Από τον «Καποδίστρια 2» στην ψευδοαποκέντρωση
Παρεμβάσεις στην Εκπαίδευση*
Είναι αλήθεια ότι τα σχέδια για το "αποκεντρωμένο" σχολείο έχουν εκπονηθεί από τους νεοφιλελεύθερους εγκέφαλους των Βρυξελλών και τα θεμέλια έχουν μπει από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Η οικοδόμηση του σχολείου της αγοράς συνδέεται με την εξαγγελθείσα τόσο από την προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και από τη σημερινή του ΠΑΣΟΚ, "διοικητική μεταρρύθμιση" "Καποδίστριας 2".
Μάλιστα στο ΠΑΣΟΚ σκέφτονται "την παράταση των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών κατά τρεις έως έξι μήνες έτσι ώστε να πραγματοποιηθούν εντός του 2011, για να εξασφαλιστεί αρκετός χρόνος για τις επικείμενες συνενώσεις των δήμων".
Κοινωνική λογοδοσία: Ως βασική συνιστώσα του ανοιχτού σχολείου θεωρείται "η διασφάλιση της διαφάνειας μέσω ενός αξιόπιστου συστήματος κοινωνικής λογοδοσίας".
Πρόκειται για την περίφημη απόδοση λόγου, που είναι βασικός στόχος της νεοφιλελεύθερης εκπαιδευτικής πολιτικής, και υποτίθεται ότι το σχολείο και το προσωπικό του ελέγχεται από την κοινωνία για την απόδοσή του. Στην πραγματικότητα, όμως, ελέγχεται και εξαρτάται από αυτούς που ελέγχουν και διευθύνουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Το κράτος, τα επιχειρηματικά συμφέροντα και η κοινωνική λογοδοσία προωθεί τον έλεγχο για την επίτευξη των στόχων
της επιχειρηματικής εκπαίδευσης. Η κοινωνική λογοδοσία στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ αφορά στην αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών που ασκείται σε τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε ο έλεγχος να είναι πιο αυταρχικός και ανεξέλεγκτος και η χειραγώγηση του εκπαιδευτικού πιο αποτελεσματική.
Με τις θεσμικές αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, επιφυλάσσεται για την Τ.Α. ένας διαμεσολαβητικός ρόλος ανάμεσα στο κράτος και τις επιχειρήσεις, που θα ελέγχουν και θα ρυθμίζουν την εκπαίδευση σύμφωνα με τις επιδιώξεις τους, περιορίζοντας έτσι την ελευθερία των άλλων φορέων της εκπαίδευσης και των άλλων δυνάμεων της "τοπικής κοινωνίας", με σκοπό την πλήρη υποταγή της εκπαίδευσης
στους νόμους της αγοράς.
Οι θεωρητικοί για τη διοίκηση και την οργάνωση κάθε συστήματος υποστηρίζουν απόλυτα ότι ένα συγκεντρωτικό κράτος ή εξουσία μπορεί να είναι συμπυκνωμένο ή αποσυμπυκνωμένο. Παράλληλα, το κράτος διαθέτει πολυάριθμούς κόμβους εξουσίας, οι οποίοι μεταβιβάζουν και κάνουν εμφανή τη δύναμη και τη βούληση της πολιτικής εξουσίας. Ένας απ' αυτούς είναι και η Τ.Α.
Το κράτος σ΄ αυτό το στάδιο είναι υποχρεωμένο να διευθετήσει τη συγκεντρωμένη εξουσία, γι' αυτό και καταλήγει να τη διαμοιράσει. Όλη η εξουσία που συγκεντρώνει κατανέμεται σε διάφορες υπηρεσίες και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η μεταφορά της εξουσίας σε όργανα τοπικά ή περιφερειακά, που παραμένουν όμως αναγκαστικά στην ιεραρχία των κεντρικών διοικήσεων, δε δίνει τη δυνατότητα άμεσης επέμβασης του λαού στην εξουσία και στη διοίκηση. Αντίθετα, πρόκειται για απλή αποσυμπύκνωση της συγκεντρωτικής εξουσίας και, ουσιαστικά, πρόκειται για εσωτερική κατανομή
των δραστηριοτήτων της κεντρικής εξουσίας ή της κεντρικής διοίκησης.
Στις σημερινές συνθήκες, λοιπόν, που ξεδιπλώνεται η επίθεση εναντίον της δημόσιας εκπαίδευσης, είναι αναγκαίος ο σαφής προσανατολισμός του εκπαιδευτικού κινήματος για την υπεράσπιση του δωρεάν χαρακτήρα της και την προώθηση συγκεκριμένων αιτημάτων που επανειλημμένα έχουν διατυπωθεί, έτσι ώστε να ξεπεραστεί η άθλια κατάσταση του σημερινού σχολείου.
Συγκεκριμένα χρειάζεται:
1 Υπεράσπιση της Δημόσιας Υποχρεωτικής 12χρονης Δωρεάν Ενιαίας εκπαίδευσης, χωρίς διαχωρισμούς σε τύπους σχολείων.
2 Οικονομική ενίσχυση της εκπαίδευσης, ώστε να καταργηθεί η διπλή ή τριπλή βάρδια των σχολείων και να γίνουν μαζικοί διορισμοί που θα επιτρέψουν τη μείωση
του αριθμού των μαθητών σε 20 ανά τμήμα. Άμεση αύξηση των δαπανών τουλάχιστον στο 5% του ΑΕΠ ή στο 15% του κρατικού προϋπολογισμού.
3 Άμβλυνση των ταξικών ανισοτήτων. Ελεύθερη πρόσβαση στη μόρφωση για όλους.
4 Αναδιάρθρωση των αναλυτικών προγραμμάτων με βάση τις θέσεις των φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας, ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες των νέων για
πολύπλευρη μόρφωση.
5 Όχι στο νομοθετικό πλαίσιο των ΣΔΙΤ, που αναθέτει σε ιδιώτες και εταιρείες την ανέγερση σχολείων και άλλων δημόσιων υποδομών και οδηγεί στην ανοιχτή εμπορευματοποίηση της λειτουργίας των δημόσιων σχολείων.
6 Όχι στην υλοποίηση των μέτρων της "νέας διακυβέρνησης".
7 Όχι στο θεσμικό πλαίσιο που προωθεί την εφαρμογή της "αξιολόγησης" και της "αποκέντρωσης". Όχι στην κοινωνική κατηγοριοποίηση των σχολείων μέσω της
"αξιολόγησης" και της "αποκέντρωσης" των σχολείων. Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο.
* ΠΗΓΗ: ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ στην Εκπαίδευση, ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2009-2010, ΑΤΑΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ, σελ. 7,