Παρατηρήσεις  και πρώτα συμπεράσματα για το μισθολόγιο …«ΘΕΣΜΩΝ» & ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Στη συνέχεια των σκέψεων και προτάσεων σε άρθρο μου (26-09-2015) και με τίτλο “Σκέψεις και προτάσεις για το επερχόμενο μισθολόγιο στο Δημόσιο και στην εκπαίδευση”  έχουν δει το φως της δημοσιότητας:

Ι) Στοιχεία για τον προϋπολογισμό του 2016

ΙΙ) Οι προτάσεις και αρχιτεκτονική της «Επιτροπής Σοφών» για το νέο ασφαλιστικό –συνταξιοδοτικό και οι επισημάνσεις του Υπ. Εργασίας κ. Κατρούγκαλου

ΙΙΙ) Διαρροές με πίνακες, παρατηρήσεις και επί μέρους στοιχεία για το επερχόμενο μισθολόγιο.

Επομένως με μικρές πιθανότητες λανθασμένων εκτιμήσεων –λόγω και της υπερβάλλουσας ταχύτητας που ψηφίζονται όλα τα μνημονιακά μέτρα και αναδιαρθρώσεις – βάσιμα μπορούμε να εκτιμήσουμε την γενική κατεύθυνση του νέου μισθολογίου με αρχή εφαρμογής την 1/1/2016.

Μελετώντας όλα αυτά τα δεδομένα θεωρώ ότι έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

α) Έχει ταυτόχρονα και ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά.

β) Προσδένεται το μισθολογικό κόστος ως ποσοστό του ΑΕΠ και μάλιστα με «εξασφάλιση φθίνουσας πορείας για τις δημόσιες δαπάνες σε σχέση με το ΑΕΠ (2016-19)». Αυτό πρακτικά σημαίνει μεταξύ άλλων ότι η αύξηση διορισμών επιφέρει περαιτέρω μείωση μισθών και συντάξεων κατά μ.ό.

γ) Περεταίρω πορεία αποσύνδεσης του χρόνου εργασίας από το μισθό (χρονοεπίδομα, ΜΚ) και σύνδεση με «παραγωγικότητα» και «αξιολόγηση», τονίζοντας «…Στόχος του νέου μισθολογίου είναι να ενισχυθούν «δεξιότητες, επιδόσεις και αρμοδιότητες»…».

δ)  Αναμένεται αύξηση του μισθού (βασικού ή επιδόματος) λόγω θέσης αφού «…θα υπάρξει μέχρι το 2018 νέα δομή της διοίκησης, με «περιγραφές καθηκόντων, η οποία θα αντανακλάται και στο μισθολόγιο»…».

ε) Τίθενται στο τραπέζι σχέδια, για μείωση των μισθών και των μη στελεχών, αφού «…στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης της δημόσιας διοίκησης, προβλέπεται η δημοσιονομικά ουδέτερη μεταρρύθμιση του υφιστάμενου μισθολογίου, στοχεύοντας στην αποσυμπίεση της μισθολογικής κατανομής, σε συνάρτηση με τις δεξιότητες, τις επιδόσεις, τις αρμοδιότητες και τη θέση του προσωπικού…».

ς) Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, πέρα από την ραγδαία μείωση που ετοιμάζουν για ακαθάριστες συνολικές συντάξεις πάνω από τα 1000€ και όχι μόνο, είναι πιθανόν να επιφέρουν αύξηση των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη και τα ασφαλιστικά ταμεία, πράγμα που θα οδηγήσει σε επί πλέον μείωση του καθαρού μισθού.

Συγκεκριμένα από την «επιτροπή σοφών» έχουμε σχέση και με το μισθολόγιο «…(ενώ θα μειώνονται οι συντάξεις), θα αυξάνονται οι εισφορές για ορισμένες κατηγορίες ασφαλισμένων….».

ζ) Με τις διαρροές, με πρώτο αυτό που είδε το φως της δημοσιότητας την προηγούμενη Κυριακή, φαίνεται η νέα αρχιτεκτονική. Βασική της ποιότητα η πιθανή αποσύνδεση βαθμού-μισθού. Βάζουν με πιθανότητα στο τραπέζι  τη σύνδεσηαξιολόγησης/αποτίμησης με βαθμό, ανοικτό το θέμα για τα ΜΚ. Εκεί με βάση τη γενική φιλοσοφία μπορούν να ενταχθούν επιδόματα και bonus, σχετιζόμενα με τη θέση και την «αξιολόγηση 360⁰». Δεν είναι καθόλου βέβαιο ακόμα, παρά τις διαρροές και την καθήλωση των παλαιών εργαζομένων, ότι τα 1+19=20 κλιμάκια για ΤΕ και ΠΕ και τα 1+13=14 για ΥΕ και ΔΕ θα έχουν ακώλυτη μισθολογική εξέλιξη.

