ΟΜΙΛΙΑ στην ΚΥΡΙΑΚΗ των Βαΐων, Ιω., ιβ΄, 1-18**, 08-04-2012
Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*
«η δε οικία επληρώθη εκ της οσμής του μύρου», Ιω., ιβ΄, 3
Τα πάθη τα σεπτά
Σήμερα τα πρώτα σημάδια της Μεγάλης Εβδομάδας ανεβαίνουν στον ορίζοντα: «τα πάθη τα σεπτά η παρούσα ημέρα,ως φώτα σωστικά, ανατέλλει τω κόσμω». Μιλάμε σε χριστιανούς, παιδιά της εκκλησίας, που κάνουν σταυρό χωρίς να ντρέπονται. Που ζουν την ζωή της εκκλησίας, όπως είναι και όχι όπως θα ήθελε ο καθένας να είναι (εθελοθρησκεία), το κατά δύναμιν εν ταπεινώσει. Σήμερα βρεθήκαμε να ακολουθούμε, μαζί με την εκκλησία, τον όχλο, κρατούντες τα βάγια στα χέρια. Βρισκόμαστε ανάμεσα σε δυο περιόδους του έτους, που είναι μεγάλες, την μεγάλη Σαρακοστή, που ξεκίνησε 2000 χρόνια από σήμερα και την Μεγάλη εβδομάδα. Που προτυπώθηκε 3500 χρόνια από σήμερα.
Αποφασίστηκε ο θάνατος του Ιησού
Πολλά και μεγάλα γεγονότα συγκεντρώνονται στη σημερινή ημέρα, που ξεκίνησαν με την ανάστασιν του Λαζάρου και την απόφαση της θανατικής καταδίκης του Ιησού: «Από εκείνης ουν της ημέρας συνεβουλεύσαντο ίνα αποκτείνωσιν αυτόν. Ιησούς ουν ουκέτι παρρησία περιεπάτει εν τοις Ιουδαίοις, αλλα απήλθεν εκείθεν εις χώραν εγγύς της ερήμου, εις Εφραίμ λεγομένην πόλιν, κακεί διέτριβεν μετά των μαθητών αυτού», Ιω., ια΄, 54.
Μόλις μαθεύτηκαν τα νέα οι μαθηταί, έλαβαν τα μέτρα τους: Ανεχώρησαν μαζί με τον Ιησούν από τους Ιουδαίους και ήλθαν εις την χώραν που κείται κοντά στήν έρημο, σε μια πόλη που λεγόταν Εφραίμ, και εκεί έμενε με τους μαθητές του.
Το μύρο της Μαρίας
Όταν όμως πλησίαζε ο καιρός του Εβραϊκού Πάσχα, πήγε στη Βηθανία κοντά στην Ιερουσαλήμ, στο σπίτι του Λαζάρου, που ήταν και ο ίδιος εκεί: «Ο ουν Ιησούς πρό εξ ημερών του πάσχα ήλθεν εις Βηθανίαν όπου ην Λάζαρος ο τεθνηκώς, ον ήγειρεν εκ νεκρών. εποίησαν ουν αυτώ δείπνον εκεί, και η Μάρθα διηκόνει ο δε Λάζαρος, εις ην των ανακειμένων συν αυτώ. Η ουν Μαρία λαβούσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικής πολυτίμου, ήλειψε τους πόδας του Ιησού και εξέμαξε ταις θριξίν αυτής η δε οικία επλήσθη εκ της οσμής του μύρου», Ιω., ιβ΄, 3.
Το μύρο ήταν βαρύτιμο (300 μεροκάματα, ήτοι 30*300= 9.000 ευρώ), σχεδόν μισό κιλό. Ήταν η τρίτη φορά που ο Κύριος δέχτηκε να τον αλείψουν με μύρο. Και οι τρεις από γυναίκες: Η πρώτη ήταν πόρνη (στα μέσα της δημ. ζωής) και άλειψε τα πόδια του Χριστού, Λκ, ζ΄, 37. Η δεύτερη άλειψε την κεφαλήν, Μτθ, κστ΄, 6. Η τρίτη ήταν σαφώς η Μαρία, η αδελφή του Λάζαρου, Ιω., ιβ΄, 3.
