ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΦΤΩΧΕΙΑ: Οι δύο όψεις

ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΦΤΩΧΕΙΑ: Οι δύο όψεις της καπιταλιστικής κρίσης 

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

 
 
 
 
 
Η είδηση για τον άστεγο που ξεψύχησε το πρώτο Σαββατόβραδο του 2012 σ’ ένα παγκάκι στα Χανιά δεν συγκίνησε κανέναν από τους πολιτικούς μας ταγούς που είναι … αφιερωμένοι στην εφαρμογή των Μνημονίων, όπως σχεδιάζονται από την τρόϊκα, Ε.Ε. και  Δ.Ν.Τ. Είναι, όπως, φαίνεται  ταγμένοι για την … «σωτηρία της πατρίδος», αλλά και για τον προσωπικό και οικογενειακό τους πλουτισμό, όπως αποδεικνύουν και τα «πόθεν …αίσχος»  τους που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα. Φροντίζουν τα του … οίκου τους εκμεταλλευόμενοι την … ανοχή μας. Με  5,7 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα ενίσχυσαν τα κομματικά τους ταμεία  το 2011 σε σύγκριση με το 2010 από τον κρατικό προϋπολογισμό.
 
«Αυτοί που αρπάνε το φαί από το τραπέζι κηρύχνουν τη λιτότητα. Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσίματα ζητάν θυσίες. Οι χορτάτοι μιλάν στους πεινασμένους για τις μεγάλες εποχές που θα ΄ρθουν». Μπ. Μπρέχτ.

Την ίδια ώρα η έξαρση της φτώχειας «κτυπάει κόκκινο». Το φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού αντιμετωπίζουν 3,03 εκατομμύρια άτομα (27,7%) που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας που ορίζεται στα 7.178 ευρώ το χρόνο για κάθε άτομο ή 15.073 ευρώ για τετραμελή οικογένεια. Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτά τα στοιχεία αναφέρονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή στα εισοδήματα του 2009, πριν, δηλαδή, ξεσπάσει η κρίση και εφαρμοστούν τα αλλεπάλληλα μνημόνια που βίαια και με γρήγορους ρυθμούς οδηγούν μαζικά τους εργαζόμενους στην φτώχεια, την ανεργία και την εξόντωση, κυριολεκτικά. Είναι ενδεικτικό ότι  σε μια διετία, από το 2009 έως το 2011 δραματική άνοδο γνώρισαν οι αυτοκτονίες που ανέρχονται σε 1.727 κρούσματα!
Οι αριθμοί των ατόμων που χρειάζονται βοήθεια αυξάνονται ιλιγγιωδώς. Ένα χρόνο μετά την εφαρμογή των μέτρων του Μνημονίου ο δείκτης φτώχειας στην ελληνική κοινωνία καταγράφεται στο «εκρηκτικό» ποσοστό του 34% των νοικοκυριών. (VPRC- περ. ΕΠΙΚΑΙΡΑ). Από την πρόσφατη έρευνα ΙΜΕ –ΓΣΕΒΕ προκύπτει ότι σχεδόν 8 στα 10 νοικοκυριά (78%) αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρές δυσκολίες στην κάλυψη των αναγκών και 6 στα 10 πρέπει να κάνουν δραστικές περικοπές προκειμένου να καλύψουν τα απολύτως απαραίτητα. Από άλλες έρευνες προκύπτει ότι το 1/3 των Ελλήνων ζουν με λιγότερα από 470 ευρώ μηνιαίως, ενώ 1 στα 5 παιδιά ζει επίσης κάτω από τα όρια της φτώχειας. (Κάπα Research). Ακόμα πιο τρομακτική είναι η ραγδαία αύξηση του αριθμού των αστέγων. Με τους πιο επιεικείς υπολογισμούς ο αριθμός τους έχει αυξηθεί κατά 25% και έχει υπερβεί τους 25.000. Σε όλη την Ελλάδα, εάν υπολο¬γιστούν οι δράσεις δήμων, διάφορων οργανώσεων, ιδρυμάτων και ενοριών, σύμφωνα με υπολογισμούς, οι μερίδες φαγητού στα συσσίτια ανέρχονται ημερησίως περίπου στις 250.000. Η δημιουργία «ιδιόμορφου τρίτου κόσμου» και «νέας τάξης νεόπτωχων» αποτελεί πια πραγματικότητα.

«Όταν δίνω τροφή στους φτωχούς, με λένε άγιο. Όταν ρωτάω γιατί οι φτωχοί δεν έχουν τροφή, με λένε κομμουνιστή»Dom Helder Camara (Βραζιλιάνος αρχιεπίσκοπος, 1909 -1990)    


Πίσω από την άλλη πλευρά του φεγγαριού κρύβεται η νόμιμη ληστεία του κοινωνικού πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι σωρεύοντας αμύθητα κέρδη για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις πολυεθνικές.  Η αλήθεια είναι  ότι η σημερινή κρίση είναι μια βαθιά και παρατεταμένη κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας που συνθλίβεται κάτω από την κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Είναι αποτέλεσμα της βασικής  και άλυτης αντίφασης: από τη μια υπερσυσσώρευση κερδών για το κεφάλαιο και από την άλλη ένταση της εκμετάλλευσης  των εργαζομένων. Μόνο που όσο εντείνεται η εκμετάλλευση και συρρικνώνεται το εισόδημα τόσο μειώνεται και η ζήτηση με επιπτώσεις στην κερδοφορία των επιχειρήσεων.
 
