Μια πλούσια, θεολογικά, ημέρα…

 

Του Σωτήρη Ντελή

Αγαπητοί φίλοι, θεολογούντες, θεολογίζοντες, θεολογιζόμενοι, αθεολόγητοι, μας χαιρετίζω. Χθες ήταν μια πολύ πλούσια θεολογικώς ημέρα. Μακάρι να σας είχα ούλους μαζί να τα πούμε. Θα κοιτάξω να σας τα πω κάπως γιατί και είναι κρίμα νομίζω να τα κρατήσω για μένανε, αλλά και γιατί θα'θελα και τις δικές σας σκέψεις με τον καιρό σας.

Έψαχνα, το λοιπόν, να βρω πού γίνεται η κρίση ενός διδακτορικού στον Πανεπιστήμιο σχετικά με την ελευθερία στον Μάξιμο τον Ομολογητή.  Περνάω με το ποδηλατάκι μου δίπλα από το αυτοκίνητο ενός παπά που κινούταν πολύ αργά στα μονοπάτια του Πανεπιστημίου και επειδή περνώντας ξυστά δίπλα του του πέταξα και μια πέτρα με το τεζαρισμένο λάστιχο του ποδηλάτου μου κοντοστάθηκα μήπως παρεξηγήθηκε πιό πολύ. Τονε ρώτησα:

-"Καλημέρα σας, ψάχνετε κάτι;"

-"Ναι, ψάχνω μια ομιλία που γίνεται"

-"Για τον Αγ. Μάξιμο τον Ομολογητή;"

–"Μμμμ… Να δω… Κάτι για παλιγγενεσία… ένας αξιοσέβαστος κύριος μου είπε… για να δω την πρόσκληση… στην αίθουσα τελετών..."

-"Α! Για άλλο έχετε έρθει. Λοιπόν θα πάτε..." και του είπα.

-"Ασχολείσαι με τα ζητήματα της πίστεως; Για να λες για Μάξιμο Ομολογητή"

Χαμογέλασα εγω… Τον ήξερα. Ήταν ο πρώτος παπάς με τον οποίο μίλησα όταν ξεκίνησα να αναρωτιέμαι σχετικά. Καλό ήτανε. Τον θυμάμαι πάντα με καλοσύνη. Μου δώρισε μάλιστα και την πρώτη μου Καινή Διαθήκη, στα 24 μου. Ήτανε στον Αγ. Νικόλαο. Από τότε είχα καταλάβει πως δεν μπορούσε να με σηκώσει, αλλά τον θυμάμαι με καλοσύνη.

Συνέχισε λοιπόν…

-"Με τι ασχολείσαι;"

-"Καθηγητής, είμαι".

-"Τι έχεις σπουδάσει;"

-"Μαθηματικά"

-"Αναρωτιέσαι για πράγματα πνευματικά; Αλλά εμπράκτως! Αν θέλεις έλα να με βρεις στην ενορία μου να μιλήσουμε. Να πάρε και αυτά". Και μου έδωσε ένα φυλλαδιάκι και ένα ημερολόγιο, νομίζω "Ενοριακή Κίνησις" λεγόταν. Συνέχισε:

"Γιατί όταν πάμε να περάσουμε στην πράξη που έχει θυσίες, λέμε α δεν μπορώ έχω δουλειές κ.λπ...."

Πάλι δεν μίλησα, ίσως απλά να ψέλισσα "Έχετε δίκιο".

Συνέχισε: "Γιατί μου λέει το ζήτημα είναι Τι Είναι ο Άνθρωπος;"

-"Ο άνθρωπος του λέω είναι αυτός που έχετε δίπλα σας"

-"Ναι, αλλά πρέπει να κινούμαστε έχοντας εξασφαλίσει τα βασικά. Όπως στα Μαθηματικά, υπόθεση συμπερασμα".

-"Μάλιστα..."

-"Μιλάμε για λογική λατρεία"

-"Λογική λατρεία εννοούμε του Λόγου, του Χριστού, όχι της λογικής του Αριστοτέλη", του λέω.

-"Όχι! Λογική, με το μυαλό, λατρεία με λογική, όχι με βλακείες"

-"Ξέρετε ότι έχουμε αγίους βλάκες; Απλά δεν τους γνωρίζουμε" του λέω.

-"Το μυαλό, ο νους πρέπει να είναι καθαρός", μου λέει.

-"Ο νους δεν είναι στο κεφάλι, παππούλη, αλλά στην καρδιά. Αυτά λένε οι Νηπτικοί… στη Φιλοκαλία..."