Το θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου είχε διαδοθεί αρκετές μέρες πριν, αλλά ο Χριστός δεν ήταν στα Ιεροσόλυμα, ήταν στην Βηθανία στο δείπνο της Μαρίας. Γι’ αυτό, όταν την άλλη μέρα ο Χριστός πήρε τους μαθητάς του να πάει στα Ιεροσόλυμα, η είδηση διαδόθηκε σαν αστραπή σε όλους τους Ιουδαίους της διασποράς, που ήσαν μαζεμένοι εκεί για το Πάσχα. Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΡΧΕΤΑΙ! Και έγινε μια υποδοχή που σε κανένα βασιλιά δεν έχει γίνει ποτέ.
Η Μεγάλη Εβδομάδα
Από σήμερα θα πληθαίνουν τα ελπιδοφόρα μηνύματα την Μεγάλη Εβδομάδα: Λάζαρος ο τετραήμερος, τα βάγια, η κολοσσιαία διαδήλωση, ο ύμνος των νηπίων, το φραγγέλιο, η Κασσιανή, ο νιπτήρας… Γιατί η Μεγάλη Εβδομάδα είναι γεγονός πρωτόφαντο και μοναδικό στην ανθρώπινη ιστορία. ΔΥΟ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, μοναδικά διαθέτει η Εκκλησία, που καμιά θρησκεία και κανένας δεν τα είχε ποτέ, και είναι Γεγονότα σημαδιακά:
Ο Χριστός είναι το κέντρο του κόσμου.
Ο Χριστός δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος, είναι το Κέντρον του κόσμου, είναι ο Άνθρωπος με Α κεφαλαίο και που έχει ταυτίσει την 1η ημέρα της γεννήσεώς του με την χρονολογία του κόσμου. Είναι ο Άνθρωπος που έχει ανακεφαλαιώσει την Οικουμένη στον εαυτό του διαχρονικά (από το 1 Μ.Χ. μέχρι της συντέλειας του κόσμου). Χωρίς Αυτόν η ανθρώπινη Ιστορία είναι μία ανοησία, είναι χωρίς νόημα, είναι το θέατρον του παραλόγου. Από τότε η μοίρα του Χριστού πάνω στη γη, είναι και η μοίρα της ανθρωπότητας, που δεν μπορεί να την ξεφύγει.
Γιατί ο Χριστός είναι και σήμερα και διαχρονικά επάνω στον πλανήτη Γη σωματικά, παρόλο ότι είναι και στον Άδη με την ψυχή Του σαν Θεός, και στον Παράδεισο μαζί με τον Ληστή και στον Θρόνο μαζί με τον Πατέρα: «Εν τάφω σωματικώς, εν άδου μετά ψυχής ως Θεός, εν παραδείσω μετά ληστού, και εν θρόνω μετά Πατρός, υπάρχεις Χριστέ, πάντα πληρών ο απερίγραπτος».
Το γεγονός της Σταυρώσεως δεν έγινε ποτέ παρελθόν.
Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η συμπυκνωμένη ζωή της Ανθρωπότητας. Γι’ αυτό και είναι μεγάλη: γιατί χωράει μέσα σ’ αυτήν όλη η Ιστορία μέχρι συντελείας του Αιώνος.
Δυστυχώς την περνάμε επιδερμικά και ξαναγυρίζουμε στο χάος. Στόχος όμως διαχρονικός της εκκλησίας μας είναι, η Μεγάλη Εβδομάδα για τον καθένα από μας, να γίνει Μεγάλη ζωή που οδηγεί στην: Αιώνια ζωή της Βασιλειας του Χριστού.
ΑΜΗΝ.
* Εκοιμήθη, με διαύγεια πνεύματος, Σάββατο βράδυ –12/09/2015-, παραμονή της Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ας έχουμε την ευλογία του μακαριστού όντως ορθοδόξου ιερέα της Πάτρας… για 40+ έτη στο Ιερό Μετόχι του Οσίου Λουκά, κοντά στην Ομόνοια της Πάτρας…
** Ευαγγέλιο Κυριακής των Βαΐων, Ιω., ιβ΄, 1-18, Η είσοδος στην αγία πόλη
ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
«1 Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
2 ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ.
3 ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου.
4 λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι·
5 διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;
6 εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν.
7 εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό.
8 τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε.
