Ανοίγουμε την συζήτηση  για την Παιδεία

Των Κωστόπουλου Ιωάννη και Καζάνη  Άρη*

Δημόσια Δωρεάν Παιδεία για όλο τον λαό.

Η ελεύθερη πρόσβαση στην γνώση, την επιστήμη, την τέχνη και τον πολιτισμό σε όλες τις ηλικίες και όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο μέχρι το Πανεπιστήμιο δεν είναι απλά ανθρώπινο δικαίωμα είναι προσωπική και κοινωνική ανάγκη.

Αντίθετα, η κυβέρνηση με εντολή των ντόπιων και ξένων οικονομικών συμφερόντων υλοποιώντας την πιο σκληρή και αδίστακτη νεοφιλελεύθερη πολιτική κάνει ότι μπορεί και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες και μεταμεσονύκτιες τροπολογίες να βάλει από τη μια μεριά, όλο και μεγαλύτερα ταξικά εμπόδια στη νεολαία, και να εμπορευματοποιήσει τη γνώση και τη μόρφωση, από την άλλη.

Οι εκπαιδευτικές αλλαγές που έχουν ξεκινήσει πριν μερικά χρόνια επί υπουργίας Διαμαντοπούλου συνεχίζονται με ολοένα και πιο εντατικούς ρυθμούς σήμερα, ώστε μέχρι το τέλος του έτους η καταστροφή της δημόσιας δωρεάν παιδείας να είναι τεράστια και πολύ δύσκολα επανορθώσιμη.

 Η χαριστική βολή δε, θα γίνει με την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, οπότε και θα εξαλειφθεί και τυπικά το δικαίωμα της νεολαίας και των εργαζομένων στη μόρφωση.

Με ποιους τρόπους υλοποιούνται όλα αυτά;

                                                    Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

• Από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση αρχίζουν απίστευτοι ταξικοί φραγμοί και διαχωρισμοί.
• Βρεφονηπιακοί σταθμοί που λειτουργούν με τροφεία, ακόμα και οι δημοτικοί,  επιβαρύνοντας το ήδη επιβαρυμένο και εξαφανισμένο οικογενειακό εισόδημα.
• Νηπιαγωγεία που λειτουργούν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες σε άθλια κτήρια στις φτωχογειτονιές σε ισόγεια πολυκατοικιών χωρίς αυλές πράσινο και χώρους παιχνιδιού.
• Δεν υπάρχουν επαρκή κτήρια και προσωπικό  με αποτέλεσμα στο προνήπιο να μην μπορούν να φιλοξενηθούν όλα τα νήπια και να βάζουν τα παιδιά σε κλήρωση κρατώντας τους γονείς σε ομηρία.
• Ήδη από το νηπιαγωγείο και το δημοτικό το οικονομικό κόστος ακόμα και στα δημόσια σχολεία πέφτει στους γονείς που καλούνται να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να εξασφαλιστούν τα στοιχειώδη (γραφική ύλη – χαρτί εκτύπωσης – κόλες,  κλπ).
• Ασφυκτικό Αναλυτικό Πρόγραμμα στο Δημοτικό, πολύ «βαρύ» και δυσνόητο από τη μεγάλη πλειοψηφία των μικρών μαθητών, ώστε να μην μπορούν να εμπεδώσουν την ύλη και ταυτόχρονα να κλονιστεί η αυτοεκτίμησή τους. Έτσι σταδιακά απαξιώνουν τη γνώση και τις ικανότητές τους.

  Δευτεροβάθμια εκπαίδευση

• Εγκατάλειψη των κτιριακών υποδομών σχολεία χωρίς χώρους άθλησης χωρίς αμφιθέατρα για να μπορεί να γίνει μια γιορτή η ένα δρώμενο χωρίς καμία υποδομή για καλλιτεχνικά μουσική η το μάθημα της τεχνολογίας με απίστευτες  ελλείψεις εργαστηρίων φυσικής χημείας κλπ.
•  Οικονομική ασφυξία που οδηγεί σε τραγελαφικές καταστάσεις με τους καθηγητές να βάζουν χρήματα από την τσέπη τους για να αγοράσουν ακόμα και τον μαρκαδόρο που γράφουν στον πίνακα όταν οι κυβερνήσεις και οι δημοτικοί άρχοντες που πέρασαν μιλούσαν για διαδραστικούς πίνακες και εποπτικά μέσα.
• Συγχωνεύσεις τμημάτων που οδηγούν σε τμήματα με 29 παιδιά ανά τάξη την ίδια στιγμή που οι σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες απαιτούν προσαρμογή της διδασκαλίας στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε μαθητή και ομαδοσυνεργατικές μεθόδους με την χρήση εποπτικών μέσων και εργαστηριακών πειραμάτων.

