"Η θεολογική απάντηση" της Εκκλησίας στα σύγχρονα ζητήματα βιοηθικής
του Χάρη Ανδρεόπουλου*
Tην αναγκαιότητα να βρίσκονται οι χριστιανικές Εκκλησίες σε συνεχή εγρήγορση, ώστε αξιολογώντας θεολογικά και εκκλησιολογικά τις ραγδαίες επιστημονικές εξελίξεις της ιατρικής και τη βιολογίας, να δώσουν υπεύθυνες απαντήσεις σε επίκαιρα ζητήματα βιοηθικής, όπως, π.χ. για τη χρήση των βλαστοκυττάρων, επεσήμανε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, χαιρετίζοντας τις εργασίες της παγκόσμιας διάσκεψης θέμα: «Η έρευνα στα βλαστοκύτταρα στην υπηρεσία της ανθρώπινης ζωής; Ηθικός και θεολογικός προβληματισμός», η οποία διεξάγεται στο Βόλο.
Την διάσκεψη διοργανώνουν το Πρόγραμμα: «Πίστη, Επιστήμη, Τεχνολογία και Ηθική» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ) και η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος, δίδοντας έμφαση στα ηθικά και θεολογικά διλήμματα που δημιουργεί η χρήση βλαστοκυττάρων στην ιατρική και τη βιοτεχνολογία.
Χαιρετίζοντας χθές τη διάσκεψη ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος τόνισε ότι:
«Οι διάφορες χριστιανικές Εκκλησίες και παραδόσεις, ως όφειλαν εκ φύσεως και θέσεως, συμμετείχαν από την αρχή ενεργά στο διάλογο για τη σημασία και τις επιπτώσεις της τεχνολογικής κι επιστημονικής προόδου στη ζωή, κοινωνική και πνευματική, των μελών τους. Σήμερα, είναι αναγκαίο, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και αλλαγών, να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση για την αξιολόγηση των νέων κάθε φορά δεδομένων, με βάση τις ηθικές αρχές, τους άξονες και τις κατηγορίες που ήδη διαθέτουν κι έχουν χρησιμοποιήσει κατά το παρελθόν, δηλαδή την πλούσια βιβλική, πατερική και λειτουργική τους παράδοση και διδασκαλία…
Η έμπρακτη αγάπη και συμμετοχή του Ιησού στον ανθρώπινο πόνο, την ασθένεια και το θάνατο, η ευχαριστιακή κατανόηση συνόλου του βίου και του κόσμου, η χριστιανική ανθρωπολογία, η θεολογία του προσώπου και η εσχατολογική προοπτική του Σώματος του Χριστού, του οποίου είμαστε μέλη, αποτελούν το πλαίσιο για μια αυθεντική θεολογική απάντηση στα διλήμματα που θέτουν οι σύγχρονες εξελίξεις στο χώρο της ιατρικής και της βιολογίας. Ορθώς μας υπενθυμίζει ο απ. Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή (14:7-8) ότι: «οὐδεὶς γὰρ ἡμῶν ἑαυτῷ ζῇ, καὶ οὐδεὶς ἑαυτῷ ἀποθνῄσκει· ἐάν τε γὰρ ζῶμεν, τῷ Κυρίῳ ζῶμεν, ἐάν τε ἀποθνῄσκωμεν, τῷ Κυρίῳ ἀποθνῄσκομεν. ἐάν τε οὖν ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνῄσκωμεν, τοῦ Κυρίου ἐσμέν»… ».
Τα παραπάνω δεν αποτελούν για τις χριστιανικές παραδόσεις απλώς ένα από τα αιτήματα των καιρών, αλλά άμεση θεολογική και εκκλησιολογική προτεραιότητα. Είμαστε βέβαιοι ότι η πραγματοποίηση της διάσκεψης θα συμβάλει ακόμη περισσότερο στην ενεργό και υπεύθυνη εμπλοκή της χριστιανικής θεολογίας στα ερωτήματα και τα διλήμματα που προκύπτουν από την αξιοποίηση και τη χρήση νέων μεθόδων – τεχνικών για την πρόληψη και τη θεραπεία των ασθενειών και του ανθρώπινου πόνου».
Στην πρώτη συνεδρία εισηγήσεις έκαναν οι: καθηγήτρια Celia Deane-Drummond (Αγγλία) και η καθηγήτρια Unhey Kim (Νότια Κορέα). Η πρώτη αναφέρθηκε στις εξελίξεις της έρευνας των βλαστοκυττάρων και στη συνέχεια ανέλυσε τις θέσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, τις απόψεις της Συνόδου των Ορθόδοξων Επισκόπων της Εκκλησίας της Αμερικής (2001), καθώς και κάποια κοινωνικής δικαιοσύνης θέματα. Η Uhney Kim τόνισε την ανάγκη οι Εκκλησίες με ειλικρίνεια και θάρρος να θέσουν ανοιχτά τα ηθικά διλήμματα που συνδέονται με την έρευνα στα βλαστοκύτταρα, ώστε να είναι συνεπής με τη διδασκαλία και τον προορισμό τους.
Στη συνέχεια το πάνελ των ομιλητών συνέθεσαν οι: καθ. Peter Dabrock (Γερμανία), καθ. Aviad Raz (Ισραήλ), καθ. Alireza Bagheri (Ιράν), καθ. Celia Deane-Drummond (Ηνωμένο Βασίλειο) και καθ. Jea Hyun Park (Νότιο Κορέα). Οι ομιλητές/τριες ανέπτυξαν το ρόλο των θρησκειών απέναντι στις προκλήσεις της έρευνας για τα βλαστοκύτταρα στις κοινωνίες και τους πολιτισμούς στην Παγκόσμια Κοινότητα.
Ακολούθως οι σύνεδροι χωρίστηκαν σε δυο μικρότερες ομάδες και συζήτησαν από τη μια τα ηθικά θέματα που προκύπτουν από την έρευνα στα βλαστοκύτταρα και από την άλλη το ρόλο της θρησκείας στο δημόσιο διάλογο για το θέμα.
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι δημοσιογράφος – θεολόγος ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr), συνεργάτης της εφημ. «Ελευθερία» της Λάρισας, της Πύλης Εκκλησιαστικών Ειδήσεων "amen.gr" και καθηγητής Β/θμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο Αρμενίου ν. Λάρισας)
ΠΗΓΗ: Amen.gr, Τελευταία Ενημέρωση: Nov 11, 2009, http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=898
