Όταν το κράτος θεσμοθετεί την αδικία και την κοροϊδία
Το ζήτημα των απουσιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Τάσου Χατζηαναστασίου*
1. Το νομοθετικό πλαίσιο καλλιεργεί και ενθαρρύνει την κοροϊδία.
Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο οι μαθητές δικαιούνται να απουσιάσουν έναν συγκεκριμένο αριθμό ωρών (114 συνολικά) εκ των οποίων άλλες μπορεί να είναι δικαιολογημένες ενώ άλλες να παραμείνουν αδικαιολόγητες. Σε πολλές περιπτώσεις λοιπόν οι γονείς "δικαιολογούν" ορισμένο αριθμό απουσιών προσκομίζοντας ψευδή δικαιολογητικά που είτε υπογράφουν οι ίδιοι είτε κάποιος γιατρός. Κι αυτό προκειμένου να μην ξεπεράσει ο αριθμός των αδικαιολόγητων απουσιών το προβλεπόμενο όριο. Ενώ δηλαδή το παιδί απλώς βαριόταν να έρθει στο σχολείο ή έφυγε από το σχολείο (πχ την πέμπτη ώρα), ο γονιός ή κάποιος γνωστός στην οικογένεια γιατρός «βεβαιώνει» την αδιαθεσία του παιδιού. Το «σύστημα» επομένως ενθαρρύνει και καλλιεργεί την κοροϊδία και μάλιστα στο χώρο όπου υποτίθεται πως διδάσκονται η ειλικρίνεια, η υπευθυνότητα, η ευθύτητα.
Η κοροϊδία «αναβαθμίζεται» σε συστηματική απάτη στην Γ΄ Λυκείου, όταν "εθιμικά" και λόγω της υστερίας των γονέων εν όψει των Πανελληνίων Εξετάσεων, από το Πάσχα και μετά κρατούν τα παιδιά στο σπίτι και τα στέλνουν αποκλειστικά στα Φροντιστήρια! Προκειμένου όμως να δικαιολογηθούν δύο ή και τριών… εβδομάδων απουσίες, οι γονείς προσκομίζουν ψευδή δικαιολογητικά από γιατρούς που «βεβαιώνουν» πως οι υποψήφιοι έπασχαν από… βαριά ασθένεια στη διάρκεια της οποίας όμως ήταν σε θέση να παρακολουθούν καθημερινά φροντιστηριακά μαθήματα πολλά από τα οποία μάλιστα διεξάγονται παράνομα τις πρωινές ώρες.
2. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι άδικο και βαθύτατα ταξικό
α) γιατί έτσι αδικούνται όσα παιδιά έχουν είτε αδιάφορους είτε γονείς που αδυνατούν να έρχονται συχνά στο σχολείο για να δικαιολογούν απουσίες γιατί προφανώς εκείνη την ώρα εργάζονται. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος καθώς τα παιδιά που κάνουν τις περισσότερες απουσίες έχουν συνήθως πλημμελή επιτήρηση από το σπίτι είτε γιατί οι γονείς είναι απόντες είτε γιατί αδιαφορούν γενικότερα.
β) γιατί, ως συνέπεια των παραπάνω, κάποιοι μαθητές που δεν έχουν ξεπεράσει το συνολικό όριο των επιτρεπόμενων απουσιών, τελικά απορρίπτονται και επαναλαμβάνουν την τάξη, γιατί ξεπέρασαν το όριο των αδικαιολόγητων απουσιών!
γ) γιατί επιτρέπει στον Διευθυντή του σχολείου να μη λάβει υπόψη του τις επιπλέον απουσίες ενός μαθητή επειδή τον απασχόλησε ο ίδιος εν ώρα μαθήματος! Δικαιούται δηλαδή ο Διευθυντής να απασχολήσει σε κάποια άσχετη με το μάθημα εργασία έναν μαθητή, όπως στο στρατό που οι αξιωματικοί απασχολούν φαντάρους σε διάφορες εργασίες του στρατοπέδου ή ακόμη και για να τους κουβαλούν τα ψώνια ή να τους πλένουν το αυτοκίνητο και μετά τους δίνουν τιμητική άδεια.
δ) γιατί εάν ο υπεύθυνος καθηγητής δεν είναι συνεπής ή έστω πολύ προσεκτικός, υπάρχει περίπτωση ένας αμελής μαθητής να έχει ξεπεράσει το όριο είτε των αδικαιολόγητων απουσιών είτε των απουσιών που δικαιούται να δικαιολογήσει ο γονιός (απουσίες 10 ημερών). Μόνο που σ' αυτήν την περίπτωση ενώ ο «υπεύθυνος» καθηγητής δεν υφίσταται κυρώσεις, ο ανεύθυνος μαθητής κινδυνεύει να χάσει τη χρονιά του.
3. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι παράλογο
α) γιατί προβλέπει πως ένα παιδί Γυμνασίου δικαιούται να κάνει περισσότερες αδικαιολόγητες απουσίες (64) απ' ό,τι ένα παιδί Λυκείου (50)!
β) γιατί προβλέπει ότι ένα παιδί που κατακτά μέσο όρο βαθμολογίας στα μαθήματα από 15 και πάνω αποκτά "μπόνους" 50 επιπλέον δικαιολογημένων απουσιών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο επιμελής μαθητής δικαιούται να "αρρωστήσει" κάποιες μέρες επιπλέον σε σχέση με τον αδιάφορο μαθητή!
4. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι ανόητα γραφειοκρατικό
Το υπάρχον πλαίσιο αυξάνει σημαντικά τη γραφειοκρατία στο σχολείο φορτώνοντας τους εκπαιδευτικούς με έναν κόπο παντελώς άσχετο με το διδακτικό και παιδαγωγικό τους έργο.
