Σκέψεις για ένα ριζοσπαστικό, αριστερό, αυτοδιοικητικό προγραμματισμό στον Αγροτικό Τομέα
Του Αλέξανδρου Σταθακιού*
Οι σκέψεις που ακολουθούν δεν κατατίθενται με την «σφραγίδα» της εξειδικευμένης γνώσης, ενδεχομένως ούτε καν με την αυθεντικότητα της πρωτοτυπίας. Πρόκειται για πράγματα που συζητούνται εδώ στον τόπο μας, αλλά συχνά αρκετοί από μας καταλήγουν στην ρήση: «Στη Σάμο δεν γίνονται αυτά».
Προσπάθησα λοιπόν να μαζέψω όλες αυτές τις σκέψεις και μέσα από τα δικά μου μάτια- τα μάτια ενός αριστερού, αλλά ταυτόχρονα «γέννημα-θρέμα» αυτού του τόπου- να καταθέσω τις σκέψεις μου για την μεγαλύτερη δυνατότητα αυτού του τόπου που είναι η γη του…
Ένα μεγάλο πρόβλημα των νησιών μας είναι η συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής, η εγκατάλειψη μεγάλων εκτάσεων που στο παρελθόν ήταν χώροι καλλιέργειας με αρνητικά αποτελέσματα όχι μόνο στον οικονομικό τομέα, αλλά μακροπρόθεσμα στο περιβάλλον και στην κοινωνική συνοχή. Η διευκόλυνση, λοιπόν, νέων ανθρώπων να ασχοληθούν με τη γη και με δυναμικές καλλιέργειες σε αρμονία με το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, θα πρέπει να γίνει βασικός στόχος ενός προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης του τόπου.
Παράλληλα στις παρούσες συνθήκες άμεσος στόχος πρέπει να είναι η ενίσχυση των φτωχοποιημένων νοικοκυριών με το όποιο μικρό εισόδημα προέρχεται από γεωργικές καλλιέργειες, φροντίζοντας τονώνοντας εναλλακτικά δίκτυα διάθεσης προϊόντων και την συνεργασία σε όλο το Βόρειο Αιγαίο σε αυτή την κατεύθυνση. Η αυτοδιοίκηση (δημοτική και περιφερειακή) θα μπορούσε να εξασφαλίσει την παροχή υψηλού επίπεδου διαρκούς αγροτικής επιμόρφωσης (διαθεματικού χαρακτήρα και όχι μόνο στα «στενά» πρακτικά επίπεδα) έτσι ώστε να συμβάλλει στο άμεσο μέλλον και μέσω της Παιδείας στην καινοτομία, την αυτονομία και την συλλογική οργάνωση των αγροτών.
Σταθακιός Αλέξανδρος (στην παρουσίαση του συνδυασμού Σάμου του περιφερειακού ψηφοδελτίου της Αγλαΐας Κυρίτση «ΒΌΡΕΙΟ ΑΙΓΑΊΟ – ΓΌΝΙΜΗ ΓΡΑΜΜΉ»
Θεωρούμε ότι ο τύπος αγροτικής παραγωγής που ταιριάζει στα νησιά μας και στις εποχές που ζούμε είναι η υψηλής ποιότητας πολυκαλλιέργεια και όχι η εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες: Κρασί, λάδι, εσπεριδοειδή, αρωματικά φυτά, κηπευτικά, τοπικές ποικιλίες κάθε είδους, κτηνοτροφία μικρού μεγέθους και αγροτουρισμός πρέπει να γίνουν οι συνδυασμένες δυνατότητες του νέου αγρότη. Κατά την γνώμη μας πρέπει να λειτουργήσει ένα γραφείο προσανατολισμού, συμβουλευτικής και υποστήριξης για την τυποποίηση και την προώθηση των τοπικών προϊόντων, Αυτό, χωρίς επιβάρυνση, θα υποστηρίζει όποιον αγρότη χρειάζεται τις υπηρεσίες του, εφόσον ο τελευταίος συμμορφώνεται σε ένα κοινά συμφωνημένο πρωτόκολλο συνεργασίας.
