Οι βασικοί άξονες του Μισθολογίου ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ για τους εκπαιδευτικούς*
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα**
Το νέο μισθολόγιο που επεδίωκαν οι … «θεσμοί» για το δημόσιο με εφαρμογή από 1/1/2016 έγινε πραγματικότητα. Ψηφίστηκε χωρίς κανένα δημόσιο κοινωνικό διάλογο ως «κατεπείγον» στις 16-12-2015. Είναι ο ν.4354/2016 και ΦΕΚ αρ. φ. 176, τ.1, 16 Δεκεμβρίου 2016. Ο γενικός του τίτλος είναι: «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
Όπως λέει και ο τίτλος, αποτελεί άμεση μνημονιακή εφαρμογή, αλλά και συμφωνία «δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων». Επομένως, επειδή με βάση τα προηγούμενα μνημόνια έληγε το «πάγωμα» των βαθμών-βασικών μισθών στις 31-12-2016 η όποια μνημονιακή ελληνική κυβέρνηση όφειλε ή να ξεπαγώσει τους βαθμούς-μισθούς ή να ετοιμάσει νέο μσιθολόγιο με περικοπές.
Όπως αναλύουμε στη μελέτη μας στο ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ, που θα δημοσιευτεί σε λίγες εβδομάδες, η κυβέρνηση πέτυχε και τα δύο: Πέτυχε και δημοσιονομικούς στόχους, όπου τηρείται η «φθίνουσα δημοσιονομική πορεία έως το 2019» και το αντίστοιχο μσθολογικό κόστος, αλλά έθεσε και τις βάσεις για ποιοτική αναδιάρθρωση στο εσωτερικό του μισθολογίου εις βάρος κατά κανόνα των εκαπιδευτικών της τάξης.
Ταυτόχρονα νομιμοποίησε τόσο τις προηγούμενες τεράστιες μισθολογικές περικοπές (δώρα, επιδόματα, κλπ), όσο και την ωρίμανση από βαθμό σε βαθμό του μισθολογίου ΠΑΣΟΚ (ν. 4024/27-10-2011). Επομένως θεωρείται αμφίσημη η αποσύνδεση βαθμού-μισθού με τον τρόπο που έγινε.
Πριν σημειώσουμε όλες τις αρνητικές όψεις (ποιοτικές και ποσοτικές) οφείλουμε να σημειώσουμε μια ακραία οδυνηρή αρνητική πλευρά και δύο θετικές τροπολογίες για δύο κατηγορίες εκπαιδευτικών.
Τρεις ειδικές παρατηρήσεις για εκπαιδευτικούς
α) Την μείωση των βασικών μισθών των αναπληρωτών (και των όποιων νεοδιορίστων) που θα προσλαμβάνονται μετά την 1/1/2016, αφού δεν θα ισχύουν οι «προσωπικές διαφορές» που αναμένονται υπάρχουν μεταξύ 2 και 14 ετών προϋπηρεσίας.
β) Την παραμονή, μετά από τροπολογία του Υπ. Παιδείας, στην μισθολογική κατηγορία των ΤΕ και ΠΕ εκπαιδευτικών χωρίς πτυχίο ΤΕΙ ή ΑΕΙ: Ν. 1566/1985: «Εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις: …. ζ. Των άρθρων 12, 13 , 14 του ν. 1566/1985 (Α΄167)…». Αυτή αποτελεί πάγια θέση του κλάδου των εκπαιδευτικών και αφορά τον λόγο διορισμού τους και ορθά συνεχίζεται το παλαιό καθεστώς.
