Ομιλία εις την Εορτή της Αγίας Σκέπης, ΚΥΡΙΑΚΗ, 28-10-2012, ΛΚ. Ι. 38-42, ΙΑ.27-28.
Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*
(της Σκέπης σου Παρθένε ανυμνούμεν τας χάριτος ην ως φωτοφόρον νεφέλην εφαπλείς υπέρ έννοιαν).
Ελευθερώτρια
Στην Αθήνα, στην Κηφισιά, στον Κοκκιναρά, υπάρχει ένα προσκύνημα: η Παναγία η (Ελευθερώτρια), και στο προαύλιο έχει στηθεί ένα Ηρώο πέτρινο με πέτρες από κάθε γωνιά της Ελλάδος. Εκείνο που κυρίως ενδιαφέρει είναι η εικόνα του προσκυνήματος. Είναι η εικόνα της Παναγίας που την αγιογράφησε όπως την είδε ο ιδιοκτήτης του προσκυνήματος, το1940 που ήταν αξιωματικός του ελληνικού Στρατού, στα βουνά της Αλβανίας.
Εκεί όπως αναφέρεται και στα πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, αλλά και στις εφημερίδες της εποχής, πρωτοστατούσε, η Παναγία, αφ΄υψηλού στις μάχες και σκέπαζε τα στρατεύματα με την Σκέπην της (το Μαφόριον), ώστε να προελαύνουν νικηφόρα κατά του φασιστικού στρατού του Μουσολίνι.
Είναι απίστευτες οι στιγμές που ζήσαμε ακόμα και μείς τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, που μάθαμε να πλέκουμε κάλτσες και φανέλες για τους φαντάρους μας στα χιόνια.Θυμάμαι ακόμα την φρενίτιδα του ενθουσιασμού, όταν ακούγαμε τις καμπάνες να χτυπούν χαρούμενα κάθε φορά που καταλάμβανε ο στρατός μας κάποια από τις πόλεις της Βορείου Ηπείρου, τους Αγίους Σαράντα, την Κορυτσά, την Χειμάρρα, την Πρεμετή, το Ελβασάν…
Η Ιερά Σύνοδος της εκκλησίας της Ελλάδος, εις την συνεδρίαν αυτής της 21ης Οκτωβρίου 1953, απεφάσισε να μεταφερθεί η εορτή της αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου, από την 1ην Οκτωβρίου, ώστε να συνεορτάζεται μετα των Νικητηρίων της 28ης Οκτωβριου 1940. (Συνοδ. Εγκύκλιοι Τομ, Β΄. Αθήναι 1956, σελ.649)
Αυτήν την επέτειον εορτάζομεν σήμερα, που όμως απλώνεται η Χαρη της, σε ολόκληρη την ιστορία και σκεπάζει τα παιδιά της, σαν φωτεινό σύννεφο και στον πόλεμο και στην ειρήνη, και στη χαρά και στη θλίψη. Γιαυτό και ο λαός του Θεού δεν την καλεί μόνο Στρατηγό της έδωσε πάρα πολλά ονόματα, και πεδινά και ορεινά και πολεμικά και ειρηνικά και θαλασσινά και στεριανά:
Οδηγήτρια, Ελευθερώτρια, Γοργοεπήκοος, Κανάλα, Γλυκοφιλούσα, Πλατυτέρα, Βατοπεδινή…, πάνω από 600 ονόματα αναφέρονται στην Μ. Εγκυκλοπέδια «ΠΥΡΣΟΣ».
Μερικά από αυτά αναφέρει και ο Ελύτης στο Άξιον Εστί:
(Χαίρε η Καιομένη, και χαίρε η Χλωρή, Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί, χαίρε η ονειροτόκος, χαίρε η Πελαγηνή, χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστερινή, Ρόδον το αμάραντον).
Το ιστορικόν της αγίας Σκέπης ξεκινάει μυστικά, αλληγορικά, από την παλαιά Διαθήκη όταν ο Ισραηλιτικός λαός διέβη, με αρχηγό τον Μωϋσή Θαυματουργικώς την Ερυθρά θάλασσαν και βρέθηκε στην έρημον της Αραβίας.
Γεν. ΙΓ., 21-22, (ο δε Θεός ηγείτο αυτών, ημέρας μεν εν στύλω νεφέλης, δείξαι αυτοίς την οδόν, την δε νύκτα εν στύλω πυρός).
Αλλά το ιστορικόν της καθιερώσεως της εορτής αναφέρεται στην οπτασία που είδεν ο άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός, επί βασιλείας Λέοντος του Α΄ του Μακέλη (Ε΄ος Αιών) κατά την διάρκεια ολονύκτιας αγρυπνίας, ημέρα Κυριακή 1η Οκτωβίου, στον ναόν των Βλαχερνών.
Τότε περί την 4ην ώραν της νυκτός, ανυψώσας ο Όσιος τους οφθαλμούς αυτού προς τον ουρανόν είδε την Σκέπη του κόσμου την υπεραγίαν Θεοτόκον ισταμένην εις τον αέρα και προσευχομένην έπειτα εγερθείσα εισήλθεν εις το Άγιον Βήμα, όπου ήτο η αγία Σορός η περιέχουσα το ιερόν αυτής Μαφόριον, είτα κρατήσασα αυτό δια των αχράντων αυτής χειρών, εφήπλωσεν επάνω του περιεστώτος λαού και εσκέπασεν όλους τους εκεί υπάρχοντας χριστιανούς. Μέγας Συναξαριστής σελ. 28, 30.
Θα τελειώσω με μια άγνωστη στους πολλούς Παναγία Πελεκητή. Πάνω στα Β.Δ. βουνά της Θεσσαλίας, μεταξύ Ελασσόνας και Κατερίνης είναι στο βράχο σκαλισμένη ανεξίτηλα η μορφή της Παναγίας. Γιαυτό και οι ντόπιοι την ονομάζουν Παναγία η Πελεκητή.
Βράχος η Ελληνική ψυχή
Δεν μπορώ να φανταστώ ωραιότερο σύμβολο της ελληνικής ψυχής.
– άν είναι αυτή βράχος (3000 σκληρά χρόνια ιστορίας δεν κατάφεραν να της αλλάξουν το φρόνημα).
-πάνω της είναι σκαλισμένη Ανεξίτηλα η μορφή της Παναγίας, που απλώνει την Σκέπη της, σαν άλλη νεφέλη και σκεπάζει τον νέον Ισραήλ, στην πορεία του προς την γην της επαγγελίας την Άνω Ιερουσαλήμ, όπως ψάλλεται στον Ακάθιστο Ύμνο:
Χαίρε Πύρινε στύλε, οδηγών τους εν σκότει.
Χαίρε Σκέπη του κόσμου Πλατυτέρα νεφέλης.
ΑΜΗΝ
* Εκοιμήθη με διαύγεια πνεύματος Σάββατο βράδυ –12/09/2015-, παραμονή της Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ας έχουμε την ευλογία του μακαριστού όντως ορθοδόξου ιερέα της Πάτρας… για 40+ έτη στο Ιερό Μετόχι του Οσίου Λουκά, κοντά στην Ομόνοια της Πάτρας…
