Η «καμένη γη», το διπλάσιο αμμωνιαζόλ και το επίδομα πυροπλήκτων!
Η πορεία της «αναφύτευσης» μεταξύ των υψηλών προσδοκιών και της αμφίβολης αποτελεσματικότητας*
Του Γιάννη Στρούμπα
Η εναλλαγή της Ν.Δ. με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη διακυβέρνηση της χώρας μεταπολιτευτικά συνοδεύεται από την πάγια διαπίστωση του κόμματος που ανέρχεται στην εξουσία ότι παρέλαβε από το προηγούμενο κόμμα «καμένη γη». Η εξακρίβωση της διαπίστωσης αυτής είναι υπόθεση πολύπλοκη.
* α΄ δημοσίευση: εφημ. «Αντιφωνητής», αρ. φύλλου 282, 1/11/2009.
Η δυσχερής θέση της ελληνικής οικονομίας σαν υφιστάμενη κατάσταση δεν αμφισβητείται, όμως ο ακριβής προσδιορισμός της προαναφερθείσας δυσχέρειας φαντάζει σχεδόν αδύνατος. Τα κριτήρια με τα οποία επιχειρείται ο υπολογισμός των δημοσιονομικών στοιχείων της χώρας δεν είναι αυστηρά καθορισμένα και μεταβάλλονται ανάλογα με τις σκοπιμότητες που εξυπηρετούν το κάθε κόμμα. Οι μεταβολές ισοδυναμούν με τη διάψευση του «νοικοκυρέματος» που υποτίθεται ότι είχε συντελεστεί από την εκάστοτε προηγούμενη κυβέρνηση. Παράλληλα, η επαναλαμβανόμενη προεκλογική δέσμευση των κομμάτων εξουσίας για επαναπρογραμματισμό του «νοικοκυρέματος» και σταθεροποίηση της οικονομίας συγκρούεται με την υπαρκτή τάση τους να κατασπαταλούν τους πόρους των κρατικών ταμείων προς ικανοποίηση ρουσφετιών για λογαριασμό των κομματικών ψηφοφόρων. Οι συγκεκριμένες συγκρουόμενες τάσεις καθιστούν θολό το τοπίο ως προς τη δόση αλήθειας που περιέχουν οι αμφίπλευρες διαπιστώσεις αναφορικά με τον… «βαθμό εγκαύματος» που υφίσταται η μονίμως πυρόπληκτη ελληνική οικονομία.
Το παιχνίδι της επίρριψης κάθε φορά ευθυνών στην προηγούμενη κυβέρνηση διεξαγόταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια με όρους «εσωτερικής κατανάλωσης». Τα τελευταία όμως χρόνια έχει προωθηθεί στο ευρωπαϊκό πεδίο, λόγω της υποχρέωσης να ενημερώνεται η Ε.Ε. για τις επιδόσεις των μελών της. Η λογοδοσία προς τους Ευρωπαίους εταίρους μας για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, η οποία μονίμως «αποδεικνύεται» μετεκλογικά χειρότερη απ' όσο υπολογιζόταν προεκλογικά, συμπεριλαμβάνει τη «σκληρή μάχη» για την εξασφάλιση μιας νέας προθεσμίας, που θα επιτρέψει στην ελληνική οικονομία να ορθοποδήσει μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για την τήρηση των κοινά συμφωνημένων από τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. υγιών οικονομικών παραμέτρων. Η ένταξη πάντως της Ελλάδας στην Ε.Ε. δεν ήταν αρκετή ώστε να οδηγήσει στην εξάλειψη του φαινομένου να παραμένουν συγκεχυμένοι οι παράγοντες που συνυπολογίζονται για την ασφαλή εκτίμηση των οικονομικών δεδομένων στη χώρα.
