Αξιολόγηση και κατεδάφιση του Δημόσιου Σχολείου
Του Γιώργου Κ. Καββαδία
Με ταχύτατους ρυθμούς προωθεί η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας τις διαδικασίες για την αξιολόγηση δασκάλων και καθηγητών. Σύμφωνα με την κυβερνητική πολιτική η αξιολόγηση είναι το μέσο για την ποιότητα της εκπαίδευσης που είναι και ο στόχος σύμφωνα με τις διακηρύξεις των τελευταίων κυβερνήσεων. Επικαλούνται την ποιότητα, ενώ ταυτόχρονα με την πολιτική τους … κατεδαφίζουν το δημόσιο σχολείο.
Ποια ποιότητα θα φέρει η αξιολόγηση σε ένα δημόσιο σχολείο με απίστευτες ελλείψεις εκπαιδευτικών, με υποσιτιζόμενους μαθητές, κακοπληρωμένους εκπαιδευτικούς, χωρίς κρατική χρηματοδότηση που αναπαράγει τις κοινωνικές ανισότητες και αδικίες;
Την ώρα που οι συνταξιοδοτήσεις των εκπαιδευτικών ανέρχονται σε 5.000, οι προσλήψεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι μόλις 225!. Προ Μνημονίων οι προσλήψεις κυμαίνονταν από 6 έως 7 χιλιάδες. Το 2010 μειώθηκαν σε 2.850 και το 2011 μόλις 600! Ταυτόχρονα οι καταργήσεις σχολείων βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Με 1.100 περίπου σχολεία λιγότερα ξεκίνησε η σχολική χρονιά 2011/12 και έπεται συνέχεια. Σύμφωνα με τις πιο επιεικείς εκτιμήσεις κατά τον αγιασμό θα λείπουν 3.000 καθηγητές, ενώ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση καταγράφονται 6.500 λειτουργικά κενά και αναμένεται να ξεπεράσουν τις 10.000.
Την ίδια ώρα που τα σχολεία αδειάζουν από εκπαιδευτικούς, η χρηματοδότηση των λειτουργικών αναγκών περιορίζεται δραστικά και φορτώνεται στις πλάτες των γονιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη δόση του 2012 ήταν μειωμένη κατά 33%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη του 2011. Οι εκπαιδευτικοί προειδοποιούν πως θα βρεθούν σε αδυναμία να αγοράσουν το πετρέλαιο που απαιτείται για τη θέρμανση τον επόμενο χειμώνα. Οι πενιχρές κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση είναι χρόνια πληγή. Την τελευταία δεκαπενταετία (1995-2010), κυμαίνονται μεταξύ 3,14 και 3,61 % του ΑΕΠ, ενώ την δεκαετία 1984-1994 κυμάνθηκαν από το 3,52 ως το 4,22 % του ΑΕΠ. Πέρυσι στον προϋπολογισμό του 2011, σημειώθηκε μείωση – ρεκόρ και για πρώτη φορά το ποσοστό των δαπανών διαμορφώθηκε κάτω από το 3% του ΑΕΠ και συγκεκριμένα στο 2,96%. Ακόμα πιο δραματική είναι η φετινή μείωση των δαπανών στο 2,75% του ΑΕΠ (ή 3,39 % στις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού). Με τις ευλογίες της Ε. Ε. και του ΔΝΤ στόχος είναι να μειωθούν μέχρι το 2015 στο 2,23 %. Συν τοις άλλοις όλα αυτά σημαίνουν οικονομική αφαίμαξη των οικογενειών και όξυνση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων. Πιο απλά υψηλότερα εμπόδια για τα παιδιά από τις φτωχότερες τάξεις και στρώματα. Έτσι ανοίγονται οι δρόμοι της απο-μόρφωσης και της εγκατάλειψης του δημόσιου σχολείου.
Όλα αυτά τα μέτρα δεν εντάσσονται απλά σε μια λογική εξοικονόμησης πόρων. Αποτελούν την εξειδίκευση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης για ένα σχολείο φτηνό και πλήρως υποταγμένο στην αγορά. Ένα σχολείο που η «γνώση» από κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε εμπόρευμα.
Την ώρα που με την πολιτική της τρικομματικής κυβέρνησης και κάτω από το βάρος των Μνημονίων αποδομείται το δημόσιο σχολείο προβάλλεται η αξιολόγηση ως το μαγικό ραβδί «για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος και τη βελτίωση των ποιοτικών του στοιχείων» σύμφωνα με τις διακηρύξεις του Υπουργού Παιδείας. Ας αποτινάξουμε τη σκουριά των ψευδαισθήσεων. Η σχεδιαζόμενη διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών καταλήγει να είναι στα συγκεκριμένα σχολικά πλαίσια ένα μέσο πίεσης και ελέγχου του τρόπου εργασίας των κακοπληρωμένων και πολλαπλά επιβαρυμένων εκπαιδευτικών. Οι αποδοχές των εκπαιδευτικών ήταν πριν τις περικοπές οι μισές (50%) των ευρωπαίων συναδέλφων τους. Και οι περικοπές έχουν μειώσει τους μισθούς τους μέχρι και 40%!Χιλιάδες νέοι εκπαιδευτικοί αμείβονται από 300 έως 650 ευρώ! Η συρρίκνωση των πενιχρών αποδοχών των εκπαιδευτικών κάτω από τα όρια της φτώχειας είναι μια θλιβερή πραγματικότητα που υπονομεύει και τον παιδαγωγικό τους ρόλο. Εντάσσεται σε μια πολιτική απαξίωσής τους από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.
Μια πολιτική που θέλει τον δάσκαλο φτωχό, άβουλο και υποταγμένο υπάλληλο. Σε καθεστώς μνημονίων, η αξιολόγηση μόνο ως διαδικασία νομιμοποίησης απολύσεων και στασιμότητας των εκπαιδευτικών μπορεί να λειτουργήσει. Είναι ο κεντρικός μηχανισμός για την υπονόμευση της μονιμότητας, την τρομοκράτηση και τις μαζικές απολύσεις. Πάνω από 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα απολυθούν μέχρι το 2015.
Από την άλλη ο προσδιορισμός των «δεικτών ποιότητας» για την ποιότητα της σχολικής εκπαίδευσης» είναι προϊόν μιας τεχνοκρατικής και ακραίας οικονομίστικης αντίληψης για την εκπαίδευση. Δεν είναι, βέβαια, τυχαίο ότι από την επίσημη αξιολόγηση ουσιαστικά «αγνοούνται» ή καταγράφονται τυπικά οι αμέτρητοι κοινωνικοί και εκπαιδευτικοί παράγοντες που επηρεάζουν και συνδιαμορφώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία και το εκπαιδευτικό έργο. Κοινωνική προέλευση, οικογενειακή κατάσταση, συνθήκες διαβίωσης και κατοικίας, υλικοτεχνική υποδομή σχολείου, τύπος εξετάσεων, σχολικά βιβλία, εκπαιδευτικό κλίμα, παιδαγωγικές μέθοδοι, τα πάντα γίνονται καπνός. «Αγνοούνται» οι κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες που διαμορφώνουν αντίξοες συνθήκες για την εκπαίδευση των μαθητών από τα ασθενέστερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Παραλείπονται όλοι εκείνοι οι παράγοντες που οδηγούν στον Καιάδα της εγκατάλειψης του σχολείου και του αναλφαβητισμού.
* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι εκπαιδευτικός – ερευνητής, http://gkavadias.blogspot.com
ΠΗΓΗ: 24-08-2012, http://www.alfavita.gr/artro.php?id=71480
