορθοδόξους στήν Ευρώπη είναι χωρίς αμφιβολία η θεία Λειτουργία καί η επιστροφή στήν Αποστολική Παράδοση με τήν τήρηση μέσα στήν καρδιά τών αρχών τού αγίου Αποστόλου Παύλου: νά γίνουμε Γάλλοι μέ τούς Γάλλους μέ στόχο τήν Ορθόδοξη Ιεραποστολή στήν Γαλλία. Αλλά ο στόχος πού πρέπει νά πετύχουμε είναι ότι εν Χριστώ δέν υπάρχουν πλέον ούτε Γάλλοι ούτε Ρουμάνοι ούτε Έλληνες ούτε Ρώσοι, αλλά ο Χριστός είναι ζωντανός για όλους!!

Από εκκλησιολογική άποψη, ένα σπουδαίο καί μοναδικό γεγονός στήν Δυτική Ευρώπη είναι ότι υπάρχει στήν Γαλλία μιά Συνέλευση (σ.: πρόκειται γιά τήν Σύνοδο Ορθοδόξων Επισκόπων υπό τήν προεδρεία τού Μητροπολίτου Γαλλίας τού Οικουμενικού Πατριαρχείου) πού ενώνει όλους τούς ορθοδόξους Επισκόπους καί Μητροπολίτες οι οποίοι κατοικούν στήν χώρα μας. Ο καθένας από αυτούς παραμένει μέλος τής αγίας Συνόδου, από τήν οποία προέρχεται καί προεδρεύει καί εμψυχώνει τήν εκκλησιαστική ζωή τών κοινοτήτων τών μεταναστών στήν Γαλλία, πού κατάγονται από τήν δική του χώρα (διασπορά). Κάποιοι Μητροπολίτες, όπως ο Μητροπολίτης Ιωσήφ, ενθαρρύνουν επίσης τήν δημιουργία γαλλόφωνων Ενοριών, γαλλορουμανικών Ενοριών, οι οποίες μερικές φορές συγκεντρώνουν, όπως στήν Besancon γιά παράδειγμα, όλους τούς Ορθοδόξους τού τόπου καί όχι μόνον τούς Ρουμάνους καί Γάλλους πιστούς.

Νέοι

22. Πώς αντιμετωπίζετε τήν κατήχηση καί τήν χριστιανική διαπαιδαγώγηση τών νέων τής Ενορίας σας;

Προσπαθούμε νά έχουμε υπεύθυνα πρόσωπα πού κάνουν τήν κατήχηση στούς νέους σέ διαφορετικά επίπεδα. Αλλά τόν περισσότερο χρόνο η εκπαίδευση συμπληρώνεται στήν ορθόδοξη οικογένεια. Οι γιοί τού Διακόνου μας, γιά παράδειγμα, πηγαίνουν συχνά στό Μοναστήρι, κατ' αρχάς μέ τούς γονείς τους, τώρα μόνοι τους. Καί επιπλέον, ο Μητροπολίτης μας Ιωσήφ, βοηθούμενος από τόν Επίσκοπο Μάρκο καί από τούς Ιερείς, είναι θερμός ιεραπόστολος τών νέων. Έτσι, οι νέοι μας έχουν ένα μεγάλο προνόμιο, νά μπορούν νά βιώσουν τήν πίστη τους συμμετέχοντας μαζί του σέ διάφορες δραστηριότητες (συναντήσεις, κατασκηνώσεις καλοκαιρινές, προσκυνήματα κλπ.). Υπάρχει επίσης ο σύλλογος "Νήψις", πού απευθύνεται στούς νέους οι οποίοι φροντίζουν νά συντονίζουν τίς δραστηριότητες στούς νέους. Επίσης, ο σύλλογος "Άξιος", πού εμψυχώνεται από νέους, γιά φιλανθρωπικά έργα (ορφανά, αλληλοβοήθεια, νοσοκομεία κλπ.).

23. Εμφανίζεται στόν δυτικό κόσμο, κυρίως στήν Αμερική, αλλά σιγά-σιγά διαδίδεται καί σέ άλλες χώρες, μιά τάση τών νέων πού εκφράζεται μέ τήν φράση: «Θρησκεύω, αλλά δέν εκκλησιάζομαι», δηλαδή πιστεύω στόν Θεό, αλλά αρνούμαι τήν ορατή δομή τής θρησκείας. Έχετε αντιληφθή κάτι τέτοιο σέ γνωστούς νέους σας; Τό έχετε αντιμετωπίσει; Τί θά λέγατε, ως Ορθόδοξος Ιερέας, σέ έναν νέο πού θά σάς έλεγε κάτι τέτοιο;

Ναί, είναι σοβαρό! Πρέπει νά πούμε ότι σέ αυτόν τόν κόσμο τής απόλυτης καί συνεχούς διάσπασης (όπως ποτέ στό παρελθόν, μέ μέσα στήν διάθεση όλων), μέσα σέ αυτήν τήν κοινωνία πού δέν υποστηρίζει τήν ησυχία, τήν μοναξιά καί θά πρόσθετα πού μάς εκπαιδεύει νά παίρνουμε ένα άμεσο αποτέλεσμα – ένα μετρήσιμο κέρδος – οι ακολουθίες καί η λειτουργία δέν ανταποκρίνονται καθόλου στά κριτήρια τους.

Σέ αυτόν τόν καθ' υπερβολή ηδονιστικό κόσμο, όπου η «στιγμιαία» ευχαρίστηση είναι ο πρώτος στόχος, οι ασκητικές αξίες τής Εκκλησίας δέν ενθουσιάζουν τούς νέους. Αυτοί πού είναι πιστοί, προτιμούν νά ζούν σιωπηλά ή αλλιώς μέσα σέ ομάδες, (Ευαγγελικές ή άλλες), πού υιοθετούν τίς μουσικές τους καί τούς προσφέρουν ένα συναρπαστικό πεδίο δράσης πού ενεργοποιεί έναν στόχο πού εκτιμά ιδιαίτερα μιά νεότητα… κουρασμένη….!

Έχουμε μιά τεράστια υπευθυνότητα καί σ' αυτό μπροστά στόν Χριστό! Δέν έχουμε καμμία μαγική λύση. Πολύ συχνά – τό ομολογώ – «ικανοποιούμεθα» νά περιμένουμε στήν προσευχή… Όταν η δοκιμασία έρχεται, μερικές φορές συνδεδεμένη μέ μιά απλή κατάθλιψη προκαλούμενη από τό κενό αυτού τού τρόπου ζωής, τότε υποδεχόμαστε τόν νέο καί προσπαθούμε νά τόν κάνουμε νά έρθη στήν Εκκλησία, ίσως μέ τό νά τού πούμε νά έλθη στήν αρχή τουλάχιστον νά συμμετάσχη στόν Εσπερινό, νά ανάψη ένα κερί, νά εξομολογηθή. Γιατί η Εκκλησία μπορεί νά είναι μιά αληθινή προσωπική καί κοινοτική απάντηση στό υπαρξιακό κενό. Ο ιερομόναχος Σωφρόνιος, τής Μητρόπολης τής Λάρνακας, μού διηγήθηκε ότι αυτό τό φαινόμενο αρχίζει νά εδραιώνεται στήν Κύπρο, αλλά πρόσθεσε «τήν περίοδο τής Σαρακοστής ο σύνδεσμος μέ τό βάπτισμα είναι τόσο δυνατός, πού οι νέοι έρχονται καί εξομολογούνται!»

Όταν βαπτίζονται ναί… αλλά κι ακόμα, όταν δέν είναι ακόμα βαπτισμένοι, τότε θά έπρεπε νά είμαστε αληθινά πιό «εμπνευσμένοι". Προφανώς μέσα στήν Εκκλησία εξηγούμε στούς γονείς τήν σημασία τού βαπτίσματος, αλλά προπαντός τήν σημασία τού νά συμμετάσχη κανείς μετά τό βάπτισμα καί στήν ευχαριστιακή ζωή. Πρέπει νά προσθέσουμε όμως ότι κάποιοι νεαροί ενήλικες ψάχνουν νά βρούν τήν ησυχαστική ζωή μέσα στά Μοναστήρια πού είναι πιστά στήν Ορθόδοξη Παράδοση.

24. Τί θά μπορούσε νά ωφεληθή ένας Έλληνας Ορθόδοξος από τήν Ευρώπη;

Ίσως νά συναντήση άλλους νέους Ορθοδόξους, Ρουμάνους, Γάλλους ή Ρώσους.

Αλλά, επίσης, νά ανακαλύψη ότι, παρά τά λάθη καί τίς περιπλανήσεις, υπάρχουν νέοι μή Ορθόδοξοι, οι οποίοι είναι πειθαρχημένοι, πού σέβονται τούς κανόνες, τούς νόμους, τό κράτος καί οι οποίοι σπουδάζουν γιά νά έχουν ένα μέλλον καί νά δημιουργήσουν μιά οικογένεια.

25. Τί θά συμβουλεύατε έναν Έλληνα νέο πού θά ερχόταν νά σπουδάση στήν Γαλλία ή τήν Ελβετία;

Νά συνεχίση νά βιώνη τήν πίστη του σέ μία κοντινή Ορθόδοξη ενορία. Νά προσπαθή νά τήν βιώση, εάν είναι δυνατόν, σέ μιά ορθόδοξη ενορία όπου υπάρχουν Γάλλοι. Νά επωφεληθούν από τό άριστο επίπεδο σπουδών, ιδιαίτερα στούς επιστημονικούς τομείς, νά διακρίνη τί μπορεί νά τού προσφέρη η λογική συνεχίζοντας οπωσδήποτε νά συνεχίζη νά «φυλάττη» τήν καρδιά του. Νά προσπαθή επίσης νά ανοιχθή στόν κόσμο πού δέν είναι δικός του σέ ένα πνεύμα σπουδών, ακρόασης καί σεβασμού, μελετώντας τήν γλώσσα καί προπαντός τήν ιστορία τής χώρας πού τόν υποδέχεται, γιά νά καταλάβη τά λάθη, αλλά επίσης καί τίς επιτυχίες.

Τρόπος ζωής στήν Ευρώπη

26. Νομίζω ότι θά ενδιέφερε νά μάς πήτε γιά τίς συνθήκες διαβίωσής σας, διότι πλανάται η εντύπωση ότι οι Ευρωπαίοι ζούν στήν χλιδή καί τήν σπατάλη.

Κάποιοι ναί, αλλά στήν Γαλλία υπάρχουν εκατομμύρια φτωχών ανθρώπων πού ζούν μετρημένα. Η Κύπρος, αλλά επίσης καί η Ελλάδα, όπως είμαστε σέ θέση νά γνωρίζουμε, υφίστανται ακριβώς τίς ίδιες αποκλίσεις μέ εμάς. Υπάρχουν καί θά υπάρχουν πάντα πρόσωπα πού σπαταλούν μέ μιά νοοτροπία εγωιστική, τόν εγωϊσμό ο οποίος είναι ένα από τά κύρια πάθη πού προσπαθούμε όλοι νά πολεμήσουμε. Στήν Εκκλησία μας, αλλά γενικά καί σέ άλλες Εκκλησίες, υπάρχουν άνθρωποι πού αγωνίζονται νά εφαρμόσουν τίς εντολές τού Χριστού, προσπαθώντας νά ζούν καί νά μοιράζωνται τά υλικά αγαθά όσο τό δυνατόν καλύτερα, χωρίς νά είναι υποδουλωμένοι σ' αυτά καί αποφεύγοντας τήν σπατάλη. Η εμπειρία τής χριστιανικής κοινοτικής ζωής είναι ασφαλώς μία από τίς καλύτερες θεραπείες γιά τήν ίαση τού εγωκεντρισμού καί τής πλεονεξίας.

Ελλάδα

27. Επίσης θά θέλαμε νά ακούσουμε τήν γνώμη τών Ευρωπαίων, όπως τήν ακούτε στίς καθημερινές σας συναναστροφές, γιά τήν Ελλάδα, πρίν καί μετά τήν οικονομική κρίση.

Μέσα σέ άθεα καί καλλιεργημένα περιβάλλοντα, η Ελλάδα ήταν καί παραμένει η χώρα τής φωτισμένης Αρχαιότητας, λίκνο τού ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στήν Γαλλία, από τήν εποχή τής οικονομικής κρίσης πού υπάρχει επίσης και σέ εμάς, τά άθεα καί εχθρικά πρός τήν Εκκλησία περιβάλλοντα χρησιμοποιούν αυτήν τήν κρίση γιά νά κατηγορήσουν τήν Ελληνική Εκκλησία γιά διαφθορά. Αυτό συνήθως συμβαίνει στούς δημοσιογράφους, οι οποίοι εξάλλου έλαβαν επίσημα τήν απάντηση από τόν Αρχιεπίσκοπό σας Ιερώνυμο μέσα από τά ΜΜΕ.

