Οι βασικοί άξονες των αλλαγών στην Τεχνική εκπαίδευση ευθέως αντίθετοι στα συνέδρια της ΟΛΜΕ

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Μετά το 3^ο μνημόνιο του Αυγούστου 2015, με τις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ, είναι πλέον καθαρό ότι αποτελούν βάση των σχεδιασμών της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για την εκπαίδευση. Ομοίως το πλαίσιο χρηματοδότησης μέσω των ΕΣΠΑ της ΕΕ για την Τεχνική εκπαίδευση, συνδέεται κεντρικά με την κατάρτιση (ενιαίος χώρος) και τις επιχειρήσεις. Επιπρόσθετα και οι κατευθύνσεις του χθεσινού (9-5-2016) Eurogroup, προσπαθούν να συνδέσουν μακροχρόνια τη χώρα με το «υπερμνημόνιο» της ΕΕ.

Επομένως είναι αφέλεια να πιστεύει και να εκτιμά κανείς ότι οι σχεδιασμοί και αποφάσεις του Υπ. Παιδείας μέσω των τροπολογιών  «Ν. Φίλη» για την Τεχνική Εκπαίδευση μπορούν να έχουν την παραμικρή σχέση με τις αντίστοιχες αποφάσεις των συνεδρίων της ΟΛΜΕ. Το παράδοξο είναι ότι, ενώ δημιουργήθηκε μιά συγκυριακή πλειοψηφία 6 μελών του ΔΣ της ΟΛΜΕ την Παρασκευή 6-5-2016 (2 Παρεμβάσεις, 2 ΠΑΜΕ Εκπ/ικών, 1 ΜΕΤΑ και 1 (από 3) ΣΥΝΕΚ) για την απόσυρση της εν λόγω τροπολογίας, αυτή δεν περιλαμβάνεται στα σημεία αιχμής του ΔΣ της ΟΛΜΕ (http://olme-attik.att.sch.gr/new/?p=10058) για τις κινητοποιήσεις στο Υπ. Παιδείας και Περιφερειακές Δ/νσεις Εκπ/σης!!!

Εδώ ταιριάζει  η αποστροφή της απόφασης της συνόδου των προέδρων των ΕΛΜΕ στις 8/6/2006, που επικυρώθηκε στο 13^ο Συνέδριο /Ιούνης 2007 και στο 14^ο Συνέδριο της ΟΛΜΕ/Ιούνης 2009: «…Κάθε πολιτική που προσπαθεί, όπως οι πολιτικές της σημερινής αλλά και των προηγούμενων κυβερνήσεων, να αποκόψει την Τ.Ε.Ε. από τη γενική φιλοσοφία και πρακτική των μεταγυμνασιακών σπουδών ή σφάλλει ή έχει συνειδητή στόχευση…»!

Ας δούμε λοιπόν ένα συσχετισμό των αποφάσεων συνεδρίων και Συνόδων προέδρων και της εν λόγω τροπολογίας/απόφασης της Κυβέρνησης μέσω του νόμου για την Έρευνα (6-5-2016/ http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/bcc26661-143b-4f2d-8916-0e0e66ba4c50/r-erevna-papuros.pdf).

ΙΙ. Οι πέντε αντίστροφοι δρόμοι μεταξύ ΟΛΜΕ και Υπ. Παιδείας

α) Το «σαφές» χρονοδιάγραμμα

–Σύνοδος προέδρων των ΕΛΜΕ στις 8/6/2006 με επικύρωση στο 13^ο Συνέδριο /Ιούνης 2007: «Για τη δημιουργία αυτού του Ενιαίου Λυκείου απαιτείται σαφές χρονοδιάγραμμα, ώστε να αποκτά πρακτικό αντίκρισμα και η όποια δέσμευση της Πολιτείας».

-Κυβέρνηση: Αποσπασματική λογική, κρυφό χρονοδιάγραμμα, δημοσιονομικό υπόβαθρο χωρίς χρηματοδότηση, περικοπές, μη διορισμοί, συρρίκνωση όλων των δομών της εκπαίδευσης.

-Συμπέρασμα 1^ο: Οι σχεδιασμοί απέχουν όσο η Γη από τον Ήλιο…

β) Η «12ετής υποχρεωτική Εκπαίδευση»

-Σύνοδος προέδρων των ΕΛΜΕ στις 8/6/2006 με επικύρωση στο 13^ο Συνέδριο/Ιούνης 2007: «Δημόσιο Σύστημα Μεταλυκειακής Επαγγελματικής Κατάρτισης με ενιαίο σχεδιασμό στο Υπουργείο Παιδείας, σε σύνδεση με τη 12ετή υποχρεωτική εκπαίδευση».

