Τελικά… 2 φύλα δεν είναι αρκετά….

Της Ματίνας Αναγνωστοπούλου*

 

Χ,Υ,Ζ: Τώρα αυτό το πράγμα τι είναι; Άντρας ή γυναίκα;

Ματίνα: Τι σημασία έχει;

Χ: Μα, τι λες τώρα; Πας καλά;

Υ: Είσαι σοβαρή; Είναι δηλαδή σωστό αυτό που κάνει;

Ζ: Ε, πώς; Κάτι πρέπει να είναι. Γιατί δεν αποφασίζει τι από τα δύο;

Σωστά υποθέτετε. Συζήτηση από τη βραδιά του διαγωνισμού της Eurovision και αφορούσε, βεβαίως, τη συμμετοχή της νικήτριας τελικά Αυστρίας. Συζήτηση η οποία αποτέλεσε και την αφορμή να γραφτεί αυτό το κείμενο.

Μεγαλώνοντας διδασκόμαστε ως δεδομένο ότι τα φύλα είναι δύο. Άντρας και γυναίκα. Μαθαίνουμε ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο ενδιάμεσα. Οτιδήποτε ξεφεύγει από αυτό το δίπολο «άσπρο-μαύρο» θεωρείται ανώμαλο, λάθος, προβληματικό, αντιαισθητικό και πρέπει να αλλάξει. Αν επιμένει να μην αλλάζει, τίθεται στο κοινωνικό περιθώριο. Εδώ όμως μιλάμε για ανθρώπους και όχι για γραμμές στο τετράδιο. Και αυτές οι περιχαρακώσεις το μόνο που κάνουν είναι να θολώνουν την όρασή μας.

Έχει έρθει πλέον ο καιρός να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα «σφάλματα της κοινωνίας» από ό, τι «σφάλματα της φύσης» και έχει φτάσει η στιγμή να εφοδιαστούμε σωστά για να μπορέσουμε να δούμε, να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε την αξία της ανθρώπινης Ύπαρξης.

Κατ’ αρχήν, υπάρχει διάκριση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου.

Ο όρος ‘κοινωνικό φύλο’ αναφέρεται στην κοινωνική διάσταση του φύλου. Αφορά δηλαδή στη σύνθεση των προσδοκιών, των χαρακτηριστικών και των συμπεριφορών οι οποίες αποδίδονται από την εκάστοτε κοινωνία (και την εκάστοτε εποχή) στον άνδρα και τη γυναίκα από τη γέννησή τους. Υπό την έννοια αυτή το φύλο δεν είναι κάτι θέσφατο αλλά μια κοινωνικά και πολιτισμικά προσδιορισμένη δομή, μια κοινωνική κατασκευή, κάτι που δημιουργεί η κοινωνία για να καλύψει τις ανάγκες της. Πρόκειται δηλαδή για το πώς αναμένουμε να είναι και να συμπεριφέρεται ένας άνδρας και πώς μια γυναίκα.

Ως βιολογικό φύλο ορίζεται η κατάσταση του ατόμου με βάση τα γεννητικά του όργανα. Δηλαδή, μπορεί να είναι άντρας, γυναίκα ή μεσοφυλικός/ μεσοφυλική (με αναπαραγωγικά όργανα και των δύο φύλων).

Ακόμη, υπάρχει η διεμφυλικότητα (trans) όπου το άτομο προτιμά να αυτοπροσδιορίζεται και να ζει με διαφορετικό βιολογικό φύλο από αυτό με το οποίο γεννήθηκε συνεπώς αλλάζει και το κοινωνικό του φύλο. Αυτές οι αλλαγές γίνονται με διάφορες κοινωνικές, ορμονικές και χειρουργικές επεμβάσεις ή απλά μόνο με αλλαγή του τρόπου εξωτερικής εμφάνισης. Εδώ περιλαμβάνονται τα άτομα που γενικά αισθάνονται ότι ανήκουν σε άλλο φύλο από αυτό με το οποίο γεννήθηκαν, ότι ανήκουν και στα δύο φύλα (άντρας / γυναίκα) ή ότι δεν ανήκουν σε κανένα φύλο.

Αν νομίζετε ότι αυτά είναι «σημεία των καιρών» που σηματοδοτούν τα ύστερα του κόσμου, θα πρέπει κάπου εδώ να σας ενημερώσω ότι αυτά τα πρόσωπα ζουν ανάμεσά μας από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος.