η) Φαίνεται να απομακρύνεται σχεδόν οριστικά το σχέδιο Κυρ. Μητσοτάκη για χαμηλότερο εισαγωγικό μισθό στους ελαστικά εργαζόμενους και δόκιμους. Έτσι παρατηρούμε ακριβώς ίδια εκκίνηση στον εισαγωγικό ΜΚ του ΣΤ βαθμού στο μισθολόγιο του 2011 και στο εισαγωγικό βαθμό του διαφαινόμενου μισθολόγιου του 2016.

θ) Από τον επισυναπτόμενο πρόχειρο πίνακα (βλ. Παράρτημα), που έκανα μεταξύ εισαγωγικών και καταληκτικών κλιμακίων, διαπιστώνουμε γενική καθήλωση, με τα εξής επί μέρους χαρακτηριστικά:

1) Μειώνονται οι βασικοί μισθοί των υψηλόβαθμων στελεχών. Φαίνεται ότι η νέα ποιότητα «αξιολογικών αυξήσεων» θα ισχύει με κέντρο αυτούς. Καταργούνται ο ιδιάζων βαθμός Α΄ του μισθολογίου 2011 και τα εσωτερικά 7 ΜΚ (ήταν για υψηλόβαθμα στελέχη μόνο). Αυτό σημαίνει ότι όποιο κι αν είναι το επίδομα θέσης και τα πιθανά bonus της «αξιολόγησης 360⁰» είναι αδύνατο ακόμη και να φτάσουν στο παλιό ύψος.

2) Εισάγονται στο μισθολόγιο του 2016 διετίες και τριετίες για να υπάρξει η δυνατότητα κατάταξης στο επόμενο ΜΚ. Χωρίς να γνωρίζουμε λεπτομέρειες, με βάση το μισθολόγιο του 2011, οι τριετίες θα τοποθετηθούν στους χαμηλούς βασικούς μισθούς και οι διετίες στους υψηλούς. Στους ΤΕ και ΠΕ, που θα υπάρχουν 19 μεσοδιαστήματα με 19 διετίες, η οροφή των μεγάλων ΜΚ είναι προσαρμοσμένη στα 40 έτη εργασίας (2χ19=38). Αυτό σημαίνει λόγω της τεράστιας ανεργίας, ελαστικής εργασίας και των εν γένει αναδιαρθρώσεων στο δημόσιο, μέχρι να ανατραπούν, ότι πρακτικά ελάχιστοι εργαζόμενοι στο δημόσιο θα φτάσουν στα μεγάλα ΜΚ, κι αν ακόμα δοθούν πλασματικά έτη υπηρεσίας (ιδιωτικός τομέας, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, 2^η ειδικότητα, κλπ).

Στους ΥΕ και ΔΕ προτείνονται τριετίες και θα υπάρχουν 13 μεσοδιαστήματα. Ομοίως εισάγεται ο σχεδιασμός για τα  άπιαστα 40 έτη υπηρεσίας (3χ13=39).

3) Τα κλιμάκια του μισθολογίου 2016 των μεγάλων ΜΚ είναι πολύ μικρότερα και των μέγιστων ΜΚ του μισθολογίου 2011 του προτελευταίου βαθμού και της ίδιας τάξης μεγέθους με τα εισαγωγικά!

Ειδικότερα:

Για τους ΤΕ και ΠΕ (συντριπτική πλειοψηφία στην α/βάθμια και β/βάθμια εκπ/ση) είναι μικρότερα και των 10€ μεγαλύτερα από το ΜΚ β0 (+0,41% και +0,0,46% αντίστοιχα)! Αν συγκριθούν με τα μέγιστα ΜΚ του β΄ βαθμού έχουμε μειώσεις πάνω από 300€ (αντίστοιχα -303,61€ και -318,17€), λίγο πάνω του -14%!

Για τους ΔΕ (που εργάζονται στην β/θμια στην ΤΕΕ) είναι μικρότερα (-17,5 Ε, -1,4%) και του μέσου όρου των μέγιστων ΜΚ προτελευταίου και αντιπροτελευταίου ΜΚ. Σε σχέση δε με το μέγιστο του προτελευταίου ΜΚ (γ5) προτείνεται μείωση πάνω κατά 100€ (-119€, -14,25%).

Για τους ΥΕ (καθαρίστριες, φύλακες, επιστάτες, κλητήρες, κλπ) προτείνεται μείωση από τον καταληκτικό ΜΚ του τελευταίου βαθμού (γ8) κατά -185,54 (-13,94%) και αύξηση από τον εισαγωγικό ΜΚ (γ0) κατά +10,46 (+0,92%). Κατανοούμε επομένως τι γίνεται στα μεσοδιαστήματα προϋπηρεσίας.