Φυσικά η πολιτική αυτή οδηγεί στην ιδιωτική εκπαίδευση τους λίγους έχοντες και στην αμάθεια και τον αποκλεισμό την πλειοψηφία των μαθητών,

Οι αλλαγές αυτές γίνονται σε μια κοινωνία που σαρώνεται από την κρίση, με ένα σχολείο του οποίου η δυνατότητα να παράγει εκπαιδευτικό έργο και να στηρίζει τους πιο αδύνατους μαθητές όλο και μειώνεται, καθώς καταργούνται οι όποιες υποστηρικτικές δομές υπήρχαν, ενώ επιδεινώνονται ραγδαία οι συνθήκες διδασκαλίας και μέσα στο κανονικό πρόγραμμα – με κλειδί τη διαρκή αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα.

Αν παράλληλα λάβει κάποιος υπόψη όχι μόνο την υψηλή δυσκολία της ύλης στο ελληνικό σχολείο αλλά και τον ίδιο τον προσανατολισμό της εκπαίδευσης, η οποία είναι «κατασκευασμένη» για να είναι πιο οικεία (και πιο εύκολη) για τα παιδιά των πόλεων και των μορφωμένων (μεσαίων και ανώτερων) αστικών στρωμάτων, θα καταλάβει ότι μιλάμε για μια σκληρή ταξική μεταρρύθμιση η οποία δυνάμει μπορεί να δημιουργήσει στρατιές απορριπτόμενων μαθητών.

Η κατάσταση επιδεινώνεται  με τη δραματική μείωση του εισοδήματος των εκπαιδευτικών ειδικά των νέων με απίστευτο κατακερματισμό των εργασιακών σχέσεων. Σήμερα στην μέση δημόσια εκπαίδευση υπάρχουν έξι  διαφορετικές σχέσεις εργασίας.

• Μόνιμοι εκπαιδευτικοί με διαχωρισμό σε παλιούς και νέους και αντίστοιχο μισθολογικό χάσμα.
• Αναπληρωτές πλήρους ωραρίου.
• Αναπληρωτές μειωμένου ωραρίου.
• Δύο είδη συμβάσεων ΕΣΠΑ
• Καθηγητές αμειβόμενοι με μπλοκάκι.
• Επιπλέον οι απολύσεις των σχολικών φυλάκων, έχουν σαν αποτέλεσμα τα σχολεία να είναι αφύλακτα.

Το σχολείο όμως πρέπει να είναι προσανατολισμένο στις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες, πρέπει να έχει στόχο του την ολόπλευρη και αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας κάθε παιδιού.

Να εφοδιάζει το μαθητή με αξίες, γνώσεις, ικανότητες και στάσεις ζωής ώστε να μπορεί μέσα από την κατανόηση του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος να  λειτουργεί συλλογικά και να συμβάλει στην αλλαγή του κόσμου προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Αυτό βέβαια μπορεί να γίνει μόνο με την καλλιέργεια και την ανάπτυξη όλων των φυσικών και πνευματικών ικανοτήτων του παιδιού, μέσα σε ένα περιβάλλον που θα καλλιεργεί τον αλληλοσεβασμό και τη συνεργασία, που θα βάζει τους κατάλληλους σε κάθε στάδιο στόχους και όρια, που θα επιβραβεύει τις επιτυχίες και θα το ενθαρρύνει για την αντιμετώπιση των δυσκολιών.

Που θα διαπνέεται από τη χαρά της γνώσης και της δημιουργίας και θα δίνει έτσι τα κίνητρα και την απαραίτητη υποστήριξη σε όλα τα παιδιά να ανταποκριθούν στους στόχους του σχολείου.

Ενώ η επιλογή του επαγγέλματος και η  αντίστοιχη εκπαίδευση, επαγγελματική ή επιστημονική, μπορεί να γίνει μόνο μετά την ενηλικίωση οπότε ο νέος έχει κατακτήσει το απαιτούμενο επίπεδο ωριμότητας.

  Τεχνική Εκπαίδευση ΕΠΑΛ

Στην τεχνική εκπαίδευση η επίθεση που εξαπέλυσε η κυβέρνηση ήταν άνευ προηγουμένου.