Εμφανίζονται στην αρχαία ιστορία και τη μυθολογία πολλών πολιτισμών. Μάλιστα, οι Ινδιάνοι της Αμερικής, φυλές στη Μέση Ανατολή και άλλες φυλές ανά τον κόσμο είχαν στο λεξιλόγιό τους πιο ξεκάθαρες και περιγραφικές λέξεις για όλα αυτά από ό, τι σήμερα εμείς. Ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης και οι συγγραφείς του Ταλμούδ είναι όλοι γνώστες αυτής της ποικιλίας των φύλων. Το ίδιο συμβαίνει και αργότερα στο μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Όσο δε πλησιάζουμε προς το Διαφωτισμό έχουμε καταγεγραμμένα όλο και περισσότερα τέτοια πρόσωπα που μάλιστα υπήρξαν και προβεβλημένα λόγω κοινωνικής θέσης (διπλωμάτες, κυβερνήτες) ή ανδραγαθημάτων (στρατιώτες, πειρατές). Όταν πια φτάνουμε στον 20^ο αιώνα όπου η επιστήμη της ιατρικής και της χημείας σημειώνουν άλματα προόδου, μια νέα εποχή αρχίζει.

Αν αυτά σας φαίνονται ήδη πολλά, πάρτε μια ανάσα γιατί οι ‘αποκαλύψεις’ συνεχίζονται.

Στις μέρες μας η γενετική και το DNA μας επιτρέπουν την εξέταση του καρυότυπου. Οι επιστήμονες πλέον γνωρίζουν χωρίς καμιά αμφιβολία ότι οι άνθρωποι δεν κατηγοριοποιούνται απλά ως άρρεν ή θήλυ. Υπάρχουν τουλάχιστον έξι βιολογικά φύλα. (Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολύ περισσότερα αλλά καταλήγουν σε αποβολή καθώς το σώμα θεωρεί ότι το έμβρυο δε θα μπορέσει να είναι βιώσιμο).

Οι έξι πιο συνηθισμένοι καρυότυποι είναι:

• Χ – συχνότητα από 1:2.000 έως 1:5.000 (Turner)
• XX – η πιο συνήθης μορφή θήλεος
• ΧΧΥ – συχνότητα από 1:500 έως 1:1.000 (Klinefelter)
• XY – η πιο συνήθης μορφή άρρενος
• ΧΥΥ – συχνότητα 1:1.000
• ΧΧΧΥ – συχνότητα 1:18.000 έως 1:50.000 γεννήσεις

(Ο καρυότυπος μόνο δεν αρκεί για να μας δείξει με βεβαιότητα το φύλο. Ο εγκέφαλός μας, το σώμα μας και τα γεννητικά μας όργανα μπορεί να έχει το καθένα διαφορετικό βιολογικό φύλο).

Αν σκεφτεί κανείς ότι είμαστε γύρω στα 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι πάνω στον πλανήτη, υπάρχουν σίγουρα δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι που δεν κατηγοριοποιούνται ως άρρεν ή θήλυ. Συχνά, αυτοί οι άνθρωποι δε γνωρίζουν το πραγματικό τους φύλο. Οι ίδιοι και όλοι γύρω τους υποθέτουν ότι είναι ΧΥ ή ΧΧ. Μια πρόσφατη έρευνα στη Μεγάλη Βρετανία κατέδειξε ότι το 97% των ανθρώπων που ήταν ΧΥΥ δεν είχαν ιδέα σχετικά.

Μάλλον έχει έρθει ο καιρός να αναγνωρίσουμε ότι το 99% του πληθυσμού είμαστε άντρες ή γυναίκες αλλά σε ένα κόσμο με τόσα δισεκατομμύρια ανθρώπους αυτό το 1% είναι πολλά πολλά άτομα που είναι κάτι άλλο. Η κοινωνία, που απεχθάνεται την ποικιλία και προάγει την ομοιομορφία, στιγματίζει τα πρόσωπα αυτά εξαιτίας ένα καλοήθους φυσικού χαρακτηριστικού και μας οδηγεί στην άγνοια της πραγματικότητας. Το να προσπαθούμε να τους στριμώξουμε σε ένα δίπολο όταν η ίδια η φύση λειτουργεί προάγοντας την ποικιλομορφία και τη διαφορετικότητα είναι τουλάχιστον παράλογο.

Ας δεχτούμε ότι είναι ακόμη πολλά αυτά που δε γνωρίζουμε για τον Άνθρωπο. Ο μόνος τρόπος να αρχίσουμε να τον κατανοούμε είναι να τον αγαπήσουμε και να σεβαστούμε την ελευθερία του.

* Η Ματίνα Αναγνωστοπούλου είναι ψυχολόγος

ΠΗΓΗ: Δημοσιεύτηκε 13 May 2014, http://www.kulturosupa.gr/index.php/ola-einai-dorean/2-fila-anagnostopoulou-3699/#.U3XbaiXm4zc