Είναι ανάγκη να ενεργοποιηθούν πάλι οι γεωργικοί συνεταιρισμοί παράλληλα με τους οινοποιητικούς με στόχο να δημιουργηθεί μια δεύτερη Γεωργική Ένωση για τις άλλες Καλλιέργειες (αν δεν μπορεί η ΕΟΣΣ ως αναγκαστικός συνεταιρισμός να καλύψει αυτόν τον κλάδο).
Εργαλείο μιας πραγματικά αριστερής ριζοσπαστικής πολιτικής μπορεί να γίνει η ύπαρξη δυναμικών πρωτοβάθμιων συνεταιριστικών οργανώσεων. Εκεί το συλλογικό πνεύμα, η παραγωγική καινοτομία, η στροφή από την καταστροφική μονοκαλλιέργεια σε ολοκληρωμένες μορφές γεωργικής εκμετάλλευσης (από το αμπέλι π.χ. μέχρι την μικρή οικόσιτη κτηνοτροφία και τον αγροτουρισμό) και η αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων διάθεσης των προϊόντων μπορούν να βρουν έμπρακτη προώθηση.
Η αριστερή περιφερειακή αυτοδιοίκηση πρέπει να υποστηρίξει και να προωθήσει τέτοιες πρωτοβουλίες χρησιμοποιώντας ότι εργαλείο έχει από την Ελληνική Πολιτεία και την Ε.Ε., αλλά εκεί που βρίσκει δυσκολία να δείχνει τα αδιέξοδα, να προτείνει τροποποιήσεις σε νόμους και ντιρεκτίβες (κάνοντας χρήση της «νησιωτικότητας») και να κινητοποιεί τον λαό για την επίτευξη τους.
Παράλληλα να υποστηρίξει την ύπαρξη των υπαρχόντων συνεταιριστικών ενώσεων υπομοχλεύοντας όμως την δυναμική της παραγωγικής ανασυγκρότησης και σε αυτές. Για παράδειγμα η στήριξη της ΕΟΣΣ και η διασφάλιση της «αναγκαστικότητας» είναι αδήριτη ανάγκη, παράλληλα όμως με την εσωτερική ανανέωση με σύμμαχους τους νέους αγρότες. Δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει ως μεταβιβαστής επιλογών άλλων.
Εννοείται ότι ένα τέτοιο εγχείρημα πρέπει να υποστηριχθεί και από παρεμβάσεις σε άλλους τομείς όπως π.χ. την επαρκή λειτουργία των λεγόμενων «αγροτικών» ιατρείων και την ενίσχυση τους με ειδικευμένους γιατρούς και άλλο προσωπικό, επαρκές δίκτυο δημόσιων υπεραστικών και αστικών συγκοινωνιών και βεβαίως σύγχρονων, επαρκών και οικονομικών ακτοπλοϊκών και αεροπορικών, αλλά και οργάνωση μονίμων πολυμορφικών στεκιών πολιτισμού διάσπαρτων σε όλα τα χωριά μας.
Το Νησί μας είναι προικισμένο από την Φύση. Το γεγονός ότι δεν ευνοήθηκε από την γεωγραφική του διαμόρφωση για βιομηχανικού τύπου καλλιέργειες του δίνει ένα μεγάλο πλεονέκτημα για την σύγχρονη μεταβιομηχανική εποχή μας. Αυτό που οι απαιτείται είναι οι άνθρωποί του να έχουν την Παιδεία, γενική και ειδική και την υποστήριξη από την Πολιτεία έτσι ώστε να «αδράξουν» αυτό το πλεονέκτημα.
* Ο Αλέξανδρος Σταθακιός είναι Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος.
ΠΗΓΗ: ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ «ΣΑΜΙΑΚΟ ΒΗΜΑ» ΤΗΣ 5-5-2014. Το πήρα: 5.05.2014, http://kapkou.blogspot.gr/2014/05/blog-post.html
