Πέντε ερωτήματα απαιτούν απάντηση

Του Κώστα Λαπαβίτσα*

Η συμφωνία του Γιούρογκρουπ δεν έχει ολοκληρωθεί, εν μέρει γιατί δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιες ‘μεταρρυθμίσεις’ θα προτείνει η ελληνική κυβέρνηση σήμερα (Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου) και ποιες από αυτές θα γίνουν δεκτές. Όσοι όμως έχουμε εκλεγεί στη βάση του προγράμματος του Σύριζα και θεωρούμε τις εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης ως δέσμευση που έχουμε αναλάβει προς τον ελληνικό λαό, έχουμε βαθιές ανησυχίες. Είναι υποχρέωσή μας να τις καταγράψουμε.

Το γενικό περίγραμμα της συμφωνίας έχει ως εξής: 

1. Η Ελλάδα ζητάει επέκταση της τρέχουσας συμφωνίας δανειακής στήριξης, η οποία στηρίζεται σε μια σειρά από δεσμεύσεις.
2. Ο στόχος της επέκτασης είναι να επιτρέψει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της τρέχουσας συμφωνίας και να δώσει χρόνο για μια πιθανή νέα συμφωνία.
3. Η Ελλάδα θα υποβάλλει αμέσως κατάλογο ‘μεταρρυθμίσεων’, οι οποίες θα αξιολογηθούν από τους ‘θεσμούς’  και θα συμφωνηθούν τελικά τον Απρίλιο. Εάν η αξιολόγηση είναι θετική, θα αποδεσμευτούν τα χρήματα που δεν δόθηκαν ακόμη από την τρέχουσα συμφωνία συν τις επιστροφές από τα κέρδη της ΕΚΤ.
4. Τα υπάρχοντα κονδύλια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τις ανάγκες των τραπεζών και θα είναι εκτός ελληνικού ελέγχου.
5. Η Ελλάδα δεσμεύεται να εκπληρώσει πλήρως και εγκαίρως όλες τις χρηματοοικονομικές της υποχρεώσεις προς τους εταίρους της.
6. Η Ελλάδα δεσμεύεται να διασφαλίσει ‘κατάλληλα’ πρωτογενή πλεονάσματα για να εγγυηθεί τη βιωσιμότητα του χρέους στη βάση των αποφάσεων του Γιούρογκρουπ του Νοεμβρίου 2012. Το πλεόνασμα για το 2015 θα λάβει υπόψη του τις οικονομικές συνθήκες του 2015.
7. Η Ελλάδα δεν θα ανακαλέσει μέτρα, ούτε θα κάνει μονομερείς αλλαγές που μπορεί να έχουν αρνητική επίδραση στους δημοσιονομικούς στόχους, την οικονομική ανάκαμψη, ή τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως θα εκτιμηθούν από τους ΄θεσμούς’.

Στη βάση αυτή, το Γιούρογκρουπ θα ξεκινήσει τις εθνικές διαδικασίες για τετράμηνη επέκταση της τρέχουσας συμφωνίας και καλεί τις ελληνικές αρχές να ξεκινήσουν άμεσα τη διαδικασία για την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησής της.

Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς πως μέσα από αυτήν τη συμφωνία θα υλοποιηθούν οι εξαγγελίες ‘της Θεσσαλονίκης’ που περιλαμβάνουν τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους και την άμεση αντικατάσταση των Μνημονίων με το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης. Όσοι εκλεγήκαμε με το Σύριζα δεσμευτήκαμε ότι θα προχωρήσουμε στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου ανεξάρτητα από τις διαπραγματεύσεις για το χρέος, διότι το θεωρούμε απαραίτητο για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την ανακούφιση της κοινωνίας. Είναι ανάγκη λοιπόν να εξηγηθεί τώρα το πως αυτά θα υλοποιηθούν και πως θα μπορέσει η νέα κυβέρνηση να αλλάξει την τραγική κατάσταση που κληρονόμησε.

Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, το Εθνικό Σχέδιο περιλάμβανε τέσσερις πυλώνες με κόστος για τον πρώτο χρόνο ως εξής:

Ι) Αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης (1,9 δις).

