Ο «εθνικός» διάλογος για την παιδεία, απαρχή νέων ρήξεων.
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα
Εισαγωγή στον κοινωνικό αντί-λογο.
Στις 21 Ιανουαρίου (2005) υποτίθεται ότι ξεκίνησε ο νέος «εθνικός διάλογος» για την εκπαίδευση στην χώρα μας. Όμως ο διάλογος αυτός ούτε τώρα άρχισε, ούτε εθνικός και μόνο είναι.
Δεν άρχισε τώρα[i], γιατί τόσο τα πολιτικά κόμματα, όσο και οι κοινωνικοί και συνδικαλιστικοί φορείς, δεν «ανοίγουν» για πρώτη φορά το «στόμα» τους. Τα πολιτικά κόμματα μίλησαν ιδεολογικά, πολιτικά και νομοθετικά, τόσο στο παρελθόν, όσο και πριν τις βουλευτικές εκλογές το Μάρτη του 2004.
Οι συνδικαλιστικοί και εκπαιδευτικοί φορείς επίσης, είτε σε κοινωνικά ειρηνικές περιόδους, είτε σε μάχιμες, έχουν ξεδιπλώσει οράματα, στρατηγικές και πολιτικές τακτικές στα ζητήματα εκπαίδευσης και παιδείας πολλές φορές, έστω και με στρεβλό τρόπο.
Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο έως την μετατριτοβάθμια εκπαίδευση, οι ενδιάμεσες δομές, οι εσωτερικές δίοδοι από δομή σε δομή, ο προσανατολισμός της γνώσης, η σχέση του σχολείου με την κοινωνία, οι αποδεκτές παιδαγωγικές μέθοδοι, η έρευνα, η αληθινή επιμόρφωση – μετεκπαίδευση και διεπιστημονική έρευνα των μονίμων (με προσωρινή απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα) και η αναπαραγωγή εκπαιδευτικών, ο τρόπος και το πλήθος των προσλήψεών τους, ο μισθός, η ασφάλιση και η σύνταξη, είναι μερικά παλιά ζητήματα, που ακόμη δεν έχουν οδηγηθεί σε «ευσταθή ισορροπία».
Η πορεία αντιμετώπισης της φύσης και της κοινωνίας, ως αντικείμενα μετάλλαξης με βάση το αστικό φαντασιακό, δεν μπορεί να ανακοπεί και μάλιστα εύκολα. Η διεθνική σύμφυση του κεφαλαίου επίσης δεν μπορεί να ανατραπεί με «παιχνιδάκια». Επομένως πολλά νέα εκπαιδευτικά ζητήματα θα τεθούν και στον λεγόμενο «νέο εθνικό διάλογο» για την «παιδεία».
Ο ανταγωνισμός των καπιταλιστικών κέντρων υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, όμως σήμερα η κύρια πρεμούρα τους είναι η εμπέδωση των νέων χαρακτηριστικών της αστικής κίνησης από τα πλατιά κοινωνικά στρώματα.
Πέρα απ’ αυτές τις αλλαγές, παραμένουν τα δύο βασικά καπιταλιστικά χαρακτηριστικά. Η συσσώρευση κεφαλαίου και η διαρκής ανάπτυξη των ιεραρχικών συστημάτων ελέγχου και χειραγώγησης.
1). Γιατί ήδη έχει πετύχει να απαλλοτριώνει ταχύτατα και στο διηνεκές οποιαδήποτε γνώση και δεξιότητα (μετατρέποντάς την σε νεκρή εργασία). Και άρα το πιθανά επίφοβο μπορεί να εξουδετερωθεί.
Είναι ένας από τους λόγους που επιχειρείται η σύμφυση σχολείων και πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις. Είναι ένας από τους λόγους της ανάπτυξης του ανταγωνιστικού σχολείου. Της έξωσης της βιωματικής-συλλογικής γνώσης και της εξαφάνισης της έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης. Και είναι ένας απ’ τους λόγους πως δεν γίνεται εύκολα ούτε ορατή, ούτε κατανοητή – και από πολλούς «αντικαπιταλιστές» – η διαχρονική αξία της αληθινά Ορθόδοξης παράδοσης…
Είναι φανερό από τα παραπάνω, πως τίθεται ξανά με νέο δραματικό τρόπο, το ερώτημα: Ποιος πολιτισμός και από ποιους, ποια Αλήθεια και για ποια Ζωή, ποια γνώση και για ποιους, ποια παραγωγική γνώση και εν τέλει ποια παραγωγή και ποια κατανάλωση και για ποιους…
Και φυσικά είναι αυτονόητο, πως η απάντηση όσων από μας εμπλακούμε στον κοινωνικό, και όχι ξερά «εθνικό» αυτό διάλογο, δεν προϋποθέτει τον απόλυτο μανιχαϊστικό δυϊσμό, αλλά την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουμε προσωπικά και συλλογικά, μετά από το μεγάλο σταυροδρόμι που ήδη δια-περνάμε.
Παραπομπή
[i] Το 1ο μέρος του άρθρου του Π. Α. Μ. (μέλους του 11ου συνέδριου της ΟΛΜΕ, εκπροσώπου της Εκπ. Παρέμβασης Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας) δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Χριστιανική», 10-02-2005, φ. 698 (1011), σελ. 8 και σε πολλές ιστοσελίδες.
