«Ενώ η Ευρώπη, υπό γερμανική έμπνευση, διατηρεί την πίεση επάνω στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, με την επίκληση ηθικού, παιδαγωγικού και σωφρονιστικού στόχου, με τη σειρά της η ελληνική ιθύνουσα τάξη μεταφέρει και επαυξάνει την πίεση προς τα αδύναμα μεσαία και κατώτερα στρώματα της κοινωνίας, με στόχο όχι μόνον να επωμιστούν κατ’ αποκλειστικότητα σχεδόν το σύνολο του κόστους της υποθετικής προσαρμογής και σταθεροποίησης, αλλά επίσης με στόχο να καταρρακωθούν ιδεολογικά και τελικά να προσχωρήσουν στο «ιδεολόγημα του πόνου», που τίθεται ως αναγκαία προϋπόθεση για την υποθετική εξαγορά «αμαρτιών» του παρελθόντος, τις οποίες εντούτοις άλλοι διέπραξαν.»

 «Βρισκόμαστε οπωσδήποτε μακριά από την πρώιμη μεταπολεμική αντίληψη σχετικά με τις δυνατότητες της εκβιομηχάνισης και της βαριάς βιομηχανίας, ακόμη και μέσα στις συνθήκες της σύγχρονης συμπληρωματικότητος με τις ευρωπαϊκές οικονομίες, έστω και αν αυτή περιοριστεί στην αξιοποίηση του βεβαιωμένου ενεργειακού και ορυκτού πλούτου της χώρας. Οπωσδήποτε αυτές οι κατευθύνσεις παραμένουν σημαντικές και δεν πρέπει να υποτιμώνται, αλλά αυτό δεν σημαίνει και ότι εξασφαλίζεται έτσι είτε η βιωσιμότητα είτε η ανάπτυξη της χώρας. Ας μη λησμονούμε ότι δεν υπήρξε στην ιστορία περισσότερο παραδοσιακή μορφή αποικιακής εξάρτησης από αυτήν που βασίστηκε στην εξόρυξη ορυκτού πλούτου και στις εξαγωγές από τον πρωτογενή τομέα. Αυτή ήταν η οδός για την ένταξη στο παγκόσμιο αποικιοκρατικό σύστημα, από τον 16ο αιώνα, τόσο με τις μαζικές εξαγωγές πολύτιμων μετάλλων από την αμερικανική ήπειρο όσο και με τις εξαγωγές προϊόντων από φυτείες και μπαχαρικών με προέλευση από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ακόμη και στη συνέχεια η μετεγκατάσταση βιομηχανικών δραστηριοτήτων στον Τρίτο Κόσμο, σε αναζήτηση μειωμένου εργασιακού κόστους, θεωρήθηκε επίσης ως νεότερη και περισσότερο εξελιγμένη μορφή νεοαποικιακής εξάρτησης. Το ανάλογο ισχύει σήμερα με τη μετεγκατάσταση στις αναδυόμενες χώρες μεταποιητικών δραστηριοτήτων, για τις οποίες όμως οι χώρες του κέντρου συνεχίζουν να κατακρατούν τα έσοδα από τις ευρεσιτεχνίες, από τα πνευματικά δικαιώματα και γενικότερα από την παραγωγή διαρκώς ανανεούμενων νέων τεχνολογιών. Ακόμη και χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική, παρά τις εντυπωσιακές βιομηχανικές επιδόσεις τους, παραμένουν οιονεί «φόρου υποτελείς» στις δυτικές χώρες, λόγω των πληρωμών για ευρεσιτεχνίες και «πνευματικά βιομηχανικά δικαιώματα», που οφείλουν να αποδίδουν στους «εισοδηματίες» που τα κατοχυρώνουν από τις χώρες του παγκόσμιου κέντρου. Το πρόβλημα των βιομηχανικών δικαιωμάτων συνδέεται άρρηκτα με τα ποσά που δαπανώνται για την έρευνα στις ανεπτυγμένες δυτικές χώρες και για τα οποία καμία απολύτως αναδυόμενη χώρα δεν είναι σε θέση να συναγωνιστεί την Αμερική, ούτε καν την Ευρώπη.»