ΙΙ) Επανεκκίνηση της οικονομίας με φορολογικές ελαφρύνσεις, ρύθμιση «κόκκινων δανείων», ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας, επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ (συνολικά 6,5 δις).

ΙΙΙ) Πρόγραμμα Δημόσιας Απασχόλησης για 300000 θέσεις εργασίας (3 δις τον πρώτο χρόνο και άλλα 2 δις τον δεύτερο).

IV) Μετασχηματισμό του πολιτικού συστήματος με παρεμβάσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση και στο κοινοβούλιο.

Οι πηγές χρηματοδότησης και πάλι για τον πρώτο χρόνο είχαν προβλεφθεί ως εξής:

Ι) Εκκαθάριση χρεών προς την εφορία (3 δις)

ΙΙ) Πάταξη της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου (3 δις)

ΙΙΙ) Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (3 δις)

IV) ΕΣΠΑ και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα (3 δις)

Με δεδομένο λοιπόν το ανακοινωθέν του Γιούρογκρουπ, ρωτώ:

Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης

Πως θα χρηματοδοτηθεί το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης, όταν τα 3 δις του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι πλέον εκτός ελληνικού ελέγχου; Η αφαίρεση αυτών των κονδυλίων κάνει ακόμη πιεστικότερη τη συλλογή μεγάλων ποσών από τη φοροδιαφυγή και την εκκαθάριση χρεών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Πόσο εφικτή είναι αυτή η προοπτική;

Διαγραφή χρέους

Πως θα προχωρήσει η διαγραφή του χρέους, όταν η Ελλάδα δεσμεύεται να εκπληρώσει πλήρως και εγκαίρως όλες τις χρηματοοικονομικές της υποχρεώσεις προς τους εταίρους της;

Άρση λιτότητας

Πως θα υπάρξει άρση της λιτότητας, όταν η Ελλάδα δεσμεύεται να πετύχει ‘κατάλληλα’ πρωτογενή πλεονάσματα για να καταστήσει το υπάρχον τεράστιο χρέος ‘βιώσιμο’; Η ‘βιωσιμότητα’ του χρέους – όπως την εκτιμούσε η Τρόικα – ήταν ακριβώς η αιτία για το παράλογο κυνήγι πρωτογενών πλεονασμάτων. Καθώς το χρέος δεν θα μειωθεί σημαντικά, πως θα πάψουν να υπάρχουν πρωτογενή πλεονάσματα που είναι καταστροφικά για την ελληνική οικονομία και αποτελούν την ουσία της λιτότητας;

Εποπτεία και δημοσιονομικό κόστος

Πως θα προχωρήσει οποιαδήποτε προοδευτική αλλαγή στη χώρα, όταν οι ΄θεσμοί’ θα ασκούν αυστηρή εποπτεία και θα απαγορεύουν μονομερείς ενέργειες; Θα επιτρέψουν οι ‘θεσμοί’ την υλοποίηση των πυλώνων ‘της Θεσσαλονίκης’ δεδομένου ότι έχουν άμεσο, ή έμμεσο δημοσιονομικό κόστος;

Η μελλοντική διαπραγμάτευση

Τι ακριβώς θα έχει αλλάξει στους επόμενους τέσσερις μήνες της ‘παράτασης’, ώστε η νέα διαπραγμάτευση με τους εταίρους μας να γίνει από καλύτερες θέσεις; Τι θα αποτρέψει την επιδείνωση της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης της χώρας;

Οι στιγμές είναι απολύτως κρίσιμες για την κοινωνία, το έθνος και φυσικά την Αριστερά. Η δημοκρατική νομιμοποίηση της κυβέρνησης εδράζεται στο πρόγραμμα του Σύριζα. Το ελάχιστο που απαιτείται είναι να έχουμε μια ανοιχτή συζήτηση στα κομματικά όργανα και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Πρέπει άμεσα να δώσουμε καίριες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα ώστε να διατηρήσουμε τη μεγάλη στήριξη και δυναμική που μας δίνει ο ελληνικός λαός. Οι απαντήσεις που θα δοθούν το αμέσως επόμενο διάστημα θα κρίνουν το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας.

ΠΗΓΗ: Δευτέρα, 23 Φεβρουαρίου 2015, http://costaslapavitsas.blogspot.gr/2015/02/blog-post_23.html