«Η τελική αιτία  όλων των πραγματικών κρίσεων παραμένει πάντα η φτώχεια και ο περιορισμός της κατανάλωσης». (Κ. Μαρξ,  «Το  Κεφάλαιο»).

Αυτοί που ευθύνονται για την κρίση όχι μόνο δε θα πληρώσουν, αλλά βγαίνουν και κερδισμένοι. Καθημερινά οι εργαζόμενοι παράγουν πλούτο. Από το 1990 μέχρι το 2007 το ΑΕΠ της χώρας από 38 δις ευρώ ανήλθε στα 208 δις ευρώ. Αυξήθηκε δηλαδή κατά 5,5 φορές. Στο ίδιο διάστημα τα κέρδη των επιχειρήσεων από 575 εκατομμύρια  ευρώ εκτοξεύτηκαν στα 16 δις . Αυξήθηκαν κατά 28 φορές. (ICAP). Η σημερινή Ελλάδατης βαθιάς κρίσης παράγει πλούτο αξίας 232 δις ευρώ το χρόνο. Τόσο ήταν το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας το 2010, σύμφωνα με τη Eurostat. Ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στην προνομιούχα λέσχη των αναπτυγμένων χωρών, έρχεται 31η ανάμεσα σε 183 χώρες του κόσμου και 16η μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Μόνο το 2010 περίπου 1.200 άτομα φυγάδευσαν από την Ελλάδα το ιλιγγιώδες ποσό των 33 δις. ευρώ και το κατέθεσαν σε τράπεζες του εξωτερικού!  «Λεφτά υπάρχουν», όπως σωστά δήλωνε ο πρών πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου πριν από τις εκλογές του 2009, μόνο που μετατρέπονται σε περιουσικά στοιχεία της ολιγαρχίας. Και όσο αυξάνεται η περιουσία και τα κέρδη της, τόσο  αυξάνονονται  τα ελλείμματα και τα χρέη του Δημοσίου.
Οι φτωχοί φτωχότεροι, γιατί σε συνθήκες κρίσης αυτοί θυσιάζονται για να φυσήξει ούρειος άνεμος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά με βάση τον νόμο του αλόγιστου και ανεξέλεγκτου πλουτισμού των λίγων. Παράλληλα η νεοφιλελεύθερη πολιτική οδηγεί στην διόγκωση των κοινωνικών ανισοτήτων, την αύξηση της φτώχειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Εύστοχα ο Κ. Μαρξ τόνιζε ότι «ο εθνικός πλούτος είναι ταυτόσημος με τη λαϊκή φτώχεια» («Το Κεφάλαιο»). Οι εισοδηματικές ανισότητες παραμένουν μεγάλες, καθώς το πλουσιότεο 20% του πληθυσμού είχε εισόδημα μεγαλύτερο κατά 5,6 φορές από το φτωχότερο 20% του πληθυσμού. Όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι οι κυρίαρχη πολιτική οξύνει την κρίση και τις ανισότητες, αφού το 68,4% θεωρούν ότι η ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών θα ανοίξει κι άλλο στο μέλλον.


«Δεν έχουμε ανάγκη από καλούς Σαμαρείτες … το πρόβλημα είναι να πάψουν να υπάρχουν ληστές». Μπέρναρ Σώ.

Η μάχη εναντίον της φτώχειας δεν μπορεί να δοθεί με όρους φιλανθρωπίας. Τα λόγια των Αντόρνο – Χορκχάιμερ  ταιριάζουν σε όσους πιστεύουν στην ανατροπή της καπιταλιστικής  κοινωνίας και στην ανθρώπινη ελευθερία. «Εμείς
οι εχθροί της φιλανθρωπίας δεν θέλουμε να ταυτίσουμε τον άνθρωπο με τη δυστυχία, που η ύπαρξή της είναι αίσχος για μας. Πολύ ευαίσθητοι στην αδυναμία μας δεν θα παραδεχθούμε ποτέ ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι αντικείμενο ελέουςνθρώπινη ελευθερία. «». Αγώνες χρειάζονται κοινωνικοί ενάντια στις κυρίαρχες πολιτικές που αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως μέσο, ως καύσιμη ύλη για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Αγώνες για μια άλλη κοινωνία με κέντρο τον άνθρωπο.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι
εκπαιδευτικός–ερευνητής, http://gkavadias.blogspot.com

ΠΗΓΗ: 13-1-2012, http://www.alfavita.gr/artro.php?id=54919

 

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.