Δείκτης αναπλήρωσης και επικουρικές συντάξεις

 

Του Γιώργου Ρωμανιά *

 

Στο σημερινό κείμενο θα εξετάσουμε τα θέματα που αναφέρονται:

1. Στις αξιώσεις των εκπροσώπων του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενσωμάτωση της επικουρικής στην κύρια σύνταξη.

Α. Νέα αξίωση: η ενσωμάτωση των επικουρικών στις κύριες συντάξεις

 

Στη διάρκεια της εβδομάδας που πέρασε αποκαλύφθηκε η νέα αξίωση των εκπροσώπων του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάργηση της επικουρικής σύνταξης μέσω της δήθεν ενσωμάτωσής της στην κύρια σύνταξη.

Έχουμε, ήδη, αποκαλύψει (σε προηγούμενο κείμενό μας στο «Π») ότι, με βάση το Μνημόνιο (που έχει γίνει νόμος του κράτους – Ν.3845/2010), η Ελλάδα οφείλει να περιορίσει τον ετήσιο δείκτη αναπλήρωσης (το ποσοστό δηλαδή του μισθού που μεταφέρεται στη σύνταξη) στο μέσο επίπεδο του 1,2% (από το 2% που ισχύει σήμερα), ώστε να προκύψει:

-Αντί του ισχύοντος σήμερα δείκτη (ποσοστού) αναπλήρωσης 70% για συντάξιμη υπηρεσία 35 ετών (35×2),

-Δείκτης 42% για συντάξιμη υπηρεσία 35 ετών (μείωση κατά 28 ποσοστιαίες μονάδες) και δείκτης 48% (μείωση κατά 22 ποσοστιαίες μονάδες) για συντάξιμη υπηρεσία 40 ετών.

Στο φύλλο, επίσης, της προηγούμενης εβδομάδας (3.6.2010) αποκαλύψαμε τις προθέσεις της κυβέρνησης να καταργήσει τις επικουρικές συντάξεις.

Οι εξελίξεις μάς δικαιώνουν, εν όψει των δεδομένων που προκύπτουν από την εμμονή των εκπροσώπων του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να τηρηθούν απαρέγκλιτα οι όροι του Μνημονίου και να καταργηθούν οι επικουρικές συντάξεις.

Στην πραγματικότητα πρόκειται περί τεχνάσματος, αφού επιδιώκεται να ενσωματωθεί ένα μικρό μέρος των επικουρικών συντάξεων (περί το 4-5%) στον γενικό δείκτη αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων.

Με το τέχνασμα αυτό, θα επιδιωχθεί να πεισθούν οι πολίτες ότι οι επικουρικές συντάξεις δεν καταργούνται, αλλά ενσωματώνονται στις κύριες, ενώ ταυτόχρονα θα διαφημισθεί η αύξηση των δεικτών (ποσοστών) αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων.

Πρέπει, όμως, να προειδοποιήσουμε ότι μια παρόμοια προσπάθεια είναι καταδικασμένη να πέσει στο κενό, αφού:

Πρώτον, η κυβέρνηση έχει ήδη αποκαλύψει τις προθέσεις της να καταργήσει τις επικουρικές συντάξεις με το άρθρο 15 του προσχεδίου του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που έχει δώσει στη δημοσιότητα. Συνεπώς, το χάπι της ενσωμάτωσης δεν πείθει: μια παρόμοια εξέλιξη οδηγεί στην κατάργηση του θεσμού, ώστε σε μια μικρή χρονική περίοδο η ενσωμάτωση θα απορροφηθεί σε βαθμό μηδενισμού της (υπάρχουν πολλά παρόμοια προηγούμενα κατάργησης μέσω ενσωμάτωσης σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες).

Δεύτερον, ακόμη και με την ενσωμάτωση της επικουρικής σύνταξης, η βελτίωση του δείκτη αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων θα βελτιωθεί ελάχιστα (περί τις 4 ποσοστιαίες μονάδες), ώστε για συντάξεις 40 ετών να προσεγγίσει το 52% και για συντάξεις 35 ετών το 46% (έναντι του ισχύοντος σήμερα 70%).

Τρίτον, ο δείκτης αναπλήρωσης των επικουρικών συντάξεων ποικίλλει (από 20% μέχρι και 70%), ενώ ο δείκτης αναπλήρωσης που προβλέπει το Μνημόνιο (42% ή 48%) αναφέρεται σ' όλες (χωρίς εξαίρεση οποιουδήποτε Ταμείου) τις συντάξεις. Συνεπώς, η καθιέρωση ενιαίου δείκτη για το σύνολο των επικουρικών με τον οποίο θα προσαυξηθεί ο δείκτης των κύριων συντάξεων, είναι σαφές ότι θα λειτουργήσει αρνητικά (μειωτικά) για τα περισσότερα επικουρικά Ταμεία.

Τέταρτον, Ταμεία με μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων και συνταξιούχων δεν χορηγούν επικουρικές συντάξεις χωρίς να προβλέπεται παρόμοια χορήγηση από αντίστοιχα επικουρικά (που δεν υφίστανται, π.χ. ΟΑΕΕ, για τη συντριπτική πλειονότητα των ασφαλισμένων του – 817.000 άτομα).

