ΟΜΙΛΙΑ για τον Ευαγγελιστή ΛΟΥΚΑ, 18-10-2011
Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*
«Ασπάζεται υμάς Λουκάς ο ιατρός αγαπητός», Κολ. Δ΄, 14.
Συνηθίζουμε νά χαρακτηρίζουμε ευεργέτες τούς ἀνθρώπους, που ἐπιτελοῦν ριψοκίνδυνες καί θαυμαστές πράξεις, ὅσους μ᾿ ἕναν θεαματικό τρόπο ξεπερνοῦν κάθε ἔνστικτο αὐτοσυντηρήσεως, (προσωπική ευημερία πλούτο δόξα, ακόμα και τη ζωή τους) γιά νά ὑπηρετοῦν πιστά την πρόοδο και την ευημερία της ανθρωπότητας.
Βεβαίως και η επιστήμη έχει προσφέρει πολλά αλλά όσα έχει κερδίσει στην θεωρία και στην έρευνα τα χάνει στην εφαρμογή με τα γνωστά αποτελέσματα:
Καρκινογόνες τροφές, μόλυνση του περιβάλλοντος, AIDS, ψυχικές αρρώστιες, είναι οι προάγγελοι αυτών που έρχονται στο μέλλον.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ δεν είναι η κατάργησης της επιστήμης (Τολστοϊ, Ρουσώ…), αλλά μαθητεία σε καταξιωμένες μορφές του παρελθόντος.
Αλλά ἡ πίστη μας ἔχει νά δείξει στόν κόσμο καί ἕνα ἀλλο εἶδος ευεργετών: ἀνθρώπους, πού δίνουν μιά καινούργια διάσταση στήν ἔννοια τοῦ ευεργέτη τή διάσταση τοῦ Πνεύματος. Αὐτοί Εἶναι ταπεινοί καί ἀσήμαντοι γιά τόν κόσμο, ἀλλά προσφέρουν σ᾿ αὐτόν τό πιό σπουδαῖο ἔργο, κάνοντας τή μεγαλύτερη θυσία: ἀφανίζουν τόν ἑαυτό τους στή διανονία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
Μια τέτοια μορφή είναι και ο σήμερον εορταζόμενος άγιος ευαγγελιστής Λουκάς, ο ιατρός, ο αγαπητός, προσωπικός γιατρός του αποστόλου Παύλου:
Και γιατρός και αγαπητός και συνεργάτης και πιστός. Σαν επιστήμων ήταν πολύπλευρος – όπως όλοι της εποχής του.
῾Ο Λουκᾶς εἶναι ὁ πρῶτος χριστιανός ἐπιστήμονας, που γνωρίζουμε ἀπό τήν Καινή Διαθήκη. Τή σπουδή τῆς ἰατρικῆς στά ἑλληνικά πανεπιστήμια τήν θεωροῦσαν ἐκείνη τήν ἐποχή ἰσότιμη μέ τή σπουδή τῆς φιλοσοφίας κι ἑπομένως ὁ Λουκᾶς ὡς γιατρός ἦταν μορφωμένος μέ τήν ἀνώτατη ἑλληνική μόρφωση. Πρέπει νά εἶχε μελετήσει πολύ τά ἑλληνικά ἰατρικά βιβλία καί ὁπωσδήποτε στήν τότε κοινωνία θά εἶχε περίπου τήν ἴδια θέση πού ἔχει ἕνας γιατρός σήμερα. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ ῞Ελληνες γιατροί ταξίδευαν σ᾿ ὅλο τόν κόσμο καί ἀπό τίς ἀκριβεῖς πληροφορίες, πού βρίσκουμε μέσα στά κείμενα τοῦ Λουκᾶ, γιά τά ταξίδια καί τά δρομολόγια τῶν πλοίων, φαίνεται ὅτι κι ὁ ἴδιος ταξίδευε πολύ καί μάλιστα στή θάλασσα.
῏Ηταν, λοιπόν, καί κοσμογυρισμένος, κι αὐτά τά προσόντα του λάμπρυναν περισσότερο ἕνα ἄλλο τάλαντο, πού εἶχε, σπουδαιότατο: τή συγγραφική ἱκανότητα. Μποροῦσε νά ἐκφράζεται γραπτά μέ εὐχέρεια, σαφήνεια καί χάρη, σέ γλῶσσα ἄριστη ἑλληνική τῆς ἐποχῆς του καί νά ἀναδεικνύεται ζωγράφος τοῦ λόγου, χωρίς ὅμως τίποτε τό περιττό ἤ τό ὑπερβολικό. Οἱ Πράξεις τῶν ἀποστόλων, ἡ πρός ῾Εβραίους ἐπιστολή καί τό Εὐαγγέλιο πού ἔγραψε, μαρτυροῦν ὅτι ὁ Λουκᾶς χειριζόταν μέ τήν ἴδια εὐκολία τή γραφίδα, ὅπως τό νυστέρι του.
