Αγαπητέ εξεταστά: «…φεύγω και εγώ γιατί εδώ δεν έχω μέλλον…»

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

«Αγαπητέ εξεταστά

… δε με ενδιαφέρουν και πολύ οι πανελλήνιες, γιατί 24 Ιουνίου φεύγω, πάω στη μάνα μου στη Γερμανία που αγωνίζεται τόσα χρόνια να μας μεγαλώσει, γιατί, όπως καταλαβαίνεις, ο πατέρας δεν υπάρχει, είναι χωρισμένοι …

Είμαστε μια χώρα πολύ ωραία με όμορφα νησιά και πλούσια Ιστορία. Επίσης, αν δεν ψήφιζαν όλα αυτά τα μνημόνια θα ήμασταν καλά σε όλους τους τομείς.

Για αυτό λοιπόν φεύγω και εγώ γιατί εδώ δεν έχω μέλλον και αν ήταν η οικογένειά μου σε πιο καλύτερη οικονομική θέση θα έγραφα αυτά που μας ζητάτε …

Η Μάνα μου εδώ στην Ελλάδα έκανε 2 – 3 δουλειές για να μεγαλώσει εμένα και τον αδελφό μου, αλλά εκτός που περνούσαμε φτωχικά μάθαμε να είμαστε άνθρωποι που οι περισσότεροι σε αυτή τη χώρα δεν είναι. Μόνο τον εαυτό τους σκέφτονται. Πώς θα περνάνε αυτοί καλά και πώς θα σε κάνουν κατώτερό τους.

Τώρα που φεύγω, όμως, θα αφήσω τη σχέση που έχω με ένα όμορφο κορίτσι, που θα με περιμένει και θα την περιμένω και αυτή πάνω, όταν τελειώσει. Είμαι πολύ στενοχωρημένος,  πολύ, που θα φύγω… Την αγαπώ πολύ, όπως κι αυτή. Θα μου λείψει …

Εδώ αγαπητέ εξεταστή  σε αφήνω. Αν διάβασες όλο αυτό, χαίρομαι πολύ και σου εύχομαι να έχεις πάντα υγεία και εσύ και η οικογένειά σου.

Στα εύχομαι αυτά άσχετα που οι συνάδελφοί σου τόσα χρόνια μας ζόριζαν για να μάθουμε γράμματα, αλλά μας έμαθαν και γράμματα και να είμαστε σωστοί απέναντί τους.

Με εκτίμηση»

Τα παραπάνω εκτεταμένα αποσπάσματα από την έκθεση ενός υποψηφίου των πανελληνίων εξετάσεων των ΕΠΑΛ με θέμα: συγκρούσεις μεταξύ εφήβων και ενηλίκων στο οικογενειακό περιβάλλον

Τι βαθμό θα έπρεπε να βάλω ως «εξεταστής» – οι εξετάσεις εκτρέπουν τον εκπαιδευτικό από τον παιδαγωγικό του ρόλο και τον μετατρέπουν σε εξεταστή. Το κείμενο «εκτός  θέματος» σύμφωνα με τα στερεότυπα της αξιολόγησης με βαθμό πολύ κάτω από τη βάση. Μόνο που από το παραπάνω κείμενο αναδεικνύεται και η κριτική σκέψη και η ευαισθησία του μαθητή για τη φτώχεια και τα μνημόνια που την πολλαπλασιάζουν και εξορίζουν τη νεολαία στην ξενιτιά,  για την κοινωνική αδικία και καταπίεση, για  την κοινωνική ανισότητα που διευθύνει τη σχολική και τις επιδόσεις των μαθητών, για τον έρωτα και την αγάπη, για τον ρόλο των δασκάλων και του σχολείου …

Μόνο που το σύστημα αξιολόγησης των υποψηφίων προβλέπει συγκεκριμένα «κουτάκια» και κριτήρια που δεν έχουν σχέση με την πνευματική συγκρότηση και καλλιέργεια, την κριτική ικανότητα, τις αρχές, την ευαισθησία και το ήθος των υποψηφίων που υποτίθεται ότι είναι και οι στόχοι αξιολόγησης της Έκθεσης (Ν. Γλώσσας).

Φυσικά και δεν μπορούσα να ακολουθήσω τα στερεότυπα της «αντικειμενικής αξιολόγησης», αλλά τι σημασία έχει;

Οι εξετάσεις ούτως ή άλλως αποτελούν τον ορατό μηχανισμό της επιλεκτικής- απορριπτικής λειτουργίας του σχολείου.  Λειτουργούν ως μηχανισμοί ταξικής επιλογής ευνοώντας τους μαθητές από τις προνομιούχες τάξεις και αποκλείοντας τους «άλλους». Μοιάζουν με άλλα λόγια με τους ιστούς της αράχνης: Συγκρατούν τους κοινωνικά αδύνατους και  αφήνουν τους δυνατούς να περνούν.

Παράλληλα οφείλουμε να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι παλαιότεροι και νεότεροι τρόποι βαθμολόγησης, όπως τα τεστ τύπου πολλαπλής επιλογής προάγουν την κριτική σκέψη και άλλες συναφείς δραστηριότητες καθώς δέχονται σοβαρές αμφισβητήσεις. Αυτό που ελέγχεται δεν είναι παρά θραύσματα γνώσεων και επιλεκτικής μνήμης που δεν έχουν σχέση με τη συγκρότηση της προσωπικότητας.

Άλλωστε στο σημερινό Λύκειο και με τις αλλαγές που δρομολογούνται, η γενική παιδεία ισοπεδώνεται και αποθεώνονται οι αποσπασματικές «δεξιότητες»: ο χειρισμός πληροφοριών αντί της κριτικής σκέψης, ο κατακερματισμός της γνώσης σε χρήσιμα στοιχεία. Αυτή η χρησιμοθηρία οδηγεί στην αδυναμία συνολικής θεώρησης του σύγχρονου κόσμου, εξήγησης και αμφισβήτησής του. Με άλλα λόγια ανοίγουν διάπλατα οι λεωφόροι της από-μόρφωσης και του λειτουργικού αναλφαβητισμού.

22-06-2017

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι εκπαιδευτικός – ερευνητής.