Γιά τούς Γάλλους Ορθοδόξους η Ελλάδα (όπως η Ρουμανία καί η Ρωσία) είναι πάντα μιά γή προσκυνημάτων καί εμβάθυνσης στήν Ορθόδοξη Παράδοση, καί αυτό προπαντός μέσω τής μοναστηριακής ζωής. Ανήκει στά έθνη πού διαφυλάττουν τήν Πίστη καί τήν πληρότητα τής Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα στίς μεγάλες δοκιμασίες τής ιστορίας της.

28. Ποιά μέρη τής Ελλάδος καί τής Κύπρου σάς ελκύουν καί γιά ποιόν λόγο;

Στήν Ελλάδα, εννοείται η Ναύπακτος… μαντεύετε γιατί; Οι διαμονές στό μοναστήρι τής Πελαγίας καί στήν Μητρόπολη τής Ναυπάκτου είναι πάντα έντονες στιγμές κοινωνίας, κάθαρσης τών σκέψεων καί θεολογικού εμπλουτισμού. Αλλά επίσης η Θεσσαλονίκη, γιατί είναι κοντά στό Άγιον Όρος καί έχει τόσους αγίους τόπους (τόν Άγιο Δημήτριο, Άγιο Γρηγόριο Παλαμά, Αγία Σοφία, Αγία Αικατερίνη, τόν τάφο τού Γέροντος Παϊσίου στήν Σουρωτή κλπ.) στούς οποίους έχουμε ανάγκη νά κάνουμε προσκυνήματα.

Η Κύπρος … είναι μιά μακρά «ιστορία αγάπης"… Πρώτα στήν Λάρνακα, όπου ο π. Ανδρέας Αγαθοκλέους καί Χριστόδουλος Χριστοδούλου άνοιξαν αμέσως τίς πόρτες τής καρδιάς τους καί τής Εκκλησίας τους. Δέν θά κλείσουν ποτέ… Αυτό ήταν γιά μάς πολύ σημαντικό, γιά νά ζήσουμε τήν πίστη καί τήν αληθινή παράδοση έξω από τήν Γαλλία μέ μία από τίς πιό αρχαίες Εκκλησίες τής Χριστιανοσύνης. Χάρη σέ αυτές τίς συναντήσεις, μιά μέρα τού καυτού Ιουλίου καθ' οδόν, «από μία από κείνες τίς συγκυρίες πού μόνον ο Θεός γνωρίζει» μάς υιοθέτησε η Κύπρος καί η Εκκλησία της. Επίσης υπάρχουν μοναστήρια στό Τρόοδος, τής Τροοδίτισσας καί τής Θεοτόκου πού είναι γιά μάς «η αντανάκλαση τού κήπου τού Θεού»… καί επίσης τό κλίμα ταιριάζει στή Μαρία (τήν πρεσβυτέρα), η οποία όπως ξέρετε έχει μιά υγεία εύθραυστη.

Τελευταιες ερωτήσεις

29. Ποιό μέρος θά διαλέγατε «γιά τά γεράματά σας»;

Στήν Ελλάδα, προφανώς τήν Ναύπακτο. Στήν Κύπρο, τήν Λάρνακα.

30. Έναν τελευταίο λόγο γιά τούς αναγνώστες μας.

Η εφημερίδα σας δέν είναι μόνον ένα μέσον πληροφόρησης μέ πολλά ντοκουμέντα σχετικά μέ τήν ζωή τής Μητροπόλεως στήν Ναύπακτο, τών δραστηριοτήτων της καί τής σχέσης της μέ τήν Ελληνική Εκκλησία καί τίς άλλες Ορθόδοξες χώρες, αλλά επίσης ένα εξαιρετικό περιοδικό Θεολογίας. Η άρτια μετάδοση τών διαλέξεων τού Μητροπολίτη Ιεροθέου (ή άλλων εισηγητών) κατά τήν διάρκεια Διεθνών Συνεδρίων, όπου συχνά προσκαλείται, είναι ουσιώδης γιά τήν ζωή τού σύγχρονου Χριστιανού.

Βεβαίως, παραμένοντας αγκυροβολημένη στήν Πατερική Παράδοση δημιουργεί μιά παιδαγωγική γέφυρα, μερικές φορές μάλιστα επιστημονική, συγκεκριμένη, «μέ σάρκα καί οστά» γιά τούς πιστούς τού 21ού αιώνα. Απαντά σέ συγκεκριμένα ερωτήματα.

Η εφημερίδα σας πραγματεύεται επίσης προβλήματα πού συναντώνται στίς σχέσεις ανάμεσα στήν Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία καί τό Κράτος καί τά διαφωτίζει πνευματικά. Τά άρθρα τών διαφόρων συντακτών (από τούς οποίους κάποιοι είναι φίλοι) τής εφημερίδας πάνω στόν σχολιασμό τής πραγματικότητας, τής αγιολογίας, τών δραστηριοτήτων γιά τούς νέους καί τίς διαφορετικές γιορτές τής Μητρόπολης, είναι πάντα μιά μαρτυρία μιάς Μητρόπολης πολύ ζωντανής και ταυτόχρονα μέσα στήν Παράδοση τής Εκκλησίας, καί μέ αλληλεγγύη γιά τήν σύγχρονη κοινωνία. Μεταφράζω εξάλλου μερικές φορές γιά νά τά μεταδώσω στούς ενορίτες μας ή γιά νά τά δημοσιεύσω στό «Apostolia", τήν εφημερίδα τού Μητροπολίτη μας πού εκδίδεται στήν γαλλική γλώσσσα, μία «αδελφή εφημερίδα» μέ τό ίδιο πνεύμα καί τήν ίδια Παράδοση.

Εύχομαι ο Κύριος νά ευλογήση όλους εκείνους πού συμμετέχουν σέ αυτό τό σημαντικό έργο μέ γενναιοδωρία, ικανότητα καί πιστότητα.

Πάτερ Καλλίνικε, σάς ευχαριστώ θερμώς, πάλι, γιά τό ενδιαφέρον σας σχετικά μέ τήν ζωή τής Ορθόδοξης Εκκλησίας στήν Γαλλία, τό οποίο εκφράστηκε μέσα από τήν ποιότητα τών ερωτήσεών σας. Συνειδητοποιήσαμε κατά τήν διάρκεια τών ταξιδιών μας ότι, πίσω από τήν διακριτικότητά σας «κρύβεται» πολύς κόπος -μεταξύ άλλων- καί γιά αυτήν τήν εφημερίδα, αλλά επωφελούμαι εξίσου νά σάς ευχαριστήσω γιά τήν «αγγελική φιλοξενία» σας κατά τήν διάρκεια τής διαμονής μας στήν Ναύπακτο.

Τέλος, επιθυμώ νά διαβιβάσω στόν Μητροπολίτη Ιερόθεο τίς αδελφικές ευχές τού Μητροπολίτη μας Ιωσήφ, όπως καί τήν ευγνωμοσύνη μας καί τήν βαθειά εν Χριστώ αγάπη μας. Χρόνια Πολλά!

– Σάς ευχαριστούμε πολύ, π. Πέτρο, γιά τόν κόπο σας, καί νά μάς θυμάστε στίς προσευχές σας στό Θυσιαστήριο τής Ενορίας σας.

 

ΠΗΓΗ: http://www.parembasis.gr/2012/12_06_02.htm

Μιά ορθόδοξη μαρτυρία στήν Γαλλία – Μέρος ΙΙ

 

Συνέντευξη μέ έναν Γάλλο ορθόδοξο Ιερέα [π. Πέτρο Deschamps]

 

Συνέχεια από το Μέρος Ι

Ιερωσύνη

9. Πώς λάβατε τήν απόφαση νά γίνετε Ιερέας;

Μετά τίς θεολογικές μου σπουδές δέχτηκα νά γίνω ιερέας, ανταποκρινόμενος έτσι στήν αίτηση τού Επισκόπου μου καί τής ενοριακής κοινότητας. Επιπλέον, αυτό ανταποκρινόταν στήν εσωτερική μου επιθυμία εδώ καί πολλά χρόνια νά υπηρετήσω τόν Κύριο. Ο επίσκοπος Ιωάννης Kovalesky, πού ανήκε στούς Ρώσους μετανάστες, ασχολήθηκε ενεργά μέ τήν ιεραποστολή γιά τήν γαλλική Ορθοδοξία.

Επιθυμούσε έναν γαλλικό Κλήρο καί ίδρυσε μέ τήν ευλογία τού Πατριάρχη Σεργίου τής Μόσχας τό Ινστιτούτο τής Ορθόδοξης Θεολογίας "Άγιος Διονύσιος" γιά τούς Γάλλους, εκεί πού πραγματοποίησα τίς σπουδές μου. Υπήρξαν δύσκολες στιγμές καί διαβάσεις τής ερήμου πού δέν επιθυμώ νά θυμάμαι. Χάρη στήν Εκκλησία τής Ρουμανίας βρήκαμε τήν οδό τής κανονικής κοινωνίας μέ τήν Ορθόδοξη Εκκλησία, πού είναι η Μητέρα μας Εκκλησία, καί η οποία παρέμεινε ιεραποστολική στήν χώρα μας. Επίσης, χάρη στήν εργασία καί στήν δέσμευση τών Πατριαρχών Ιουστινιανού, Ιουστίνου, Θεοκτίστου, Δανιήλ καί προπαντός κάποιων Μητροπολιτών, όπως οι Μητροπολίτες Σεραφείμ καί Ιωσήφ, ο Κλήρος καί οι πιστοί μέ γαλλική καταγωγή θά μπορούσαν νά είναι πάντα αποδεκτοί καί ενσωματωμένοι στή Ρουμανική Μητρόπολη τής Δυτικής Ευρώπης καί νά παραμείνουν έτσι στό ζωντανό Σώμα τού Χριστού, βρίσκοντας τήν αληθινή αποστολική πηγή. Εξάλλου, γι' αυτόν τόν λόγο, παρ' όλη τήν «κυπριακή επανάσταση" καί τήν συνάντηση μέ τήν Ορθόδοξη Ελλάδα, είμαστε πάντα συνδεδεμένοι καί ευγνώμονες στήν Ρουμανική μας Εκκλησία καί τούς Ιεράρχες της.

10. Πώς βλέπουν τά μέλη τής Κοινότητος τόν Ιερέα καί πώς τόν Επίσκοπο;

Κάποιες φορές τούς θεωρούν είτε ως μάγους είτε ως υπαλλήλους είτε ως ηθικιστές. Πρέπει, ζώντας εν Χριστώ μέ τούς πιστούς, νά τούς επανεκπαιδεύσουμε σχετικά μέ τίς μυστηριακές καί ποιμαντικές λειτουργίες τού Ιερέα καί προπαντός τού Επισκόπου, ο οποίος είναι «η παρουσία τού Χριστού ανάμεσά μας, καθώς στήν Γαλλία υπάρχει ελάχιστη «εκκλησιαστική συνείδηση». Αυτή είναι η συνέπεια τής επώδυνης καί πολύπλοκης ιστορίας τής Εκκλησίας στήν Γαλλία καί γιά τούς μετανάστες (Ρουμάνους, Γεωργιανούς, Ρώσους) αυτή η συνέπεια τής ζωής τής Εκκλησίας πού βρισκόταν υπό τά κομμουνιστικά καθεστώτα, ακόμα κι άν αυτή γέννησε πολλούς σύγχρονους μεγάλους αγίους μέσα σέ αυτήν τήν περίοδο τών διωγμών. Πρέπει σταθερά νά επανερχόμαστε στό «Σώμα τού Χριστού» μέσα στήν Εκκλησία, τής οποίας η κεφαλή, «ο Αρχηγός», είναι ο Χριστός καί νά θυμηθούμε τήν αποστολική παράδοση σχετικά μέ τήν λειτουργική καί μυστηριακή ζωή.

11. Ποιά πιστεύετε ότι είναι η προσφορά τού Ιερέως στόν σύγχρονο Ευρωπαίο;

Η πρώτη αποστολή τού Ιερέα παραμένει αμετάβλητη από τήν αρχή τής δημιουργίας τής Εκκλησίας. Αυτή συνίσταται κυρίως στό νά βαπτίζη, νά διδάσκη, νά τελή τά Μυστήρια, νά συμμετέχη καί νά κάνη τούς πιστούς νά συμμετέχουν στήν ευχαριστιακή ζωή, προκειμένου νά γίνουν «σύσσωμοι» καί «σύναιμοι» τού Χριστού. Ο Ιερέας θά έπρεπε έτσι νά «ισιώνη» τίς αποκλίσεις, νά μεταδίδη τήν θεραπευτική δύναμη πού εμπεριέχει η εμπειρία τής δογματικής αλήθειας καί τής ορθόδοξης θεολογίας, καθοδηγώντας τούς πιστούς πρός τήν βίωση τής μετάνοιας καί τής θείας Κοινωνίας.