Οι υπεύθυνοι των τμημάτων της κάθε τάξης καθηγητές πρέπει:
Να καταγράφουν το σύνολο των απουσιών που κάνει κάθε μαθητής κάθε μέρα. Να σημειώνουν για ποιες από αυτές τις απουσίες έχει κατατεθεί δικαιολογητικό. Να σημειώνουν επίσης αν το δικαιολογητικό είναι υπογραμμένο από γονιό ή από γιατρό. Να υπογράφουν και να πρωτοκολλούν κάθε μήνα υπηρεσιακά σημειώματα τα οποία στέλνονται στο σπίτι των μαθητών έτσι ώστε να ενημερώνονται οι γονείς για τον αριθμό των απουσιών των παιδιών τους. Θα πρέπει επίσης να προσέξουν μήπως ένας γονιός ξεπεράσει το όριο των απουσιών δέκα ημερών που δικαιούται να δικαιολογήσει. Σημειώνουμε, ακόμη, ότι όλες οι δικαιολογημένες απουσίες, ξεχωριστά αυτές από γιατρό και αυτές από γονιό, θα πρέπει να γραφτούν αναλυτικά και στο Πρακτικό του Συλλόγου Διδασκόντων από τον υπεύθυνο για την τήρησή του. Τέλος, όλα τα παραπάνω γίνονται χειρόγραφα ενώ παράλληλα τα ίδια ακριβώς στοιχεία καταγράφονται και ηλεκτρονικά από άλλους συναδέλφους!
Μία παιδαγωγική, ορθολογική και αντιγραφειοκρατική πρόταση
Έχοντας λοιπόν υπόψη μας όλα τα παραπάνω προτείνουμε:
α) να καθοριστεί ένας αριθμός, μικρότερος για το Γυμνάσιο και μεγαλύτερος για το Λύκειο, ως όριο των απουσιών που δικαιούται να κάνει ένας μαθητής και να καταργηθεί εντελώς η περιττή, άδικη και παράλογη διαδικασία δικαιολόγησης των απουσιών. Για παράδειγμα, το όριο θα μπορούσε να είναι: 100 απουσίες για το Γυμνάσιο και 130 για το Λύκειο. Να καταργηθεί το «μπόνους» των 50 απουσιών για τους «καλούς μαθητές».
β) σε περίπτωση που απαιτηθεί η μακρά νοσηλεία ενός μαθητή λόγω κάποιας σοβαρής ασθένειας ή ατυχήματος, ο μαθητής να εμπίπτει στην κατηγορία των "κατ' οίκον διδαχθέντων". Για το διάστημα κατά το οποίο μαθητής δεν είναι σε θέση να συμμετάσχει σε μάθημα να οριστεί ένα επιπλέον όριο έως 10 ημέρες κατά τις οποίες οι απουσίες δεν θα υπολογίζονται. Ειδικά και μόνο γι' αυτήν την εξαιρετική περίπτωση απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικού από το θεράποντα γιατρό ή το Νοσοκομείο.
γ) οι μαθητές που ξεπερνούν το όριο των απουσιών και φτάνουν τις 50 ώρες επιπλέον σε κάθε περίπτωση (Γυμνάσιο ή Λύκειο) να παρακολουθούν μαζί με τους παραπεμπόμενους μαθητές υποχρεωτικά θερινά μαθήματα, που θα καθιερωθούν συνολικά για όσους μαθητές παραπέμπονται, και να προσέρχονται σε ολική εξέταση το Σεπτέμβριο. Μόνον όσοι ξεπερνούν και αυτό το όριο να επαναλαμβάνουν την τάξη. Η ρύθμιση αυτή συνδέεται με το άλλο μεγάλο κεφάλαιο της παραπομπής σε επαναληπτική εξέταση ή της απόρριψης μαθητών.
δ) να προβλέπεται μία εβδομάδα προετοιμασίας για τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου ανάμεσα στο τέλος των μαθημάτων και την έναρξη των Πανελλαδικών Εξετάσεων στη διάρκεια της οποίας οι υποψήφιοι δεν θα προσέρχονται στο σχολείο.
ε) να μη δικαιούται ο Διευθυντής να απασχολεί μαθητές εν ώρα μαθήματος. Εξαιρούνται οι ώρες που οι υπεύθυνοι καθηγητές απασχολούν μαθητές για πρόβες που αφορούν τους εορτασμούς επετείων ή για αθλητικούς σχολικούς αγώνες
στ) να παραμείνει σε ισχύ η διάταξη που επιτρέπει στο Σύλλογο Διδασκόντων να μη λάβει υπόψη του απουσίες που αφορούν αποβολές (ωριαίες ή ημερήσιες) τριών ημερών.
ζ) η ενημέρωση των γονέων και των μαθητών να γίνεται ηλεκτρονικά. Να δημιουργηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου ειδικός σύνδεσμος όπου θα αναρτώνται οι σχετικές πληροφορίες. Όσοι γονείς χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό ταχυδρομείο θα μπορούν ενημερώνονται με ηλεκτρονικό μήνυμα. Για τους υπόλοιπους μπορεί να εξακολουθήσει να ισχύει το παρόν σύστημα της αποστολής υπηρεσιακών σημειωμάτων μέσω ταχυδρομείου.
* Ο Τάσος Χατζηαναστασίου είναι Φιλόλογος στο ΕΠΑΛ Ναυπλίου, Γενικός Γραμματέας ΔΣ ΕΛΜΕ Αργολίδας, www.rikseis.wordpress.com