ι) Λόγω της συνταγματικής υποχρέωσης περί μισθολογικής εξέλιξης και μη υποβιβασμού «…χωρίς απόφαση Υ.Σ…» (άρθρο 103, παρ.4), οι βασικοί μισθοί στον προτελευταίο, (ή και αντιπροτελευταίο) βαθμό–ΜΚ του μισθολογίου που σε πολλές περιπτώσεις είναι μικρότερες αυτού που ήδη παίρνει ο εργαζόμενος, εισάγεται η γνωστή «προσωπική διαφορά».

Η διαφορά αυτή έχει τρία χαρακτηριστικά: 1) Δεν επιτρέπει την μείωση του βασικού μισθού αριθμητικά  λόγω της αλλαγής μισθολογίου 2) καθηλώνει για πολλά ή και για πάντα τον εργαζόμενο στον συγκεκριμένο βασικό και 3) χάνεται με την συνταξιοδότηση ή απόλυση του εργαζόμενου. Π.χ. Εάν ένας εκπαιδευτικός ΠΕ έχει ΜΚ β2 με βασικό 1.983,00€, με άνω των 27 ετών προϋπηρεσίας, θα καταταγεί κατά πάσα πιθανότητα, στο νέο ΜΚ13 ή ΜΚ14 (2χ13=26 ή 2χ14=28). Αν πάει στο ΜΚ14 θα έχει (με βάση την δημοσίευση του «Έθνους της Κυρ»/18-10-15) νέο βασικό 1671,55€, ήτοι εικονική μείωση κατά -311,45€. Η «προσωπική διαφορά» αυτή συνταγματικά πρέπει να μείνει, κι έτσι αν μείνει δεν καλύπτεται ποτέ.

ια) Οι ενδιάμεσες μειώσεις των βασικών μισθών πλήττουν επί πλέον τους συναδέλφους με ενδιάμεση προϋπηρεσία, αφού ακόμα και σε περίπτωση ακώλυτης εργασίας και μισθολογικής εξέλιξης δεν πρόκειται να φτάσουν στους μεγάλους βασικούς μισθούς όχι του Α΄(που έχουν σήμερα τα μεσαία και άνω στελέχη, όπως οι Σχολικοί Σύμβουλοι, Διευθυντές Εκπ/σης, κλπ), αλλά ούτε του βαθμού Β΄!

Π.χ. στα 2χ19=38 έτη υπηρεσίας οι ΠΕ μόλις φτάνουν στον ακαθάριστο βασικό μισθό των  1914,83€, που είναι κατά τι μεγαλύτερος το Β0 κλιμακίου του μισθολογίου του 2011 (1906€). Άλλο παράδειγμα με ΤΕ και με 19 έτη προϋπηρεσίας στις 1/1/2016 θα πάρει ΜΚ8 1313,64€, ενώ τώρα έστω και αν βρίσκεται στο ΜΚ γ2 εξελισσόμενος εντός του βαθμού γ μέχρι το γ4, με ακαθάριστο βασικό μισθό 1652,16€, θα καθηλωθεί πολύ πιο πριν έφτανε στο γ4, αναμένοντας να περάσει στο βαθμό β0, μέχρι να περάσει τα 1652,16€ (ΜΚ16 με 1664,08€) σε περίπου 16 έτη ακόμα (2χ8=16), δηλαδή στα 35 έτη υπηρεσίας (19-16=35)!!!

ιβ) Αξιοσημείωτη είναι η αναλογία εισαγωγικού και καταληκτικού βασικού μισθού. Ξεκίνησε σε αναλογία 1:2,5 και στα 33 έτη υπηρεσίας στο «ενιαίο» μισθολόγιο της Κυβέρνησης Α. Παπανδρέου ΠΑΣΟΚ και άρχισε να φθείρεται με την επιδοματική πολιτική. Η αναλογία βεβαίως έπαιζε πολύ και παίζει ρόλο (με το νέο ασφαλιστικό μικρότερο) στην αναπλήρωση για την κύρια σύνταξη, ανεξάρτητα από τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις υπόλοιπες «αλχημείες». Δείχνει όμως και πως εξελίσσεται σε περίπτωση ακώλυτης μισθολογικής εξέλιξης ο βασικός ακαθάριστος μισθός.