12. Οι Ιερείς έχουν άλλη δική τους εργασία; Πληρώνονται από τήν Κοινότητα ή από τήν Μητρόπολη;

Μόνον κάποιοι Ιερείς ρουμανικής εθνικότητας λαμβάνουν μιά μικρή αμοιβή από τόν Μητροπολίτη μας, πού είναι ανεπαρκής γιά τήν επιβίωσή τους. Η πλειοψηφία τών Ιερέων, από τούς οποίους όλοι οι Ιερείς είναι γαλλικής εθνικότητας, ασκούν ή έχουν ασκήσει κάποια επαγγελματική δραστηριότητα παράλληλα μέ τήν Ιερωσύνη τους.

Ενορία

13. Μιά μικρή αριθμητικά Ενορία μέσα σέ ένα αδιάφορο πολυπληθές περιβάλλον μοιάζει μέ μιά μοναστική κοινότητα, μιά Σκήτη πού τά μέλη της συναντώνται στό Καθολικό μιά φορά τήν εβδομάδα, γιά νά τελέσουν τήν θεία Λειτουργία. Έχει χαρακτήρα ιεραποστολής;

Όπως συμβαίνει συχνά στήν Ορθοδοξία, η αποστολή είναι επικεντρωμένη στήν ζωή καί τήν τέλεση τής λειτουργίας, εάν είναι δυνατόν στά γαλλικά, προκειμένου νά αγγίξη τούς αυτόχθονες, πού είναι οι μισοί από τούς πιστούς τής ενορίας μας. Παρατηρήσαμε ότι οι δημόσιες διαλέξεις έχουν μικρή επιρροή, καθώς αυτές αφθονούν σέ όλα τά πνευματικά περιβάλλοντα. Πράγματι, η μικρή μας Ενορία μοιάζει μέ μιά μοναστική κοινότητα, όπου κάθε πιστός προσπαθεί, επιστρέφοντας στόν κόσμο, νά δώση μαρτυρία γιά τήν ζωή τής Εκκλησίας. Καί ασφαλώς, ο πρώτος στόχος τής δικής μας αποστολής παραμένει ο αγιασμός κάθε πιστού. Τότε, τό μεράκι γιά τό ιεραποστολικό έργο ακολουθεί φυσικά τήν πίστη.

14. Πώς βλέπετε τήν προσφορά τής Ενορίας στόν Ευρωπαίο Ορθόδοξο;

Στήν Γαλλία η ζωή τής Εκκλησίας καί η ακτινοβολία της ρίζωσαν από τήν αρχή τής ίδρυσης τών Ενοριών, γεγονός πού αποτέλεσε σημαντικό έργο τού αγίου Μαρτίνου τής Τουρώνης, τόν 4ο αιώνα. Η Ενορία είναι ένα εργαστήριο τής εν Χριστώ ζωής. Αυτή είναι ένα θεμελιώδες κύτταρο, μαζί μέ τό Μοναστήρι, τής παρουσίας τού Αγίου Πνεύματος. Είναι επίσης, μιά οικογένεια, θά έλεγα ακόμα, η αληθινή μας οικογένεια, η οποία, εάν παίρνη στά σοβαρά τίς εντολές τού Χριστού, τήν ασκητική ζωή, τήν προσευχή καί τήν λειτουργική ζωή, θά είναι αυτομάτως μιά μαρτυρία. Η κύρια συμβολή τής ευρωπαϊκής Ορθοδοξίας έγκειται στόν πολλαπλασιασμό τών Ορθόδοξων Ενοριών σέ κάθε χώρα, αυτό δηλαδή πού προσπαθεί νά κάνη ο Μητροπολίτης μας Ιωσήφ.

15. Ακούγεται μιά άποψη ότι, όταν οι Ενορίτες είναι συνειδητοποιημένοι, δηλαδή έγιναν μέ τήν θέλησή τους καί δέν «γεννήθηκαν» Ορθόδοξοι, τότε είναι καί πιό θερμοί στήν πνευματική-εκκλησιαστική τους ζωή. Μπορεί νά επιβεβαιωθή κάτι τέτοιο;

Ναί. Η πλειοψηφία τών πιστών πού μεταστράφηκαν στήν Ορθοδοξία, μεταξύ αυτών οι Γάλλοι, τό έκαναν μετά από μία δύσκολη διαδρομή αναζήτησης τής Εκκλησίας τού Χριστού καί συνεπώς είναι πιό θερμοί καί έχουν συνειδητοποιήσει περισσότερο τόν θησαυρό πού είχαν τήν χάρη νά ανακαλύψουν. Αυτό είναι αληθινό επίσης γιά κάποιους μετανάστες πιστούς μας πού γεννήθηκαν σέ μία ορθόδοξη χώρα, οι οποίοι ανακαλύπτουν τήν ορθόδοξη Εκκλησία στήν ζωή τών Γαλλορουμανικών Ενοριών.

16. Αντιμετωπίζετε περιπτώσεις αλλοδόξων πού ενδιαφέρονται γιά τήν Ορθόδοξη Εκκλησία καί διδασκαλία;

Πολλούς στήν Besancon, γιατί ο παλιός Καθολικός Αρχιεπίσκοπος συμμετέχει έντονα στίς αυθεντικές σχέσεις μέ τήν Μητέρα Εκκλησία, σέ ένα πνεύμα όχι μόνον ανοίγματος, αλλά καί ενδιαφέροντος γιά τήν αληθινή Παράδοση. Μάς ζητούν συχνά νά παρουσιάσουμε μιά ορθόδοξη μαρτυρία κατά τήν διάρκεια κονσέρτων εκκλησιαστικής μουσικής, διαλέξεις καί ακολουθίες μέ άλλους Χριστιανούς. Από τήν άλλη πλευρά πρέπει νά αναφέρουμε ότι η ίδια η Αρχιεπισκοπή δέχεται κάθε χρόνο, εδώ καί τριάντα χρόνια, δεκαπέντε ορθόδοξους φοιτητές, μέ προέλευση από όλες τίς ορθόδοξες χώρες. Ο Αρχιεπίσκοπος αναλαμβάνει τήν διαμονή τους, όπως καί μαθήματα γαλλικών στό Κέντρο σπουδών καί γλωσσών τής Besancon, τό οποίο είναι πολύ ονομαστό. Αναχωρούν έπειτα γιά νά συνεχίσουν τίς σπουδές τους στά Ινστιτούτα τής Θεολογίας στό Παρίσι, στό Chambesy στήν Ελβετία καί στό Balamand στόν Βόρειο Λίβανο.

17. Αντιμετωπίζει η Ενορία σας, αλλά καί άλλες Ορθόδοξες Ενορίες, προβλήματα οικονομικά, π.χ. πληρωμής φόρων γιά τόν Ναό ή ενοικίασης τού Ναού ή επιβίωσης πτωχών μελών της κλπ.;

Ναί, βέβαια. Είναι αποκλειστικά οι πιστοί πού στηρίζουν τίς ανάγκες τής Εκκλησίας (τόποι λατρείας, αντικείμενα λατρείας, κοινωνικής βοήθειας κλπ.). Γιά τήν Ενορία μας νοικιάζουμε μιά αίθουσα πού τήν έχουμε μετατρέψει σέ ορθόδοξη εκκλησία καί αφιερώνουμε τό 30% τών εσόδων μας στήν βοήθεια τών αδελφών. Πρέπει νά αναφέρουμε ότι καμμιά Εκκλησία στήν Γαλλία δέ δέχεται τήν υποστήριξη τού κράτους. Καμμιά, κατά συνέπεια, δέν πληρώνει φόρους στό κράτος, καθώς δέν έχουν ως πόρους παρά μόνο τά δώρα καί τίς δωρεές τών πιστών, καί η πλειοψηφία τών Ιερέων δέν λαμβάνει μισθό. Οι πιστοί βέβαια, αλλά καί οι Κληρικοί πού ασκούν κάποιο επάγγελμα, υπόκεινται στήν φορολογία, όπως όλοι οι Γάλλοι πολίτες.

Εκκλησία καί Κράτος

18. Η Γαλλία, απ' όσο γνωρίζουμε, είναι ένα κοσμικό κράτος. Πώς γίνεται αυτό αντιληπτό στήν καθημερινότητα; Ποιά πλεονεκτήματα καί ποιά μεινοκτήματα έχει αυτή η ιδιαίτερη σχέση κατά τήν άποψή σας;

Πρέπει πρώτα νά προσδιορίσουμε ότι ο χωρισμός Εκκλησίας καί Κράτους έχει μιά μακρά ιστορία η οποία «μολύνει τό γαλλικό ασυνείδητο». Καί ορίστε κάποια σημεία αναφοράς:

Ο μικρός γιός τού Καρλομάγνου, ο Πιπίνος ο Βραχύς, (715), έλαβε από τόν Πάπα τής Ρώμης τήν χειροτονία μαζί μέ τό Άγιο Χρίσμα επιμένοντας έτσι πάνω στήν θεία αποστολή του, γεγονός τό οποίο είχε εξάλλου ως συνέπεια, λίγο μετά, μιά στρατιωτική συμφωνία πού ζητήθηκε από τόν Πάπα.

Αλλά ήδη στόν 13ο αιώνα, μαζί μέ τόν βασιλιά Φίλιππο τόν Ωραίο, υπάρχει μιά διαμάχη ανάμεσα στίς δυό δυνάμεις (κοσμικής καί πνευματικής), μαζί μέ μιά πρόγευση τού χωρισμού (ενν. Κράτους και Εκκλησίας). Όμως, νά θυμόμαστε π.χ. τόν Καρδινάλιο Ρισελιέ (1585-1642), γιά νά δούμε ότι η Εκκλησία στήν Γαλλία είχε εμπλακεί πολιτικά στήν εγκόσμια εξουσία, αφού ο καρδινάλιος Ρισελιέ ήταν επίσης ο πρώτος υπουργός τού βασιλιά. Μαζί μέ τόν βασιλιά Λουδοβίκο τόν 15ο φτάνουμε σέ μία κορύφωση «τής βασιλείας τού θείου δικαίου». Αφού κοινωνούσε κάθε πρωΐ οι άνθρωποι τόν άγγιζαν γιά νά «αγιαστούν". Μέ τόν θάνατό του (1715), η κατεστραμμένη Γαλλία θά κατευθυνθή πρός τά «Φώτα". Ο Διαφωτισμός καλλιέργησε απόψεις πού προξένησαν τήν Επανάσταση κατά τήν διάρκεια τής οποίας, τό 1789, η περιουσία τής Εκκλησίας έγινε περιουσία τού έθνους. Τελικά, τό 1905 θεσπίστηκε ο νόμος τού χωρισμού ανάμεσα στήν Εκκλησία καί τό Κράτος. «Δώστε λοιπόν στόν Καίσαρα αυτά πού είναι τού Καίσαρος, καί στόν Θεό τά τού Θεού». Αυτός είναι σήμερα ακόμα ένας τρόπος ζωής πού μάς επιτρέπει νά αποφύγουμε τίς εντάσεις, κυρίως τόν καιρό τής κρίσης. Ως Γάλλοι πολίτες πρέπει νά είμαστε νομοταγείς καί νά σεβόμαστε τούς νόμους τής Δημοκρατίας καί ως πιστοί Χριστιανοί τηρούμε τίς εντολές τού Χριστού καί υπακούμε στήν ιεραρχική δομή τής Εκκλησίας. Μερικές φορές υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στήν χριστιανική μας συνείδηση, ανάμεσα σέ αυτές τίς δυό αρχές, καί τότε πρέπει νά έχουμε θάρρος νά υπακούσουμε στόν Θεό.

Τά πλεονεκτήματα είναι ότι τό Κράτος σέβεται τήν αποστολή τής Εκκλησίας καί κάθε Χριστιανός είναι ελεύθερος σχετικά μέ τίς πολιτικές του πεποιθήσεις. Όμως, απουσιάζει μιά δομή διαλόγου καί αμοιβαίας συνεννόησης, τέτοιας πού έπρεπε νά υπάρχη στήν συνείδησή μας ανάμεσα στόν πολίτη καί τόν Χριστιανό.

