ΟΜΙΛΙΑ στην Ε΄ ΚΥΡΙΑΚΗ των ΝΗΣΤΕΙΩΝ, Μρκ ι΄, 32-45**, 21-4-2013
Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*
«ουκ οίδατε τι αιτείσθε», Μρκ. ι, 38.
Η ξύλινη σοκολάτα
Ένα παιδάκι 2-3 ετών έκλαιγε σπαρακτικά και χτυπιόταν μπροστά σε μια βιτρίνα ενός ζαχαροπλαστείου. Αιτία μια υπερμεγέθης ξύλινη σοκολάτα καλοβαλμένη και προκλητική. Η μαμά εξηγούσε… Τίποτα… Τότε ο ζαχαροπλάστης δέχτηκε να την πουλήσει για να λήξη το θέμα. Το κόστος; Δύο δόντια του μικρού που πετάχτηκαν έξω, όταν άρπαξε και δάγκωσε με μανία την ξύλινη σοκολάτα. Θα πει βέβαια κανείς: Αυτά είναι παιδιάστικα καμώματα, τα παιδιά δεν ξέρουνε τι γυρεύουνε, δεν ξέρουνε τι ζητάνε. Και είναι φυσικό λόγω ανωριμότητας και λόγω ελλείψεως πείρας.
Εμείς όμως οι «μεγάλοι» ξέρουμε τι γυρεύουμε; Ξέρουμε τι ζητάμε; Δυστυχώς και σε μας το «φαινόμενο της ξύλινης σοκολάτας» είναι συνηθισμένο στην εποχή μας, για παιδιά 2—82 ετών, με αντίστοιχα αποτελέσματα ή και χειρότερα:
1ον: Ζητούμε την υγεία στην πολυφαγία-κρεοφαγία: όπως λέγει μια Γαλλική παροιμία «σκάβουμε τον τάφο μας με τα δόντια μας», με αποτέλεσμα: τριγλυκερίδια, χοληστερίνη, εμφράγματα, παχυσαρκία. Η απάντηση του Χριστού: «ουκ οίδατε τι αιτείσθε».
2ον: Ζητάμε την ψυχαγωγία στην αμαρτία νέοι και γέροι. Πιό πολύ την πληρώνουν οι νέοι: στις ερωτικές βάτους οι νέοι αφήνουν πολύ από το μαλλί τους. Fran. Mauriac, γάλλος Ακαδημαϊκός, Βραβείο Νόμπελ… «Ουκ οίδατε τι αιτείσθε».
Η Γραφή και οι Πατέρες
Ο ίδιος ο Χριστός καταδικάζει την ψυχολογία της μεγάλης σοκολάτας, δηλαδή της πλεονεξίας. Ακόμα και στα πνευματικά ζητήματα, ακόμα και στην προσευχή: «Προσευχόμενοι δε μη βαττολογήσετε (πολυλογήσετε), ώσπερ οι εθνικοί».
Ο πρύτανης των Πατέρων, Ιωάννης Χρυσόστομος, ομιλεί για την φτώχεια των πληροφοριών μας: «επειδή πολλά των συμφερόντων ημίν αγνοούντες τα μη συμφέροντα αιτούμεθα, ήρχετο το χάρισμα της ευχής εις ένα τινά των τότε, και αυτός υπέρ πάντων ίστατο αιτών, ου και νυν σύμβολον εστίν ο Διάκονος, τας υπέρ του λαού ευχάς αναπέμπων», Μηνιάτη σελ. 87.