«Η αιτία της καθοδικής και αποσυνθετικής δυναμικής στη Γηραιά Ήπειρο δεν εντοπίζεται τόσο στην υπερχρέωση των ευρωπαϊκών κρατών-μελών, όσο, κυρίως, στην επιλογή της λιτότητος εισοδημάτων και των περικοπών δημοσίων δαπανών, που όχι μόνον δεν διευκολύνουν την αποπληρωμή των συσσωρευμένων δημοσίων χρεών, αλλά και εξωθούν το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας σε υφεσιακή συρρίκνωση και σε αποσυνθετική δυναμική. Με την επιλογή μηδενικών και αρνητικών ρυθμών, εξασθενούν οι ανταλλαγές μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών-μελών και, αντί σύγκλισης με στόχο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, επέρχεται απόκλιση. Εν τούτοις, η ευρωπαϊκή οικονομία, όσο υπερχρεωμένη και αν θεωρηθεί, δεν είναι οφειλέτης έναντι του υπόλοιπου κόσμου, καθ’ όσον τα δημόσια χρέη οφείλονται εντός της ευρωπαϊκής νομισματικής περιοχής. Εάν η Ευρώπη δανειζόταν από άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως αυτό συμβαίνει με τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να τεθεί το ερώτημα της ενδεχόμενης ιστορικής παρακμής του οφειλέτη. Από τη στιγμή που η Γηραιά Ήπειρος δεν είναι μόνον μεγάλος οφειλέτης, αλλά ταυτόχρονα ακόμη πιο μεγάλος πιστωτής του εαυτού της και το ευρωπαϊκό σύνολο παραμένει ισορροπημένο στις τρέχουσες εξωτερικές συναλλαγές του, η ενδεχόμενη ιστορική παρακμή του προκύπτει με αποκλειστικά δική του επιλογή και δεν ανταποκρίνεται σε κανενός είδους ιστορική αναγκαιότητα.»

«Αυτοανακηρυγμένοι «ψύχραιμοι εκτιμητές» υποστηρίζουν επίσης με εξίσου ατεκμηρίωτη και δογματική έπαρση ότι για κάθε θέση δημοσίου υπαλλήλου χάνονται δύο θέσεις εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, εάν αυτή η διαβεβαίωση δεν συνιστά αποκύημα τρομολαγνίας, θα πρέπει οι ίδιες να εξηγήσουν γιατί δεν επαληθεύεται, αλλά διαψεύδεται σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης και ειδικότερα στις περισσότερο ανεπτυγμένες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της EUROSTAT, κατά το μοιραίο έτος της κρίσης (2009), στην Ελλάδα οι συνολικές δαπάνες μισθοδοσίας των δημοσίων υπαλλήλων είχαν ανέλθει σε 19,1% του ΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα στη Γερμανία ήσαν 19,7%, στη Γαλλία 24,5%, στην Ολλανδία 28,2%, στη Δανία 29,7%, στη Σουηδία 28,1%, στο Βέλγιο 24,6%, ακόμη και στον υπερφιλελεύθερο «κελτικό τίγρη», την Ιρλανδία, αυτές οι δαπάνες ανέρχονταν σε 19,4%, ενώ στον μέσο όρο της Ευρωζώνης των 15 έφθαναν στο 22,6%. Στη Βρετανία, που θεωρείται πρότυπο φιλελεύθερης οικονομίας, οι αντίστοιχες δαπάνες μισθοδοσίας των δημοσίων υπαλλήλων το αυτό έτος ανέρχονταν σε 23,4% και στη μικρομέγαλη και αλαζονική Φινλανδία σε 25,7%. Το θεώρημα ότι η δημόσια απασχόληση κατατρώγει την ιδιωτική αποδεικνύεται έωλο, απολύτως αβάσιμο, παραπλανητικό και εγκυμονεί τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε εσφαλμένες οικονομικές και πολιτικές επιλογές, που όχι μόνον δεν βελτιώνουν τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας, αλλά απειλούν να την αποσαθρώσουν και να την επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο.»

«Το παθητικό μιας χώρας δεν καταγράφεται στο χρέος του κράτους έναντι των πολιτών του, αλλά στο χρέος της χώρας, τόσο δημόσιο όσο και ιδιωτικό, έναντι του υπόλοιπου κόσμου. Ενώ διεξάγεται τεράστια συζήτηση για το αμερικανικό εξωτερικό χρέος, που έχει φθάσει στα 14,3 τρισ. δολάρια, παρασιωπάται ότι το αντίστοιχο της Ευρωζώνης είναι παρεμφερές: 14,2 τρισ. κι ακόμη, ενώ το αμερικανικό χρέος ανέρχεται σε 105% του ΑΕΠ, αυτό της Ευρωζώνης φτάνει ήδη στο 120%. Ας σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ, στην Ευρώπη των 27 το εξωτερικό χρέος φθάνει μόλις στο 90% του ΑΕΠ. Προφανώς, η Ευρωζώνη εξασφαλίζει στα μέλη της επαχθές προνόμιο: με την ένταξη στο ευρώ, το εξωτερικό χρέος, αντί να τίθεται υπό έλεγχο, εκτινάσσεται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα. Ακόμη και της «ενάρετης» Φινλανδίας το εξωτερικό χρέος είναι σήμερα 200% του ΑΕΠ, της Ολλανδίας 344%, της Γαλλίας 188%, της Ισπανίας 157%. Με κριτήριο πάντα το εξωτερικό χρέος κατά κεφαλήν κατοίκου, η κατάσταση είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή: 46.377 δολάρια για κάθε Αμερικανό, αλλά 43.110 δολάρια για κάθε κάτοικο της Ευρωζώνης, ενώ ο κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 οφείλει αισθητά λιγότερα: 27.382 δολάρια. Ομοίως, ο κάθε Έλληνας οφείλει 49.525 δολάρια, αλλά ο Ολλανδός 226.503, ο Ιρλανδός 515.671, ο Γάλλος 74.410, ο Γερμανός 57.646, ο Ισπανός 52.588. Μεγάλα και προβληματικά εξωτερικά χρέη έχουν συσσωρευθεί στην Ευρωζώνη, και το χειρότερο είναι ότι, αντί να μειώνονται με τη λειτουργία του συστήματος του ευρώ, επαυξάνονται με αλματώδεις ρυθμούς. Αυτό και μόνον δηλώνει με σαφήνεια ότι υπάρχει κάτι νοσηρό στο Βασίλειο του ευρώ: οι χώρες-μέλη βλέπουν κάθε μέρα τη διεθνή χρηματοπιστωτική τους θέση να επιδεινώνεται, αντί να βελτιώνεται. Και το ευρώ, αντί να τις προστατεύει, αποβαίνει κύριος παράγων της αποπροστασίας και επιδείνωσης.»

«Οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες εντυπωσιάζονται περισσότερο από τους Έλληνες συναδέλφους τους με τις απροσδόκητα υποτονικές αντιδράσεις του ελληνικού λαού στο πρόγραμμα της υποτιθέμενης δημοσιονομικής εξυγίανσης, που εφαρμόζεται στη χώρα μας υπό την επίβλεψή τους. Τους είχε διαφύγει η ικανότητα της κυβέρνησης, τόσο της «συντηρητικής» όσο και της «σοσιαλιστικής», ακόμη και της «τεχνοκρατικής», να παραπλανά τους εργαζομένους, να τους ενοχοποιεί για δαπάνες που άλλοι έχουν κάνει, να μεταθέτει στους ώμους τους τα βάρη, συγκαλύπτοντας τους πραγματικούς υπεύθυνους, εν ονόματι κάποιας υποθετικής εξυγίανσης, που όμως ούτε καν διαφαίνεται ακόμη και στον πιο απόμακρο ορίζοντα. Με τα Μνημόνια, 90% των «θυσιών» επιρρίπτονται σε μισθωτούς και συνταξιούχους, που διαθέτουν μόνον 48% του ΑΕΠ, ενώ στα υψηλότερα εισοδήματα, που διαχειρίζονται 52% του ΑΕΠ, επιρρίπτεται μόνον 10% των «θυσιών». Οι τελευταίες δεν θα έπρεπε να ονομάζονται «θυσίες», εφόσον εξακολουθούν να υστερούν όχι μόνον κατά την αναλογική συμμετοχή των δικαιούχων στις έκτακτες περικοπές και εισπράξεις, αλλά και κατά την απλή συμμετοχή τους στο εθνικό εισόδημα. Η επιχείρηση Μνημόνια όχι μόνον συγκαλύπτει τους υπεύθυνους της ελληνικής χρεοκοπίας, αλλά και τους ανταμείβει με πρόσθετα οφέλη, εις βάρος των ίδιων πάντοτε θυμάτων και χωρίς προοπτική πραγματικής εξυγίανσης σε οιοδήποτε βάθος χρόνου.

