ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗΝ Ις ΛΟΥΚΑ – ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ,
ΛΚ, ιη, 10-14**, 05-02-2012
Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*
«Είπε δε την παραβολήν τούτην προς τους πεποιθότας, εφ’ εαυτοίς ότι εισίν δίκαιοι
και εξουθενούντας τους λοιπούς», ΛΚ ιη, 9
Όποιος ανήκει στην κατηγορία αυτή, δηλ. που πιστεύουν ότι είναι δίκαιοι και κουτσομπολεύουν τους λοιπούς, ας προσέξει την παραβολή, εάν όχι ας μην ασχολείται.
«Άνθρωποι δυο ανέβηκαν εις το ιερόν, προσεύξασθαι». Και οι δυό πήγαν να προσευχηθούν, ο ένας Φαρισαίος και ο άλλος Τελώνης. Φαρισαίος θα πει καθαρός, άμωμος, αποκεκομμένος από την αμαρτία. Τελώνης θα πει: ό,τι το ακάθαρτο, ό,τι το άδικο, ό,τι το παράνομο. Γι’ αυτό όταν άκουαν την λέξιν Τελώνης οι Φαρισαίοι, τον είχαν για τα τάρταρα. «Παρά αμαρτωλώ ανδρί εισήλθε καταλύσαι», ΛΚ. Ιθ, 7.
Εκ πρώτης λοιπόν όψεως βλέπεις τώρα δυο ανθρώπους και πάνε να ανεβούν στο ιερό. Ανέβαιναν λοιπόν, κάθισε τώρα απ’ έξω και κάνε ρεπορτάζ. Ποιος είναι ο ένας; Ο τελώνης! βρε που πάει; Δεν φοβάται μήπως πέσει κανένας πολυέλαιος και τον πλακώσει; Μα δεν ντρέπεται ο παλιάνθρωπος; Και ποιος είναι ο άλλος; Ο Φαρισαίος, αυτός μάλιστα να πάει, είναι άγιος άνθρωπος. Έτσι βλέπουμε εμείς, απ’ έξω… Εμείς βλέπουμε αγιασμένους και μη αγιασμένους, εμείς με τα δικά μας τα μάτια. Ας είναι…
Παρουσιάζει λοιπόν τα σκηνικά τώρα μέσα
Προχωρεί ο Φαρισαίος και πάει πρώτος μπροστά στο Τέμπλο, και σηκώνει τα χέρια του και λέει από μέσα του: «εν εαυτώ, ο Θεός ευχαριστώ σοι». Γιατί ευχαριστείς παιδί μου; «Γιατί δεν είμαι σαν τους λοιπούς των ανθρώπων». Χωρίζει αμέσως τους ανθρώπους σε δυο κατηγορίες. Βρε ποιος σε έβαλε να χωρίσεις τον κόσμο;
Για πες μου, ποιοι είναι το ένα μέρος και ποιοι είναι το άλλο. Όλος ο κόσμος είναι από το ένα μέρος, οι κολασμένοι, οι μοιχοί, οι πόρνοι, οι άρπαγες, οι κλέφτες οι άδικοι, κλπ… Και με το άλλο μέρος είμαι εγώ, μόνος δεν είμαι σαν τους άλλους: «ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων». Και ξέρετε πόσοι τέτοιοι σύγχρονοι υπάρχουν σήμερα, που πιστεύουν ότι αυτοί είναι οι αγιασμένοι και οι άλλοι είναι οι κολασμένοι; Πολύ μεγάλος αριθμός.
Είναι γνωστό το σλόγκαν: δεν έκλεψα, δεν σκότωσα. Κοιτάζω την οικογένεια μου, δίνω και στο κρυφό, ανάβω το κεράκι μου, είμαι ο καλύτερος! Και για να μη του ξεφύγει κανείς, γυρίζει σε μια στιγμή και βλέπει και τον Τελώνη, που ήταν πίσω κει στο παγκάρι, ούτε και όπως αυτός, ο Τελώνης. Ώστε τον πήρε το μάτι του και αυτόν.
Υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να είναι γονατιστοί, μπροστά στην Ωραία πύλη. Στο τέλος θα σου πουν, τι φορούσε η μια, τι δεν φορούσε η άλλη. Το μάτι τους γυρίζει περισκόπιο, και βλέπουν που στέκεται ο καθένας, τι φορούσε, τι ώρα μπήκε προσέχουν μην έκανε κανένα λάθος ο παπάς, μην παρέλειψε τίποτε ο ψάλτης. Είναι οι σύγχρονοι Φαρισαίοι αυτοί.
Έχει μια ωραία γνώμη πει ο μέγας Βασίλειος γι’ αυτή τη στιγμή. Φαντάζεται τον Φαρισαίο να λέει στο Θεό: «εγώ, σοι μόνος της αρετής θησαυρός, έρημος αν είη δικαιοσύνης η γη, ει μη τούτην επάτουν εγώ». Τον ειρωνεύεται ο μέγας Βασίλειος σ’ αυτή την περίπτωση.
