Which side are you on?* (με ποια πλευρα εισαι;)

Του Παναγιώτη Θέμελη*

Η συμφωνία που υπέγραψε η Ελληνική Κυβέρνηση στο eurogroup καταργεί το μνημόνιο η το συνεχίζει με άλλο όνομα; Καταργεί την τρόικα η την συνεχίζει κάτω από την ταμπέλα «θεσμοί»; Καταργεί τη λιτότητα ή την συνεχίζει; Εγκαταλείπει την θέση για διαγραφή του χρέους η απλά κερδίζει χρόνο για να την διαπραγματευτεί  με άλλο τρόπο ( σταδιακή απομείωση); Να μερικές από τις αντιπαραθέσεις στις οποίες ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να εμπλακούν οι εργαζόμενοι, αφού οποιαδήποτε κι αν είναι η απάντηση, οποιαδήποτε από τις αντιπαρατιθέμενες απόψεις κι αν δικαιώνει, συνεχίζει να τους κρατά θεατές των εξελίξεων ή στην καλύτερη περίπτωση χαρτί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και πάντως όχι πρωταγωνιστές των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα μας.

Αντίθετα είναι απολύτως απαραίτητο και χρήσιμο κανείς να αποτιμήσει την εμπειρία που μας πρόσφερε η διαπραγμάτευση της Ελληνικής κυβέρνησης με την Γερμανικής έμπνευσης και εκτέλεσης πολιτική αυστηρής δημοσιονομικής λιτότητας στην ΕΕ και η αμφισβήτηση της, την οποία επεχείρησε να προκαλέσει μέσα στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών οργάνων. Ας δούμε λοιπόν κάποια τέτοια συμπεράσματα.

Α. Η πολιτική σκληρής πανευρωπαϊκής δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας μπορεί να είναι Γερμανικής έμπνευσης, αλλά έχει την συμφωνία όλων αστικών κυβερνήσεων της ΕΕ και των οργάνων της. Μπορεί η Γερμανική κυβέρνηση  Μέρκελ- Σόιμπλε να είναι η κύρια εκφραστής της αυστηρής εφαρμογής της, αλλά όλα τα όργανα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και όλες οι κυβερνήσεις ευθυγραμμίζονται στις διαταγές τους. Μετά από 20 μέρες σκληρής διαπραγμάτευσης οι μόνες συμμαχίες της  Ελληνικής Κυβέρνησης βρίσκονται στις πλατείες των Ευρωπαϊκών πόλεων (και όχι μόνο των ευρωπαϊκών) στις λαϊκές διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες. Ακόμα και οι φαινομενικά ευνοϊκές δηλώσεις Ομπάμα και άλλων Αμερικανών κυβερνητικών προσώπων για την αποφυγή εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ, τελικά αποδεικνύεται ότι λειτουργούσαν ακριβώς σαν μέσο πίεσης για την Ελληνική υποταγή και πειθαρχία.

Τι κρύβεται πίσω από την απόλυτη στοίχιση των Ευρωπαϊκών «θεσμών»; Φαίνεται πως το μεγάλο Ευρωπαϊκό χρηματιστικό κεφάλαιο όχι μόνο έχει την οικονομική και πολιτική επικυριαρχία για να επιβάλλει τις ανάγκες του σαν πολιτική, αλλά ότι έχει καθυποτάξει και ευθυγραμμίσει  σ’ αυτές τις ανάγκες το σύνολο των επενδυμένων ή μη κεφαλαίων. Η σύμπτυξη των συμφερόντων του κεφαλαίου τελικά σε μια πολιτική αποτελεί και μια ένδειξη για την ποιότητα και το βάθος της κρίσης του.

