Μισθός εκπαιδευτικών και το νέο ασφαλιστικό (ν. 4387/12-05-2016) – ΙΙΙ

Το άρθρο αυτό αποτελεί συμπύκνωση δύο άρθρων του Ιουνίου 2016 τα οποία έχουν μέχρις στιγμής επιβεβαιωθεί και με τα μισθολογικά σημειώματα του Σεπτεμβρίου 2016.

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Ήδη έχουμε πληρωθεί (οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί κλπ) Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο (βλέποντας και τα σχετικά «μισθολογικά σημειώματα») και οι πολλοί δεν κατανοούν τι ακριβώς έχει συμβεί στο μισθό.  Θα προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε λίγο τον τρόπο που μας χειρίζονται μισθολογικά στην εφαρμογή του νέου μισθολόγιου, σ’ αυτήν του νέου ασφαλιστικού και του σχεδιαζόμενου αυτόματου «κόφτη δαπανών». Το ζήτημα του μισθού έχει ακόμα δρόμο…

Καταγγέλω πάντως εξ αρχής την άνιση μεταχείριση –για άλλη μία φορά- των αναπληρωτών και των νέων ασφαλισμένων και την περίεργη δημοσιονομική στάση προς τους παλιούς. Πρόκειται για πρόχειρη καλοκαιρινή δημοσιονομική συμπεριφορά την στιγμή που κάποια στιγμή θα επανέλθουν με αναδρομική εξισορρόπιση από 1/6/2016.

ΙΙ. Συνοπτικά οι 4 επιδράσεις του νέου φορολογικού και ασφαλιστικού νόμου στα καθαρά των εκπαιδευτικών (περισσότερα εδώ-1 από 11/06/2016)

Για να κατανοήσουμε τον τρόπο και το «πόσο» των μειώσεων στα καθαρά από το ν.4387/12-05-2016 (ενώ καθυστερούν ακόμα κάποιες μικροαυξήσεις στα καθαρά των νέων ασφαλισμένων), θα σημειώσουμε  τις τέσσερις νέες παραμέτρους με θεωρητική ισχύ από 1/6/2016:

1) Η κράτηση 6,67% για την κύρια σύνταξη επιδρά αρνητικά μόνο στους «παλαιούς ασφαλισμένους». Παραμένει (από 1/1/1993) ίδια ως ποσοστό, αλλά από 1/6/2016 θα υπολογίζεται επί του συνόλου των ακαθάριστων αποδοχών, δηλαδή των «πάσης φύσεως», ενώ μέχρι τώρα υπολογιζόταν επί των «ασφαλιστέων αποδοχών» που ίσχυαν στις 31/10/2011.

2) Αυξάνεται η κράτηση κατά 0,5% για την επικουρική σύνταξη στο νέο υπερταμείο (πρώην Τ.Ε.Α.Δ.Υ., μέχρι τώρα Ε.Τ.Ε.Α.) από 3% επί των πάσης φύσεως αποδοχών σε 3,5% για τους εργαζόμενους. Κι αυτή από 1/6/2016.

3) Θεσμοθετήθηκε σημαντική μείωση του αφορολόγητου. Η μείωση αυτή είναι πλήρης στις γυναίκες (με τέκνα ή χωρίς) και στους άνδρες χωρίς τέκνα.

4) Ψηφίστηκε, τέλος, αύξηση της «εισφοράς αλληλεγγύης» από 0,7% σε 2,2% για μισθούς από 12.000 € εως 20.000 €, δηλαδή για την διαφορά των 8.000 €. Μεγαλύτερη είναι για μισθούς άνω των 20.000 €.

ΙΙΙ. Τι έκαναν στα προσωρινά μισθολογικά σημειώματα του Καλοκαιριού

α) Έδωσαν στα 2/3 του κλάδου τις αναδρομικές μικρές ωριμάνσεις των 4 μηνών Ιανουαρίου έως και Απριλίου 2016, λόγω των νέων βασικών μισθών του Μισθολογίου ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Τα αναδρομικά αυτά δικαιούνταν οι πλείστοι νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993) και αρκετοί παλιοί με σχετικά λίγα χρόνια υπηρεσίας, αφού είχαν «παγώσει» εντός των βαθμών Στ, Ε, Δ και ελάχιστοι στον Γ του Μισθολογίου ΠΑΣΟΚ 2011.