-Κυβέρνηση/τροπολογία Ν. Φίλη (Άρθρο 66, Ρυθμίσεις για τα ζητήματα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης): «…16. α) Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καταργούνται οι δημόσιες και ιδιωτικές Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Ε.Κ.). Κατ’ εξαίρεση, οι δημόσιες Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Ε.Κ.), που ανήκουν στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, δύναται να μετατρέπονται σε ΔΙΕΚ ενηλίκων αποφοίτων υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται…».

-Επίσης (Άρθρο 66): «...17. Παρατείνεται η λειτουργία των ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ. του ν. 3475/2006 (Α ́ 146), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, μέχρι το σχολικό έτος 2020-2021. Ειδικά οι μαθητές που φοιτούν στην Α ́ τάξη των ΕΠΑ.Σ. κατά το σχολικό έτος 2020-2021 συνεχίζουν στη Β ́ τάξη και ολοκληρώνουν τις σπουδές του το 2022…».

– Συμπέρασμα 2^ο: 1)  Δρομολόγηση μεταγυμνασιακής κατάρτισης (ΔΙΕΚ) στο Υπ.Παιδείας με υποψήφιο το μισό μαθητικό πληθυσμό, αφού οι άνεργοι, μετανάστες, κλπ αποτελούν τις πιο σαφείς πολυπληθείς «ευαίσθητες» κοινωνικές ομάδες! Και 2) Παράταση των ΕΠΑΣ μαθητείας του ΟΑΕΔ, που δεν ανήκουν στο Υπ. Παιδείας, μάλλον λόγω ΕΣΠΑ!

γ) Το «4^ο έτος ειδίκευσης»

-Σύνοδος προέδρων των ΕΛΜΕ στις 8/6/2006 με επικύρωση στο 13^ο Συνέδριο/Ιούνης 2007: «…Γι’ αυτό θα πρέπει να δημιουργηθεί Μεταλυκειακό Έτος Ειδίκευσης, με την ευθύνη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οργανικά ενταγμένο στο Λύκειο της ΤΕΕ, …».

-Κυβέρνηση/τροπολογία Ν. Φίλη (Άρθρο 66, Ρυθμίσεις για τα ζητήματα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης): «…«1. Το «Μεταλυκειακό έτος – Τάξη Μαθητείας» υλοποιείται από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Την ευθύνη τοποθέτησης σε χώρους εργασίας των φοιτούντων, καθώς και όλα τα σχετικά με αυτή έχουν τα Ε.Π.Α.Λ. ή τα Ε.Κ. και ο Ο.Α.Ε.Δ. από κοινού, μέσω των Κ.Π.Α. του Ο.Α.Ε.Δ.. Για το λόγο αυτόν, μπορεί να διατίθενται μερικά ή ολικά εκπαιδευτικοί των ΕΠΑΛ στα Κ.Π.Α. του Ο.Α.Ε.Δ. μετά από αίτησή τους…. 3. Στο «Μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας»… Το «Πρόγραμμα εκπαίδευσης στο χώρο εργασίας – Μαθητεία σε εργασιακό χώρο» διέπεται από σύμβαση, που συνάπτεται μεταξύ του μαθητή και του εργοδότη… Με την ολοκλήρωση του «Μεταλυκειακού έτους – τάξης μαθητείας» χορηγείται στον απόφοιτο από τη σχολική μονάδα βεβαίωση παρακολούθησης, για τη συμμετοχή στις εξετάσεις πιστοποίησης….  12.  …Οι μαθητές υπάγονται ασφαλιστικά στο ΙΚΑ για το διάστημα της μαθητείας στον κλάδο παροχών ασθένειας σε είδος και στον κλάδο παροχών ασθένειας σε χρήμα, ο δε χρόνος ασφάλισής τους είναι συντάξιμος. Η αμοιβή για το διάστημα της μαθητείας είναι ίση με το 75% επί του κατωτάτου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.»

-Συμπέρασμα 3^ο: Ο κλάδος διεκδικεί 4^ο έτος οργανικά ενταγμένο στο ΕΠΑΛ, με ευθύνη της δευτοβάθμιας εκπ/σης. Η κυβέρνηση το βγάζει και εκτός Λυκείου (μαζί με τους μαθητές και εκπαιδευτικούς) και η ουσιαστική ευθύνη βρίσκεται στο «Κ.Π.Α. του Ο.Α.Ε.Δ.»! Ο κλάδος διεκδικεί έτος (εκπαιδευτικής) ειδίκευσης και η κυβέρνηση δημιουργεί σκέτη «μαθητεία». Στην πραγματικότητα αποφασίστηκε μία δομή για έτοιμη και φτηνή εργασία κυρίως σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με ευθύνη του κράτους, η οποία δεν δίνει ούτε τίτλο, αλλά απλά μία βεβαίωση «παρακολούθησης» για «πιστοποίηση» σε ιδιωτικούς φορείς!