Ο άλλος χτυπάει το στήθος του! Γιατί δε βαράς το κεφάλι σου, ρε Τελώνη; Γιατί χτυπάς το στήθος σου, τι σου φταίει το στήθος σου; Εδώ είναι ο βόθρος, εδώ είναι η καρδιά. Δεν φταίει το κεφάλι, ο νους του ανθρώπου είναι αργυρώνητος της καρδιάς. Είναι πληρωμένος ο νους (λογική) από την καρδιά. Κάθε φορά που θα δικαιολογήσει μια βρωμοδουλειά, παίρνει φακελάκι. Γι’ αυτό και οι πατέρες την λογική την είπανε ΠΟΡΝΗ (Μτθ ιε, 19). «Εκ γαρ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχείαι, πορνείαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι, ταύτα εστί τα κινούντα τον άνθρωπο», Μτθ ιε, 19.
Διότι, όταν μπει ο διάβολος στην καρδιά της γυναίκας, ούτε παιδιά βλέπει, ούτε άνδρα βλέπει, τίποτα δεν βλέπει. Και όταν μπει ο σατανάς στην καρδιά του συζύγου, ξεχνάει τα παιδιά, ξεχνάει την γυναίκα, αυτός που εκόπτετο μέχρι χθες. Προσοχή! Δεν μπήκε στο νου του ο διάβολος, στην καρδιά του μπήκε και διευθύνει το νου του. Γι’ αυτό ακριβώς χτυπάει εδώ. Και το «ιλάσθητι μου τω αμαρτωλώ», είναι το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησαν με τον αμαρτωλό», που λένε οι μοναχοί και πολλοί από τους λαϊκούς, ιδίως νέοι, η γνωστή ευχή, η Νοερά προσευχή, που γι αυτό το λόγο, λέγεται και τελωνειακή προσευχή.
Δεν αδειάζω να προσευχηθώ! Ποιος το λέει, χρειάζονται έξοδα; Χρειάζεται να ξέρεις γράμματα; Χρειάζεται ώρα; Χρειάζεται τόπος; Χρειάζεται χρόνος; Όχι! Διάθεσις χρειάζεται. Να μπορούσε ο άνθρωπος να την έλεγε του τελώνου την προσευχή! Μεγάλη ευλογία θα είχε επάνω του και στο σπιτικό του! Διότι, όπως λένε οι πατέρες: «Ιησού ονόματι μάστιζε πολεμίους».
Και τώρα η απόφαση: Έγινε μια άτυπη ψηφοφορία. Όλοι πήραν το μέρος Φαρισαίου του «καλού ανθρώπου».
Ο Χριστός πήρε το μέρος Τελώνη
«Λέγω υμίν, κατέβη ούτος δικαιωμένος εις τον οίκον του η εκείνος». Αυτό έκανε στην επίγεια ζωή Του, γι’ αυτό τον σταυρώσανε. Αυτό κάνει μέσα στην ιστορία. Είναι πάντα με τους ταπεινούς και τους καταφρονημένους, (Ντοστογέφσκυ). Γι’ αυτό και εμείς οι φτωχοί και οι καταφρονεμένοι, θα είμαστε πάντα μαζί Του, μέχρι να μας καλέσει κοντά Του, στην Βασιλεία του.
Στην Βασιλεία Των Ουρανών
ΑΜΗΝ.
* Εκοιμήθη, με διαύγεια πνεύματος, Σάββατο βράδυ –12/09/2015-, παραμονή της Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ας έχουμε την ευλογία του μακαριστού όντως ορθοδόξου ιερέα της Πάτρας… για 40+ έτη στο Ιερό Μετόχι του Οσίου Λουκά, κοντά στην Ομόνοια της Πάτρας…
** ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ’ ΛΟΥΚΑ (Λουκά κεφ. ιη’ στίχοι 10-14) – Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου.
Πρωτότυπο
«10 Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην. ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ Ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης.
11 Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο·ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοὶ ὅτι οὔκ εἰμι ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοὶ ἢ καὶ ὡς οὗτος ὃ τελώνης·
12 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκάτῳ πάντα ὅσα κτῶμαι.
13 Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπάραι, ἀλλ‘ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων ὁ Θεός, ἰλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ.
14 Λέγω γὰρ ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Μετάφραση
«10 Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή. Δυο άνθρωποι ανέβηκαν στο Ναό για να προσευχηθούν ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος ήταν τελώνης.
11 Ο Φαρισαίος στάθηκε και προσευχόταν στον εαυτό του με αυτά τα λόγια: Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ, γιατί εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους τους ανθρώπους, που είναι κλέφτες, άδικοι, άτιμοι ή και σαν αυτόν τον τελώνη·
12 νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα, δίνω το ένα δέκατο απ’ όλα τα εισοδήματα μου.
13 Και ο τελώνης στεκόταν από μακριά και δεν ήθελε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό, μόνο χτυπούσε στο στήθος του και έλεγε· Θεέ μου, συχώρεσε με τον αμαρτωλό.
14 Σας λέγω πως αυτός κατέβηκε στο σπίτι του συχωρεμένος παρά ο άλλος. Γιατί όποιος υπερηφανεύεται θα ταπεινωθεί, ενώ όποιος ταπεινώνεται θα ανυψωθεί».
ΠΗΓΗ: http://paroutsas.jmc.gr/project/religion/gospels/gsp%20(19).htm