9 Ἔγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον, ἀλλ’ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν.
10 ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν,
11 ὅτι πολλοὶ δι’ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν Ἰησοῦν.
12 Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα,
13 ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκραζον· ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ.
14 εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ’ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον·
15 μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου.
16 Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ’ ὅτε ἐδοξάσθη ὁ Ἰησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ’ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ.
17 Ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ’ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν.
18 διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον».
Απόδοση στην Νέα Ελληνική
«1 Έξι μέρες πριν από το Πάσχα ήρθε ο Ιησούς στη Βηθανία όπου έμενε ο Λάζαρος, που είχε πεθάνει, και ο Ιησούς τον ανέστησε από τους νεκρούς.
2 Ετοίμασαν, λοιπόν, εκεί για χάρη του δείπνο, και η Μάρθα υπηρετούσε, ενώ ο Λάζαρος ήταν ένας απ’ αυτούς που παρακάθονταν μαζί με τον Ιησού στο δείπνο.
3 Τότε η Μαρία πήρε μια φιάλη από το πιο ακριβό άρωμα της νάρδου κι άλειψε τα πόδια του Ιησού. Έπειτα σκούπισε με τα μαλλιά της τα πόδια του, κι όλο το σπίτι γέμισε με την ευωδιά του μύρου.
4 Λέει τότε ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, ένας από τους μαθητές του, αυτός που σκόπευε να τον προδώσει:
5 «Γιατί να μην πουληθεί αυτό το μύρο για τριακόσια αργυρά νομίσματα και τα χρήματα να διανεμηθούν στους φτωχούς;»
6 Αυτό το είπε όχι γιατί νοιαζόταν για τους φτωχούς, αλλά γιατί ήταν κλέφτης και, καθώς διαχειριζόταν το κοινό ταμείο, συχνά κρατούσε για τον εαυτό του από τα χρήματα που έβαζαν σ’ αυτό.
7 Είπε τότε ο Ιησούς: «Άφησέ την ήσυχη, αυτό που κάνει είναι για την ημέρα του ενταφιασμού μου.
8 Οι φτωχοί πάντοτε θα υπάρχουν κοντά σας, εμένα όμως δε θα με έχετε πάντοτε».
9 Πλήθος πολύ από τους Ιουδαίους της πόλεως έμαθαν ότι ο Ιησούς βρίσκεται εκεί και ήρθαν για να δουν όχι μόνο αυτόν αλλά και το Λάζαρο, τον οποίο είχε αναστήσει από τους νεκρούς.
10 Γι’ αυτό οι αρχιερείς αποφάσισαν να σκοτώσουν και το Λάζαρο,
11 επειδή εξαιτίας του πολλοί Ιουδαίοι εγκατέλειπαν αυτούς και πίστευαν στον Ιησού.
12 Την άλλη μέρα το μεγάλο πλήθος που είχε έρθει για τη γιορτή του Πάσχα, όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα
13 πήραν κλαδιά φοινικιάς, και βγήκαν από την πόλη να τον προϋπαντήσουν κραυγάζοντας:
Δόξα στο Θεό! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Ευλογημένος ο βασιλιάς του Ισραήλ!
14 Ο Ιησούς είχε βρει ένα γαϊδουράκι και κάθισε πάνω του, όπως λέει η Γραφή:
15 Μη φοβάσαι θυγατέρα μου, πόλη της Σιών, να που έρχεται σ΄εσένα ο βασιλιάς σου, σε γαϊδουράκι πάνω καθισμένος.
16 Αυτά στην αρχή δεν τα κατάλαβαν οι μαθητές του, όταν όμως ο Ιησούς ανυψώθηκε στη θεϊκή δόξα, τότε τα θυμήθηκαν. Ό,τι είχε γράψει για κείνον η Γραφή, αυτά έκαναν σ΄ Αυτόν.
17 Όλοι, λοιπόν, εκείνοι που ήταν μαζί με τον Ιησού, όταν φώναξε το Λάζαρο από τον τάφο και τον ανέστησε από τους νεκρούς, διηγούνταν αυτά που είχαν δει.
18 Γι’ αυτό ήρθε το πλήθος να τον προϋπαντήσει, επειδή έμαθαν ότι αυτός είχε κάνει το θαυμαστό αυτό σημείο».