-"Κάπως τα μπερδεύουν ετούτοι.."

-"Τα μπερδεύουν οι Πατέρες; Στη Φιλοκαλία;"

-"Ναι, καταλαβαίνω πού το πας. Λέω ότι πρέπει πρώτα να είναι ξεκάθαροι οι σκοποί οι σκέψεις, οι πράξεις και μετά τα υπερβαίνεις".

-"Έχετε δίκιο, αλλά νομίζω πως τα ξεκάθαρα τα αρχικά αρκεί να είναι σαν και αυτό που κάνατε ήδη. Όχι οι σκέψεις, αλλά η προσφορά σας και η πρόσκλησή σας".

Με είχε καβαλήσει και μένα ο διάολος, να τον ταπεινώσω… Βασικά ήθελα να του πω να μην είναι τόσο ζηλωτής για ιεραποστολή. Αφού δεν με ξέρει. Άσε που τέτοιου είδους ιεραποστολή με "επιχειρήματα" είναι φενάκη. Αρκεί, αλλά και είναι αναγκαία η καλοσύνη.

Εκείνη την ώρα χτύπησε το τηλέφωνό μου, από έναν φίλο που θα με ειδοποιούσε πού γινόταν το διδακτορικό, και του ζήτησα συγγνώμη γιατί έπρεπε να απαντήσω. Εκείνος, μάλλον απογοητευμένος έφυγε να πάει να βρει την… "εθνική παλιγγενεσία" εκτός Μαξίμου Ομολογητού…

Με συγχωρείτε. Ελπίζω να ωφεληθήκαμε και οι δυό μας από την κουβέντα. Τον δυσκόλεψα σίγουρα. Αλλά μακάρι να πρόσφερα και γω κάτι. Αυτός πάντως πρόσφερε.

Μετά είχαμε Μάξιμο Ομολογητή.

Με διάσημους θεολόγους και φιλοσόφους που θα τους γνωρίζετε ασφαλώς. Τον Μπέγζο, τον είχα ακούσει και γω, έναν Δελληκωσταντή, και άλλους… Λοιπόν… φιλοσοφικό-θεολογικό διδακτορικό.Ενδιαφέρουσα εμπειρία.

Σε πολλά επίπεδα. Σχέση φιλοσοφίας θεολογίας γενικά. Ειδικότερα στην Ελλάδα, καθηγητικό κατεστημένο στα πανεπιστήμια, υποκρισία, άγνοια και τα γνωστά.
Μερικά να επισημάνω μονάχα. Αν και θα μπορούσε να γυριστεί ταινία….

Τι ακούστηκε… Έχει πλάκα να λένε τι θα θέλανε, και στην πράξη ταυτόχρονα να το καταργούν.

-"Πρέπει να κάνουμε φιλοσοφία που να ενδιαφέρει τον κόσμο (Δελλη… και λοιπά)"

Όμως κάθε συζήτηση ελεύθερη (δηλαδή μη μετρήσιμη ακαδημαϊκά) αποκλειόταν από τον υποψήφιο και από τους ίδιους.

-"Αν είχαμε απαντήσει όλα τα ερωτήματα δεν θα είχαμε θεολογία, αλλά αποκάλυψη (Δελλη… και λοιπά)"!!!

"Πατερούλη";! Τι λες; Είναι κάτι άλλο από αποκάλυψη η θεολογία μας;! Καταλαβαίνω να εννοείς πως ο καθένας μας με τις δυνάμεις του κοιτά να προσφέρει στο έργο του Χριστού στον κόσμο, αλλά με τον τρόπο που το εξέφραζες δεν φαινόταν κάτι τέτοιο! Καημένε πού πας;!

"Η Μαρία η Αιγυπτία ήτανε για δέσιμο (Μπέγζος)"!

Πράγματι ρε Μπέγζο, μουρλή ήτανε από τη συντριβή της, αλλά εσύ μωρέ μαύρε που δεν είσαι μουρλός (δηλαδή δεν φαίνεσαι) που πατάς και που βρίσκεσαι ξέρεις; και καλά τώρα, αργότερα; Αλλά τι λέω; Και τώρα; Τώρα μήπως είσαι καλύτερα για να αναρωτηθείς και για μετά;

Να πω πως τόσο μεγάλοι θεολόγοι μου δείχνανε να μην έχουν κατανοήσει στοιχειώδη ζητήματα όπως η έννοια της ελευθερίας στη θεολογία ως κίνηση προς τον άλλο; Να πω ότι μπέρδευαν ουσία με υπόσταση απ' όσο καταλαβαίνω;