Αλλά ἐκεῖνο, πού ὑψώνει τόν Λουκᾶ στίς σφαίρες τοῦ ἥρωα ἤ μᾶλλον τόν κάνει νά δημιουργήσει ἕναν δικό του τύπο ἥρωα, πρότυπο γιά ὅλες τίς γενεές τῶν πιστῶν καί μάλιστα τῶν ἐργατῶν τοῦ εὐαγγελίου, εἶναι ἡ ἰδιότητα τοῦ συνεργοῦ. Μέ τά προσόντα καί τίς προϋποθέσεις, πού εἶχε ὁ Λουκᾶς, θά μποροῦσε κάλλιστα νά διαπρέψει μέσα στήν τότε κοινωνία καί νά κερδίσει δόξα, πλοῦτο, ἀκόμη καί ψυχές γιά τό Χριστό, μέ τό κῦρος καί τή θέση του. Θά μποροῦσε πράγματι, ὡς χριστιανός γιατρός νά ὑπηρετήσει τόν Κύριο καί τήν ᾿Εκκλησία μέ τόν πιό θεάρεστο τρόπο.
᾿Αλλά ὁ Λουκᾶς, χωρίς κανείς νά τό ἀπαιτήσει, διάλεξε νά θάψει τόν ἑαυτό του καί τήν καρριέρα του, νά ἀφανισθεῖ στή διακονία τοῦ μεγάλου ἀποστόλου πού θαύμασε, νά ριχθεῖ μέσα στήν περιπέτεια τοῦ εὐαγγελίου. ᾿Ακολούθησε τόν Παῦλο μέ τή συνείδηση, ὅτι πεθαίνει πιά, ὄχι μόνο γιά τόν κόσμο μέ τήν ἁμαρτωλή του ἔννοια, ἀλλά καί γιά τόν ἑαυτό του μέ τίς παραμικρότερες νόμιμες ἀπαιτήσεις του. Παραιτήθηκε ἀπό κάθε δικαίωμα, ἀπό κάθε προσωπικό ὄνειρο καί σχέδιο, γιά νά γίνει ἀπόλυτα εὔχρηστος τοῦ ἀποστόλου· ἡ καρδιά του χτυποῦσε μέ τούς χτύπους τῆς καρδιᾶς τοῦ Παύλου.
᾿Αλλά ὁ Θεός, πού ὑψώνει ὅσους ταπεινώνονται γιά τό ῎Ονομά Του, τόν δόξασε μέ μιά ξεχωριστή δόξα. ῾Ο Λουκᾶς ἀπό ἀνώνυμος συνέκδημος καί συνοδοιπόρος τοῦ Παύλου, βρέθηκε μιά μέρα κληρονόμος τεράστιας περιουσίας, πού παραμένει ἀναφαίρετα δική του σ᾿ ὅλους τούς αἰῶνες· διότι τό Πνεῦμα τό ῞Αγιο πού τοῦ τή χάρισε, φρόντισε ἀνεξίτηλα νά γραφεῖ τό ὄνομά του. Καί ἡ περιουσία αὐτή εἶναι τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο καί οἱ Πράξεις τῶν ᾿Αποστόλων.
῎Αν μετρήσουμε τήν Καινή Διαθήκη σέ στίχους, τό μεγαλύτερο μέρος της τό ἔγραψε ὁ Λουκᾶς καί δεύτερος ἔρχεται ὁ Παῦλος.
῎Ετσι τόν τίμησε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖο διακόνησε· τοῦ ἔδωσε τίς περισσότερες μετοχές στή συγγραφή τῆς Καινῆς Διαθήκης καί δέν ἔγραψε μόνο τό ὄνομά του στό βιβλίο τῆς ζωῆς, ἀλλά τόν ἔκανε συγγραφέα τοῦ βιβλίου, πού ἀποκαλύπτει σ᾿ ὅλους τούς πιστούς τόν ἴδιο τόν Θεό.
ΑΜΗΝ
* Εκοιμήθη με διαύγεια πνεύματος Σάββατο βράδυ –12/09/2015-, παραμονή της Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ας έχουμε την ευλογία του μακαριστού όντως ορθοδόξου ιερέα της Πάτρας… για 40+ έτη στο Ιερό Μετόχι του Οσίου Λουκά, κοντά στην Ομόνοια της Πάτρας…