Έτσι το νέο ισχυρό αντεργατικό κτύπημα δόθηκε μετά την απόφαση του 2009 για έλευση του ΔΝΤ και το μισθολόγιο του 2011. Σ’ αυτό για τους ΠΕ έπεσε ουσιαστικά στην αναλογία β8:στ=2233:1092=2,04, δηλ. 1:2,04. Ακόμη κι αν συνυπολογίσουμε τον βαθμό Α΄της στελεχιακής ελίτ, τότε έχουμε:  α7:στ=2409:1092=2,21, δηλ. 1:2,21. Επειδή όμως οι εργαζόμενοι σπάνια φτάνουν μέχρι το 2015 πέρα από το ΜΚ β5, η αναλογία με το μισθολόγιο του 2011 είναι: β5:στ=2104:1092=1,93, δηλ. 1:1,93. Να πούμε δηλαδή ότι κατά μ.ό. το μισθολόγιο του 2011 έχει σχέση περίπου 1:2. Στο επερχόμενο μισθολόγιο (διαρροή Έθνους) για τους ΠΕ έχουμε αναλογία: ΜΚ19:ΜΚ0=1914,83:1092=1,75, δηλ. πέφτει στο 1:1,75 και μάλιστα στα 38 έτη εργασιακού βίου!

Ομοίως συμβαίνει και στους ΤΕ. Π.χ. έχουμε το θεωρητικό β8:στ=2122:1037=2,05, δηλ. σχέση 1:2,05 και με το προτεινόμενο πέφτει σε 1:1,75 (ΜΚ19:ΜΚ0=1818,39:1037=1,75) και στα 38 εργασιακά έτη!

Στους ΔΕ έχουμε δυσμενέστερη πτώση σχέσης. Συγκεκριμένα στο υπάρχον έχουμε β6:στ=1688:858=1,97, δηλ. σχέση 1:1,97, δηλ. περίπου 1:2, ενώ στο επερχόμενο ΜΚ13:ΜΚ0=1260:858=1,47, δηλ. πέφτει στο 1:1,47 και στα 39 έτη εργασιακού βίου.

Στους ΥΕ φτάνουμε νέα χαμηλή σχέση πάλι 1:1,47, αλλά η πτώση είναι μικρότερη: έχουμε γ8:στ=1332:780=1,71, δηλ. 1:1,71 και πέφτει στα 39 εργασιακά έτη στη σχέση 1:1,47 (ΜΚ13:ΜΚ0=1145,46:780=1,47).

ιγ) Πιθανόν να έχουν μια ελάχιστη αύξηση σ’ αυτή τη φάση όσοι έχουν εγκλωβιστεί στο τελευταίο κλιμάκιο του βαθμού τους σε επίπεδο ακαθάριστων μισθών, χωρίς αυτό να δίνει βεβαίως και αύξηση στα καθαρά.

ιδ) Ανοικτά επίσης παραμένουν τα υπόλοιπα επιδόματα, όπως τέκνων, δυσπρόσιτων κλπ.

Παράρτημα

Συγκριτικός Πίνακας 1/11/2011 και 1/1/2016 [Παν. Μπούρδαλα]

	01/11/2011	01/01/2016	Διαφορά	%
Εισαγωγ. ΥΕ	780,00 (Στ0)	780,00 (0)	0	0
Καταλ. ΥΕ δ Καταλ. ΥΕ γ0 Καταλ. ΥΕ γ8	1112,00 (δ6) 1135,00 (γ0) 1331,00 (γ8)	1145,46 (13)	+10,46   -185,54	+0,92%   -13,94%
Εισαγωγ. ΔΕ	858,00 (Στ)	858,00 (0)	0	0
Καταλ. ΔΕ δ Καταλ. ΔΕ γ Μέσ.ό. ΔΕ δ-γ Καταλ. ΔΕ β0 Καταλ. ΔΕ β6	1176 (δ4) 1379,00 (γ5) 1277,5 (δ4-γ5) 1499,00 (β0) 1688,00 (β6)	1260,00 (13)	-17,5 -119	-1,4% -8,63%
Εισαγ. ΤΕ	1037,00 (Στ)	1037,00 (0)	0	0
Καταλ. ΤΕ γ Καταλ. ΤΕ β0 Καταλ. ΤΕ β8 Κατ. Στ. Αρχ.	1633 (γ4) 1811,00 (Β0) 2122,00 (Β8) 2243 (Α7)	1818,39 (19)	+7,39 -303,61	+0,41% -14,31%
Εισαγ. ΠΕ	1092,00 (Στ)	1092,00 (0)	0	0
Καταλ. ΠΕ γ Καταλ. ΠΕ β0 Καταλ. ΠΕ β8 Κατ. Στ. τελ.	1719,00 (γ4) 1906 (Β0) 2233 (Β8) 2409 (Α7)	1914,83 (19)	+8,83 -318,17	+0,46% -14,25%

* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ (Παρεμβάσεις Δ.Ε., μέλος Εκπ. Παρέμβασης Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας).

Πάτρα, 20 Οκτώβρη 2015.