β) Εισήγαγαν σε όλους την νέα φορολογία (μηνιαίος φόρος εισοδήματος κλίμακας με κωδ. 3011300 και έσοδα από έκτακτη οικον. εισφορά με κωδ. 3089100). Κατά κανόνα είναι επιβαρυντική, αλλά συναρτάται από την ιδιάζουσα περίπτωση του καθένα και πόσο γίνεται τελικά το άθροισμα «καθαρά + φόρος» ως εισόδημα πάνω από το αφορολόγητο, μετά τις νέες συνταξιοδοτικές κρατήσεις.

γ) Δεν άλλαξαν, ως όφειλαν, τις κρατήσεις για Ο.Π.Α.Δ., Μ.Τ.Π.Υ./Μετοχικό, Τ.Π.Δ.Υ./Εφάπαξ, εισφορά 2% για ανεργία, αφού δεν επηρεάστηκαν από το νόμο «Γ. Κατρούγκαλου».

δ) Δεν άλλαξαν τις κρατήσεις για κύρια σύνταξη, λόγω καθυστέρησης (;) της 2^ης ερμηνευτικής εγκυκλίου του Υπ. Οικονομικών, ενώ προβλέπεται ρητά από τον νόμο «Γ. Κατρούγκαλου», ν.4387/2016, άρθρο 38, παρ. 1: «Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, το συνολικό ποσοστό ειφοράς κύριας σύνταξης ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων … και κατανέμεται κατά 6,67% σε βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,33% σε βάρος εργοδοτών, συμπεριλαμβανομένου από 1.1.2017 και του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου με…».

Όπως έχουμε δείξει αναλυτικά από τις 26-06-2016 [περισσότερα εδώ-2] οι μειώσεις αυτές ωφελούν προσωρινά τους παλιούς ασφαλισμένους και επιβαρύνουν προσωρινά τους νέους. Μιλάμε βεβαίως για ποσά που κυμαίνονται στους μάχιμους εκπαιδευτικούς κυρίως μεταξύ 3€ έως 35€ για κάθε μήνα. Η αδικία αυτή έχει δύο πλευρές. Μία τεχνική και μία πολιτική.

–Η πολιτική είναι η στρατηγική της διάσπασης των εργαζομένων, ώστε να μεταφέρεται και να στρεβλώνεται η τεράστια «κάθετη» πίεση του κεφαλαίου προς τους εργαζόμενους σε «οριζόντια», ώστε να μη συνολικοποιείται εύκολα η συλλογική αντίδραση και αντίσταση.

-Η τεχνική κάνει το εξής: Κρατάει ως ασφαλιστική βάση (και παρά την πρόβλεψη του νέου νόμου) τις αποδοχές στις 31/10/2011! Έτσι μεν παλιοί ασφαλισμένοι –που έως 31/12/1992 δεν είχαν καθόλου κρατήσεις- έχουν αρκετά μικρότερες κρατήσεις, αφού η βάση τους ήταν το άθροισμα του τότε σχετικά μικρού βασικού μισθού και των 140,75 € με συντελεστή το 6,67%. Οι νέοι όμως ασφαλισμένοι έχουν μεγάλη σχετικά ασφαλιστική βάση, αφού αυτή αποτελείται από τις τότε (31/10/2011) «πάσης φύσεως αποδοχές» συν τα 140,75 €, ενώ ο συντελεστής είναι ο ίδιος (6,67%).

ε) Ενιαία αύξηση του συντελεστή από 3% σε 3,5% για τις κρατήσεις Τ.Ε.Α.Δ.Υ./Ε.Τ.Ε.Α., αλλά με παράλληλο και παράλογο δυϊσμό μεταξύ νέων και παλιών ασφαλισμένων, με στόχο  την μεγιστοποίηση των κρατήσεων και στις δύο κατηγορίες. Συγκεκριμένα:

– Στους παλιούς ασφαλισμένους η ασφαλιστική βάση είναι «οι πάσης φύσεως αποδοχές» του εκάστοτε μηνός, πάνω στις οποίες μπαίνει ο νέος συντελεστής 3,5% τόσο για τους εργαζόμενους, όσο και τον εργοδότη (δημόσιο). Τυπικά τηρούνται οι δύο κωδικοί για ΤΕΑΔΥ και ΤΕΑΔΥ πρόσθετων αποδοχών.