 Ότι η χώρα χρειάζεται αναδιάρθρωση δεν αμφισβητείται. Όμως, αυτό θα έπρεπε να γίνεται προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη την οποία επιλέγουν σήμερα οι κυβερνήσεις υπό την επίβλεψη των πιστωτών της χώρας. Με τον στιγματισμό του «υπερκαταναλωτισμού», υποθάλπεται ηθελημένη σύγχυση, που ενοχοποιεί τους πάντες, συγκαλύπτοντας την πραγματική φύση του προβλήματος τόσο για την ελληνική οικονομία όσο και για την ευρωπαϊκή. Στη διάρκεια της δεκαετίας 1990-2000 η ιδιωτική κατανάλωση στη χώρα μας ανερχόταν σε 73% του ΑΕΠ, την επόμενη δεκαετία 2000-2010 η ίδια ανήλθε σε 72% και το 2011 σε 71% του ΑΕΠ. Το ύψος της κατανάλωσης παραμένει υψηλό ως ποσοστό του ΑΕΠ, όμως αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι το εισόδημά μας είναι από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Όσο φτωχότερη μια χώρα τόσο υψηλότερος ο δείκτης κατανάλωσης. Ωστόσο, ενόσω η κατανάλωση στη χώρα μας τελεί υπό πίεση και βαίνει μειούμενη, αυτό δεν μπορεί να θεωρείται αιτία του σημερινού αδιεξόδου. Το αντίθετο συμβαίνει με τις επενδυτικές δαπάνες παγίου κεφαλαίου, που από 19% του ΑΕΠ στη δεκαετία 1990-2000 εκτινάχτηκαν σε 21% την επόμενη δεκαετία. Κατά την 8ετία 2001-2008 οι επενδυτικές δαπάνες σε βιομηχανικούς εξοπλισμούς αναπτύχθηκαν σωρευτικά στη χώρα μας με ασύγκριτα υψηλότερο ρυθμό απ’ ό,τι κατά την αυτή περίοδο στη Γερμανία. Παρεμφερής με την ελληνική ήταν η σωρευτική επέκταση των επενδυτικών δαπανών στις περιφερειακές χώρες της Ευρώπης, που σήμερα έχουν βυθιστεί σε κρίση υπερχρέωσης: Ισλανδία, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία. Στις περιφερειακές χώρες τα κέρδη του κεφαλαίου ήσαν υψηλότερα, ενώ τα εισοδήματα της εργασίας παρέμειναν χαμηλότερα και υπό αύξουσα συμπίεση. Αποτέλεσμα για όλες ήταν όχι η υπερκατανάλωση, αλλά το αντίθετό της: υπερσυσσώρευση κεφαλαίου, που όμως δεν συνοδεύτηκε από συνακόλουθη επάρκεια ζήτησης και αγορών. Αυτό οδήγησε σε υπολειτουργία του εγκατεστημένου παραγωγικού δυναμικού, σε κεφαλαιική απώλεια και σπατάλη, κυρίως λόγω πλεονεξίας της τάξης των κεφαλαιούχων. Στην Ελλάδα, πρώτο θύμα της υπερσυσσώρευσης, η σπατάλη παραγωγικού εξοπλισμού καταγράφεται με τον βαθμό χρησιμοποίησής του: από 77% κατά το έτος αιχμής 2007, κατέπεσε σε 68% το 2010. Στη Γερμανία ο βαθμός χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού, από 87,5% το 2007, κάμφθηκε σε 80% το 2010. Την αυτή περίοδο, στην περιφερειακή Ευρώπη καταγράφεται η μεγαλύτερη πτώση στη χρήση του παραγωγικού δυναμικού: στην Ισπανία και στην Ιταλία κατά 10 εκατοστιαίες μονάδες. Σήμερα η κρίση είναι οξύτερη στην περιφέρεια απ’ ό,τι στο κέντρο της Ευρώπης. Όμως, όχι γιατί η περιφέρεια υπερκαταναλώνει, αλλά κυρίως γιατί υπερεπενδύει, διοχετεύοντας εκεί τα υπερκέρδη της, ενώ ταυτόχρονα δεν επεκτείνει ανάλογα την εσωτερική αγορά της, αλλά τη συρρικνώνει.