Δε λέω πως δεν ξέρουνε οι άνθρωποι. Αλλά είμαι σίγουρος ότι φαίνονταν να έχουν ξεχάσει τα βασικά! Δεν φαινόταν τίποτα στα λεγόμενά τους που να δείχνει να έχουν κάποιες έστω απαντήσεις στα βασικά. Έστω και προτάσεις. Διατύπωναν ερωτήματα τόσο στοιχειώδη όσο μου διατυπώνουν οι μαθητές μου και δεν έδιναν απαντήσεις πέραν του επιπέδου μιας ενημερωτικής εκπομπής, διανθισμένες με γερμανικά και λίγο Νίτσε, Χάρνακ, Ζηζιούλα και λοιπά…

Καλά τί είχανε πάθει; Στη θεολογία τους έχουμε για να διαβάζουν κανα κείμενο κανενός Προτεστάντη μόνο; Καλά κάνουνε, αλλά όχι μόνο αυτό ρε γαμώτο. Καλά πώς στέκουνται στα ακροατήριά τους, στην οικογένειά τους, στους φίλους τους; Είναι δάσκαλοι! Τί έχουν από το δασκαλίκι; Μόνο το γόητρο; Δεν πονά ο περίγυρός τους; Πώς τους ευεργετούν;! Την είχανε πατήσει επειεδή ήταν αναγκασμένοι να μιλούν και με φιλοσόφους υποτίθεται αθέους; Μα οι φιλόσοφοι οι καημένοι και αυτοί παλεύανε τίμια με τους δικούς τους όρους. Οι θεολόγοι; Μούγκα; Ή μήπως δεν είχανε τίποτα να πουν;

Γινόταν ένα χάος επί της ουσίας. Δεν πέταγε ούτε μύγα. Αμοιβαίες συγκαταβάσεις. και η ζωή δίπλα να τρέχει ιλιγγιωδώς, να τους ρωτά και αυτοί να κλείνοπυν τα μάτια και να σηκώνουν ψηλά το κεφάλι να θυμηθιούν κάποιο χωρίο και επί της ουσίας… τίποτα…. κρίμα… μια κρίση διδακτορικού που άφησε τον θάνατο άθικτο.

Ξέρετε κάτι;

Οι μαθητές μου ρωτούν πιο ενδιαφέροντα πράγματα και λέγονται πολύ πιο ζωντανά, ζουμερά σχόλια από αυτά που άκουσα εκεί.

Άρχισα να σκέφτομαι μήπως τελικά είναι καλύτερα στο σχολείο. Αυτοί οι άνθρωποι για να γίνουν ελίτ έχουν φτάσει να λογοκρίνονται. καλό αυτό για να έχεις τη ζωή με μεγαλύτερη πληρότητα όμως, όχι για να την μαραζώνεις. Πόσο χαίρομαι που δεν έχω σπουδάσει θεολογία…

Πόσο χαίρομαι που την έχω γνωρίσει παρέα με τη άσκηση την αγάπη και την προσφορά, έστω και με ευσεβιστικές αποχρώσεις. Ακόμα και ο ευσεβιστής εξαφανίζεται μπροστά στην αγάπη του. Να το πω αλλιώς; Ένας ταπεινός και με αγάπη προτεστάντης μπορεί και να είναι άγιός μας… Όπως και ένας με σύνδρομο Down…

Για να σας συνεχίσω και να τελειώσω με ένα ερώτημα των μαθητών μου.

"Κύριε γιατί κάνετε φιλοσοφία, αφού η θεολογία εμείς ξέρουμε ότι είναι αντίθετη με τη φιλοσοφία;"

Τους απάντησα…

"Φιλοσοφία κάνω γιατί πιστεύω πως είναι μια ακόμη από τις τίμιες και αιματηρές απόπειρες που κάνει ο άνθρωπος να συναντήσει τον Χριστό που τον περιμένει μέσα του. Φιλοσοφία κάνουμε για να αγαπάμε περισσότερο, για να οργώσουμε και έτσι το χωράφι που η χάρη Του θα ποτίσει". Όμως… μακριά από το θαύμα που γίνεται στους ναούς του… μένεις απότιστος…

Καλή σας μέρα!

Καλό υπόλοιπο της Σαρακοστής!

Καλή ανάσταση να'χουμε!

Σας ευχαριστώ. Γράψτε μου όποτε θέλετε

 

Σωτήρης, Πάτρα 24-3-2012