Καπιταλισμός [… στο χιόνι …]
Του Νίκου Μπογιόπουλου
Στην Πολωνία οι νεκροί από το κρύο ξεπερνούν τους 30… Πάνω από 60 οι νεκροί στην Ουκρανία, περισσότεροι από 1.000 οι άνθρωποι που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία λόγω υποθερμίας, πάνω από 40.000 εκείνοι που τις τελευταίες μέρες του χιονιά εκλιπαρούν για λίγη ζεστασιά και λίγο φαγητό στα κέντρα αστέγων της χώρας… Στη Ρουμανία οι νεκροί έφτασαν τους 22, οι νοσηλευόμενοι ξεπερνούν τους 360… Αυτά είναι τα επίσημα στοιχεία. Αφορούν – μόνο – τα καταγεγραμμένα περιστατικά…
*
Εν έτει 2012, λοιπόν, μισόν αιώνα από τότε που ο άνθρωπος πάτησε στο Φεγγάρι, στην «πολιτισμένη» Ευρώπη οι άνθρωποι πεθαίνουν από το κρύο…
*
Αυτό που εντέχνως προσπερνούν τα εγχώρια και διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία είναι ότι τα περισσότερα θύματα της εξαθλίωσης διαπιστώνονται σε εκείνο ακριβώς το μέρος της Ευρώπης όπου πριν 20 χρόνια η «δημοκρατία» κατίσχυσε του «ολοκληρωτισμού».
Εκεί όπου η «ελευθερία» κατατρόπωσε τη «δικτατορία». Εκεί όπου ο «καλός» και «φιλάνθρωπος» καπιταλισμός παλινορθώθηκε στη θέση του «κακού» και «στυγερού» σοσιαλισμού…
*
Μαζί, όμως, με τον καπιταλισμό, σε αυτές τις χώρες εκείνο που παλινορθώθηκε ήταν μετατροπή της στέγασης από στοιχειώδες και αυτονόητο δικαίωμα των ανθρώπων σε κερδώα επιχείρηση για τους εργολάβους.
Μαζί με τον καπιταλισμό, σε αυτές τις χώρες η ενέργεια, το φυσικό αέριο, το ρεύμα, το πετρέλαιο, όλα τα αναγκαία για τη ζεστασιά των ανθρώπων, από κοινωνικά προϊόντα που ήταν, παλινορθώθηκαν σε εμπορεύματα. Μετατράπηκαν ξανά σε «ατομική ιδιοκτησία» του πλουτοκράτη, του μονοπωλίου. Και τώρα πλέον ό,τι πριν ήταν κοινωνικό αγαθό σήμερα είναι «εμπόρευμα» που πωλείται και αγοράζεται…
Αλλά από τη στιγμή που επέστρεψε ο καπιταλισμός, μαζί του επίσης επέστρεψαν και οι αμείλικτοι «κανόνες της αγοράς». Από τους πλέον αμείλικτους «νόμους της αγοράς» στον καπιταλισμό είναι και τούτος: Στον καπιταλισμό όσοι άνθρωποι «περισσεύουν» – οι άνεργοι, οι άστεγοι, οι λιμοκτονούντες, οι κοινωνικά απόβλητοι – δεν έχουν να αγοράσουν. Ούτε σπίτι, ούτε θέρμανση. Και πεθαίνουν. Από το κρύο…
*
Θα πουν κάποιοι – ειδικά στα ΜΜΕ που πουλούν με δακρύβρεχτο τρόπο την είδηση για τους νεκρούς από το κρύο στην Ανατολική Ευρώπη – ότι η αιτία για τους θανάτους είναι οι εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες…
Δεν αντιλέγουμε: Οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς. Αλλά εκείνο που άλλαξε σε αυτές τις χώρες δεν είναι η γεωγραφική τους θέση.
Δεν είναι οι θερμοκρασίες που άλλαξαν. Αυτό που έχει αλλάξει σ' αυτές τις χώρες δεν είναι το κλίμα. Να πέφτει το θερμόμετρο στη Βαρσοβία, στο Βουκουρέστι, στο Κίεβο πολλούς βαθμούς κάτω από το μηδέν δεν είναι κάτι άγνωστο.
Αγνωστο, ανύπαρκτο και ανήκουστο – πριν 20 χρόνια – σε αυτές τις περιοχές ήταν το φαινόμενο των παγωμένων αστέγων στους δρόμους, στα πάρκα, στα παγκάκια…
*
Κάτι έχει αλλάξει, λοιπόν, κι αυτό δεν είναι οι κλιματολογικές συνθήκες. Εκείνο που έχει αλλάξει είναι άλλο – και το γνωρίζουν οι πάντες:
Αυτό που έχει αλλάξει είναι οι κοινωνικές, οι οικονομικές, οι πολιτικές συνθήκες. Είναι το κοινωνικό σύστημα που άλλαξε. Είναι σε αυτό το «νέο» κοινωνικό σύστημα, στο καπιταλιστικό σύστημα, που πεθαίνουν οι άνθρωποι από το κρύο. Και όχι στο προηγούμενο.
*
Και τούτο συμβαίνει γιατί
– ό,τι κι αν λένε οι «μετεωρολόγοι» – στη θέση του προηγούμενου κοινωνικού συστήματος, που είχε στο κέντρο του την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, των αναγκών των ανθρώπων για στέγη, τροφή, ζεστασιά, εργασία, τώρα το «νέο» κοινωνικό σύστημα που έχει παλινορθωθεί δεν έχει στο κέντρο του ενδιαφέροντός του την ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων για αξιοπρεπή ζωή. Στο κέντρο των ενδιαφερόντων του έχει την ικανοποίηση της ανάγκης του κεφαλαιοκράτη για κέρδη.
Και αυτά τα δύο, ανθρώπινες ανάγκες – κεφαλαιοκρατικό κέρδος, δεν πάνε μαζί…
*
Το φαινόμενο επομένως να πεθαίνουν μαζικά οι άνθρωποι από το κρύο στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες δεν είναι… καιρικό. Είναι κοινωνικό φαινόμενο. Για την ακρίβεια:
Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά εγκλήματα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, που οδήγησε στην εξαθλίωση εκατομμύρια ανθρώπους, φτάνοντάς τους στο κατώτερο επίπεδο, που υποτιμάει και την ίδια την ανθρώπινη.
ΠΗΓΗ: Παρασκευή 3 Φλεβάρη 2012, http://www1.rizospastis.gr/columnPage.do?publDate=3/2/2012&columnId=1821