Πολλά κυκλοφορούν σχετικά με την υποθετική υπερκατανάλωση των ελληνικών νοικοκυριών, που φέρεται ότι χρηματοδοτήθηκε με υπερδανεισμό. Ωστόσο, το χρέος των ελληνικών νοικοκυριών ανέρχεται σήμερα σε 50% του ΑΕΠ, ενώ στον μέσο όρο της Ευρωζώνης το αντίστοιχο μέγεθος φτάνει στο 66%. Ας σημειωθεί ακόμη ότι πάνω από τα μισά ελληνικά νοικοκυριά δεν έχουν ποτέ λάβει κανενός είδους δάνειο. Στις υπόλοιπες χώρες το χρέος των νοικοκυριών είναι σαρωτικό: 176% του ΑΕΠ στη Βρετανία, 130% στις ΗΠΑ, 95% στη Γερμανία, 93% στη Γαλλία, ενώ μόλις 70% στην Ιταλία και στην Ισπανία. Η Ιρλανδία ακολουθεί το πρότυπο των αγγλοσαξονικών χωρών, με χρέος νοικοκυριών 176% του εισοδήματος. Εάν για τις τελευταίες έχει κάποια βάση η υπόθεση του υπερκαταναλωτισμού, για την ευρωπαϊκή περιφέρεια, και ιδίως για τη χώρα μας, ο υποκαταναλωτισμός, σε συνδυασμό με τα υπερκέρδη και την υπερσυσσώρευση, έχει πολύ μεγαλύτερη βάση. Στις άλλες χώρες, το Δημόσιο υπερχρεώθηκε στο μέτρο που προσήλθε αρωγός στη διάσωση των ιδιωτικών επιχειρηματικών τομέων που είχαν χρεοκοπήσει. Στη χώρα μας το Δημόσιο υπερχρεώθηκε επίσης, όμως όχι για να τροφοδοτεί κάποια υποθετική λαϊκή κατανάλωση, αλλά κυρίως προκειμένου να αφήνει ακέραια και αλώβητα τα υπερκέρδη του ιδιωτικού τομέα. Φυσικά, σε αμφότερες τις περιπτώσεις, η σημερινή επιλογή του περιορισμού των δημοσίων δαπανών εφαρμόζεται πάντα και χωρίς εξαίρεση προς την κατεύθυνση των κοινωνικά αδύναμων, πάντα προς την κατεύθυνση του κόσμου της εργασίας, ποτέ προς εκείνη των ισχυρών του χρήματος. Κι όμως, μόνον η δεύτερη επιλογή θα άνοιγε δρόμο για την υπέρβαση της σημερινής κρίσης, για νέο ορίζοντα με διάρκεια.

Το πώς η χώρα μας οδηγήθηκε στην υπερχρέωση και στη χρεοκοπία κυκλοφορεί ως λαϊκό αφήγημα, τόσο πειστικό, που δεν εξαρτάται από καμία τεκμηρίωση βάσει διαθέσιμου πραγματολογικού υλικού και συνεπώς δεν υπόκειται σε έλεγχο, ούτε σε επιβεβαίωση, ούτε σε διάψευση. Η άρχουσα τάξη ενοχοποιεί γι’ αυτό τις αρχόμενες, και αυτές αποδέχονται και «ομολογούν» την ενοχή τους με εντυπωσιακή προθυμία, αυταπάρνηση και αυτομαστίγωση. Για την υπερχρέωση της χώρας καίρια ευθύνη αποδίδεται στο παρασιτικό και σπάταλο κράτος, στο πελατειακό σύστημα, στο φθηνό χρήμα, στον καταναλωτισμό των λαϊκών και μεσαίων τάξεων, εκτός από εκείνον των ανώτερων. Η χώρα φέρεται ότι συντηρούσε βιοτικό επίπεδο ανώτερο των δυνάμεών της, ανώτερο αυτού που επέτρεπε και δικαιολογούσε το επίπεδο παραγωγικότητος και ανταγωνιστικότητος της εργασίας και της οικονομίας.

