Να γκρεμιστεί συθέμελα η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά

Της Ν. Κοντράρου – Ρασσιά

Η εθνικιστική υστερία δεν έχει σύνορα, ούτε σέβεται μακραίωνα ιστορικά μνημεία όπως βλέπουμε συχνά-πυκνά στους ταραγμένους καιρούς μας.

Στη δίνη του κυκλώνα μπήκε εσχάτως – όχι βέβαια πρώτη φορά – η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά από έναν απόστρατο στρατηγό της Αιγύπτου, τον Αχμέτ Ραγκάι Ατίγια, ο οποίος με αγωγή του στα αιγυπτιακά δικαστήρια ζητά την κατεδάφιση της Μονής προβάλλοντας ως αιτιολογία ότι έχουν γίνει προσκτίσματα στο μνημείο του 6ου αιώνα (εποχής του Ιουστινιανού), άρα μπορεί να γκρεμιστεί συθέμελα.

Εκείνο που ενοχλεί περισσότερο τον Ατίγια είναι ότι ανεμίζει η ελληνική σημαία στις επάλξεις της ιστορικής μονής, εξ ου και ισχυρίζεται πως το μοναστήρι αποτελεί απειλή για την ασφάλεια της Αιγύπτου και γι’ αυτό πρέπει να γκρεμιστεί εκ θεμελίων και να απελαθούν οι μοναχοί που στην πλειονότητά τους είναι Ελληνες.

Πλήρης κατεδάφιση

Ο ίδιος υποστηρίζει πως έχει ήδη 71 διοικητικές πράξεις για την κατεδάφιση των σύγχρονων προσκτισμάτων του μοναστηριού επί τη βάσει των οποίων προσέφυγε στα διοικητικά δικαστήρια της περιοχής και ζήτησε την πλήρη κατεδάφιση της Μονής, η οποία ωστόσο αποτελεί παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Στα μάτια του στρατηγού το μοναστήρι φαντάζει σαν κάστρο απόρθητο και σαν οχυρό, αφού η έπαρση και μόνο της ελληνικής σημαίας τον κάνει να εκφράζει τη θέση ότι εκεί έχει γίνει «κατάληψη αιγυπτιακού χώρου από αλλοδαπούς», κάτι που συνιστά «απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία».

Στα νομικά ερείσματά του (περί σύγχρονων προσκτισμάτων) απαντά ο νομικός σύμβουλος της Μονής της Αγίας Αικατερίνης επισημαίνοντας ότι οι μοναχοί στερούνται του δικαιώματος να κάνουν οποιαδήποτε αγιογράφηση ή συντήρηση των παλαιών βυζαντινών τοιχογραφιών, πόσω μάλλον να κτίσουν κάτι χωρίς την άδεια της αρχαιολογικής υπηρεσίας της Αιγύπτου, πράγμα που είχαμε διαπιστώσει και εμείς όταν προ ετών είχαμε μεταβεί στο Σινά με ομάδα Ελλήνων επιστημόνων (αναστηλωτών πολ. μηχανικών και αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων-βυζαντινολόγων και συντηρητών αρχαίων μνημείων) λίγο πριν απ’ την έναρξη συντήρησης του Παντοκράτορα στο Καθολικό της Μονής. Ολα τα σχέδια περνούσαν από πολύ αυστηρό έλεγχο από τις αρμόδιες αιγυπτιακές υπηρεσίες, με τις οποίες διατηρούσε άριστες σχέσεις ο αρχιεπίσκοπος Σινά Δαμιανός.

Τα επιχειρήματα του στρατηγού έχουν κατατεθεί από την τοπική διεύθυνση αρχαιοτήτων στο υπουργείο Πολιτισμού από το 2012, αλλά ο Ατίγια δεν έχει προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία. Παρ’ όλα αυτά, το δικαστήριο σύστησε μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων προκειμένου να εξετάσουν τη βασιμότητα των κατηγοριών και να καταθέσουν το πόρισμά τους το συντομότερο δυνατόν, δεδομένου ότι τον Ιούνιο αναμένεται να συζητηθεί η υπόθεση. Κι επειδή το ελληνορθόδοξο αυτό μοναστήρι έχει ως φύλακες και προστάτες αιώνες τώρα τους ντόπιους βεδουίνους, ο Ατίγια τους έχει κι αυτούς μηνύσει κατηγορώντας τους για συνεργασία «με τους Ελληνες κατακτητές». Μιλώντας μάλιστα ο σεΐχης Αχμέντ Ελ Τζελάμπι εξ ονόματος της φυλής Τζεμπελίγια που φρουρεί το μοναστήρι 14 αιώνες, απάντησε στον στρατηγό ότι δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να αγγίξει το μοναστήρι ή οποιαδήποτε άλλο σημείο στην περιοχή.