Αναφορικά με τις ασάφειες στον καθορισμό των πραγματικών οικονομικών στοιχείων και την αδυναμία ακόμη και της Ε.Ε. να ελέγξει τους αυθαίρετους υπολογισμούς είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις τόσο του επιτρόπου κ. Χουακίν Αλμούνια όσο και του κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, επικεφαλής του Eurogroup. Ο κ. Αλμούνια, με αφορμή τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας μας από τη νέα κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο 12,5% του Α.Ε.Π. για τη φετινή χρονιά, κι όχι στο 6%, όπως το υπολόγιζε η προηγούμενη κυβέρνηση της Ν.Δ., επισήμανε τη «σημαντική απόκλιση των ελληνικών στοιχείων» προεξαγγέλλοντας την έρευνα που θα ακολουθήσει, σε συνεργασία με τη Eurostat, για τον εντοπισμό όσων λόγων οδήγησαν στην ευρύτατη απόκλιση, ενώ τόνισε: «Αυτές οι σοβαρές ασυμφωνίες απαιτούν μια ανοιχτή και εις βάθος έρευνα για το τι συνέβη. Είχαμε αυτά τα συμβάντα και στο παρελθόν και αλλάξαμε αποφάσεις, ακόμη και τους κανονισμούς, προκειμένου να αλλάξουμε την ικανότητα της Eurostat να αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα.» Ο κ. Γιούνκερ, πάλι, δεν επιδίωξε κανέναν εξωραϊσμό της κατάστασης: «Το παιχνίδι τελείωσε, χρειαζόμαστε αξιόπιστες στατιστικές», δήλωσε απηνώς.
Η αυστηρή γλώσσα των αρμόδιων στελεχών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα οικονομικά ζητήματα είναι ενδεικτική της σοβαρότητας του θέματος. Για τον κ. Αλμούνια οι ελληνικές κυβερνήσεις αποδεικνύονται παντελώς αναξιόπιστες. Η πρότασή του για «ανοιχτή και εις βάθος έρευνα» αποκαλύπτει την αντίληψή του για το ελληνικό πολιτικοοικονομικό σκηνικό: πρόκειται για χώρο κυριαρχίας της απάτης, γι' αυτό και του επιφυλάσσεται ρόλος κατηγορουμένου έως ότου διαλευκανθεί η υπόθεση. Για τον κ. Γιούνκερ το παιχνίδι των ελληνικών κομμάτων δεν γίνεται πλέον ανεκτό. Ο σαφής προσδιορισμός των οικονομικών στοιχείων με ρητά καθορισμένα κριτήρια κρίνεται επιτακτικός.
Οι Ευρωπαίοι αρμόδιοι για τα οικονομικά ζητήματα έχουν απόλυτο δίκιο. Ασχέτως αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με την οικονομική πολιτική της Ε.Ε., η απουσία ρητών κριτηρίων για τον σαφή προσδιορισμό των οικονομικών μεγεθών καθιστά με λογική αναγκαιότητα τη χώρα μας ανυπόληπτη. Η συγκεκριμένη κατάντια, αν δεν είναι τραγική, είναι αναμφίβολα τραγελαφική. Αρμόζει σε κρατικές οντότητες τριτοκοσμικές, όπου κυριαρχεί η ανομία κι η εξαπάτηση με στόχο το ρίζωμα του κάθε κόμματος στην εξουσία. Η απουσία σοβαρότητας, αν όχι η γελοιότητα της υπόθεσης, συνιστά μεταφορά σε μεγάλη, ευρωπαϊκή κλίμακα της απίστευτης γελοιότητας των ελληνικών φοιτητικών εκλογών, όπου η κάθε φοιτητική παράταξη εμπαίζει τη δημοκρατία εξάγοντας τα δικά της αποτελέσματα, ανάλογα με τις σχολές που αποδέχεται ότι πρέπει να συνυπολογίζονται για την έκδοση των αποτελεσμάτων ή όχι, και σύμφωνα φυσικά με το πόσο συμφέροντα ακούγονται για την καθεμιά τους τα εκλογικά νούμερα που διαμορφώνονται.