Κορυφαίο παράδειγμα, με τις πρόσφατες διαθεσιμότητες, είναι η κατάργηση των εύρωστων τομέων των ΕΠΑΛ, οι οποίοι αποτελούν φιλέτο για τα ιδιωτικά ΙΕΚ. Κεντρικότερος στόχος είναι η στροφή προς την τεχνική εκπαίδευση ενός μεγάλου κομματιού της νεολαίας και από εκεί, μέσα από τα διάφορα δίκτυα, στη μαθητεία και την κατάρτιση.

 Αυτό δεν αποτελεί απλώς μια διαφορετική επιλογή, αλλά επιφέρει βαθύτερες ιδεολογικές συνέπειες που θα διαμορφώσουν και την πολιτική συμπεριφορά μιας ολόκληρης γενιάς, ως προς το πώς αντιμετωπίζει την οργάνωση και την κατάσταση της κοινωνίας και πώς επιδιώκει να τη μετασχηματίσει.

Δεκάδες χιλιάδες νέοι θα πιστέψουν πως δεν μπορούν να τα καταφέρουν και πως κάποια πράγματα είναι πάνω από τις δυνάμεις τους.

Θα αποδεχτούν εύκολα τις μειωμένες ή τις μηδαμινές προσδοκίες που μπορεί να έχει κάποιος στη μνημονιακή Ελλάδα και θα βγουν στην αγορά εργασίας με σκυμμένο το κεφάλι.

Με σκοπό να χαρίσει στη κυριολεξία τις πιο αναγκαίες και αυξημένες σε ζήτηση ειδικότητες έκλεισε ολόκληρο τον τομέα της υγείας και τις ειδικότητες της  βρεφοκομίας της κομμωτικής και της αισθητικής δίνοντας ένα απίστευτο δώρο στους σχολάρχες της ιδιωτικής εκπαίδευσης και αποκλείοντας χιλιάδες μαθητές από την δυνατότητα να μάθουν μια τέχνη αν δεν έχουν χιλιάδες ευρώ διαθέσιμα να πληρώσουν.

• Ταυτόχρονα έστειλε στην απόγνωση τους εκπαιδευτικούς και τις οικογένειες τους αντιμετωπίζοντας τους ανθρώπους σαν αναλώσιμους και απρόσωπους δείκτες και αριθμούς.
• Οι ιθύνοντες απειλούν με ακόμα περισσότερες απολύσεις με πρόσχημα την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών κλείσιμο και άλλων ειδικοτήτων και εν τέλει διάλυση της δημόσιας τεχνικής εκπαίδευσης και χάρισμα της στο κεφάλαιο ως άλλον ένα τομέα που θα αυξήσει την κερδοφορία του.
• Εισάγουν τον θεσμό της μαθητείας για να δώσουν φθηνό εποχιακό  και νέο εργατικό δυναμικό χωρίς δικαιώματα και ασφάλιση στις επιχειρήσεις (Τουρισμό – Κατασκευές – Ναυτιλία)  εκμεταλλευόμενοι την ανεργία και ταυτόχρονα οξύνουν το πρόβλημα αυξάνοντας την ανεργία και την ανασφάλεια.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι το «νέο» σχολείο έρχεται μαζί και από το παρελθόν και από το μέλλον. Όχι μόνο από το κοντινό παρελθόν των διάφορων συστημάτων εξετάσεων, αλλά και από το κάπως ξεχασμένο παρελθόν του απλήρωτου πιτσιρικά που μαθαίνει τη δουλειά στο συνεργείο. Έρχεται όμως και από το μέλλον της Ελλάδας της κρίσης με τους πενιχρούς μισθούς και τους πειθαρχημένους και χωρίς προσδοκίες και απαιτήσεις εργαζομένους. Γι’ αυτό και η μη εφαρμογή του αποτελεί κεντρική μάχη για το λαϊκό κίνημα και τη νεολαία. Γιατί ακριβώς αποτελεί το συμπλήρωμα στην εκπαίδευση όσων έχουν συμβεί στην εργασία και την κοινωνία. Και αυτή τη μάχη πρέπει όχι μόνο να τη δώσουμε, αλλά μπορούμε και να την κερδίσουμε!

Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Στη Βουλή οργιάζει η κυβέρνηση ψηφίζοντας προκλητικά και αυθαίρετα ότι δεν πρόλαβε να «τακτοποιήσει» μέχρι τώρα. Για να ξηλώσει ότι απέμεινε από το δημόσιο, δωρεάν, δημοκρατικό χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης. Για να ισοπεδώσει το επίπεδο σπουδών, να ακυρώσει τους τίτλους και να διαλύσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων της ανώτατης εκπαίδευσης. Για να ικανοποιήσει τις πολιτικές πιέσεις και τη διαπλοκή με τις ξένες πρεσβείες και τους πάσης φύσεως επιχειρηματίες – πλιατσικολόγους της εκπαίδευσης.

• Εφαρμογή του σχεδίου ΑΘΗΝΑ με συγχωνεύσεις – καταργήσεις σχολών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ που επέφερε σειρά από αδιέξοδα αποκλεισμούς και πλήγματα στα ιδρύματα αλλά και στους φοιτητές τους γονείς τους και την κοινωνία συνολικότερα
• Απολύσεις διοικητικού προσωπικού αλλά και εκπαιδευτικών (συμβάσεις 407) που οδήγησαν τα Ιδρύματα σε υπολειτουργία.
• Εισαγωγή διδάκτρων σε μεταπτυχιακά – διδακτορικά καταλύοντας κάθε έννοια δωρεάν εκπαίδευσης.
• Ασυδοσία στο επίπεδο της έρευνας με πλήρη υποταγή στο κεφάλαιο και τις εταιρείες των προγραμμάτων έρευνας λειτουργώντας τα ερευνητικά κέντρα των Πανεπιστημίων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια για λογαριασμό αποκλειστικά μεγάλων επιχειρήσεων χρησιμοποιώντας τους ερευνητές -μεταπτυχιακούς – Διδακτορικούς τις περισσότερες φορές αμισθί ή με  απαράδεκτες ελαστικές σχέσεις εργασίας.
• Δημιουργία του ανοικτού Πανεπιστημίου που μόνο ανοικτό δεν είναι .

Είναι ένα πανεπιστήμιο που πουλάει την γνώση κατακερματισμένη και ακριβά λειτουργώντας μόνο για την μειοψηφία των εχόντων και αποκλείοντας αυτούς που έχουν χαμηλά εισοδήματα δηλαδή τούς εργαζόμενους και τους άνεργους αυτούς που έχουν πραγματικές ανάγκες για δουλειά γνώση και ευκαιρίες στην ζωή τους.

Στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο δεν υπάρχει πρόβλημα αιώνιων φοιτητών διότι βέβαια το ζήτημα δεν είναι η παιδεία αλλά το χρήμα και όποιος το έχει ανοίγουν γι’ αυτόν όλες οι πόρτες.

Δια βίου εκπαίδευση

Την ανάγκη για διαρκή επαφή με την γνώση και τις νέες τεχνολογίες των εργαζομένων την παραδίδουν πλήρως στο κεφάλαιο αφού δεν υπάρχει καμιά προσπάθεια να καλυφθεί από το δημόσιο και χαρίζεται πλήρως μέρα με την μέρα σε κάθε λογής ιδιωτικά ΚΕΚ – ΙΕΚ κλπ που καρπώνονται την αδράνεια των δημοτικών και κυβερνητικών αρχόντων.

Η μόνιμη πλέον προσπάθεια του ελληνικού καπιταλισμού για τη «δια βίου μάθηση» επιχειρείται να πάρει σάρκα και οστά γι’ ακόμη μία φορά, με την ίδρυση Διευθύνσεων Δία Βίου Μάθησης (στις οποίες υπάγονται ΣΕΚ, ΙΕΚ, ΚΔΒΜ), και οι οποίες θα επιδιωχθεί σαφώς να παίξουν ρόλο στον τομέα της επανακατάρτισης ενηλίκων, δημιουργώντας παράλληλα και τη σχετική αγορά κατάρτισης.

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠ/ΣΗ

Τα ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια έχουν παραδοθεί στην πλήρη ασυδοσία του κεφαλαίου. Το Υπουργείο Παιδείας και οι Διευθ/σεις Δευτεροβάθμιας δεν έχουν πια κανένα δικαίωμα να ελέγχουν ούτε το Πρόγραμμα Σπουδών ούτε τις εργασιακές σχέσεις των εκπ/κών στα σχολεία αυτά.  Έχουν περάσει διοικητικά και εργασιακά στο Υπουργείο Εμπορίου και λογίζονται καθαρά πια σαν επιχειρήσεις που πουλάνε ένα οποιοδήποτε εμπόρευμα, με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο για την ποιότητα και την ποσότητα της παρεχόμενης εκπ/σης  όσο και για το εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων σε αυτά εκπ/κών.