Β. Στην ΕΕ και το Ευρώ ούτε υπάρχει, μα ούτε και μπορεί να υπάρξει δημοκρατία. Ποιόν άλλο τρόπο να χρησιμοποιήσει ο Σόιμπλε, η Μέρκελ, ο Ντάισσελμπλουμ  και οι άλλοι πρωθυπουργοί και υπουργοί για να δείξουν την απόλυτη περιφρόνηση τους στην εκλογική ετυμηγορία του Ελληνικού λαού που ήταν αντίθετη από την προαποφασισμένη πολιτική τους;; Εξάντλησαν όλα τα περιθώρια ειρωνείας, περιφρόνησης, προσβολής και πρόκλησης. Όχι μόνο του Ελληνικού λαού αλλά και όλων των λαών που κατέβηκαν στους δρόμους και στις πλατειές διαδηλώνοντας κατά της πολιτικής της λιτότητας. Και δεν είναι μόνο η αδιαφορία για την εκλογική ετυμηγορία ενός λαού όταν έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική τους, είναι και το γεγονός ότι σε κανένα όργανο της ΕΕ δεν υπάρχει πρόσβαση για εκλογική η όποιου άλλου είδους δημοκρατική παρέμβαση από τους λαούς έστω και για κάποια μερική τροποποίηση των αποφάσεων. Ακόμα και το «εκλεγμένο» Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι εντελώς ανίκανο να προβάλει την παραμικρή διαφοροποίηση. Ο πρόεδρός του κ. Σούλτς ανάλωσε όλο του το χρόνο στο να πιέζει με κάθε τρόπο την Ελληνική κυβέρνηση και να υπηρετεί πιστά την Γερμανική Γραμμή, χωρίς καν να βάλει θέμα συζήτησης στο Ευρωκοινοβούλιο και χωρίς να ζητήσει οποιαδήποτε έγκριση για τις ενέργειες του.

Στο τέλος αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι δεν έγινε διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελληνική κυβέρνηση και τους Ευρωπαϊκούς «θεσμούς», αλλά ουσιαστικά ανάμεσα στην Ελληνική κυβέρνηση και την Γερμανική. Πριν από κάθε συνάντηση του πρωθυπουργού ή του κ. Βαρουφάκη με κάποιον Ευρωπαίο πολιτικό υπήρχε τηλεφώνημα της Μέρκελ με την υπόδειξη για το πως πρέπει αυτός ο τελευταίος πράξει και τι να δηλώσει. Στο τελευταίο δε eurogroup όλοι οι υπουργοί οικονομικών των χωρών του ευρώ περίμεναν παρακολουθώντας τον Νταισσεμπλουμ να διαπραγματεύεται εναλλάξ με Βαρουφάκη και Σόιμπλε. Που σημαίνει ότι τελικά κουμάντο κάνουμε εμείς οι Γερμανοί. Πόσο εφικτή είναι τελικά η θέση για δημοκρατικό μετασχηματισμό της ΕΕ;;;

Γ. Τελικά το Ευρώ δεν είναι ένα ουδέτερο νόμισμα, ένα νόμισμα σαν όλα τα άλλα που δεν είναι δυνατόν να εμποδίσει την εφαρμογή μιας φιλολαϊκής οικονομικής πολιτικής αρκεί να υπάρχει μια κυβέρνηση με πολιτική βούληση και πρόγραμμα εφαρμογής τέτοιας πολιτικής. Φάνηκε καθαρά πως η νομισματική πολιτική του ευρώ είναι μοχλός επιβολής των χρηματιστικών συμφερόντων στους λαούς. Η δραστηριότητα και οι πράξεις του Ντράγκι όλες αυτές τις μέρες, πριν και μετά τις εκλογές, έδειξε ακριβώς πως χειρίζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την νομισματική πολιτική για να υποτάξει τον Ελληνικό λαό και να ακυρώσει οποιαδήποτε πολιτική ανακούφισης του βιοτικού του επιπέδου. Είδαμε επίσης πώς σε κάθε Ελληνική πολιτική προβαλλόταν επιτακτικά, πιεστικά και εκβιαστικά η υποχρέωση να σεβαστεί τις δεσμεύσεις που συνεπάγονται από την συμμετοχή της χώρας μας στο ευρώ και άρα η απαίτηση εγκατάλειψης των προεκλογικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης  και συμμόρφωσης των πολιτικών της στις δεσμεύσεις  αυτές. Πόσο εφικτή είναι μια πολιτική παραγωγικής ανασυγκρότησης, δημιουργίας εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας, για αύξηση του παραγόμενου πλούτου που διανέμεται στους εργαζόμενους και βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου, με το χρηματιστηριακό κεφάλαιο να ελέγχει μέσω και της νομισματικής πολιτικής την κίνηση όλων των κεφαλαίων;;

Δ. Ο κ. Βαρουφάκης είναι κάτι περισσότερο από ένας σπουδαίος σπουδαγμένος οικονομολόγος. Πρόκειται για ένα λεπτομερειακό γνώστη της οικονομικής κατάστασης στην ΕΕ και της κίνησης των κεφαλαίων μέσα σ’ αυτήν. Ίσως να είναι και ο πλέον καλός γνώστης της οικονομίας από όλους τους συναδέλφους του στο eurogroup. Φυσικά τα παραπάνω δεν έχουν να κάνουν με εξύμνηση των ικανοτήτων του (δεν την έχει  ανάγκη άλλωστε), αλλά με την διαπίστωση ότι όσο καλός οικονομολόγος κι αν είσαι, όσο επιδέξιος πολιτικός και αν είσαι δεν μπορείς να συμβιβάσεις τις ανάγκες του χρηματιστηριακού κεφαλαίου με τις ανάγκες των εργαζομένων. Ούτε καν με τις στοιχειώδεις. Ο κ. Βαρουφάκης επεχείρησε να πείσει ότι θα παρουσιάσει μία πρόταση «που θα είναι επωφελής για όλους». Που θα σέβεται τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις απέναντι στους «θεσμούς» (βλέπε Τράπεζες, ΔΝΤ, κλπ) και τις ανάγκες υλοποίησης του «προγράμματος της Θεσσαλονίκης» της κυβέρνησης. Το αποτέλεσμα το παρακολουθούμε όλοι. Οι «θεσμοί» δια στόματος Σόιμπλε και άλλων τραπεζοστελεχών δηλώνουν κάθε μέρα σαφώς και απεριφράστως: Ή υποταγή και συμμόρφωση με την δοσμένη πολιτική ή έξοδος από το ευρώ (άσχετα με το αν έχουν εκτιμήσει σωστά το τι σημαίνει Grexit για το ευρώ).

Και επειδή ο κ. Βαρουφάκης είναι σίγουρα ένας άνθρωπος με πολύπλευρη καλλιέργεια από το άρθρο αυτό θα θέλαμε να του αφιερώσουμε ένα αμερικάνικο τραγούδι που σίγουρα θα το γνωρίζει.  «Which side are you on» κ. Βαρουφάκη;  Οι «θεσμοί» σας πιέζουν να αποφασίσετε.

*  Το «Which Side Are You On?»   γράφτηκε από την γυναίκα του συνδικαλιστή Σαμ Ρης (Sam Reece), Φλόρενς (Florence), το 1931. Ο Σαμ εργαζόταν στα ανθρακορυχεία του Χάρλαν Κάουντυ στο Κεντάκυ, και ήταν βασικό στέλεχος της συνδικαλιστικής οργάνωσης United Mine Workers. Το 1931, οι ανθρακωρύχοι της περιοχής, αγωνίζονταν σκληρά απέναντι στους ιδιοκτήτες των ορυχείων. Σε μια προσπάθεια να εκφοβίσει την οικογένεια Ρης, ο τοπικός σερίφης Τζ.Χ. Μπλερ (J.H. Blair) και οι άντρες του, οι οποίοι είχαν μισθωθεί από την εταιρία στην οποία άνηκαν τα ορυχεία, εισέβαλαν παράνομα στο σπίτι των Ρης, σε αναζήτηση του Σαμ. Ο Σαμ, είχε προειδοποιηθεί εγκαίρως και είχε διαφύγει, όμως η Φλόρενς και τα παιδιά τους έγιναν οι αποδέκτες της τρομοκρατίας των αφεντικών τους. Εκείνη τη νύχτα, όταν έφυγαν ο Μπλερ και οι υπόλοιποι από το σπίτι, η Φλόρενς έγραψε μερικούς στίχους στο ημερολόγιο της κουζίνας. Οι στίχοι αυτοί, είναι οι στίχοι του.

* Ο Παναγιώτης Θέμελης είναι Καθηγητής Φυσικής

Σημείωση από τΜτΒ: Η 1^η δημοσίευση γίνεται τιμητικά στην Αποκία Ορεινών Μανιταριών.