Ειρήνη στην περιοχή

Θύμισε σε όσους θέλουν να το αγνοούν πως εξαιτίας αυτής της αγαστής συμβίωσης μεταξύ των μοναχών και των Βεδουίνων του Σινά υπάρχει ειρήνη στην περιοχή, γεγονός που εξυπηρετεί προσκυνητές και επισκέπτες διαφόρων θρησκειών, γλωσσών και πολιτισμού, αλλά και την τουριστική κίνηση ολόκληρης της Χερσονήσου του Σινά. Για τις δήθεν παράνομες οικοδομήσεις, ο Ελ Τζελάμπι δήλωσε πως ο μόνος «οικισμός» που υπάρχει κοντά στο μοναστήρι σχετίζεται με ένα στεγαστικό πρόγραμμα εγκεκριμένο από τις τοπικές αρχές. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός δήλωσε σε όλους τους τόνους ότι οι βεδουίνοι, που ζουν από το μοναστήρι και τον θρησκευτικό τουρισμό με τους 300.000 επισκέπτες τον χρόνο (προ εξεγέρσεων), ήταν αυτοί ακριβώς που υπερασπίστηκαν τη μονή και στις πρόσφατες ταραχές. «Κι όταν η κατάσταση αγρίεψε, οι βεδουίνοι περικύκλωσαν το μοναστήρι. Ηταν οπλισμένοι. Στην αρχή τα όπλα τα είχαν κρυμμένα κάτω από τις κελεμπίες, μετά τα κρατούσαν φανερά. Ευτυχώς, δεν χρειάστηκε να τα χρησιμοποιήσουν…» είπε.

Πέρυσι τον Ιούλιο η Μονή της Αγίας Αικατερίνης έκλεισε για το κοινό όταν οι αιγυπτιακές αρχές έδωσαν εντολή για λόγους ασφαλείας να διακοπεί η επισκεψιμότητα. Αν και δεν διευκρινίστηκε επισήμως ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στο κλείσιμο της Μονής, έγινε γνωστό ότι αυτό διετάχθη έπειτα από μια αποτυχημένη προσπάθεια απαγωγής ενός μοναχού τον περασμένο Ιούνιο. Από τότε εντάθηκαν οι υποψίες για ενδεχόμενη επίθεση στο μοναστήρι και ίσως να μην είναι άσχετη η κίνηση του στρατηγού με όσα έχουν προηγηθεί τους τελευταίους μήνες.

Το βυζαντινό μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ανάμεσα στο 525-565 μ.Χ. στη θέση της Φλεγομένης Βάτου μέσω της οποίας εμφανίστηκε ο Θεός στον Μωυσή και του είπε να οδηγήσει τους Ισραηλίτες έξω από την Αίγυπτο. Πήρε δε το όνομα της Αγίας Αικατερίνης, όταν γύρω στο 800 η μάρτυρας της Χριστιανικής πίστης αποκεφαλίστηκε και παραδόθηκε από τους αγγέλους στο μοναστήρι, όπου και ετάφη. Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης είναι ένα από τα σημαντικότερα ορθόδοξα προσκυνήματα. Βρίσκεται στους πρόποδες του Θεοβαδίστου Όρους Σινά όπου υπάρχει η Αγία Κορυφή, στην οποία, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, έδωσε ο Θεός στον Μωυσή τις 10 Εντολές.

Βυζαντινές εικόνες

[H Παναγία ένθρονη βρεφοκρατούσα πλαισιωμένη από στρατιωτικούς αγίους και αγγέλους. Εγκαυστική εικόνα. Β’ μισό 6ου αιώνα.  Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνης.
Μανάφης, Κ., Σινά: Οι Θησαυροί της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1990, σ. 138, εικ. 4.  © Μονή Αγίας Αικατερίνης, Σινά]

Εντός του μοναστηριού φυλάσσονται πραγματικοί Θησαυροί. Οι χειρόγραφοι κώδικες και τα βιβλία συνιστούν τη δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή χειρογράφων και εγχειριδίων της πρωτοχριστιανικής περιόδου έπειτα από αυτή του Βατικανού. Μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας είναι οι βυζαντινές εικόνες του μικρού μουσείου της καμωμένες με την εγκαυστική μέθοδο, ενώ φυλάσσεται η «ιδιόγραφη υποχρέωση» ή Διαθήκη (Αχτιναμέ) του Μωάμεθ, επικυρωμένη με το αποτύπωμα της παλάμης του, με την οποία προστατεύονται τα δικαιώματα των Χριστιανών που ζουν με τους Μωαμεθανούς και ως εκ τούτου και το μοναστήρι.

ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 24 Απριλίου 2014, enet.gr