Στη διαμόρφωση του πλέον μη περαιτέρω βιώσιμου νεοελληνικού «τερατουργήματος» φέρονται ότι έχουν συμβάλει όλοι οι συντελεστές που δεν αποδέχτηκαν την εικόνα της «μικρής αλλά έντιμης» Ελλάδας και επέλεξαν να βιώνουν στη χλιδάτη, τεχνητή και εικονική πραγματικότητα, της οποίας το τέλος ήταν από την αρχή προβλεπτό και προδιαγεγραμμένο: η αριστερή κουλτούρα της Μεταπολίτευσης, οι συντεχνίες και γραφειοκρατίες, που άλωσαν το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, η δράση των πολιτικών κομμάτων, των φοιτητικών παρατάξεων, των συνδικαλιστικών οργανώσεων, οι πελατειακές συναλλαγές ψηφοφόρων με τους εκπροσώπους τους. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αποδέχονται την τρέχουσα κρίση υπερχρέωσης όχι μόνον ως αδήριτη συνέπεια του «μη βιώσιμου» κοινωνικού και οικονομικού προτύπου που ακολουθούνταν από την εποχή της Μεταπολίτευσης, αλλά και ως αναγκαία, σωτήρια και ευεργετική διαδικασία, που προορίζεται να εξυγιάνει την ελληνική κοινωνία από τις παραδοσιακές παθογένειές της.

Ωστόσο, εάν σήμερα κάτι έχει περιέλθει σε οξύτατη κρίση, αυτό δεν είναι τόσο η παραδοσιακή ελληνική κοινωνία, η οποία είχε ήδη ξεπεραστεί πριν από αρκετές δεκαετίες, όσο κυρίως οι φιλοδοξίες και απόπειρες «εκσυγχρονισμού» της. Δεν είναι τόσο κάποια υποθετική διάχυση εισοδήματος, είτε πραγματικού είτε εικονικού, προς τα κάτω, προς τα λαϊκά και μεσαία στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, όσο κυρίως η υπερσυγκέντρωση πραγματικού πλούτου προς τα επάνω, που ευθύνεται κατά κύριο λόγο για το σημερινό αδιέξοδο της εθνικής υπερχρέωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ευρωπαϊκή οικονομία, κατά την 8ετία 2001-2008, που προηγήθηκε της κρίσης, το ελληνικό εθνικό εισόδημα αυξήθηκε συνολικά σε σταθερές τιμές κατά 32%. Κατά το αυτό διάστημα η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 21%, ενώ παράλληλα το πραγματικό μοναδιαίο κόστος εργασίας δεν αυξήθηκε, όπως πιστεύεται, αλλά μειώθηκε κατά 2%. Αυτό σημαίνει ότι τα οφέλη από τη βελτίωση της παραγωγικότητος κατανεμήθηκαν καθ’ ολοκληρίαν στην πλευρά των επιχειρήσεων, παρά σε εκείνη της μισθωτής εργασίας. Με αυτό τον τρόπο, αντίθετα απ’ ό,τι πιστεύεται, δεν σημειώθηκε κάποια έκρηξη της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθόσον η τελευταία εξελίχθηκε με περίπου παρεμφερή ρυθμό, 32%. Το εθνικό εισόδημα αυξήθηκε, χωρίς όμως να αυξηθεί η ροπή προς κατανάλωση στον ιδιωτικό τομέα, που παρέμεινε περίπου σταθερή. Όσον αφορά την κατανάλωση του Δημοσίου, επιβραδύνθηκε, καθόσον η μεταβολή της ήταν μόλις 20,4% στο σύνολο της 8ετίας, δηλαδή όχι μόνον δεν επεκτάθηκε, αλλά υστέρησε αισθητά της αύξησης του εθνικού εισοδήματος. Το ελληνικό κράτος ήταν πολύ περισσότερο σπάταλο πριν από μία και δύο δεκαετίες απ’ ό,τι τη στιγμή που ξέσπασε η τρέχουσα κρίση υπερχρέωσης.»