Αυτό πού μερικές φορές είναι λυπηρό είναι ότι, στό όνομα αυτής τής «εκκοσμίκευσης», ξεχνάμε όλο καί περισσότερο ότι ο πολιτισμός μας, συμπεριλαμβανομένης τής εξέλιξης πού οδηγεί πρός τήν αρχή τής ισότητας, είναι θεμελιωμένος πάνω στίς χριστιανικές αξίες. Έτσι, φτάνουμε σέ εκτροπές. Π.χ. μέ τήν πρόφαση νά καταργήσουμε οποιοδήποτε θρησκευτικό σύμβολο στό σχολείο (μετά τά «σκάνδαλα» πού οφείλονταν στίς νεαρές Μουσουλμάνες πού φορούσαν τήν μαντήλα στήν τάξη), οι Χριστιανοί δέν έχουν πλέον τό δικαίωμα νά φορούν έναν σταυρό. Κάποιοι εκλεγμένοι (βουλευτές) αναρωτιούνται άν πρέπει ακόμα νά αναγράφεται στά ημερολόγια ότι η 25η Δεκεμβρίου είναι η εορτή τής Γεννήσεως τού Χριστού (Χριστούγεννα), καί άλλα σημεία πού δείχνουν ότι ο χριστιανικός πολιτισμός απειλείται.

Άγιοι

19. Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη προτίμηση, κλίση τών Ενοριτών σας πρός κάποιους συγκεκριμένους αγίους ή τάγμα αγίων (π.χ. Αποστόλους, Προφήτες, Ιεράρχες, τοπικούς αγίους κλπ.); Υπάρχουν νεώτεροι τοπικοί άγιοι;

Η Ενορία μας έχει τήν ονομασία «αγία Σκέπη καί άγιος Γεώργιος». Τιμούμε επίσης τούς τοπικούς αγίους πρίν τό Σχίσμα τού 1054: τόν άγιο Ferjeux καί τόν άγιο Ferreol, αποστόλους τής Besancon, αλλά καί τόν άγιο Ειρηναίο τής Λυώνος, τόν άγιο Γερμανό τού Παρισιού, τόν άγιο Διονύσιο καί τήν αγία Genevieve τού Παρισιού, τήν αγία Παρασκευή τού Ιασίου (τήν Επιβατινή). Ανάμεσα στούς σύγχρονους αγίους: Τόν άγ. Αλέξιο τής Ugine (Γαλλία) καί τόν άγιο Ιωάννη τής Σαγκάης καί τού Σάν Φραντσίσκο. Οι πιστοί έχουν επίσης πολλή ευλάβεια γιά τούς αγίους Νεκτάριο τής Αίγινας καί τόν άγιο Σεραφείμ τού Σαρώφ. Συνοπτικά, τιμούμε τούς μεγάλους αγίους τής Ανατολής καί αυτούς τής Δύσης πρίν από τό Σχίσμα.

20. Οι μεγάλες πανηγύρεις τής Ορθοδοξίας ή οι μεγάλες εορτές αγίων πώς τελούνται στήν Ενορία σας;

Όπως στήν Ρουμανία καί σέ όλες τίς ορθόδοξες Εκκλησίες, ακολουθούμε τό τυπικό όλων τών μεγάλων εορτών καί τών αγίων, σύμφωνα μέ τό λειτουργικό ημερολόγιο πού καθορίστηκε από τό Ρουμανικό Πατριαρχείο, τό οποίο εξάλλου είναι τό ίδιο μέ τής Ελληνικής Εκκλησίας.

 

ΠΗΓΗ: http://www.parembasis.gr/2012/12_06_02.htm

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙΙ – Τελευταίο

 

Μιά ορθόδοξη μαρτυρία στήν Γαλλία – Μέρος Ι

 

Συνέντευξη μέ έναν Γάλλο ορθόδοξο Ιερέα [π. Πέτρο Deschamps]

 

Είμαστε στήν ευχάριστη θέση νά δημοσιεύσουμε τήν συνέντευξη πού μάς παραχώρησε ο π. Πέτρος Deschamps, πού είναι εφημέριος τής Ορθόδοξης Ενορίας τής Αγίας Σκέπης καί τού Αγίου Γεωργίου Besancon Γαλλίας, τής Μητροπόλεως Δυτικής καί Νότιας Ευρώπης πού ανήκει στό Πατριαρχείο Ρουμανίας, καί μεταφραστού τών βιβλίων τού Σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Ιεροθέου στά γαλλικά.

Συναντήσαμε γιά πρώτη φορά τόν π. Πέτρο Deschamps καί τήν Πρεσβυτέρα του Μαρία πρίν οκτώ χρόνια, όταν είχαν έρθει στήν Ναύπακτο γιά νά γνωρίσουν από κοντά τόν Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Ιερόθεο, τά βιβλία τού οποίου διάβαζαν γιατί τούς ελκύει η πατερική θεολογία πού εκφράζουν, καί επιθυμούσαν νά μεταφράσουν στά γαλλικά μερικά από αυτά, όπως τήν «Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία», πράγμα πού έγινε. Σήμερα κυκλοφορούν στά γαλλικά τέσσερα βιβλία τού Σεβασμιωτάτου.

Από τήν αρχή μάς έκανε εντύπωση η αγάπη τους γιά τήν ορθόδοξη παράδοση, η απλότητά τους, παρά τά προσόντα τους (ο π. Πέτρος εργαζόταν ως πυρηνικός φυσικός-μηχανικός στό Κέντρο Ατομικής Ενέργειας τής Γαλλίας καί παράλληλα ως καθηγητής πατρολογίας στό γαλλικό ινστιτούτο θεολογίας, καί η Πρεσβυτέρα του ως καθηγήτρια γαλλικών καί γερμανικών στό Λύκειο) τό πρόσχαρο τού χαρακτήρα τους μέ τό λεπτό γαλλικό χιούμορ, η μεταξύ τους αγάπη κλπ.

Τρείς φορές επισκέφθηκαν τήν Ναύπακτο καί συζητούσαν πολλές ώρες μέ τόν Σεβασμιώτατο γιά θέματα πού αναπτύσσονται στά βιβλία του, γιά μεταφραστικές λεπτομέρειες κ.ά.

Κατά τήν φετινή τους επίσκεψη σκεφθήκαμε νά ζητήσουμε από τόν π. Πέτρο νά καταγράψη τίς γνώσεις καί τίς εμπειρίες του από τήν εκκλησιαστική ζωή στήν Γαλλία, γιατί τίς θεωρούμε ενδιαφέρουσες καί αξιόλογες γιά νά δημοσιευθούν στήν Εφημερίδα μας καί νά ωφεληθούν οι αναγνώστες μας.

Εντύπωση μάς έκανε τό εκκλησιαστικό φρόνημα τού π. Πέτρου, ο οποίος δέν απάντησε αμέσως στήν πρότασή μας, αλλά ζήτησε χρόνο – άν καί διανοούμενος Ευρωπαίος – γιά νά λάβη πρώτα τήν ευλογία τού Επισκόπου του, ως ένας απλός υποτακτικός!

Τό πρωτότυπο κείμενο τής συνέντευξης είναι γραμμένο στά γαλλικά καί ευχαριστούμε τήν κ. Μαρία Θεοδωράτου-Μπέκου γιά τήν μετάφραση καί τήν κ. Βασιλική Μελικίδου γιά τήν φιλολογική επιμέλεια.

*

Αιδεσιμολογιώτατε π. Πέτρε, ευλογείτε.

Θά θέλαμε νά μοιραστούμε μέ τούς αναγνώστες τής Εφημερίδος μας τίς γνώσεις σας γιά τήν Ορθοδοξία, τήν Εκκλησία καί τήν Κοινωνία στήν Ευρώπη, πού θά μάς βοηθήσουν στήν διεύρυνση τής αντίληψης πού έχουμε γιά τόν σύγχρονο κόσμο.

Ερωτήσεις γνωριμίας

1. Γάλλος καί Ορθόδοξος είναι σπάνιος συνδυασμός. Εσείς πώς τά καταφέρατε;

Κατ' αρχάς, πρέπει νά σάς ευχαριστήσω εγκαρδίως, π. Καλλίνικε, γιά τό ενδιαφέρον σας σχετικά μέ τήν Ορθοδοξία στήν Γαλλία. Αυτό μέ συγκινεί πολύ. Γεννήθηκα καί μεγάλωσα σέ ένα άθεο οικογενειακό καί κοινωνικό περιβάλλον, παρόλο πού βαπτίστηκα κρυφά Καθολικός από τήν γιαγιά μου. Στό Autun, όπου έκανα τήν στρατιωτική μου θητεία, είχα τήν πρώτη μου συνάντηση μέ τόν Χριστό, μέσα στόν καθολικό ναό, τού οποίου τήν ομορφιά θαύμαζα, κοντά στά λείψανα τού αγίου Λαζάρου.

Όταν ήλθα στό Παρίσι, συνάντησα τά μέλη τής αδελφότητας τού αγίου Φωτίου, η οποία ιδρύθηκε πρίν τόν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο από Ρώσους μετανάστες, μέ στόχο νά ανακαλυφθούν εκ νέου οι ρίζες τής Ορθοδοξίας στήν Γαλλία, πρίν τό μεγάλο Σχίσμα τού 1054. Πρέπει νά φαντασθήτε αυτό πού αντιπροσώπευε μιά τέτοια αδελφότητα τήν εποχή εκείνη. Μέσα σέ μία Γαλλία, όπου αντιμέτωποι ήταν οι Καθολικοί, τών οποίων η Εκκλησία συχνά αποκαλείται η μεγαλύτερη αδελφή τής Ρώμης, οι Προτεστάντες, δυνατοί κατόπιν ενός επώδυνου ιστορικού αγώνα, καί οι άθεοι, όλο καί πιό πολυάριθμοι. Τί επανάσταση! Επρόκειτο γιά μιά επιβεβαίωση ότι η Γαλλία ήταν ορθόδοξη καί μπορούσε νά ξαναγίνη! Πόσες εντάσεις, διαιρέσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών πού σημειώνονταν στό περιβάλλον τών Ρώσων μεταναστών, αλλά καί πόσοι γενναίοι καί εμπνευσμένοι αγώνες, ώστε Γάλλοι, όπως εγώ, αρχίσαμε νά μελετάμε τήν ορθόδοξη θεολογία, τούς τοπικούς αγίους καί νά ανοίγουμε τήν πόρτα της θείας Λειτουργίας. Επίσης, όποιες κι άν ήταν οι περιπέτειες, είμαι ευγνώμων σέ αυτούς τούς ανθρώπους, καί μεταξύ αυτών, στόν Ευγράφιο Kovalesky, στόν Σεβ. Επίσκοπο Ιωάννη, τού Αγίου Διονυσίου από τήν Αρχιεπισκοπή τού Αγ. Ιωάννη Μαξίμοβιτς τής Σαγκάης καί τού San Francisco (αναγνωρίσθηκε άγιος, τό 1994) γιά τήν Ορθόδοξη Εκκλησία τής Γαλλίας πού έπρεπε νά ξαναγεννηθή από τίς στάχτες της.

Αλλά 10 αιώνες περιπλανήσεων καί αιρέσεων δέν εξαλείφονται μέ τ' άγγιγμα ενός μαγικού ραβδιού! Επίσης, τίς εσωτερικές μου εμπειρίες μέ τήν Ορθοδοξία τίς έζησα στό Zagorsk, δίπλα στόν τάφο τού αγίου Σεργίου, στήν Ρουμανία, κοντά στόν Πατριάρχη Ιουστινιανό καί στήν Κύπρο, όπου μία φορά με υποδέχτηκε ο άγιος Λάζαρος, στόν καθεδρικό του ναό στήν Λάρνακα.

2. Σάς γνωρίσαμε στήν Ναύπακτο, όταν επισκεφθήκατε τόν Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Ιερόθεο, λόγω τής ενασχόλησής σας μέ τήν μετάφραση τών βιβλίων του. Θέλετε νά μάς πήτε κάτι γι' αυτό;

Πρίν από πολλά χρόνια δίδασκα Πατρολογία στό Γαλλικό Ινστιτούτο Θεολογίας, στόν άγιο Διονύσιο στό Παρίσι, ιδιαίτερα τά έργα τού αγίου Ειρηναίου τής Λυών, τού αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά καί τού αγίου Μαξίμου τού Ομολογητού. Τόσο γιά τήν ιερωσύνη μου όσο καί γιά τήν προσωπική μου ζωή, είχα τήν πεποίθηση ότι η στενή προσωπική ένωση μέ τόν Θεό περνούσε μέσα από τήν θεραπεία τής ψυχής καί κυρίως τού οφθαλμού τής καρδιάς, τού νού, καί ήλπιζα πάντα νά βρώ μιά συγκεκριμένη καί ακριβή διδασκαλία πάνω σέ αυτό τό θέμα. Στήν Κύπρο, στήν βιβλιοθήκη τής Λάρνακας, τό πρώτο βιβλίο πάνω στό οποίο «έπεσα» ήταν η Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία τού Μητροπολίτη Ιεροθέου καί είπα :"Ορίστε, αυτό είναι πού έψαχνα!"