γ) Την αποκατάσταση του μισθολογικού χρόνου των συναδέλφων καθηγητών που βγήκαν σε διαθεσιμότητα μετά από … δύο μήνες από την ψήφιση του μισθολόγιου! Με αλλαγή του ν. 4354/2016 (άρθρο ) με το ν.4369/2016 και άρθρο 39, (βλ. και σχ. εγκ. 36206/E2/02-03-2016): Άρθρο 39. «Για όσους υπαλλήλους τέθηκαν σε καθεστώς διαθεσιμότητας με βάση τις διατάξεις του ν. 4093/2012 (Α΄ 222). του ν. 4172/2013 (Α΄ 167), του ν. 4250/2014 (Α΄ 74) και… ο χρόνος της διαθεσιμότητας θεωρείται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας και λαμβάνεται υπόψη για τη μισθολογική και βαθμολογική εξέλιξη».
Πάντως μέχρι 31-03-2016 δεν έχει βγει η σχετική εγκύκλιος για άμεση εφαρμογή από 1/1/2016. Ο κίνδυνος να εφαρμοστεί από 1/1/2018 είναι ορατός***.
Υπόλοιπες βασικές παρατηρήσεις στο μισθολόγιο
Το νέο μισθολόγιο κινείται στην κατεύθυνση της περαιτέρω συρρίκνωσης των μισθών των Ελλήνων εκπαιδευτικών που ήδη πληρώνονται κάτι λιγότερο από το μισό του Μ.Ο. των μισθών των συναδέλφων τους των χωρών της Ευρωζώνης.
1) «Ο ν.4354/15 δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα προηγούμενα αντεργατικά μισθολόγια των κυβερνήσεων και συγκυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό, άλλωστε, το ΠΑΣΟΚ ψήφισε τα περισσότερα (22 από τα 39) και τα πιο σημαντικά από τα άρθρα». Γενικά μ’ αυτό το μισθολόγιο δίνονται χαμηλότεροι μισθοί από τους προηγούμενους για τα ίδια χρόνια υπηρεσίας.
2) Συνεχίζει την πολιτική απόρριψης των ουσιαστικών αυξήσεων των μισθών, πέραν της λογικής της ωρίμανσης. Ταυτόχρονα η όποια και όποτε επερχόμενη ωρίμανση έχει σταθερό ποσοτικό βήμα (στους ΠΕ 59€) αντί για ποσοστιαίο, άρα αυξανόμενο, που είχε σε όλα τα προηγούμενα μισθολόγια.
3) Νομιμοποιεί σε επίπεδο κυβερνητικής πολιτικής την, δήθεν προσωρινή, κατάργηση 6 περίπου μισθών από το 2010. Έχουμε δηλαδή «διατήρηση της κατάργησης έξι μισθών που επέφεραν οι προηγούμενες κυβερνήσεις κατά την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης (κατάργηση 13ου, 14ου μισθού, δύο μισθούς από τη μισθολογική καθήλωση από το 2011, μειώσεις που αντιστοιχούν σε δύο μισθούς μέσω των αυξήσεων στις μηνιαίες εισφορές και κρατήσεις)..» συν την εξάλοιψη της ωρίμανσης από βαθμό σε βαθμό από την 1/1/2016.
4) Καθυστερεί χρονικά κατά 33,3% την αλλαγή ΜΚ στους συναδέλφους της κατηγορίας ΔΕ (όπως και ΥΕ) λόγω της αλλαγής ΜΚ ανά τρία έτη και όχι ανά δύο.
5) Ο καταληκτικός βαθμός (ΜΚ) πάει τυπικά στα 36 έτη μισθολογικής υπηρεσίας, από τα 33 που ήταν στα προ κρίσης μισθολόγια και στα 28 που διεκδικεί ο κλάδος. Στους πολλούς όμως πάει στα 38 πραγματικά εργασιακά έτη, αφού αφαιρούνται το 2016 και 2017 τουλάχιστον. Θα αυξάνεται κατά 1 έτος σε όσους κρίνονται «ανεπαρκείς» ή «ακατάλληλοι» σε τρεις διαδοχικές ατομικές «αξιολογήσεις». Παράλληλα με την πολλαπλή μέθοδο της «προωθημένης μισθολογικής εξέλιξης» τα 36 μισθολογικά έτη σε λίγους επέρχονται πολύ νωρίτερα (πλασματικά έτη).
