Η αδιέξοδη αλαζονία της Δύσης
Του Νικήτα Χιωτίνη*
Τον τελευταίο καιρό είμαστε μάρτυρες τρομοκρατικών ενεργειών στη Γαλλία, φοβούμαι οσονούπω και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Βεβαίως και nous sommes tous Charlie, αλλά το ζήτημα δεν είναι να συμπαραστεκόμαστε, άλλοι σίγουροι στους καναπέδες τους, άλλοι με φόβο, καταφεύγοντας γι’ αυτό στη Le Pen και στον Βορίδη με τα τσεκούρια. Το ζήτημα είναι να αντιληφθούμε τους λόγους αυτών των τρομοκρατικών ενεργειών, λόγοι που, κατά κανόνα, δεν είναι αυτοί που αμέσως φαίνονται πως είναι.
Η Δύση έχει συμπεριφερθεί στην Ανατολή και σε ό,τι άλλο θεωρεί «μη Δύση» με ιδιαίτερη αλαζονεία και ιδιοτέλεια. Ξεκίνησε με τις αποικίες και τους δούλους και κατέληξε με τη χρησιμοποίηση των μεταναστών για την ανάπτυξή της. Ποτέ όμως δεν προσπάθησε πραγματικά να καταλάβει τον άλλον, απαραίτητη προϋπόθεση για να είσαι με τον άλλον. Αν πραγματικά θέλουμε να είμαστε με τον άλλον, πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να τον καταλάβουμε και στη συνέχεια να του συμπεριφερθούμε ισότιμα, από άποψη πολιτικής αντιμετώπισης και ανθρώπινης σχέσης. Όλοι οι μετανάστες, από τις πρώην αποικίες αρχικώς, από την Αφρική, τη νότια Αμερική και την Ασία, προσέτρεχαν στη Δύση για το επίπεδο ζωής που ήλπιζαν να βρουν σε αυτή, η Δύση το εκμεταλλευόταν αυτό άκομψα και αλαζονικά. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να δημιουργήσει ανθρώπους χωρίς πατρίδα. Στις πριν από μερικά χρόνια «ταραχές» στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού, οι «ταραχοποιοί» μας έλεγαν πως δεν είχαν πατρίδα: είχαν γεννηθεί στη Γαλλία, δεν είχαν καμία σχέση – σχέση πολιτική και ηθική, σχέση παιδείας και γλώσσας ή άλλου είδους σχέση πατρίδας – με τη χώρα των γονιών τους ή των παππούδων τους, αλλά η Γαλλία δεν τους αποδεχόταν ως ισότιμους πολίτες της, τουλάχιστον αυτό καταλάβαιναν.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να βελτιωθούν και πράγματι σταδιακά βελτιώνονταν. Όμως ξαφνικά η Δύση προσχώρησε σε δύο απόλυτα λανθασμένες πολιτικές. Από τη μια, ενώ τα πράγματα βελτιώνονταν με την αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος στη Ρωσία και την οικονομική άνοδο των χωρών της Ανατολής, η Αμερική θεώρησε σκόπιμο να κάνει τα πάντα για την εγκαθίδρυση παγκόσμιου τρόμου και απόλυτου διαχωρισμού Ανατολής και Δύσης. Για να πολεμήσει τη Σοβιετική Ένωση στο Αφγανιστάν, στήριξε, αν δεν δημιούργησε, τα μουσουλμανικά εξτρεμιστικά κινήματα, απ’ όπου γιγαντώθηκαν οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάιντα. Στη συνέχεια ευθέως στήριξε τους θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς στην κεντρική Ασία, αν δεν τους υποκίνησε, για λόγους ελέγχου του πετρελαίου και του τρόπου διακίνησής του. Ο πρόεδρος Μπους ο νεώτερος υπήρξε σαφής: «άξονας κακού και άξονας καλού». Ο στόχος προφανής: εγκαθίδρυση κατ’ αρχήν ηθικής και συνακόλουθα πολιτικής και οικονομικής ηγεμονίας. Οι καλοί εμείς, οι κακοί αυτοί. Η 11η Σεπτεμβρίου βοήθησε σε αυτό, το ίδιο θα βοηθήσουν και τα γεγονότα στη Γαλλία. Δεν λέω ότι επρόκειτο για χτυπήματα προβοκατόρων, τουλάχιστον στη Γαλλία επρόκειτο σαφώς για χτυπήματα «διαμορφωμένων φονταμενταλιστών», φονταμενταλιστών δηλαδή που διαμορφώθηκαν από την πολιτική μας, από την αδιαφορία μας, από την αλαζονική έως απάνθρωπη συμπεριφορά μας ή από τα ηλίθια μυαλά που έχουν παρεισφρήσει στις πολιτικές ηγεσίες μας και παίζουν με τους θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς. Μάλιστα το ίδιο ανόητα και ιδιοτελώς προσπαθούν να παίξουν με τους θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς και πολιτικές ηγεσίες της Ασίας, λ.χ. ο Τ. Ερντογάν.
Από την άλλη έχουμε και την οικονομική πολιτική, αυτήν που επιβάλλεται σήμερα στην Ευρώπη από τη Γερμανία, που επιδεινώνει τις καταστάσεις. Είναι τουλάχιστον περίεργο να μην έχουμε ακόμα καταλάβει πως η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης έχει ως συνέπεια την κάθετη πτώση της παραγωγής και την κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας. Το δείχνουν οι αριθμοί και οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια. Αυτό έχει ως συνέπεια την αδυναμία της να υποδεχτεί άλλους μετανάστες, με συνακόλουθα όχι μόνο την ξενοφοβία των πολιτών της, αλλά και τον αφορισμό των ήδη εγκαταστημένων σε αυτήν και τελικώς τη βλακώδη στροφή της σε πολιτικές πρακτικές που θα καταστρέψουν πρώτα απ’ όλα τις πολιτισμικές προτάσεις πάνω στις οποίες αυτάρεσκα στηρίχτηκε και που προτάσσει ως ταυτότητά της. Καταδήλως αδυνατεί να κατανοήσει και να αντιμετωπίσει την αδυναμία της να υπάρξει μόνη, μόνη ως οικονομική, πολιτισμική, αλλά και πληθυσμιακή οντότητα, στο εξόχως ανταγωνιστικό σημερινό παγκόσμιο οικονομικό τοπίο.
Η ιστορία αλλά και η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας μάς υποχρεώνουν να δούμε τα πράγματα με άλλο τρόπο. Ο (πρώην) ελληνικός κοσμοπολιτισμός κόμιζε τρόπο παγκόσμιας συνεργασίας, με συνύπαρξη και συνεργασία των πολιτισμών. Σε κάποιον βαθμό το αυτό προτείνει σήμερα και ο πρώην «μάγος» της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, ο H. Kissinger, με τα τελευταία κείμενά του. Τα Βαλκάνια θα βρεθούν οσονούπω στη δίνη του κυκλώνα και θα κληθούμε να παίξουμε σημαντικό ρόλο – δυσκολεύομαι όμως να διακρίνω και να πω με ποιους…
* Ο Δρ Νικήτας Χιωτίνης είναι αρχιτέκτων μηχανικός/MS Φιλοσοφίας πολιτισμού
ΠΗΓΗ: ΔΕΥΤΕΡΑ, 12 Ιανουαρίου 2015, http://www.topontiki.gr/article/92545/I-adieksodi-alazoneia-tis-Dusis
