Τι θα' λεγε ο Πατροκοσμάς;

 

Του Γιάννη Ζαβιτσανάκη

 

 

Στο διαδικτυακό τόπο "Αγιορείτικο Βήμα", διαβάσαμε εγκύκλιο του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμά, η οποία, μεταξύ άλλων, λέει και τα εξής:

«Μετά από προσεκτικήν έρευναν και παρακολούθησιν διεπιστώσαμεν ότι κληρικοί της ημετέρας Ι. Μ. έχουν και χρησιμοποιούν σελίδας κοινωνικής δικτυώσεως εις το διαδίκτυον με αποτέλεσμα να προκαλούν εις εαυτούς και αλλήλους πειρασμόν, ανυπολόγιστον πρόκλησιν και βλάβην πνευματικήν, ατομικήν και οικογενειακήν…

«Κατόπιν τούτων, εντελλόμεθα, όπως, χωρίς αναβολήν, όσοι ιερείς διαθέτουν Facebook, MSN, Twitter κλπ, να το καταργήσουν πάραυτα. Εαν όμως επιδείξουν ανυπακοήν και συνεχίσουν να τα χρησιμοποιούν θα αντιμετωπίσουν και θα δεχθούν προσωπικόν επιτίμιον».

Kατά τη γνώμη μου και με όλο τον υικό σεβασμό, επί του προκειμένου ο Σεβασμιότατος σφάλλει. Και σφάλλει τραγικά!

Προσπαθεί να "σταματήσει τον καιρό" – πράγμα ανέφικτο – αντί να τον αξιοποιήσει υπέρ της Ορθοδοξίας. Όταν και οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αξιοποιηθούν, για να ακουστεί η φωνή της Ορθοδοξίας.

Υπάρχουν πολυάριθμα προφίλ χρηστών και σελίδες, ιερέων-μοναχών και μη,-με άρωμα Ορθοδοξίας. Και κάνουν έργο!… Οι πολέμιοι, δεν έχουν αναστολές και χρησιμοποιούν κάθε δυνατή δίοδο για να δηλητηριάζουν την κοινωνία. Που σημαίνει ότι, σε όλα τα Μέσα, πρέπει να υπάρχει και ο Ορθόδοξος αντίλογος.

Δεν υπάρχουν "καλά" και "κακά" Μέσα. Μόνο, καλή και κακή χρήση τους. Η τηλεόραση, προβάλλει κάθε είδους σκουπίδια. Ενώ την εξαιρετική, για παράδειγμα, εκπομπή "Το Αρχονταρίκι", που πρόβαλλε, την κατάργησε. Τα περίπτερα, πουλάνε άθλιες φυλλάδες, αλλά και εκκλησιαστικά περιοδικά. Και καθένας, επιλέγει.

Τώρα, αν κάποιος είναι ασκητής-αναχωρητής και έχει εγκαταλείψει τα εγκόσμια, αυτό είναι άλλη περίπτωση. Ορθά θα επιλέξει να μην έχει επαφή με το διαδίκτυο και την τηλεόραση.

Επεκτείνοντας το σκεπτικό της εγκυκλίου, η Ορθοδοξία δεν πρέπει να αξιοποιεί ούτε την τηλεόραση ούτε το ραδιόφωνο ούτε τα περιοδικά ή τις εφημερίδες. Ούτε να συμμετέχει σε γενικής θεματολογίας σταθμούς και έντυπα, αλλά ούτε καν να διαθέτει αντίστοιχα δικά της…

Πού βρίσκεται η διαφορά; Μήπως στο ότι στο διαδίκτυο υπάρχει η αμφίδρομη δυνατότητα έκφρασης; Μα, και σε ραδιοφωνική εκπομπή έχει τη δυνατότητα ένας ακροατής να παρέμβει τηλεφωνικά και να πει τη γνώμη του, όπως και να στείλει επιστολή σε ένα περιοδικό για να σχολιάσει κάποιο άρθρο.

Η Εκκλησία δεν λέει την αλήθεια; Τι έχει να φοβηθεί! Αν περιμένουμε ν' ακούσουν οι άνθρωποι τη φωνή της Ορθοδοξίας μόνο από τον άμβωνα, οι ναοί θα συνεχίσουν να ερημώνουν!

Επίσης, οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να συμβάλλουν στην κοινωνικοποίηση των ιερέων που, συχνά, αποδεικνύεται ελλειμματική. Ο κοινωνικός χώρος είναι ενιαίος. Δε διαχωρίζεται σε "εντός" και "εκτός" Ναού. Ο ιερέας, δε μπορεί να είναι αποκομμένος από το σύνολο του κοινωνικού χώρου, γιατί, τότε, βρίσκεται εκτός κοινωνικής πραγματικότητας. Αποκτά μια επίπλαστη εικόνα των πραγμάτων, από μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων με την οποία έρχεται σε επαφή. Και καθίσταται έτσι ανίκανος να προσφέρει όσα πρέπει στο ποίμνιό του. Ακόμα και μέσω της εξομολόγησης.