Ένα ακόμη συναφές ζήτημα αποτελεί η προσαύξηση ή όχι του δείκτη αναπλήρωσης των ανταποδοτικών κύριων συντάξεων με την προσθήκη της αποκαλούμενης βασικής σύνταξης στο σύνολο των ανταποδοτικών συντάξεων.

Την τελευταία εβδομάδα επιδιώχθηκε να πλασαριστεί και μέσω των ΜΜΕ η άποψη ότι οι χαμηλοί δείκτες αναπλήρωσης που προκύπτουν για τις ανταποδοτικές συντάξεις θα βελτιωθούν με την προσθήκη σ' αυτές και της βασικής σύνταξης.

Από την επιστολή, όμως, του εκπροσώπου του επιτρόπου κ. Όλι Ρεν προκύπτει σαφώς ότι η βασική σύνταξη θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια (π.χ. 1.200 ευρώ τον μήνα, όπως συμβαίνει στη Φινλανδία, πατρίδα του κ. Ρεν). Συνεπώς θα χορηγείται όχι σ' όλους τους συνταξιούχους, αλλά μόνο σ' εκείνους που τα εισοδήματά τους θα είναι κατώτερα των εισοδηματικών κριτηρίων.

Το συμπέρασμα είναι σαφές: όλοι οι έχοντες εισοδήματα πέραν των καθοριζομένων κριτηρίων δεν θα λαμβάνουν τη βασική σύνταξη και συνεπώς για αυτούς οι δείκτες αναπλήρωσης θα παραμείνουν στο 42% για 35 συντάξιμα έτη και στο 48% για 40 συντάξιμα έτη.

Εκτός αυτού, οι εκπρόσωποι των 3 ζητούν τη χορήγηση της βασικής σύνταξης στο 65ο έτος της ηλικίας για όλους τους συνταξιούχους που τη δικαιούνται με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια. Συνεπώς, όσοι θα λαμβάνουν την ανταποδοτική σύνταξη στο 60ό έτος της ηλικίας τους θα παραμείνουν στους ίδιους χαμηλούς δείκτες αναπλήρωσης (42% ή 48%) μέχρι να συμπληρώσουν το 65ο έτος της ηλικίας τους, οπότε και θα τους χορηγηθεί (με βάση πάντα τα καθοριζόμενα εισοδηματικά κριτήρια) και η βασική σύνταξη.

 

Β. Το τέχνασμα των 7 νέων ταμείων

 

Στο προσχέδιο του ασφαλιστικού νομοσχεδίου (άρθρο 27) προβλέπεται ότι οι Κλάδοι Κύριας Ασφάλισης που τελούν υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας ενοποιούνται και συγκροτούν 3 Φορείς Κύριας Ασφάλισης Μισθωτών, Αυτοαπασχολουμένων και Αγροτών.

Στο ίδιο άρθρο όμως (παρ. 7) προβλέπεται ότι οι τομείς κύριας ασφάλισης του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ) και του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ) παραμένουν στους Φορείς αυτούς (δηλαδή εξαιρούνται από τη διαδικασία ενοποίησης σε 3 Κλάδους όλων των υφιστάμενων Φορέων).

Οι προβλέψεις αυτές της παρ. 7, όμως, αποδεικνύονται επικοινωνιακό πυροτέχνημα και οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αξίωσαν τη συμμόρφωση με τις ρυθμίσεις του Μνημονίου, τον περιορισμό των νέων ενοποιημένων Ταμείων σε 3 και την απάλειψη της παρ. 7 του Προσχεδίου.

Πράγματι, στο Μνημόνιο, δηλαδή στη Συμφωνία της Ελλάδος με το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προβλέπεται:

-Πρώτον, ότι συγχωνεύονται τα υφιστάμενα συνταξιοδοτικά Ταμεία σε τρία ταμεία (χωρίς οποιαδήποτε διάκριση ή εξαίρεση περί το ΕΤΑΑ ή το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ).

-Δεύτερον, ότι θεσπίζονται νέοι καθολικώς δεσμευτικοί κανόνες για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, τις εισφορές, τους κανόνες συσσώρευσης κ.λπ., που πρέπει να εφαρμόζονται κατ' αναλογίαν προς όλους από 1.1.2013.

-Τρίτον, ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση θα σχεδιαστεί σε στενή διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ.

Η απλή επισήμανση ότι η Ελλάδα έχει σπεύσει και έχει, ήδη, νομοθετήσει το Μνημόνιο (Ν. 3845/2010) αποδεικνύει ότι η πρόβλεψη του προσχεδίου του ασφαλιστικού νομοσχεδίου για τα 7 νέα Ταμεία αποτελεί απλό επικοινωνιακό τέχνασμα, ενώ οι πραγματικές κυβερνητικές επιδιώξεις είναι διαφορετικές.

 

* Ο Γιώργος Ρωμανιάς είναι επιστημονικός σύμβουλος ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ

 

ΠΗΓΗ: 10-06-2010, Το Ποντίκι, Ηλ. Ανάρτηση Κυριακή, 13 Ιουνίου 2010, http://www.topontiki.gr/Articles/view/690