Το αρρωστημένο σκηνικό επιβάλλει την άμεση εξυγίανση του τοπίου με την «αναφύτευση» της «καμένης γης». Απαιτείται ωστόσο η όποια προσπάθεια εξυγίανσης να 'ναι ειλικρινής και να μην περιοριστεί για μία ακόμη φορά σε επικοινωνιακό παιχνίδι εντυπώσεων. Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη δεν είναι ειλικρινής όταν δηλώνει επί του θέματος ότι «πριν από τις εκλογές τόσο η Τράπεζα της Ελλάδος όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχαν προειδοποιήσει για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας αλλά εκείνοι [σ.σ.: οι πολιτευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ.] επέμεναν να τάζουν τα πάντα στους πάντες» (20/10/2009). Και δεν είναι ειλικρινής γιατί αποπειράται με τη δήλωσή της να μονοπωλήσει για λογαριασμό του κόμματός της την αλήθεια, η οποία όμως δεν του ανήκει. Είναι σαν να επιβεβαιώνεται θριαμβικά η Ν.Δ. με διαπίστωση του τύπου «εμείς σας τα λέγαμε προεκλογικά, σας τα 'χε αποκαλύψει ο κ. Καραμανλής, μα εσείς δεν μας πιστεύατε!». Η υποτιθέμενη όμως επιβεβαίωσή της δεν είναι τίποτα περισσότερο από επιβεβαίωση των ψευδών της «εκμυστηρεύσεων» ή έστω των μισών της αληθειών. Κι αυτό γιατί η Ν.Δ. δεν τόλμησε να διαψεύσει την ορθότητα των αριθμών που κοινοποίησε το ΠΑ.ΣΟ.Κ., άρα παραδέχτηκε το δικό της ψεύδος περί 6%, τη στιγμή που η πραγματική(;) τιμή «έτρεχε» στο 12,5%.
Η υπόσχεση της νέας κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. ότι θα μεριμνήσει για μια ανεξάρτητη και αξιόπιστη Στατιστική Υπηρεσία, η οποία θα εγγυάται την αλήθεια κάθε κρατικού στατιστικού στοιχείου, δημιουργεί υψηλές προσδοκίες. Απομένει βέβαια η υλοποίησή της. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να υπερβεί το παρελθόν του, που χαρακτηρίζεται άλλωστε από αντίστοιχες πρακτικές με εκείνες της Ν.Δ. στη δημοσιοποίηση των κρατικών δημοσιονομικών στοιχείων. Νέα διάψευση των υποσχέσεων θα εμπεδώσει την αναξιοπιστία και τη φαιδρότητα των ελληνικών πολιτικών κομμάτων. Δεν θα απέχουν μάλιστα πολύ από το να θυμίζουν τα ποικίλα απορρυπαντικά, που σε κάθε τους νέα «αναβάθμιση» διαφημίζουν την καινούρια τους «τελειότητα», παραγνωρίζοντας πως με τον τρόπο αυτό ακυρώνουν τον εαυτό τους, εφόσον και με την παλιά τους μορφή πάλι την «τελειότητα» διαφήμιζαν, που πλέον όμως διαψεύδεται ως ατελής και ξεπερασμένη!
Αν συνεπώς η νέα κυβέρνηση αποτύχει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, και μας παραπέμψει στην απάτη της «τέλειας», μα στην πραγματικότητα αμφίβολης αποτελεσματικότητας των απορρυπαντικών, η οποία μάλιστα προοιωνίζεται την επόμενη από την πλευρά τους εξαπάτηση, απλώς θα αποδείξει ότι οι υποσχέσεις των κομμάτων για ανάταση είναι ο μανδύας που εξωραΐζει μία αδύνατον να τροποποιηθεί βαλτωμένη κατάσταση. Το διπλάσιο αμμωνιαζόλ, σαν υπόσχεση αποτελεσματικότητας, τίθεται στην αμφίβολου αποτελέσματος υπηρεσία προς «αναφύτευση» της «καμένης γης». Στη συγκεκριμένη περίπτωση τυχόν νέες διαπιστώσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους για την αναξιοπιστία μας λίγη σημασία θα 'χουν. Σημαντική θα είναι η πραγματικά «καμένη γη» μιας οικονομίας, της οποίας η μόνη ουσιαστική διέξοδος, έπειτα από τόσα «εγκαύματα», θα 'ναι να αιτηθεί το… επίδομα πυροπλήκτων.