Δυό χρόνια αργότερα, έπρεπε νά μείνω αρκετούς μήνες στό πλάϊ τής άρρωστης συζύγου μου. Έτσι σκέφτηκα: "Θά μεταφράσω αυτό τό βιβλίο". Αυτή η μακρά καί δύσκολη εργασία μέ οδήγησε τόν Απρίλιο τού 2004, γιά πρώτη φορά, στήν Ναύπακτο, όπου η επαφή μέ τόν Μητροπολίτη Ιερόθεο ήταν άμεση «σάν νά αποτελούσαμε μέλη τής ίδιας οικογένειας", σύμφωνα μέ τήν φράση τού ίδιου τού Μητροπολίτου, πού μέ συγκίνησε πολύ.

3. Έχετε τήν βοήθεια τής Πρεσβυτέρας σας;

Γιά τήν μετάφραση τής Ορθόδοξης Ψυχοθεραπείας ψάχναμε μερικές φορές μαζί τόν καλύτερο όρο, τήν πιό πιστή μετάφραση, καθώς η Μαρία είχε σπουδάσει στό Ινστιτούτο τού αγίου Διονυσίου καί δυό χρονιές στό Ινστιτούτο τού αγίου Σεργίου στό Παρίσι. Παλιά καθηγήτρια τών Γαλλικών, στήν συνέχεια ξαναδιάβασε καί διόρθωσε πολλές φορές τά χειρόγραφα. Καί τέλος, μέ συνόδεψε μέ ευχαρίστηση στήν Ναύπακτο, καθώς, έτσι, έχει τή δυνατότητα νά προσλάβη άμεση καθοδήγηση, μέ απόλυτα παιδαγωγικό καί συγκεκριμένο τρόπο από τόν Μητροπολίτη Ιερόθεο, ο οποίος είναι γι' αυτήν, επίσης, ένας ιερέας πολύ «προσεκτικός», μέ τήν ευρύτερη έννοια τού όρου.

Θεολογία

4. Ποιά πιστεύετε ότι είναι τά πιό σημαντικά σημεία τής ορθοδόξου θεολογίας πού τήν διαφοροποιούν από τήν δυτική θεολογία καί είναι απαραίτητα στόν σύγχρονο κόσμο;

Στήν ορθόδοξη Εκκλησία τά δόγματα αποκαλύφτηκαν από τήν Αγία Τριάδα στήν καρδιά τών αγίων Πατέρων οι οποίοι θεώθηκαν. Διαφυλάχθηκαν από τίς Οικουμενικές Συνόδους καί επίσης από τόν λαό, τόν θεματοφύλακα τής πίστεως. Στήν Δύση, από τήν εποχή τού Σχίσματος, αυτά έγιναν εργασία τής διάνοιας καί τής λογικής. Έτσι, η όραση τού Θεού, πού ταυτόχρονα αποκαλύπτεται καί κρύπτεται μέσα στό Άκτιστο Φώς, αντικαταστάθηκε στήν Δύση από τίς κτιστές ενέργειες τής λογικής καί τής ευφυΐας. Αποκομμένη από οποιαδήποτε προσωπική εμπειρία, η πίστη διδάσκεται από τούς ιερωμένους. Η θεανθρώπινη συνέργεια, κατ' εικόνα τού Θεανθρώπου Χριστού, ιδρυτή τής Εκκλησίας, εξαφανίζεται από τήν ζωή τής Εκκλησίας. Παραδείγματος χάρη, στήν Δύση ο ιερέας δέν λειτουργεί πίσω από τό τέμπλο, αλλά μπροστά από αυτό, μπροστά στούς πιστούς καί διά μέσου τών λόγων τού ιερέα τά τίμια δώρα «μετουσιώνονται». Τό Άγιο Πνεύμα δέν είναι καθόλου θεϊκή υπόσταση. Η εορτή Του τήν επόμενη μέρα τής Πεντηκοστής είναι άγνωστη στήν Δύση.

Η θεολογία περί τής Θεοτόκου αλλοιώθηκε εξίσου από δόγματα γνωστά ως «άμωμη σύλληψη» (1854) καί ως «Ανάληψη» (1950). Αυτό τό δόγμα τής Ανάληψης τής Θεοτόκου, χωρίς νά έχη προηγηθή η Κοίμηση, ήταν εξάλλου τό μόνο πού διατυπώθηκε ex cathedra από τόν Πάπα Πίο τόν 11ο, από τήν εποχή τού δόγματος τού αλαθήτου τού Πάπα, τό 1870. Συγκεκριμένα, αυτό απομακρύνει τήν Θεοτόκο από τήν ανθρώπινη φύση μας, παρόλο πού γεννήθηκε από προγόνους οι οποίοι αγωνίζονταν επί πολλούς αιώνες γιά τήν αγιότητα, καί μάς στερεί από τό πρότυπο τού «δικού μας γένους» ένα εξαίρετο πρότυπο άσκησης καί υπακοής, αλλά και οικείας σχέσης μέ τόν Θεό.

Πρέπει νά υπογραμμισθή επίσης ότι η άγνοια τών ακτίστων ενεργειών διατηρήθηκε οικειοθελώς. Ενώ στήν Ανατολή δίνεται έμφαση στήν άποψη ότι οι άκτιστες ενέργειες «συνοδεύουν» τόν άνθρωπο στόν αγώνα του γιά κάθαρση, στήν άσκησή του, στήν προσευχή του καί στά ιερά Μυστήρια, προκειμένου νά μήν οδηγήται πρός ένα είδος ηθικής επίδοσης καί τελειότητας, αλλά πρός τήν θέωση.

Δυστυχώς, μερικές φορές από αντίδραση, η δυτική θεολογία, αφ' ότου παραμόρφωσε τήν αυθεντική μετάνοια σέ ηθική ενοχή καί μάλιστα μέσω τής παρελθούσης Ιεράς Εξέτασης, απογυμνώνει όλο καί περισσότερο τήν έννοια τού ασκητικού αγώνα και τής μετάνοιας. Αυτή η στάση ενθαρρύνθηκε όχι μόνον από τόν άθεο κόσμο, αλλά επίσης από τούς «ψυχοθεραπευτές», κάποιοι από τούς οποίους ωστόσο ανακούφισαν πολυάριθμες ψυχές μέ απωθημένα καί κατάθλιψη.

Έτσι, ο ασκητικός αγώνας καί η μετάνοια αποκλείσθηκαν από τά προτεσταντικά περιβάλλοντα. Νομίζω ότι ιδιαίτερα οι νεαροί Ευαγγελικοί, τούς οποίους γνωρίζω καλά καί οι οποίοι αγωνίζονται νά παραμείνουν σέ μιά συνεχή κατάσταση αγαλλίασης, καθώς είναι «σεσωσμένοι» καί μόνο χάρη στό γεγονός ότι ανήκουν στήν Εκκλησία τους. Αλλά η συγχώρεση, η συγχώρεση τού Θεού, η μυστηριακή καί η μυστική τής καρδιάς, η μεταμόρφωση τών παθών καί ο αγώνας εναντίον τών εμπαθών παραστάσεων, τών λογισμών (ιδιαίτερα αυτού τού λογισμού τού εγωϊσμού ότι κάποιος είναι καλύτερος γιατί είναι Χριστιανός) δέν γονιμοποιούν τήν ζωή τής Εκκλησίας. Ακόμα καί η γεύση τής εμπειρίας τής Χάριτος αντικαταστάθηκε από μιά εξωτερική ανθρωπιστική συμπεριφορά, αλλού πολύ αξιέπαινη. Η ασκητική ζωή τής καρδιάς η οποία παραδίδεται στήν Χάρη τού Αγίου Πνεύματος, αντικαταστάθηκε από τήν εξωτερική ηθική πού έχει παγιωθή κάτω από τό βάρος τού νόμου.

5. Σέ τί μπορούν νά βοηθήσουν τά βιβλία τού Σεβασμιωτάτου;

Ακριβώς γιά τούς λόγους πού ανέφερα παραπάνω είναι πολύτιμα τά βιβλία τού Μητροπολίτου Ιεροθέου, γιατί θέτουν σέ νέα πλαίσια όλη τήν θεραπεία τού πνεύματος μέσα σέ μία ασκητική δυναμική, μυστηριακή καί Πατερική. Έτσι, η ένωση, η κοινωνία μέ τόν Θεό, γίνεται μιά δυνατή κατάκτηση. Στήν Γαλλία, ακόμα καί στούς Χριστιανούς, η θεραπεία είναι συνδεδεμένη μέ έναν ψυχολόγο. Κάποιοι, τό είπα ήδη, είναι βοηθητικοί, ιδιαίτερα γιά τά προβλήματα πού συνδέονται μέ τήν παιδική ηλικία, αλλά έχουν αποκοπή από τήν Παράδοση τής Εκκλησίας καί τήν συνέργεια τού Θεού. Έτσι, ακόμα κι άν προξενήσουν ανακούφιση σέ ορισμένα τραύματα τής ψυχής, η θεραπεία στοχεύει πιό πολύ στήν διόγκωση τού εγώ, παρά στήν κάθαρση τού νού καί τήν ένωση μέ τόν Θεό.

6. Ποιά είναι η γνώμη σας γιά τό μέλλον τής Ορθοδόξου Θεολογίας στήν Ευρώπη;

Περνάει μέσω τής ύπαρξης τών Μοναστηριών, πού ζούν σύμφωνα μέ τό πνεύμα τής ησυχαστικής παραδόσεως. Βασίζεται επίσης στήν ύπαρξη τών Ινστιτούτων τής Θεολογίας, πού είναι αφιερωμένα στήν μόρφωση τών Κληρικών καί τών λαϊκών οι οποίοι εργάζονται μέσα στήν Εκκλησία. Μέσα σέ αυτό τό πνεύμα ιδρύθηκε από τόν Μητροπολίτη μας τό κέντρο τών σπουδών καί τών ερευνών "Δημήτριος Staniloae", πού λειτουργεί σέ συνεργασία μέ τό Ινστιτούτο τού Αγίου Σεργίου.

Αλλά σ' αυτό τό μέλλον διαφαίνονται επίσης δύο κίνδυνοι: ο ένας είναι τής σχολαστικής σκέψης. Αυτό σημαίνει ότι η θεολογία γίνεται αποκλειστικά μιά διανοητική μελέτη, ανεξάρτητη από τήν πράξη, τήν προσωπική εμπειρία τής προσευχής, τής άσκησης καί τής μυστηριακής ζωής. Και ο άλλος κίνδυνος είναι τού σνομπισμού, μιάς μαφίας τών λεγομένων «πνευματικών σαλονιών», πού ως καρκινικά κύτταρα, κατατρώγουν τήν θεολογική αναζήτηση, όπως αυτό τών φιλοσόφων τού 18ου αιώνα στά διάσημα παρισινά σαλόνια.

7. Ποιό είναι τό μεγαλύτερο εμπόδιο γιά έναν Ευρωπαίο γιά νά γίνη Ορθόδοξος;

Ο ορθολογισμός πού προκαλεί τό διαζύγιο ανάμεσα στήν επιστημονική εμπειρία, η οποία είναι θεμελιωμένη πάνω στήν λογική, καί στήν εμπειρία τού Αγίου Πνεύματος, πού είναι ριζωμένη μέσα στόν νού, μέσα στήν βαθεία καρδία καί άρα στήν γοητεία τής επιστήμης χωρίς Θεό. Είναι επίσης η ασταμάτητη βουή, εσωτερική καί εξωτερική, καί η απώλεια τής γεύσης τής σιωπής πού επιτρέπει στόν Θεό νά μιλήση καί νά αγγίξη τήν ψυχή, τήν εκπαίδευση στήν εξωτερική μονάχα καί απατηλή ελευθερία, πού δέν είναι τίποτε άλλο παρά μιά απελπισμένη αυτονομία καί μετατρέπει τόν άνθρωπο σέ σκλάβο τού κόσμου. Εν συντομία, αυτό πού ο μητροπολίτης Ιερόθεος ονομάζει «απώλεια τής καρδιάς» είναι ο πιό μεγάλος κίνδυνος γιά τήν δυτική κοινωνία.

8. Ποιά θεολογικά βιβλία – εκτός από τήν Αγία Γραφή – θά βάζατε στόν ταξιδιωτικό σας σάκκο γιά ένα μακρινό ταξίδι;

Χωρίς καμμιά αμφιβολία: "Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία", γιατί είναι ο «συνοδοιπόρος τού πνεύματος» καί οι «οδηγίες χρήσης» γιά τήν θεραπεία τού ανθρώπου. Αλλά επίσης, «Οι Τριάδες υπέρ τών ιερώς ησυχαζοντων» τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά, οι "Εκατοντάδες περί Αγάπης» τού Αγίου Μαξίμου τού Ομολογητού καί τέλος «Εναντίον τών αιρέσεων» τού Αγίου Ειρηναίου.