Περίφημος στάθηκε ανάμεσα στους αγαλματοποιούς της Ελλάδας ο Πολύκλειτος, επιδέξιος και θαυμαστός στην τέχνη του. Μα σαν χρειάζεται άλλη μεγαλύτερη τέχνη, δηλαδή το να ευχαριστεί κάποιος την γνώμη των πολλών, ο Πολύκλειτος σκέφτηκε να ευχαριστήσει και να ελέγξει τη γνώμη του λαού με τον εξής τρόπο: Έκανε δύο αγάλματα, το ένα χωρίς να το βλέπει κάποιος, με όλους τους κανόνες της τέχνης του, το δε άλλο σύμφωνα με τη γνώμη των πολλών, γιατί εκεί που σκάλιζε την πέτρα καθώς περνούσαν οι διαβάτες έστεκαν και κοιτούσαν και καθένας έλεγε πως του φαινόταν. Τούτο το κεφάλι, τούτο το χέρι, τούτο το στήθος, τούτο το σχήμα, θέλει τέτοιας λογής και καθώς έλεγε καθένας τη γνώμη του, έτσι ο Πολύκλειτος έκανε κατά τη γνώμη του καθενός. Σαν τελείωσε το έργο, έβγαλε έξω και τα δύο αγάλματα, να τα δει ο λαός όλος και ποιο από τα δύο, τους ρώτησε, σας φαίνεται ομορφότερο;
Όλοι συμφώνως είπαν: τούτο, δείχνοντας εκείνο που αυτός έκανε σύμφωνα με την τέχνη του. Το άλλο που ήταν καμωμένο κατά τη γνώμη τους, ήταν ένα έργο ανώμαλο, ανάρμοστο, ατελές. «Τούτο που εσείς επαινείται τους ξανά είπε έκανα εγώ κατά την τέχνη μου και για αυτό είναι τέλειο το άλλο κάνατε εσείς, γιατί το έκανα κατά την γνώμη σας και για τούτο τίποτα δεν αξίζει», Μηνιάτη, σελ. 87.
Είσαι ελεύθερος να ακολουθείς την πρόοδο και να βελτιώνεις τις επιδόσεις σου και την κοινωνική θέση σου, αλλά με βάση την παράδοση. Αυτό διδάσκει ο Πολύκλειτος, ακολουθώντας την παράδοσιν και τους θεμελιώδεις κανόνες της τέχνης του και είναι σύμφωνον με την εντολή του Δημιουργού: «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γη, και κατακυριεύσατε αυτής…», Γένεσις α΄, 28.
Είσαι ελεύθερος να προοδεύεις στην επιστήμη, στην τεχνολογία, στην έρευνα, παντού αλλά με βάση την παράδοση της Εκκλησίας. Να επεκτείνεις την οικοδομή, αλλά όχι πέρα από τα θεμέλια: «θεμέλιον άλλον ουδείς δύναται θείναι, παρά τον κείμενον, ος εστίν Ιησούς Χριστός», Α΄ Κορ., γ΄, 11.
Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία προς το Πάσχα. Ο Κύριος ευρισκόμενος εις την οδόν της τελευταίας του πορείας, προς την Ιερουσαλήμ, προλέγει στους μαθητές του αυτά που θα του συμβούν: «ιδού αναβαίνομε εις Ιεροσόλυμα και ο υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται τοις Αρχιερεύσι και τοις γραμματεύσι και κατακρινούσιν αυτόν θανάτω και παραδώσουσιν αυτόν τοις έθνεσι, και εμπαίξουσιν αυτώ και μαστιγώσουσιν αυτόν, και εμπτύσουσιν αυτώ, και αποκτενούσιν αυτόν, και τη τρίτη ημέρα αναστήσετε», Μρκ ι, 34.
Τότε συνέβη κάτι το απροσδόκητο: Δύο από τους τρεις κορυφαίους (πλην του Πέτρου) αγνόησαν τα όσα φοβερά θα συνέβαιναν και κράτησαν μόνο το τελευταίο: «τη τρίτη ημέρα αναστήσεται». Ανάσταση σημαίνει Μεσιακή Βασιλεία, και αυτοί έσπευσαν να ζητήσουν τις καλύτερες θέσεις, δεξιά και αριστερά από τον κυρίαρχο του κόσμου: «δος ημίν, ινα εις εκ δεξιών σου και εις εξ ευωνύμων σου, καθίσωμεν εν τη δόξη σου», Μρκ ι, 37. Ήθελαν τον παράδεισο, αλλά τον ζητούσαν στην Θέση των δυο ληστών. Ο Χριστός τους λέγει τα γεγονότα με το όνομα τους και αυτοί δεν τον πιστεύουν, αλλά τα φαντάζονται, όπως αυτοί τα επιθυμούν (ευσεβείς πόθοι).
Και καλά αυτοί.
Εμείς όμως ξέρουμε τι γυρεύουμε; Ξέρουμε τι ζητάμε;
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
* Εκοιμήθη, με διαύγεια πνεύματος, Σάββατο βράδυ –12/09/2015-, παραμονή της Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ας έχουμε την ευλογία του μακαριστού όντως ορθοδόξου ιερέα της Πάτρας… για 40+ έτη στο Ιερό Μετόχι του Οσίου Λουκά, κοντά στην Ομόνοια της Πάτρας…
** Ευαγγέλιο Κυριακής Ε΄Νηστειών, Μρκ ι΄, 32-45
ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
«32 ῏Ησαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς ῾Ιεροσόλυμα· καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐθαμβοῦντο, καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο. καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν,
33 ὅτι ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι,
34 καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται.
35 Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες· διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν.
36 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν;
37 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου.
38 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι;
39 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δυνάμεθα. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε·
40 τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται.
41 Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου.
42 ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς· οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν·
43 οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾿ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος,
44 καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος·
45 καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν».
Απόδοση στην Νέα Ελληνική
«32 Ανέβαιναν προς τα Ιεροσόλυμα. Ο Ιησούς προχωρούσε μπροστά από τους μαθητές του, που ήταν κυριευμένοι από δέος και τον ακολουθούσαν φοβισμένοι. Ο Ιησούς πήρε πάλι τους δώδεκα χωριστά κι άρχισε να τους λέει τα όσα ήταν να του συμβούν.
33 «Ακούστε», τους έλεγε «τώρα που ανεβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα. ο Υιός του Ανθρώπου θα παραδοθεί στους αρχιερείς και στους γραμματείς, οι οποίοι θα τον καταδικάσουν σε θάνατο και θα τον παραδώσουν στους εθνικούς.
34 Θα τον περιγελάσουν, θα τον μαστιγώσουν, θα τον φτύσουν και θα τον θανατώσουν και την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί».
35 Πλησιάζουν τότε τον Ιησού ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, οι γιοι του Ζεβεδαίου, και του λένε: «Διδάσκαλε, θέλουμε να μας κάνεις τη χάρη που θα σου ζητήσουμε».
36 «Τι θέλετε να κάνω για σας;» τους ρώτησε εκείνος.
37 «Όταν θα εγκαταστάσεις την ένδοξη βασιλεία σου», του αποκρίθηκαν, «βάλε μας να καθίσουμε ο ένας στα δεξιά σου κι ο άλλος στα αριστερά σου».
38 Ο Ιησούς τότε τους είπε: «Δεν ξέρετε τι ζητάτε. Μπορείτε να πιείτε το ποτήρι του πάθους που θα πιώ εγώ ή να βαφτιστείτε με το βάπτισμα με το οποίο θα βαφτιστώ εγώ;»
39 «Μπορούμε», του λένε. Κι ο Ιησούς τους απάντησε: «Το ποτήρι που θα πιω εγώ θα το πιείτε, και με το βάπτισμα των παθημάτων μου θα βαφτιστείτε,
40 το να καθίσετε όμως στα δεξιά μου και στα αριστερά μου δεν μπορώ να σας το δώσω εγώ, αλλά θα δοθεί σ’ αυτούς για τους οποίους έχει ετοιμαστεί».
41 ‘Οταν τ’ άκουσαν αυτά οι υπόλοιποι δέκα μαθητές, άρχισαν ν’ αγανακτούν με τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη.
42 Τους κάλεσε τότε ο Ιησούς και τους λέει: «Ξέρετε ότι αυτοί που θεωρούνται ηγέτες των εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω τους, και οι άρχοντές τους τα καταδυναστεύουν.
43 Σ’ εσάς όμως δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσα σας πρέπει να γίνει υπηρέτης σας·
44 και όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος πρέπει να γίνει δούλος όλων».
ΠΗΓΗ: http://www.agiamarinailision.gr/evagkapost