– Στους νέους ασφαλισμένους, εφαρμόζεται ο ν. «Γ. Κατρούγκαλου» επιλεκτικά και εις βάρος των εργαζομένων. Ενώ δηλαδή αλλάζει το 3% σε 3,5% που προβλέπει ο νόμος, δεν αλλάζει η ασφαλιστική βάση, που ομοίως προβλέπει, και παραμένει η μεγαλύτερη, δηλαδή αυτή στις 31/10/2011. Έτσι οι κρατήσεις για Τ.Ε.Α.Δ.Υ./Ε.Τ.Ε.Α. είναι αρκετά μεγαλύτερες. Εννοείται ότι σε κάποιον από τους επόμενους μήνες θα γίνει αναδρομική εξισορρόπηση….

IV. Τελικές παρατηρήσεις – συμπεράσματα

Μέχρι τέλους του οικονομικού έτους «οφείλουν» να εφαρμόσουν πλήρως τον νέο ασφαλιστικό νόμο του Μαΐου 2016 (ν. 4387/12-05-2016), οπότε θα υπάρξει η τελική σχέση μισθού και νέου ασφαλιστικού.

Παράλληλα έχουν ήδη σχεδιάσει τους «αυτόματους κόφτες» για μισθούς και συντάξεις. Στους μισθούς μας έχουν ήδη προετοιμάσει το έδαφος για μειώσεις: 1) σε επιδόματα πάσης φύσεως, 2) Στα υπόλοιπα ¾ των μηδαμινών (μέρους των ωριμάνσεων) που χρωστούν και προβλέπουν νομικά να δώσουν σε όσους είχαν εγκλωβιστεί στο προηγούμενο μισθολόγιο (από 1/11/2011 έως και 31/12/2015) στις 1/12017, 1/1/2018 και 1/1/2019, και 3) φυσικά στις προσωπικές διαφορές που δίνονται  σε όσους είχαν μειώσεις στα νέα ΜΚ από το προηγούμενο μισθολόγιο.

Μερικές σκέψεις ακόμα:

1) Με την εφαρμογή του ν.4387/2016 θα μειωθούν οι κρατήσεις περαιτέρω στους νέους ασφαλισμένους της τάξης 20-30 €. Η όποια όμως μείωση θα αυξήσει τα «καθαρά+φόρος», άρα μέρος του όποιου κέρδους θα περάσει στην αύξηση φορολογίας.

2) Παρόλα αυτά είναι απαράδεκτη η επιλεκτική εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού επί των κρατήσεων, ειδικά όταν γίνεται στο πιο αδύναμο μισθολογικό κομμάτι μονίμων. Εξάλλου στο ίδιο κομμάτι συγκαταλέγονται και οι συνάδελφοι «μόνιμοι αναπληρωτές», στο βαθμό που θα συνεχίσουν να εργάζονται και οι οποίοι με βάση το νέο μισθολόγιο θα χάσουν και τις όποιες «προσωπικές διαφορές».

3) Είναι πλέον καθαρό ότι οφείλουμε να αφήσουμε την αναζήτηση λύσης μ’ αυτά τα «ψίχουλα». Ο οργανωμένος κλάδος, ξεκινώντας από τα κάτω προς τα πάνω, οφείλει να βάλει και το ζήτημα του μισθού σε όλη του τη βάση για μεγάλες αυξήσεις στους μισθούς, μη νομιμοποίηση των μνημονιακών μειώσεων, την επαναφορά 13^ου και 14^ου μισθού, με την ακώλυτη μισθολογική εξέλιξη χωρίς «αξιολογικές» παραχαράξεις, με σχέση εισαγωγικού / καταληκτικού μισθού τουλάχιστον 1:2 στα 30 χρόνια πραγματικής εργασίας.

* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι φυσικός (ΠΕ04.01), πτ. θεολογίας και απελθών μέλος του ΔΣ του ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ (από Παρεμβάσεις Δ.Ε. για 2015-2016).

Πάτρα, 03-09-2016