δ) Αντί εκπαίδευσης μεσαιωνική εργασία (μαθητεία)

-Σύνοδος προέδρων των ΕΛΜΕ στις 8/6/2006 με επικύρωση στο 13^ο Συνέδριο/Ιούνης 2007: «…Θα πρέπει το επίπεδο β (2) να χορηγείται με την αποφοίτηση από το λύκειο, και το επίπεδο γ (3) να το χορηγεί μια εκπαιδευτική δομή ενταγμένη στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και να μην αφεθεί στο θολό περιβάλλον των ΙΕΚ, των ΚΕΚ και των λοιπών δομών κατάρτισης αλλά και βορά στον ιδιωτικό τομέα…». Και:

– 16^ο Συνέδριο ΟΛΜΕ/Ιούνιος 2013: «…Γ) Ενιαίο δημόσιο και δωρεάν 12χρονο σχολείο των όλων και των ίσων. Σχολείο ενταγμένο σε μια εκπαίδευση δημόσια, δωρεάν, με παιδαγωγική ελευθερία, γνώση και αξιοπρέπεια. Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση ενταγμένη στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης και εξ ολοκλήρου στο Υπουργείο Παιδείας. Καμιά ειδικότητα δεν περισσεύει στην τεχνική εκπαίδευση, όπως και στην πραγματικότητα της ζωής. Όχι στη μαθητεία. Όχι στην επιχειρηματικοποίηση – διάλυση της εκπαίδευσης…».

– Κυβέρνηση/τροπολογία Ν. Φίλη (Άρθρο 42 Ρύθμιση Θεμάτων Δια Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ.Ν.Γ.): «…7. Η φοίτηση στα Ι.Ε.Κ. ξεκινά κατά το χειμερινό ή εαρινό εξάμηνο, διαρκεί πέντε (5) συνολικά εξάμηνα και επιμερίζεται σε τέσσερα (4) εξάμηνα θεωρητικής και εργαστηριακής κατάρτισης συνολικής διάρκειας έως 1.200 διδακτικές ώρες, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα προγράμματα σπουδών, και σε ένα (1) εξάμηνο Πρακτικής Άσκησης ή Μαθητείας συνολικής διάρκειας 960 ωρών. H Πρακτική Άσκηση ή Μαθητεία μπορεί να πραγματοποιείται και τμηματικά μετά την ολοκλήρωση των δύο πρώτων εξαμήνων….». Και

– Κυβέρνηση/τροπολογία Ν. Φίλη (Άρθρο 66 Ρυθμίσεις για τα ζητήματα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης): «…1. Το Επαγγελματικό Λύκειο προσφέρει δύο κύκλους σπουδών ως εξής: α. το «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών», που ανήκει στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και β. το «Μεταλυκειακό έτος -τάξη μαθητείας», που αποτελεί «Μεταδευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» και ανήκει στο μη τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα… 3. Το «Μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας» είναι προαιρετικό… Το «Μεταλυκειακό έτος – Τάξη Μαθητεία» εφαρμόζει το δυικό σύστημα εκπαίδευσης (μαθητείας), έχει διάρκεια ένα (1) σχολικό έτος και περιλαμβάνει: α) μαθητεία με εκπαίδευση στο χώρο εργασίας και β) μαθήματα Ειδικότητας και Προπαρασκευαστικά Μαθήματα Πιστοποίησης στη σχολική μονάδα, αντίστοιχα…. Η τοποθέτηση σε χώρους εργασίας των φοιτούντων και παρακολούθησή τους θεωρείται άσκηση εκπαιδευτικού έργου… 5.… Στο «Μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας» εφαρμόζεται: α) πρόγραμμα εργαστηριακών μαθημάτων της ειδικότητας επτά (7) συνολικά ωρών, το οποίο διδάσκεται στη σχολική μονάδα του ΕΠΑ.Λ. ή του Ε.Κ., από εκπαιδευτικό προσωπικό του ΕΠΑ.Λ. ή του Ε.Κ. για ένα διδακτικό έτος και β) «Πρόγραμμα εκπαίδευσης στο χώρο εργασίας – Μαθητεία σε εργασιακό χώρο» είκοσι οκτώ (28) ωρών εβδομαδιαίως, επιμερισμένο τουλάχιστον σε τέσσερις (4) ημέρες για ένα σχολικό έτος. Η συνολική διάρκεια του προγράμματος μαθητείας είναι εννέα (9) μήνες…».

