Από την ιδεολογική και δικανική, φαντασιακά, ερμηνεία του ευαγγελίου, στη βίωση της αποφατικής ψηλάφησης του
Του π. Δημητρίου Θεοφίλου [M. D.]
Είναι παρήγορο και ελπιδοφόρο το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην νεώτερη ελληνική ιστορία έλληνες ιεράρχες, με μαζικότητα και κατηγορηματικότητα (εξαιρώντας φυσικά κάποιες αμετανόητες γραφικές πλέον περιπτώσεις), καταδικάζουν απερίφραστα το φασισμό και τα παράγωγά του στον ελλαδικό χώρο. Σε περιόδους κρίσεων και παρακμής ευδοκιμούν ακραία φαινόμενα είτε πολιτικής είτε θρησκευτικής προέλευσης. Δεν είναι τυχαίο πως ο φονταμενταλισμός στις διαφορετικές θρησκευτικές εκδοχές του (χριστιανική, ισλαμική, ιουδαϊκή),, συναντιέται και συνοδοιπορεί αντάμα με τον φασισμό.
Και οι δύο αυτές ακραίες τάσεις, αν αναλυθούν από ψυχολογική άποψη θα οδηγηθούμε στο ίδιο συμπέρασμα, σχετικά με την δημιουργία και την διατήρηση, τέτοιων και παρόμοιων, δυσπροσάρμοστων και αντικοινωνικών δράσεων και συμπεριφορών, που ενώ δρουν στο σκοτεινό παρασκήνιο της κοινωνίας και της ζωής διεκδικούν όλο και περισσότερο συχνά πυκνά τον τελευταίο καιρό, να «πατούν» σε κάποια αφορμή και να ξεπροβάλλουν από τις «αραχνώδεις» σπηλιές τους και τα «ανήλια υποσυνείδητα» υπόγεια τους. Είναι διαπιστωμένες καταστάσεις διαταραχής που μετεξελίσσεται και μεταλλάσσεται σε σύνδρομο «σωτηρίας» του κόσμου, της πατρίδας, της πίστης, της οικογένειας.
Η ιδεολογικοποίηση του ευαγγελίου, και η μετατροπή της εκκλησίας από βίωση ορθόδοξης εμπειρίας και αποφατικής ψηλάφησης (η ψηλάφηση του Θωμά αποτελεί ένα τέτοιο διαπιστωμένο γεγονός), σε εγχειρίδιο κανονικού και ποινικού δικαίου παραπέμπουν σε μια παραχαραγμένη «εκκλησιολογία» εξατομικευμένης ιδιωτικής θρησκευτικότητας, που όταν όλη αυτή η έκπτωση και εκτροπή συναντήσει το «βρικόλακα» του φασισμού με ταυτόχρονο έλλειμμα θεολογικής αυτοσυνειδησίας και ιστορικής μνήμης, επιτρέπει στη συγκεκριμένη συγχρονία, να δημιουργηθεί ένα εκρηκτικό μίγμα μέσα σε ένα εξαιρετικά παθογόνο περιβάλλον, που θυμίζει ένα σπίτι γεμάτο με υγραέριο και κάποιον να προσπαθεί να ανάψει ένα σπίρτο για να φωτιστεί «δήθεν» το σπίτι. Οι όποιες διαπιστώσεις και επισημάνσεις όμως, θα ήταν στείρες και ατελέσφορες, αν έμεναν στο διαγνωστικό επίπεδο, δίχως θέσεις και προτάσεις θεραπείας και αποκατάστασης. Η κοινωνία και η ζωή μας τούτη την ώρα την δύσκολη και κρίσιμη συνάμα, το τελευταίο που θα είχε να κάμει θα ήταν «μνημόσυνα» του ένδοξου παρελθόντος της, θα ήταν να ομφαλοσκοπεί υπνωτισμένη στο χθες και το πριν.
Η κοινωνία μας καλείται να δώσει «εξετάσεις» για το αύριο και το μετά, σε «άγνωστο κείμενο» που δεν διδάχθηκε ποτέ, σε ύλη που όταν διδάσκονταν εμείς κάναμε «σκασιαρχείο» στις καφετέριες και την «dolce vita». Είναι μπροστά σε μια διαχείριση κρίσης, ασύμμετρα μεγαλύτερης, από αυτή που φαντάζονταν, ακόμα και στους χειρότερους εφιάλτες της και χρειάζεται «εδώ και τώρα» λήψη άμεσων μέτρων και αποφάσεων αυτοσυνειδησίας και αυτοεπίγνωσης, σταματώντας να αναζητεί «αποδιοπομπαίους τράγους» που θα τους φορτώσει της κάθε λογής και εποχής ανομίες και αμαρτίες της, αρνούμενη με επίταση να μετατραπεί η ζωή μας σε αρένα που διψάει για αίμα (habitare – to iuguolo) και πεδίο σκοποβολής που ο ένας θα «στοχεύει» και θα «πυροβολεί» τον άλλο. Δεν μας φταίει η τύχη μας, οι οικονομικές συνθήκες, οι τράπεζες, το ΔΝΤ, η ΕΕ, οι ξένοι γενικώς ή οι μετανάστες ειδικώς, οι πολιτικοί, οι πολιτικές ή οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί και να υποθέσει ο καθένας με ρεαλιστικά ή εξωπραγματικά κριτήρια. Ένας και μοναδικός είναι ο αίτιος, ο εαυτός μας, αν δεν περάσουμε σε μια «μεταπολίτευση» από την ασύστολη δικτατορία του «εγώ» μας, Θεού πρόσωπο δεν πρόκειται να δούμε.
Αν δεν δικάσουμε και καταδικάσουμε τον εαυτό μας για πράξεις και για παραλείψεις ιδιαζόντως ειδεχθείς που μπορεί να είναι αργά μα ίσως και νωρίς, δεν έχουμε ελπίδα να αποτελματωθεί και να εξυγιανθεί η ζωή και η κοινωνία μας. Αν δεν αλλάξουμε, δεν μετανιώσουμε για τα διαγνωσμένα λάθη και πάθη μας, αναγνωρίζοντας ως κύριο υπαίτιο για τα χάλια και την κατάντια μας, τον εαυτό μας, μέσα από μια ειλικρινή αυτοκριτική, δεν έχουμε ελπίδα σωτηρίας (όλες οι πόρτες κινδύνου έχουν σφραγιστεί μην το ξεχνάς…), ούτε με τη φυσική αλλά ούτε με τη μεταφυσική έννοια του όρου.
ΠΗΓΗ: Ημ. Δημοσίευσης: Nov 3, 2012, http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=10944
ΥΓ: Το αρθρο δημοσιευεται με αδεια του υπ. της ιστοσελίδας της πηγης.