Εξάλλου, παιδιά του Θεού είναι και οι μη εκκλησιαζόμενοι. Που σημαίνει ότι ο ιερέας-ποιμένας, πρέπει να πηγαίνει προς το λαό και όχι να περιμένει να πάει ο λαός σ' αυτόν. Ο πιστός, ζει το μέγιστο της ζωής του εκτός ναού. Αν ο ιερέας δε γνωρίζει την πραγματικότητα αυτής της ζωής, δε μπορεί να τον συνδράμει.

Εξάλλου, ο χωρισμός του κοινωνικού χώρου σε "εντός και εκτός ναού", ευνοεί την υποκρισία:  Βλέπουμε πιστούς να έχουν άλλο "πρόσωπο" εντός ναού – εκείνο του καλού χριστιανού – και άλλο εκτός! Σαν να ζουν δύο διαφορετικές ζωές… Αναπόφευκτο, αφού αντιλαμβάνονται εσφαλμένα πως είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι και περνάνε από τον ένα στον άλλο.

Τέλος, η επικοινωνία με το Θεό και τους συνανθρώπους, μπορεί να πραγματοποιηθεί σε κάθε τόπο και χρόνο. Όταν ο ιερέας κρούει την θύρα του βασανισμένου ανθρώπου-προσωπικά ή διαδικτυακά-βοηθάει τους "ελάχιστους αδελφούς" του Χριστού. Και στη συνάντηση αυτή, ποιμένα και πιστού, παρευρίσκεται κοινωνός τους και ο ίδιος Θεός.

Πειρασμοί για τον ιερέα – όπως και για κάθε άνθρωπο – υπάρχουν παντού: Στο δρόμο, στα σπίτια που θα επισκεφθεί, μέσα στο Ναό, ακόμα και στο Μυστήριο της εξομολόγησης. Αυτό, όμως, δεν αντιμετωπίζεται με εγκλεισμό σε θάλαμο ασφαλείας.

Ο ιερέας, πρέπει να βρίσκεται παντού. Και, παντού, να είναι ικανός να κρατάει τη θέση του.  Δε μιλάμε για άσκοπη και εσκεμμένη έκθεση σε πειρασμικό κίνδυνο. Αλλά για παρουσία και προσφορά σε όλους τους κοινωνικούς χώρους.

Εξάλλου, αν ο ιερέας είναι ελλειμματικός, ως τέτοιος θα αποδειχθεί και θα εκτεθεί, τόσο στο διαδικτυακό, όσο και στο φυσικό χώρο. Εντός και εκτός του Ναού… Γενικότερα μιλώντας θα έλεγα πως, οι άνθρωποι της Εκκλησίας, ρασοφόροι και μη, καλό θα είναι να εγκαταλείψουμε τις «εκτός τόπου και χρόνου» λογικές. Καθώς και την συχνά εμφανιζόμενη ελιτίστικη νοοτροπία. Και να ανοιχτούν επιτέλους πραγματικά προς το σύνολο της κοινωνίας, που χρειάζεται την ανάσα του λόγου του Θεού και το έργο στήριξης και φιλανθρωπίας.

Ο Χριστός κυρίως στους δρόμους δίδασκε και θαυματουργούσε ελεώντας τον λαό! Και όχι μόνο στο ναό του Σολομώντα. Και, "δρόμοι", στις μέρες μας, είναι πολλοί: Το διαδίκτυο, το σπίτι του κάθε ανθρώπου, η τηλεόραση, τα ραδιόφωνα, τα έντυπα.

Όλα τα υπόλοιπα, μου φαντάζουν ακατανόητα. Άλλοτε προϊόντα αδιαφορίας και άλλοτε αδικαιολόγητης ενδοστρέφειας.  Γιατί, βέβαια, είναι εύκολο για τον ιερέα να αντιμετωπίσει τους πιστούς ανθρώπους, συγκεκριμένης άποψης, λογικής και τοποθέτησης. Όπως αυτοί, που φτάνουν ως το Ναό.

Και που είναι θετικά διακείμενοι προς την Ορθοδοξία και τον ιερέα. Όχι βέβαια πάντοτε ειλικρινά φερόμενοι…  Κατηγορική όμως προσταγή της σύγχρονης συγκυρίας είναι, να μπορεί να προσεγγίσει ή ν' "αντιμετωπίσει" και τους άλλους. Που τον έχουν εξίσου ανάγκη! Ακόμα και αν οι ίδιοι δεν το συνειδητοποιούν….