ΤΕΧΝΗ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τα μαθήματα των καλλιτεχνικών της μουσικής και του θεάτρου  όλο και πιο πολύ κάθε μέρα τίθονται στο περιθώριο με το να μην διορίζονται νέοι εκπαιδευτικοί ενώ στην πόλη δεν υπάρχει χώρος για ελεύθερη έκφραση και καλλιτεχνική δημιουργία.

Οι όποιες νησίδες καλλιτεχνικών εργαστηρίων στο δήμο δεν είναι δωρεάν για όλους τους μαθητές και αντιμετωπίζονται όχι σαν ανάγκη όλων αλλά σαν μια περιττή πολυτέλεια.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

• Ότι συμβαίνει στα πολιτιστικά συμβαίνει και στον αθλητισμό όπου τίποτα δεν είναι δωρεάν δεν υπάρχουν χώροι άθλησης για την νεολαία που να είναι συντηρημένοι και σε καλή κατάσταση με αποτέλεσμα να σπρώχνουν τους νέους στα κάθε λογής ιδιωτικά γυμναστήρια.
• Όπου υπάρχει κάποια προσπάθεια εκτός από την κυριαρχία ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων

επικρατεί η λογική του πρωταθλητισμού με ότι αυτό σημαίνει.

ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ

Αυτή είναι μια πρώτη προσέγγιση των προβλημάτων που δημιουργεί στην κοινωνία η εφαρμογή του Καλλικράτη στους Δήμους αλλά και του “Καλλικράτη” στην εκπαίδευση τα τελευταία 4 χρόνια.

Ο Καλλικράτης που στην ουσία είναι η ΕΕ και η πολιτική του κεφαλαίου σε τοπικό επίπεδο πρέπει να ξεσκεπαστεί και να αναδειχθεί ο ρόλος του διότι βρίσκεται κάτω από κάθε αντιδραστική τομή που επιβάλει σήμερα η ΕΕ στις τοπικές κοινωνίες.

Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να μιλάμε για ένα κοινωνικά ουδέτερο σύνολο γνώσεων, αλλά ούτε για γνώσεις απλά τεχνικού χαρακτήρα. Για να είμαστε ακριβείς, οι σχολικές γνώσεις που προσφέρονται στους μαθητές, τους προσανατολίζουν σε συγκεκριμένες κοινωνικές θέσεις, «εγχαράσσοντας» αξίες, κανόνες και πρότυπα συμπεριφοράς, που πηγάζουν πάντα από το χώρο της κυρίαρχης ιδεολογίας και στοχεύουν να κάνουν τους εκπαιδευόμενους ικανούς και πρόθυμους να αναλάβουν τις συγκεκριμένες κοινωνικές τους θέσεις και λειτουργίες.

Η σχολική γνώση έχει έντονα ιδεολογικό χαρακτήρα και ορίζεται από δύο βασικά παραμέτρους: το τι εργαζόμενο και τι πολίτη θέλει να φτιάξει το σχολείο και ποια πολιτική ιδεολογία θέλει να εγχαράξει σε αυτόν τον εργαζόμενο και πολίτη. Οι αντιπαραθέσεις για το τι θα διδαχθούν τα παιδιά στο σχολείο είναι πάντοτε αντιπαραθέσεις για το τι κοινωνία θέλουμε και ποιο θα είναι το μέλλον της.

Η απελευθέρωση της γνώσης του πολιτισμού της τέχνης και γενικότερα της Παιδείας προϋποθέτει την ανατροπή και πλήρη κατάργηση του Καλλικράτη και της πολιτικής κυβέρνησης-ΕΕ-ΔΝΤ-Κεφαλαίου.

Ταυτόχρονα προϋποθέτει την αυτοοργάνωση και την πάλη των λαϊκών εργατικών νεολαιίστικων δυνάμεων για την επιβολή του δικού τους προγράμματος αναγκών και δικαιωμάτων.

Σε αυτή την κατεύθυνση θέλουμε να συνεισφέρουμε ως ΑΝΤΑΡΣΙΑ στην Πάτρα για την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στο πλευρό κάθε συλλογικότητας εργαζομένων – εκπαιδευτικών- γονέων που αντιδρά στην βαρβαρότητα και τον σύγχρονο μεσαίωνα που θέλουν να μας επιβάλλουν.

* Είναι Εκπαιδευτικοί,  υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι με την «ΑΝΤΑΡΣΙΑ στην Πάτρα για την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή».