Αγία Πετρούπολη – Κάτω Πατήσια, της Μ. Ουζούνη
Της Μαριάννας Τζιαντζή
Το Αγία Πετρούπολη – Κάτω Πατήσια είναι το πρώτο μυθιστόρημα της Μαρίας Ουζούνη και επίσης είναι ο πρώτος τίτλος στη σειρά «Λογοτεχνία στην Ελλάδα» των Εκδόσεων των Συναδέλφων, ένα αντοδιαχειριζόμενο συνεταιριστικό εκδοτικό εγχείρημα που αξίζει να το προσέξουμε και να το ενισχύσουμε.
Εδώ ξεδιπλώνονται αρκετές ιστορίες μες στη διπλή ιστορία, δηλαδή την ιστορία με μικρό «ι» (το «στόρι»), αλλά και τη μεγάλη Ιστορία (επανάσταση του 1905 στη Ρωσία, παραμονές του Α' Παγκόσμιου Πολέμου). Πρωταγωνιστές είναι πρόσωπα, τόποι και πράγματα. Στα πρόσωπα συγκαταλέγονται Ρώσοι αριστοκράτες και πληβείοι, νόμιμα και νόθα τέκνα, Έλληνες της διασποράς αλλά και ξένοι μετανάστες στη σύγχρονη Ελλάδα. Ανάμεσα στα «πράγματα» κυριαρχεί ένα πιάνο του 19ου αιώνα, μοναδικό έργο τέχνης και μαστοριάς, συναντάμε όμως και μια χειροποίητη κασετίνα, καθώς και μια παλιά οικογενειακή φωτογραφία.
Πρόσωπα, πράγματα, τόποι και διαδρομές. Μόσχα, Κριμαία, Οδησσός, Μενίδι, Πατήσια, Κηφισιά, Βούλα. Μέγαρα και υπόγεια. Τροχιές που διασταυρώνονται, ιστορίες που εξελίσσονται με όρους που δεν είχαν προβλεφθεί ή σχεδιαστεί από τα υποκείμενα. Η πλοκή, παρά τη φαινομενική πληθωρικότητά της, είναι το πιο δυνατό στοιχείο αυτού του μυθιστορήματος. Μια πλοκή που κρατά τον αναγνώστη σε εγρήγορση (χωρίς να παίζει δημαγωγικά και συναισθηματικά με τα νεύρα του) και ταυτόχρονα, δεν φαίνεται επινοημένη, τραβηγμένη από τα μαλλιά, παρά τα όσα ασυνήθιστα συμβαίνουν, παρά το παχνίδι των συμπτώσεων. Το Αγία Πετρούπολη – Κάτω Πατήσια θα μπορούσε να γίνει σενάριο για ταινία ή για τηλεοπτική σειρά με λίγα επεισόδια αλλά με πολύ ισχυρή απήχηση.
Πιστεύω ότι αρκετοί καλοί Έλληνες σκηνοθέτες θα υπέγραφαν με περηφάνια τη μεταφορά του στην οθόνη. Η μουσική, η επανάσταση, η γυναικεία χειραφέτηση, η μετανάστευση, τα χαμένα αλλά και τα ξανά κερδισμένα όνειρα, η φιλία είναι μερικά από τα θέματα του βιβλίου, το οποίο είναι γραμμένο «και» με γεωγραφική και ιστορική ευαισθησία (και όχι απλώς με «γυναικεία»). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η ημερομηνία ολοκλήρωσης του, όπως αναγράφεται στο τέλος, είναι ο Δεκέμβρης του 2006: Μα είναι δυνατόν ένα τόσο καλό μυθιστόρημα να έμεινε σχεδόν έξι χρόνια στο συρτάρι;
Ενδεχομένως ο αναγνώστης να εντοπίσει ορισμένες αδυναμίες, όμως συνολικά το βιβλίο αυτό σε γοητεύει και σε κερδίζει.
ΠΗΓΗ: Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΡΙΝ, 22.7.2012. Το είδα: Tue, 2012-09-04, http://aristeroblog.gr/node/994