ΠΗΓΗ: http://www.parembasis.gr/2012/12_06_02.htm

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

 

Η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» και το «μποζόνιο του Χίγκς»

 

Του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου*

 

Αυτές τις ημέρες ανακοινώθηκε ότι ανακαλύφθηκε το «μποζόνιο του Χίγκς», δηλαδή το έως τώρα αόρατο σωματίδιο, που αντιστοιχεί στο πεδίο του Χίγκς, και προσδίδει μάζα στην ύλη.

Είναι στοιχειώδες σωματίδιο, δηλαδή δεν έχει εσωτερική δομή και δεν αποτελείται από άλλα, συστατικά σωματίδια. Είναι εξαιρετικά ασταθές και όταν σχηματισθή, καταρρέει σχεδόν ακαριαία και δίνει άλλα υποατομικά σωματίδια.

Αν και λέγεται και γράφεται ευρέως ότι το «μποζόνιο του Χίγκς» δίνει στα στοιχειώδη σωματίδια την μάζα τους, αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό. Την μάζα την δίνει το πεδίο του Χίγκς, το οποίο δεν την δημιουργεί εκ του μηδενός, αλλά την εμπεριέχει από πριν ως ενέργεια. Λέγεται «μποζόνιο του Χίγκς», γιατί ο βρεττανός επιστήμων Χίγκς, που ζή ακόμη, πριν πολλά χρόνια είχε ομιλήσει για την ύπαρξή του. Οι επιστήμονες εδώ και μερικά χρόνια προσπαθούσαν να βρούν τον τρόπο της δημιουργίας του κόσμου, με την θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» και με τα ανάλογα πειράματα αναζητούσαν να βρούν τα υποατομικά σωματίδια που δίνουν μάζα στην ύλη.

1. Η «Μεγάλη Έκρηξη»

Η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» (Big Bang) που κυριαρχεί σήμερα στην επιστήμη προσπαθεί να ερμηνεύση τον τρόπο της δημιουργίας του Σύμπαντος και του κόσμου. Οι φυσικοί επιστήμονες ύστερα από διάφορες παρατηρήσεις «συμφωνούν ότι το σύμπαν ξεκίνησε σaν ένα άπειρα πυκνό, μηδενικών διαστάσεων σημείο καθαράς ενέργειας» (Francis Collins).

Σε γενικές γραμμές η θεωρία αυτή είναι η ακόλουθη: «Σύμφωνα με την θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης το Σύμπαν άρχισε από μία αρχέγονη κατάσταση πολύ υψηλής πυκνότητος να διαστέλλεται ταχύτατα, γεγονός που οδήγησε σε μείωση της αρχικής πυκνότητας και πτώση της θερμοκρασίας. Σύντομα η ύλη κυριάρχησε πάνω στην αντιύλη, ίσως σε μια σειρά από διαδικασίες που προβλέπουν και την διάσπαση των πρωτονίων. Στο στάδιο αυτό πιθανόν να ήταν παρόντες πολλοί τύποι στοιχειωδών σωματιδίων.  Μερικά δευτερόλεπτα αργότερα, η θερμοκρασία του Σύμπαντος μειώθηκε αρκετά και επέτρεψε τον σχηματισμό ορισμένων πυρήνων. Σύμφωνα με την θεωρία, δημιουρ­γήθηκαν συγκεκριμένες ποσότητες υδρογόνου, ηλίου και λιθίου, οι οποίες επιβεβαιώνονται και από τις σύγχρονες παρατηρήσεις.

Ύστερα από 1.000.000 χρόνια το Σύμπαν είχε ψυχθή σε ικανοποιητικό βαθμό, ώστε να σχηματισθούν άτομα, οπότε κατέστη δυνατόν η ακτινοβολία να αρχίση να ταξιδεύει στον χώρο. Κατάλοιπο του πρώϊμου Σύμπαντος είναι η ακτινοβολία μικροκυμμάτων του υποβάθρου (περίπου 3 βαθμών Κέλβιν) που ανακαλύφθηκε το 1965 από τους Άρνο Άλαν Πενζίας και Ρόμπερτ Γούντροου Γουίλσον.

Σύμφωνα με την θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, το σημερινό Σύμπαν, εκτός από την συνηθισμένη ύλη και ακτινοβολία πρέπει να είναι επίσης πλήρες με νετρίνα, στοιχειώδη σωματίδια χωρίς μάζα ή ηλεκτρικό φορτίο. Υπάρ­χει πάντα η πιθανότητα να ανακαλυφθούν τελικά και άλλα κατάλοιπα του πρώϊμου Σύμπαντος» (Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρους Larousse Britanica). Σχετικά με την θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης», κατά τον μεγάλο επιστήμονα Φράνσις Κόλλινς, υπάρχει ένα αναπάντητο ερώτημα: «άν το Big Bang κατέληξε σ' ένα σύμπαν που θα συνεχίσει να διαστέλλεται για πάντα, ή αν κάποια στιγμή θα νικήση η βαρύτητα και οι γαλαξίες θα αρχίσουν να συγκλίνουν πάλι μαζί καταλή­γοντας σε μια "Μεγάλη Σύνθλιψη"!

Πρόσφατες ανακαλύψεις αδιευκρί­νιστων πο­σο­τήτων γνωστών σaν σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια, που φαίνεται να απο­τελούν ένα πολύ σημαντικό μέρος του υλικού του σύμπαντος, κάνουν την απά­ντηση σ' αυτό το ερώτημα να εκκρεμεί, αλλά οι περισσότερες ενδείξεις προς το παρόν προβλέπουν μάλλον έναν αργό μαρασμό, παρά μια δραματική κατάρ­ρευ­ση». Ακόμη, η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» θέτει σαφώς το ερώτημα: «τί έγινε πριν από αυτό και ποιός ή τί ήταν υπεύθυνος;». Αυτό το ερώτημα «ασφα­λώς δείχνει τα όρια της επιστήμης όσο κανένα άλλο φαινόμενο». Είναι φυσικό ότι η θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» αρχίζει έναν διάλογο μεταξύ επιστήμης και θεολογίας ή στην πραγματικότητα μεταξύ επιστημόνων και θεολόγων.

Μερικοί επιστήμονες φθάνουν στο σημείο να αρνηθούν την ύπαρξη του Θεού και αποδίδουν την δημιουργία του Σύμπαντος στην ύλη, αλλά άλλοι αγνωστικιστές επιστήμονες μπροστά στο θέμα αυτό εκφράζονται ως θεολόγοι, όπως ο αστροφυσικός Robert Jastrow που λέγει: «Τώρα βλέπουμε πώς η αστρονομία οδηγεί σε μια βιβλική άποψη της προέλευσης του κόσμου. Οι λεπτομέρειες διαφέρουν, αλλά τα ουσιώδη στοιχεία της αστρονομικής και βιβλικής περιγραφής της Γενέσεως είναι τα ίδια. Η αλυσίδα των γεγονότων που οδήγησαν στον άνθρωπο, άρχισαν ξαφνικά και απότομα σε μια ορισμένη στιγμή στον χρόνο με μια λάμψη φωτός και ενέργειας». Ο Φράνσις Κόλλινς παρατηρεί: «Οφείλω να συμφωνήσω (μέ τον Jastrow). Το Big Bang κραυγάζει για μια θεία εξήγηση. Επιβάλλει το συμπέρασμα ότι η φύση είχε μια ορισμένη αρχή. Δεν μπορώ να δώ πώς η φύση θα μπορούσε να δημιουργήση τον εαυτό της. Μόνο μια υπερφυσική δύναμη που είναι έξω από τον χώρο και τον χρόνο μπορεί να το έχει κάνει αυτό».

2. «Το μποζόνιο του Χίγκς»

Όπως ελέχθη πιο πάνω οι επιστήμονες προσπαθούν να βρούν το υλικό εκείνο που υπήρχε μετά την «Μεγάλη Έκρηξη» και μορφοποίησε το Σύμπαν. Ο Πίτερ Χίγκς είναι βρεττανός καθηγητής σε διάφορα Πανεπιστήμια της Αγγλίας και στην συνέχεια κατέληξε στο Εδιμβούργο όπου και ζή σήμερα. Το έτος 1964 διατύπωσε την θεωρία του πεδίου Χίγκς, που έλαβε το όνομά του, σύμφωνα με την οποία θεωρία το πεδίο αυτό διαπερνά το Σύμπαν δίνοντας μάζα στα στοιχειώδη σωματίδια, δηλαδή με την θεωρία αυτή εξηγεί πώς η ύλη αποκτά μάζα.

Η θεωρία αυτή του Χίγκς ταλαιπώρησε τους ερευνητές και όπως γράφει ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης, όταν ο Αμερικανός φρυσικός Dick Teresi το 1993 έγραψε ένα βιβλίο για το θέμα αυτό, έκανε λόγο για το «αναθεματισμένο σωματίδιο» («Goddamn particle»). Όμως, ο εκδότης του έργου θεώρησε την λέξη «αναθεματισμένο» υβριστική και απέδωσε ευφημιστικώς το σωματίδιο ως «σωματίδιο του Θεού» («The God particle») (Εφημερίδα TA NEA). Έτσι, επικράτησε αυτή η ονομασία. Το 2008 λειτούργησε ο Μεγάλος Επιταχυντής Ανδρονίων του CERN (Οργανισμός για την Πυρηνική Ενέργεια), όπου εργάσθηκαν πολλοί επιστήμονες, ο οποίος προκάλεσε συγκρούσεις δεσμών πρωτονίων με ταχύτητα λίγο μικρότερη από την ταχύτητα του φωτός, με σκοπό να ανακαλυφθούν τα μυστήρια της σωματιδιακής φυσικής και της προέλευσης του Σύμπαντος. Έτσι, πρόσφατα, έγινε η ανακάλυψη «ενός σωματιδίου αόρατου και θνησιγενούς».

Από τις πληροφορίες που έχουν δημοσιευθή μάθαμε ότι από την διάσπαση των πρωτονίων «προέκυψαν άλλα σωματίδια που παγιδεύονταν στους ογκώδεις ανιχνευτές του CERN και από την μελέτη τους προέκυπταν ίχνη του άφαντου σωματιδίου. Οπτικά, δεν θα μπορούσε κανείς να το αντικρύσει. Ζεί μόνο για ένα εκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου» (Εφημερίδα TA NEA). Το σωματίδιο αυτό άφησε μερικά ίχνη πίσω του και φάνηκε ότι υπάρχει. Σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι ένα σωματίδιο «σήμα κατατεθέν ενός πεδίου, που απλώνεται σε ολόκληρο το Σύμπαν, και προσδίδει στα σωματίδια την μάζα που έχουν». Όταν έγινε η «Μεγάλη Έκρηξη» όλα τα σωματίδια δεν είχαν μάζα, αλλά την «απέκτησαν όταν ενεργοποιήθηκε το πεδίο μετά την Μεγάλη Έκρηξη». Το σωματίδιο του Χίγκς «αιχμαλωτίζει» τα στοιχειώδη σωματίδια και τα καθιστά βαρύτερα προσδίδοντάς τους μάζα. Έτσι, τα σωματίδια αποκτούν μάζα και ξεχύνονται στο Σύμπαν για να δημιουργήσουν τον κόσμο.

Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς αυτό το «αόρατο» και «θνησιγενές» σωματίδιο μπόρεσε να δημιουργήση όλο το Σύμπαν, αλλά και τόσα όντα – έλλογα και άλογα – που κατοικούν στην γή και όλες τις ομορφιές; Και πώς σε αυτό το σωματίδιο οφείλεται όλη η λογικότητα του ανθρώπου και οι πνευματικές αναζητήσεις του Θεού από τον άνθρωπο; Πάντως, οι επιστήμονες, παρά την ανακάλυψη αυτή, ισχυρίζονται ότι μένουν πολλά ακόμη σημεία να διευκρινισθούν που δεν μπορούμε τώρα να εξηγήσουμε στο Σύμπαν, όπως η λεγόμενη «σκοτεινή ύλη», που αποτελεί το 25% του Σύμπαντος, οι μαύρες τρύπες και οι «περίφημες έξτρα διαστάσεις». Ο γνωστός ακαδημαϊκός Δημήτριος Νανόπουλος ισχυρίζεται ότι «τό μποζόνιο του Χίγκς» «ανοίγει τον δρόμο για την ερμηνεία πολύπλοκων καταστάσεων στο Σύμπαν», «μάς βοηθά να κατανοήσουμε περίπου το 4% του Σύμπαντος», ενώ «τό 25% του Σύμπαντος που αποτελείται από την λεγόμενη σκοτεινή ύλη παραμένει ακατανόητο και το Καθιερωμένο Μοντέλο μας είναι άχρηστο» (Εφημερίδα TA NEA). Το υπόλοιπο του Σύμπαντος φαίνεται ότι αποτελείται από μια τελείως μυστηριώδη οντότητα, την σκοτεινή ενέργεια.

3. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης για την δημιουργία του κόσμου

Είναι ανάγκη να δούμε με συντομία την εκπληκτική διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου Νύσσης για την δημιουργία του κόσμου, που ομοιάζει κατά κάποιον τρόπο με την θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» με την διαφορά ότι την ερμηνεύει μέσα από την ενέργεια του Θεού, ότι, δηλαδή, ο Θεός με την άκτιστη ενέργειά Του δημιούργησε τον κόσμο.

Ο ά­γιος Γρη­γό­ριος Νύσ­σης α­πορ­ρί­πτει, ό­πως το κά­νουν ό­λοι οι ά­γιοι Πα­τέ­ρες, την αυ­τό­μα­τη δη­μιουρ­γί­α του κό­σμου, για­τί ό­λα έ­γι­ναν με την δη­μιουρ­γι­κή ενέρ­γεια του Θε­ού και προ­ήλ­θαν «εκ του μη ό­ντος». Τα πά­ντα δημιουργήθηκαν «ουκ αυ­το­μά­τω τι­νί συ­ντυ­χί­α, κα­τά τι­να ά­τα­κτον και τυχαίαν φο­ράν». Ε­κτός α­πό την αρ­χή της μη «αυ­το­μά­του συ­ντυ­χί­ας» για την δη­μιουρ­γί­α του κό­σμου, ο ά­γιος Γρη­γό­ριος Νύσ­σης κά­νει λό­γο για την «α­θρό­αν κα­τα­βο­λήν». Έ­τσι ε­ξη­γεί τον λό­γο του Μω­ϋ­σέ­ως «εν αρ­χή ε­ποί­η­σεν ο Θε­ός τον ου­ρα­νόν και την γήν». Γρά­φει: «Η ούν α­θρό­α των ό­ντων πα­ρά της α­φρά­στου δυ­νά­με­ως του Θε­ού κα­τα­βο­λή αρ­χή πα­ρά του Μω­ϋ­σέ­ως, ή­γουν "κε­φά­λαιον" κα­τε­νο­μά­σθη». Η σύ­στα­ση των ό­ντων έ­γι­νεν α­θρό­ως: «Ό­τι α­θρό­ον της των ό­ντων συστάσεως…».

Μιά άλ­λη βα­σι­κή αρ­χή που συν­δέ­ε­ται με το προ­η­γού­με­νο εί­ναι ό­τι στην κτί­ση υ­πάρ­χει ο λε­γό­με­νος «ε­γκεί­με­νος της κτί­σε­ως λό­γος». Α­κό­μη και ό­ταν δημιουρ­γή­θη­κε το Σύ­μπαν, πριν εμ­φα­νι­σθή κά­θε μέ­ρος, ό­λο το Σύ­μπαν βρισκόταν στο σκο­τά­δι, για­τί «ού­πω γάρ ε­ξε­φά­νη του πυ­ρός η αυ­γή υποκεκρυμ­μέ­νη τοίς μο­ρί­οις της ύ­λης» και έ­τσι ό­λα ή­ταν α­ό­ρα­τα, α­φα­νή και α­να­κα­τεμ­μέ­να. Ό­ταν ο Θε­ός έ­δω­σε ε­ντο­λή για την γέ­νε­ση του κό­σμου, τό­τε αυ­τό το πύρ που ε­πι­σκια­ζό­ταν α­πό τα μό­ρια της ύ­λης ε­πρό­βα­λε και α­μέ­σως «τώ φω­τί τα πά­ντα πε­ρι­ηυ­γά­ζε­το». Έπειτα, μέ­σα σε ό­λη την κτί­ση υ­πάρ­χει ο λό­γος του Θε­ού. Ο ά­γιος Γρη­γό­ριος Νύσ­σης κά­νει λό­γο για τον «ε­γκεί­με­νον της κτί­σε­ως λό­γον». Σε κά­θε όν ενυπάρ­χει κά­ποιος σο­φός και τε­χνι­κός λό­γος, έ­στω κι αν ε­μείς δεν τον βλέπου­με έτσι, «πάν το γι­νό­με­νον, λό­γω γί­νε­ται» και τί­πο­τα α­πό ε­κεί­να που δημιουρ­γή­θη­καν α­πό τον Θε­όν δεν νο­εί­ται «ά­λο­γον τι και συ­ντυ­χι­κόν και αυτό­μα­τον». Ό­ταν ο Θε­ός εί­πε «γεν­νη­θή­τω φώς», ερ­μη­νεύ­ε­ται ό­τι αυ­τό αναφέ­ρε­ται «εις τον ε­γκεί­με­νον της κτί­σε­ως λό­γον».

Αυ­τός ο λό­γος-ενέργεια που ε­νυ­πάρ­χει σε ό­λα τα ό­ντα χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται α­πό τον ά­γιο Γρη­γό­ριο Νύσ­σης «οι­ω­νεί σπερ­μα­τι­κή δύ­να­μις». Πρό­κει­ται για την πρώ­τη ορ­μή του Θε­ού προς δη­μιουρ­γί­α, που υ­πήρ­χε «δυ­νά­μει» στην κτί­ση, όχι ό­μως και ε­νερ­γεί­α, διό­τι η γή ή­ταν α­κό­μη α­ό­ρα­τη και α­κα­τα­σκεύ­α­στη. Η α­ρι­στο­τε­λι­κή αρ­χή του δυ­νά­μει και ε­νερ­γεί­α χρη­σι­μο­ποι­εί­ται α­πό τον ά­γιο Γρη­γό­ριο Νύσ­σης για να ερ­μη­νεύ­ση το πώς δη­μιουρ­γή­θη­κε η κτί­ση. Αυ­τή η σπερ­μα­τι­κή δύ­να­μη στα ό­ντα, την ο­ποί­α έ­βα­λε ο Θε­ός, ε­νερ­γο­ποι­ή­θη­κε με την δύ­να­μη του λό­γου Του. Γρά­φει: «τή μεν δυ­νά­μει τα πά­ντα ήν εν πρώ­τη του Θε­ού πε­ρί την κτί­σιν ορ­μή, οι­ο­νεί σπερ­μα­τι­κής τι­νος δυ­νά­με­ως προς την του πα­ντός γέ­νε­σιν κα­τα­βλη­θεί­σης, ε­νερ­γεί­α δε τα κα­θ' έ­κα­στον ού­πω ήν».

Έτσι, τα διά­φο­ρα εί­δη των ό­ντων ή­ταν α­πο­τέ­λε­σμα της σπερ­μα­τι­κής δυνάμεως και της δη­μιουρ­γι­κής ε­νέρ­γειας του Θε­ού. Στην αρ­χή ο Θε­ός δημιούρ­γη­σε την ά­μορ­φη ύ­λη που δεν ή­ταν ά­κτι­στη, και στην συ­νέ­χεια με τον δη­μιουρ­γι­κό Του λό­γο δη­μιούρ­γη­σε τις ποιό­τη­τες και έ­τσι δη­μιουρ­γή­θη­καν τα ε­πί μέ­ρους εί­δη. Μέ αυ­τήν την δύ­να­μη και σο­φί­α που κα­τα­βλή­θη­καν στην κτίση για την τελείω­ση κά­θε μο­ρί­ου του κό­σμου, «ειρ­μός τις α­να­γκαί­ος κα­τά τι­να τά­ξιν επη­κο­λού­θη­σεν».

Γρά­φει ο ά­γιος Γρη­γό­ριος Νύσ­σης ό­τι ό­λα έ­χουν προ­κα­τα­νο­η­θή α­πό την σοφί­α του Θε­ού «τά δια τι­νος α­να­γκαί­ας τά­ξε­ως κα­τά το α­κό­λου­θον εκβησόμε­να». Γί­νε­ται φα­νε­ρό ό­τι η δη­μιουρ­γί­α του κό­σμου «εν αρ­χή» και η ε­πί μέ­ρους δη­μιουρ­γί­α των ό­ντων, ή­τοι το δυ­νά­μει και ε­νερ­γεί­α, η ά­μορ­φος ύλη, τα μό­ρια και η ε­ξέ­λι­ξή τους, οι ποιό­τη­τες έ­γι­ναν με την προ­σω­πι­κή ενέργεια του Θε­ού, με τον δη­μιουρ­γι­κό Του λό­γο, που ει­σήλ­θε ευ­θύς εξ αρ­χής «α­θρό­ως» στην ου­σί­α των ό­ντων. Α­πό ε­κεί με την δη­μιουρ­γι­κή ε­νέρ­γεια του Θε­ού προ­ήλ­θε αυ­τή η ορ­μή και το φώς που πε­ρι­έ­λου­σε την κτί­ση και δη­μιούρ­γη­σε τις ποιό­τη­τες των ει­δών. Επομένως, ο κόσμος δημιουργήθηκε από τον Θεό, με την άκτιστη δημιουρ­γική ενέργειά Του και μέσα σε όλη την κτίση υπάρχει η άκτιστη ενέργεια του Θεού που ουσιοποιεί και ζωοποιεί την κτίση.

4. Επιστήμονες και Πατέρες της Εκκλησίας

Επανερχόμενος στην σύγχρονη ανακάλυψη του «μποζονίου του Χίγκς» θέλω να υπενθυμίσω ότι μερικοί αποκάλεσαν αυτό το σωματίδιο ως «σωματίδιο του Θεού». Άλλοι όμως διετύπωσαν την άποψη ότι κακώς αποδόθηκε ως «σωματίδιο του Θεού», αλλά ο καλύτερος ορισμός είναι «σωματίδιο θεός». Υφίσταται μεγάλη διαφορά. Άλλο να υποστηρίζη κανείς ότι πρόκειται για έναν τρόπο με τον οποίο ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, και άλλο ότι αυτή η ενέργεια και η ύλη είναι θεός. Στην δεύτερη αυτή περίπτωση όχι μόνον οδηγείται ο άνθρωπος στον αγνωστικισμό και τον αθεϊσμό, αλλά αποδέχεται τον ματεριαλισμό-υλισμό, ότι δηλαδή αρχή του κόσμου είναι η ύλη.

Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι προσπαθούσαν να απαντήσουν στο ερώτημα πώς δημιουργήθηκε και υπάρχει ο κόσμος καί, όπως λέγει ο Χάϊντε­γκερ, ερωτούσαν «γιατί υπάρχει ο κόσμος και όχι το τίποτα». Μπορούμε να δούμε δύο γενικές απαντήσεις που δόθηκαν για το θέμα αυτό. Μερικοί προσωκρατικοί φιλόσοφοι, όπως οι λεγόμενοι Ίωνες φυσικοί (Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης), που είναι «εισηγητές της λογικής, αμυθολόγητης κοσμοερμηνείας», μιλούσαν για την ύπαρξη της ύλης από την οποία δημιουργήθηκε ο κόσμος, η οποία ύλη έχει μέσα της δύναμη, οπότε «ύλη και δύναμη είναι ένα» και «η ενέργειά της μηχανική». Οπότε, ο κόσμος, κατά την ιωνική αντίληψη «είναι υλικός και μηχανικός». Αυτή η «ιωνική φυσική», «η φυσιολογία», όπως έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, «έχει βάση τον ντετερμινισμό» (Χαράλαμπος Θεοδωρίδης). Άλλοι, οι μεταφυσικοί φιλόσοφοι, όπως ο Πλάτων, ανέπτυξε την θεωρία των ιδεών, ότι όλα τα όντα είναι αντίγραφα των ιδεών που υπήρχαν στον νού του ανώτατου όντος, του Θεού, ο δε Αριστοτέλης έκανε λόγο για το «πρώτον ακίνητον κινούν».

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως είδαμε προηγουμένως και στον άγιο Γρηγόριο Νύσσης, μελέτησαν τα σχετικά με την δημιουργία του κόσμου με θεολογικό λόγο. Αρνήθηκαν και τον υλισμό και την μεταφυσική. Έτσι, στις δύο αυτές φιλοσοφικές κατευθύνσεις «εν αρχή ήν η ύλη» και «εν αρχή ήν η ιδέα», αντιπαρέθεσαν το «εν αρχή ήν ο Λόγος». Ο Θεός είναι πρόσωπο, είναι αγάπη, αφού η αγάπη είναι η άκτιστη ενέργεια του Θεού. Επομένως ο Θεός δεν είναι ούτε ιδέα ούτε ύλη. Έπειτα, λέγουν ότι ο Θεός εδημιούργησε τον κόσμο «εξ ούκ όντων», «εκ μη υπαρχούσης ύλης» με τον λόγο Του που είναι η άκτιστη ενέργειά Του, η οποία δημιουργεί κτιστά όντα.