6) Νομιμοποιεί αφ’ ενός την πολιτική του «προσωρινού παγώματος» της ακώλυτης μισθολογικής εξέλιξης και αφ’ ετέρου καταργεί τα μισθολογικά έτη 2016-2017.
7) Νοθεύει την μισθολογική εξέλιξη μέσω της αύξησης του πραγματικού εργασιακού χρόνου (χρονοεπίδομα) με τέσσερις τρόπους. Από αφαιρεί πραγματικό εργασιακό χρόνο για όλους (π.χ. 2016 και 2017). Μέσω ατομικής αξιολόγησης προβλέπει 1 έτος αφαίρεση πραγματικού εργασιακού χρόνου. Διπλασιάζει τον «πλασματικό» μισθολογικό χρόνο μέσω προσόντων (μεταπτυχιακά, διδακτορικά, πτυχία ΕΣΔΔΑ, την ίδια ώρα που καθηλώνει στο μηδέν το 2ο πτυχίο/ειδικότητα) και περίπου τετραπλασιάζει το μισθολογικό βήμα. Δίνει ένα πλασματικό ΜΚ, υπό όρους και προϋποθέσεις, σε μερίδα «αρίστων» σε τρεις διαδοχικές ατομικές αξιολογήσεις.
8) Νομιμοποιεί ως βάση για τις κρατήσεις/εισφορές σε πολύ παρελθόντα μισθό (31/10/2011) πάνω στις οποίες γίνονται οι όποιες κρατήσεις εισφορών και νομιμοποιεί επίσης την προσωρινότητα των «εισφορών αλληλεγγύης».
9) Εισάγει την λογική της άμεσης σύνδεσης ατομικής αξιολόγησης / εξέλιξης στα ΜΚ, είτε «θετικά», είτε τιμωρητικά.
10) Επειδή το μνημόνιο ΙΙΙ προβλέπει τακτές «αξιολογήσεις του προγράμματος» και άμεσους «κόφτες», οι «προσωπικές διαφορές» δεν δημιουργούν μόνο μακροχρόνιο εγκλωβισμό στην όποια ωρίμανση μετά το 2017, αλλά και ορατό κίνδυνο για άμεσες περικοπές, αφού πλέον δεν αποτελούν «βασικό μισθό». Επίσης κίνδυνος υπάρχει για κάθε ¼ των ωριμάνσεων που προβλέπεται να δοθεί μετά το 2016.
11) Έχουμε εντός προαναγγελία κατάργησης των ΒΑΕ, μέσω της πρόβλεψης για «ευθυγράμμιση του σχετικού καθεστώτος με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία έως 31/12/2017». Η πρόβλεψη μελέτης για τα επιδόματα των 100€ παραμεθορίων/προβληματικών περιοχών προιονίζει την πρόθεσή τους για συρρίκνωση ή κατάργηση σε ορισμένες, παρά το αντίθετο.
Ο κλάδος οφείλει να μελετήσει πρωτόγνωρα ποιοτικά στοιχεία και να αντιμετωπίσει τόσο την αφαίρεση πραγματικού εργασιακού χρόνου (2016, 2017, κλπ), όσο και την δημιουργία πολλών πλασματικών χρόνων (όπως α) μεταπτυχιακά, διδακτορικά –χωρίς 2ο πτυχίο/2η ειδικότητα- με τετραπλασιασμό του επί πλέον μισθού και β) προώθηση στο ΜΚ 19 πολλών διοικητικών στελεχών).
Μάρτιος 2016
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Φρυκτωρία του ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ, τ7, Μάρτιος 2016, http://kemete.sch.gr/wp-content/uploads/2016/03/MARTIOS-2016.pdf
** Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι μέλος του ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ (από τις Παρεμβάσεις Δ.Ε.)
*** Σημείωση, 15-04-2016.