– Συμπέρασμα 4^ο: Είναι ξεκάθαρο ότι η πραγματική εκπαιδευτική εργασία στο έτος αυτό αποτελεί μόνο τα 7/35, δηλαδή το 20%, του νόμιμου εβδομαδιαίου ωραρίου των μαθητών σε μία ημέρα, ενώ στα ΙΕΚ αποτελεί τα 4/5, δηλαδή το 80%, των εξαμήνων! Στα ΙΕΚ η πρακτική άσκηση ή μαθητεία γίνεται στο τέλος των σπουδών κατάρτισης (5^ο εξάμηνο), ενώ εδώ ουσιαστικά όλο το έτος δεν όχι εκπαίδευση, ούτε καν κατάρτιση, αφού ουσιαστικά αποτελεί μεσαιωνική εργασία της σύγχρονης εποχής με ελάχιστο μισθό των 4/5 των 9 μηνών. Στα ΙΕΚ δίνεται τίτλος, ενώ εδώ μόνο βεβαίωση παρακολούθηση και προετοιμασία για πιστοποίηση σε ιδιώτες…. Επομένως καμία σχέση με την τότε διεδίκηση του συνεδρίου της ΟΛΜΕ!

ε) Χρηματοδότηση και Εργασιακά «δικαιώματα» καθηγητών ειδικοτήτων:

-Σύνοδος προέδρων των ΕΛΜΕ στις 8/6/2006 με επικύρωση στο 13^ο Συνέδριο/Ιούνης 2007: «…Για να έχει θετικό χαρακτήρα οποιαδήποτε αλλαγή στην ΤΕΕ, προαπαιτούνται μια σταθερά υψηλού επιπέδου χρηματοδότηση κυρίως των σύγχρονων υποδομών (κτιριακών, υλικοτεχνικών και εργαστηριακών), επαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (παιδαγωγική και επαγγελματική), κατοχύρωση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα όλου του συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, και η διασφάλιση της μόνιμης εργασιακής σχέσης των εκπαιδευτικών χωρίς μείωση θέσεων εργασίας με πρόσχημα την κατάργηση ειδικοτήτων...»

-Κυβέρνηση/τροπολογία Ν. Φίλη (Άρθρο 66, Ρυθμίσεις για τα ζητήματα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης): «…10. Με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης, η οποία εκδίδεται ύστερα από σχετική αίτηση των δημόσιων Ι.Ε.Κ. που υπάγονται στην αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης, εισήγηση του αρμόδιου ΠΥΣΔΕ και πρόταση του οικείου Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι δυνατή η ολική ή μερική διάθεση εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα δημόσια Ι.Ε.Κ., κατά προτεραιότητα σε όσα εδρεύουν στην περιοχή αρμοδιότητας της οικείας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, για την κάλυψη του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου τους.

Η κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των δημόσιων Ι.Ε.Κ. γίνεται κατά προτεραιότητα από τους εκπαιδευτικούς που διατίθενται, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο και, εφόσον αυτοί δεν επαρκούν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις για την πρόσληψη εκπαιδευτών στα Ι.Ε.Κ..

Θέματα σχετικά με την εφαρμογή της παραγράφου αυτής καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.»

-Συμπέρασμα 5^ο: Η τροπολογία έχει ως μοναδική χρηματοδότηση τα ΕΣΠΑ, δεν προβλέπει καμία επιμόρφωση, δεν προβλέπει οργανικές θέσεις, δεν αποφασίζει καν το ΑΠΥΣΔΕ και οι συνάδελφοι των ειδικοτήτων οφείλουν να ακολουθήσουν τον μεσαιωνικό δρόμο των ελαστικών σχέσεων εργασίας, όχι ως εκπαιδευτικοί ειδικότητας, αλλά ως εκπαιδευτές 7 διδακτ. ωρών την εβδομάδα και 28 ως επόπτες εργασίας!

ΙΙΙ. Επίλογος

Εάν προσθέσουμε και την μείωση της ειδίκευσης στο β΄και γ΄ έτος των ημερήσιων ΕΠΑΛ, τις συγχωνεύσεις ειδικοτήτων, την χωροταξική κατανομή τους με βάση την υπάρχουσα «αγορά» και όχι την εκπαίδευση, την υποχρεωτική κινητικότητα, κλπ, αλλά και την σύνθλιψη ανάμεσα στα μεταγυμνασιακά ΔΙΕΚ, στην ΕΠΑΣ μαθητείας του ΟΑΕΔ και στο ελιτίστικο Γεν. Λύκειο που ετοιμάζεται, ποιό μαθητικό δυναμικό θα μείνει στα ΕΠΑΛ της β/βάθμιας εκπ/σης;

Επομένως είναι ακατανόητη η στάση της πλειοψηφίας του ΔΣ της ΟΛΜΕ μέχρι στιγμής. Εξάλλου γιατί δεν γίνεται θέση ση συγκυριακή πλειοψηφία των «6», που διαμορφώθηκε την Παρασκευή 6/5/2016;

10-05-2016

* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι μέλος του ΔΣ του ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ (από τις Παρεμβάσεις Δ.Ε.) και πρ. αιρετός στο ΠΥΣΔΕ Αχαΐας.