Σύγχρονοι επιστήμονες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, ερμη­νεύ­οντας τις νέες ανακαλύψεις. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν εκείνοι που αποδέχονται κάποια δύναμη που βρίσκεται έξω από τον χώρο και τον χρόνο, η οποία δημιούργησε τον κόσμο. Στην δεύτερη κατηγορία είναι οι αγνωστικιστές και οι άθεοι που ερ­μη­νεύουν την δημιουργία του κόσμου χωρίς να πιστεύουν στην ύπαρξη του Θεού. Πρό­σφατα διάβασα τις απόψεις ενός επιστήμονος που έλεγε: «Είμαστε μια ανα­κα­τανομή του τίποτα».

Επίσης έλεγε ότι η «Μεγάλη εικόνα» «πού έχουμε σήμερα για την εμφάνιση κι εξέλιξη του σύμπαντος» σε συνδυασμό με την δαρβινική εξέλιξη των ειδών «ελευθερώνει τον άνθρωπο από πολ­λά θεμελιώδη και υπαρξιακά ερωτήματα που τον απασχολούν από τότε που υπάρχει» (Δ. Νανόπουλος).

Πάντως, κατά τους Πατέρας, οι επιστήμονες μπορούν να ερευνούν τον κόσμο, να εξετάζουν από τί αποτελείται, πώς έγινε, αλλά δεν μπορούν να εισέρχωνται σε άλλα πεδία, δηλαδή της ύπαρξης ή μη του Θεού. Άλλωστε, άλλο είναι το έργο της επιστήμης και άλλο το έργο της ορθόδοξης θεολογίας και δεν πρέπει να υπάρχη σύγκρουση ή σύγχυση μεταξύ τους. Η επιστήμη ερευνά τον κτιστό κόσμο, την ύλη, τα άτομα, τα μόρια, τα πρωτόνια, τα σωματίδια, το κύτταρο, τα γονίδια κλπ. ενώ η θεολογία, που είναι εμπειρία, ασχολείται με το πώς ο άνθρωπος θα γνωρίση τον Θεόπρόσωπο με τις άκτιστες ενέργειές Του.

Η επιστήμη προχωρεί σε διάφορες ανακαλύψεις οι οποίες πρέπει να ωφελούν και να μη βλάπτουν τους ανθρώπους, και η ορθόδοξη θεολογία δίνει απαντήσεις στις πνευματικές αναζητήσεις του ανθρώπου και στο πώς θα αποκτήση ανιδιοτελή αγάπη προς τον Θεό και τους συνανθρώπους του, σε μια εποχή μάλιστα που όχι μόνον κηρύσσεται «ο θάνατος του Θεού», αλλά και «ο θάνατος του πλησίον». Τελικά, όσες ανακαλύψεις και αν κάνη η επιστήμη, ο άνθρωπος πεινά και διψά για προσωπικό Θεό, για ανιδιοτελή αγάπη, εσωτερική ειρήνη και ελευθερία, για πληρότητα πνευματική, θέλει να μάθη τί υπάρχει πέρα από την κτίση, τί γίνεται μετά τον θάνατο, τί είναι η αιώνια ζωή κ.ά. Ο άνθρωπος δεν είναι άλογο όν, αλλά αναπτύσσει πολιτισμό, καλλιεργεί τις πνευματικές αρχές, αναζητά τον Θεό και επιδιώκει να βιώση την αγάπη Του. Ο άνθρωπος μπορεί να ζήση χωρίς επιστήμη, αλλά δεν μπορεί να ζήση χωρίς Θεό. Επομένως, η επιστήμη προσπαθεί να δώση μια ερμηνεία για την δημιουργία και την σύσταση του κόσμου, αλλά εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι ποιός δημιούργησε τον κόσμο και τον άνθρωπο.

Ο Θεός δεν είναι μια άλογη δύναμη, ούτε ένα ευδαίμον όν, αλλά πρόσωπο, είναι ο Λόγος που δημιούργησε τον κόσμο και μέσα σε όλη την κτίση υπάρχουν οι «λόγοι των όντων», η ενέργεια του Θεού. Ακόμη ο Θεός προσέλαβε σώμα για να θεώση τον άνθρωπο. Έτσι, ο άνθρωπος πού, κατά τον σημαντικό ορισμό του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, είναι «ζώον ενταύθα οικονομούμενον και αλλαχού μεθιστάμενον και πέρας του μυστηρίου τη προς Θεόν νεύσει θεούμενον», δεν αναπαύεται σε μερικές ανακαλύψεις, όσο ωφέλιμες κι αν είναι, αλλά αναζητά τον προσωπικό Θεό.

 

* Για την Romfea.gr

ΠΗΓΗ: Σάββατο, 07 Ιούλιος 2012, http://romfea.gr/arthra-apopseis/13101-2012-07-06-22-20-42

Εκκλησίας Γενέθλια

 

Του Αρχιμ. Χρυσόστομου Χρυσόπουλου*

 

Ο φόβος  νικήθηκε, η ελπίδα  επέστρεψε, το  θαύμα έγινε. Πεντηκοστή! Η υπόσχεσή Του έγινε πράξη, οι τρομαγμένοι μαθητές Του βρίσκουν θάρρος και φλεγόμενοι από το θερμουργό Άγιο Πνεύμα ξεχύνονται, όχι απλά έξω και μόνο από το σπίτι της αναμονής, αλλά στον ωκεανό της ιστορίας και εκείνη πλέον γαληνεύει με το κήρυγμα τους από τις θαλασσοταραχές των ψευδοδιδασκαλιών και ανθρώπινων θεωριών. Μερικοί απόρησαν, άλλοι περιγέλασαν, πολλοί πίστεψαν. Παντού και πάντα θα υπάρχουν οι αντιδράσεις, οι ενδοιασμοί, οι αντιρρήσεις.

Δεν είναι απλό ή τυχαίο γεγονός. Αν η Σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι κορυφαία γεγονότα για την πίστη μας, η Πεντηκοστή πλέον, είναι η ευκαιρία να συναντηθούμε μαζί Του, μέσα  στην Εκκλησία Του, που Εκείνος ίδρυσε και το Άγιο Πνεύμα συντηρεί στους αιώνες των αιώνων. Και όταν υπάρχει κρίση στα πρόσωπα, Εκείνη παραμένει  απαθής από ανθρώπινες καταστάσεις και ιδιοτροπίες. Το Άγιο Πνεύμα πάντα διορθώνει τα ανθρώπινα λάθη, αναπληρώνει τα  ελλείποντα και θεραπεύει τα ασθενή.

Η έλευση του Παναγίου Πνεύματος μετέβαλε τους μαθητές. Από αγράμματους και κρυμμένους από φόβο ψαράδες, σε σοφούς και διαπρύσιους  κήρυκες της Θειας αλήθειας. Απίστευτη αλλαγή με αποδέκτη όλη την ανθρωπότητα. Το σχέδιο της μεταμόρφωσης  που είχε ο Θεός  πραγματώνεται και δημιουργεί πια τις συνθήκες για την δική μας κατοπινή μεταμόρφωση, μεταστροφή  και μετοίκηση, από τον χώρο της αμαρτίας  στον χώρο της  αγιότητας.

Στους Απόστολους είχε ημερομηνία  και τόπο άφιξης. Πενήντα ημέρες  μετά την Ανάστασή Του, εκεί, στην Ιερουσαλήμ. Στους χριστιανούς έχει την ώρα της Βαπτίσεώς τους. Το μυστήριο του Χρίσματος, ως ένα από τα υποχρεωτικά και μη επαναλαμβανόμενα μυστήρια, είναι  η δωρεά του Αγίου Πνεύματος, με το Άγιο Μύρο ως ορατό στοιχείο των χαρισμάτων Του. Η ενεργοποίηση τους, πλέον, στην ζωή του νεοφώτιστου, είναι θέμα προσωπικών επιλογών και αποτέλεσμα ελεύθερης αποδοχής, γιατί τότε έχει και αξία. Σίγουρα είναι αντικείμενο προσωπικού αγώνα να αντιληφθούμε την δωρεά του Αγίου Πνεύματος  στο διάβα των ετών της ζωής μας, και το κυριότερο, να τα αξιοποιήσουμε ως συνειδητοί χριστιανοί.

Από τον καρπό γνωρίζουμε  το δέντρο. Εμείς το ξέρουμε το «δέντρο» (το Άγιο Πνεύμα), οπότε, ας δούμε και τον καρπό του. Είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία ως ανοχή, η αγαθή διάθεση ως καλοσύνη, η πίστη ως αξιοπιστία, η πραότητα, η εγκράτεια. Όλοι κρίκοι της  αυτής αλυσίδας. Η απώλεια, η καταστροφή κάποιου κρίκου σημαίνει  σπάσιμο της αλυσίδας, που γίνεται άχρηστη για εμάς. Ταυτόχρονα, δεν νοείται απομόνωση ή υπερτόνωση κάποιων από τους κρίκους, γιατί έτσι δημιουργείται δυσαρμονία στην ζωή μας. Η επιλογή κάποιων, η απόρριψη άλλων, η άγνοια μερικών δημιουργεί σύγχυση  εσωτερική και δηλώνει υστεροβουλία  και συμφέρον. Αξιοποιούμε  όλα  τα χαρίσματα, σε όλες τις εκφάνσεις  της  ζωής μας. Συνειδητά δεν επιλέγουμε, δεν καταργούμε, δεν διαστρέφουμε ό,τι μας εξυπηρετεί. Αν το κάνουμε, και εμμένουμε μάλιστα,  βιάζουμε  τη ίδια μας την ζωή.

Αντίθετα, όταν όλα τα κάνουμε όρο ζωής, τότε γίνονται  άριστος οδηγός  συμβίωσης, επιβίωσης και διαβατήριο αποδημίας. Είναι χριστοδίδακτα τα χαρίσματα, αφού, πρώτα ο Κύριος τα εφάρμοσε στην ζωή Του, και η κλήση σ' όσους φέρουμε τα' όνομά Του, ως βαπτισμένα μέλη της Εκκλησίας Του, είναι σαφέστατη.

Επανάληψη της Πεντηκοστής είναι το Άγιο Χρίσμα που τελείται ταυτόχρονα με την Βάπτισή μας. Όταν εκείνη δεν την δούμε ως κοινωνικό γεγονός, αλλά στην πνευματική της διάσταση, θα χαιρόμαστε όντως για το νέο μέλος της Εκκλησίας. Εφόσον, όμως, μεταβάλαμε τα μυστήρια σε κοσμικές εκδηλώσεις, τότε δεν έχουμε αντίληψη των όσων γίνονται σ' αυτά, περνούν απαρατήρητα, δηλώνοντας έλλειψη κατήχησης ή και απροθυμία για να τη δεχθούμε.

Αν είχαμε σαν κοινωνία και σαν Εκκλησία τον καρπό του Αγίου Πνεύματος ως  ενέργεια, τότε η Πεντηκοστή δεν θα ήταν μια γιορτή μεγάλη μέσα στις άλλες, αλλά όριο για αλλαγή πορείας, θα είμαστε καλύτεροι, θα είμαστε  στον ορθό δρόμο προς την Βασιλεία Του.

Η πολυγλωσσία που παρατηρήθηκε μετά την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, σαν πύρινες γλώσσες, δηλώνει και την εγκαθίδρυση της Εκκλησίας που εορτάζει από τότε την γενέθλια ημέρα Της, με την ορατή, εγκόσμια μορφή της. Δεν θα ήταν Εκκλησία ενός τόπου, αλλά το Ευαγγέλιο που θα απλωνόταν σε κάθε γωνία του πλανήτη, με πρώτους εξαγγελίες τους Αγίους Αποστόλους και τους συνεχιστές του έργου τους. Όλοι θα έδιναν και δίνουν έως εσχάτων τη μαρτυρία, μέχρι πολλές φόρες και μαρτυρίου, για τον Εσταυρωμένο και Αναστημένο Θεό της αγάπης  και της καταλλαγής. Η Εκκλησία Του γίνεται οικουμενική, μιλά πρώτα στις καρδιές με την παγκόσμια γλώσσα της πίστης, και ύστερα, ερμηνεύει την εξ αποκαλύψεως διδασκαλία της στην ιδιαίτερη  γλώσσα κάθε λαού.

Η απάντηση στην πρόσκληση της γιορτής ανήκει σ' εμάς. Έχουμε βαπτιστεί στο όνομα της Αγίας Τριάδας, δεχθήκαμε την θεία δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Η ζωή είναι δική μας, που αν γίνει και αγιοπνευματική, θα έχουμε κερδίσει την προσδοκώμενη  ζεστή καρδιά που θερμαίνεται από την ζέση των πύρινων φλογών της Πεντηκοστής. Τότε εκείνη, δεν θα είναι ανάμνηση ενός γεγονότος, απλά, του τότε και για εκείνους τους Αποστόλους, αλλά μια πράξη που αφορά τον καθένα μας, για μια ζωή  παντοτινή.

 

* … για το AMEN.GR

 

ΠΗΓΗ: Ημ. Δημοσίευσης: Jun 1, 2012, http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=9512