Γιορτή Ευαγγελισμού
Του Παναγ. Α. Μπούρδαλα[i].
Είμαστε οι άνθρωποι του εικοστού πρώτου αιώνα, μετά τον ευαγγελισμό μιας δεκαπεντάχρονης κόρης. Είμαστε οι πολίτες, υποψήφιοι καταναλωτές πολυποίκιλων εμπορευμάτων, υλικών ή εικονικών. Είμαστε οι πατριώτες μιας πατρίδας «φύλλο και φτερό». Είμαστε οι επαναστάτες μιας κοινωνίας που δεν έχει οράματα ζωής. Είμαστε οι οικογενειάρχες που δεν γνωρίζουν τι σκέφτεται το «έτερον ήμισυ» ή τι αδιέξοδα έχουν τα παιδιά μας.
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου εν έτει 2005! Πώς να εισχωρήσει ο νους του ανθρώπου στο Μυστήριο αυτό; Πώς να καταλάβει γιατί το Πνεύμα περίμενε αιώνες αυτό το κορίτσι; Τι άραγε ετοίμαζε μεσ’ την καρδιά του; Γιατί σε μια τέτοια ηλικία; Γιατί από το εβραϊκό έθνος των μεσσιανιστών και όχι από το έθνος της φιλοσοφίας; Γιατί η ειδική εκλογή σ’ ένα κορίτσι άσημο και κρυμμένο από την ημερήσια και νυκτερινή ζωή της Ναζαρέτ;
Υποταγμένοι σχεδόν όλοι εμείς στις εξωτερικές δυνάμεις του είναι μας, είναι αδύνατον να αγγίξουμε, πολύ δε περισσότερο να βιώσουμε τις εσωτερικές δυνάμεις που λειτουργούν στους χώρους της συνείδησης. Ας γίνει για λίγο συνοδοιπόρος της σκέψης μας ο πολύς σύγχρονός μας Βλαδίμηρος Λόσκυ.
«Από την πτώση μέχρι την Πεντηκοστή η θεία ενέργεια, η άκτιστη και θεοποιός χάρη, θα μείνει ξένη στην ανθρώπινη φύση. Και δεν θα ενεργεί παρά μόνο εξωτερικά, δημιουργώντας εντυπώσεις στην ψυχή. Οι προφήτες και οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης θα είναι τα όργανά της. Η χάρη θα ενεργήσει μέσω αυτών, αλλά δεν θα την οικειωθούν οι άνθρωποι σαν μια προσωπική δύναμη»[i].
Ο Θεός Λόγος με αντίστροφη πορεία ένωσε δια της Θεοτόκου την θεία με την ανθρώπινη φύση στο Πρόσωπό Του. Με την ζωή Του έδειξε τι δεν είναι «αμαρτία» και με την Ανάσταση, νίκησε τον «έσχατο εχθρό»[ii], τον θάνατο.
Γεννιέται ο Χριστός από Παρθένο γυναίκα ως άνδρας, οπότε καταργεί την διάκριση άνδρα και γυναίκας. Με την ζωή του αφαιρεί την «αμαρτία», και στο Σταυρό ενώνει τον κτιστό κόσμο με τον «Παράδεισο». Με την Ανάσταση καταργεί τον θάνατο και με την Ανάληψη ενώνει κατά σειρά γη και αισθητό ουρανό (σύμπαν), κατόπιν σύμπαν και «ουρανό του νοητού κόσμου» και στο τέλος τον κτιστό κόσμο με την άκτιστη θεότητα.[iii]
Πρόκειται για το ήθος, που οι φανεροί σκανδαλοποιοί κληρικοί μας και εμείς οι κρυφοί υποκριτές, καλούμαστε να φτάσουμε. Να καταλήξουμε στο βάθος της πραγματικότητάς μας, κατεβαίνοντας από το φανταστικό ύψος που έχομε τοποθετήσει τους εαυτούς μας. Να αγγίξουμε την έσχατη «ταπείνωση», που αντιστοιχεί στην δική μας φύση, τη κτιστή.
Αν αφήσουμε κατά μέρος, έστω και για λίγο, τις απολαύσεις μας, τις φιλοδοξίες μας, τις ματαιοδοξίες μας, τη φιλοχρηματία μας, τις διαστροφές μας, τις υποκρισίες μας, τότε κάτι θα χαριστεί και σε μας. Έτσι θα αποκτήσουμε την ικανότητα να ψηλαφίσουμε ποιου μεγέθους και ποιας ποιότητας ήταν ο ευαγγελισμός της Μαρίας, για τη σάρκωση του Θεού Λόγου.
Πως θα αποδεχτούμε λοιπόν τη γιορτή του Ευαγγελισμού; Πως θα μιλήσει στη δική μας συνείδηση; Πως θα οδηγηθούμε πέρα από τη μιζέρια μας; Αυτά είναι ερωτήματα πια, που αφορούν όλους μας: επισκόπους, ιερείς, μοναχούς, λαϊκούς και ιδιώτες…
Η συναίσθηση όμως και της συν-ευθύνης μας γι’ αυτήν την Απουσία του Αγίου Πνεύματος από τη προσωπική και συλλογική ζωή μας σήμερα, μπορεί να γίνει τόσο η αφετηρία του δικού μας Ευαγγελισμού, όσο και η απαρχή της αποφυγής της σήψης της συλλογικής μας ζωής…
[ii] Α΄ Κορινθίους, κεφ. 15, στίχος. 26.
[v] M. Jugie, Homelies mariales byzantines, Patrologia orientalis, 19, 3, Paris 1925, σελ. 463, στο «Μυστική θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας», σελ. 164.
