Απ’ τον Παπαδήμο στη χρεωκοπία;

 

Της Μαρίας Κόρδα

 

Κάθε θαύμα τρεις μέρες λέει ο λαός μας. Τα «ευαγγέλια χαράς» απ’ τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της διαπλοκής κράτησαν μέχρι τη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 9^ης Δεκεμβρίου. Πλέον τα ρεπορτάζ μιλούν για τα «όργανα που άρχισαν» στο εσωτερικό της συγκυβέρνησης. Ορισμένοι τίτλοι εφημερίδων, όπως «κυβέρνηση σε αφασία» ή «κυβέρνηση σε εφεδρεία» είναι πολύ χαρακτηριστικοί του όλου κλίματος.

Οικογενειακοί καυγάδες

Αν και τα θέματα που φαίνεται ότι αποτελούν αγκάθια για τη συνοχή της κυβέρνησης είχαν θιγεί – και κατ’ ουσίαν είχαν ανοίξει – ήδη απ’ τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2012, τα τελευταία 24ωρα επιστρέφουν με μεγαλύτερη δριμύτητα. Τρία είναι τα επίμαχα σημεία στα οποία φαίνεται να επικεντρώνονται οι ενδοκυβερνητικές τριβές.

Είτε αυτές εκφράζονται μεταξύ των υπουργών, είτε μεταξύ των κομμάτων που στηρίζουν τη συγκυβέρνηση, είτε και στο εσωτερικό του καθενός εξ’ αυτών των κομμάτων. Το πρώτο είναι ο χρονικός ορίζοντας των εκλογών και η παράταση της κυβερνητικής θητείας. Σε συνδυασμό με αυτό, προέκυψε προσφάτως και το δεύτερο, που είναι η αλλαγή της σύνθεσης του υπουργικού συμβουλίου και οι δυνατότητες ανασχηματισμού που διαθέτει ο κ. Λουκάς Παπαδήμος. Και το τρίτο, αλλά όχι έσχατο, είναι το αν μπορεί να πάρει νέα μέτρα αυτή η κυβέρνηση ή αν τα νέα μέτρα θα πρέπει να παρθούν μετά από εκλογές.

Υπέρμαχος της παράτασης της θητείας και της διεύρυνσης της αποστολής της κυβέρνησης Παπαδήμου είναι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργος Παπανδρέου. Σ’ αυτή την κατηγορία πρέπει να προστεθεί και ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ κ. Γιώργος Καρατζαφέρης που έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ του ανασχηματισμού της. Απ’ την άλλη ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Αντώνης Σαμαράς, ενώ λέει πως δεν κοιμάται «με τον ημερολόγιο αγκαλιά», διαμηνύει την ίδια ώρα «2 μήνες θητεία ακόμα και τέλος».

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός οικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος αρκείται στο να μη διαταράσσει τις σχέσεις του με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να εξασφαλίσει το δαχτυλίδι της διαδοχής. Ενώ το θέμα του βίου της κυβέρνησης έχει διχάσει την ομάδα των τεσσάρων του ΠΑΣΟΚ, καθώς ο κ. Αντρέας Λοβέρδος έχει πάρει αποστάσεις από τις τοποθετήσεις της κ. Άννας Διαμαντοπούλου.

«Πολεμική κυβέρνηση»

Απ’ την πλευρά του, το Μέγαρο Μαξίμου όταν άρχισε να φουντώνει η συζήτηση για τη συνοχή, το βίο και την αποστολή της κυβέρνησης, αρκέστηκε να στείλει μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Παντελή Καψή, το μήνυμα ότι ο κ. Παπαδήμος δεν είναι υπό την κηδεμονία των κομμάτων. Πάντως ο στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού, υπουργός επικρατείας κ. Γιάννης Σταυρόπουλος διεμήνυσε ότι «Πουθενά στις προγραμματικές δηλώσεις δεν υπάρχει ημερομηνία εκλογών, ούτε και ο πρωθυπουργός μίλησε ποτέ για συγκεκριμένη ημερομηνία εκλογών». Πρόσθεσε ότι «Η κυβέρνηση λειτουργεί μόνο ένα μήνα. Δεν μπορώ να έχω σαφή εικόνα αν με λιγότερους υπουργούς θα λειτουργούσε καλύτερα το σχήμα» και ξεκαθάρισε ότι «Αν το δημόσιο συμφέρον επιβάλλει την λήψη νέων μέτρων, τότε θα ληφθούν νέα μέτρα».

Η αιτία των οικογενειακών καυγάδων

Το όλο πρόβλημα δε βρίσκεται στο χρόνο της θητείας της παρούσας κυβέρνησης συνεργασίας, ούτε στο εύρος των αρμοδιοτήτων της. Ανάγεται στην ίδια την αποστολή της και το σκοπό για τον οποίο συγκροτήθηκε. Και πιο συγκεκριμένα η ρίζα του προβλήματος είναι οι δυσκολίες εφαρμογής των αποφάσεων της συνόδου κορυφής της ΕΕ της 26^ης  Οκτωβρίου.

«Σε μια ιδιότυπη σύντομη “παρένθεση” πριν από την τελική “κάθαρση του δράματος” βρίσκεται η διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Τόσο για την τρόικα όσο και για την ελληνική κυβέρνηση, είναι πλέον κοινό μυστικό ότι το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής με τις μέχρι σήμερα παραδοχές και τη δομή του έχει καταρρεύσει και είναι πλέον μη ανατάξιμο. Ταυτόχρονα, το haircut και η ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων (PSI) οδηγούνται σε πλήρες αδιέξοδο, με αποτέλεσμα να είναι στον αέρα το νέο χρηματοδοτικό πακέτο, η νέα δανειακή σύμβαση και το νέο μνημόνιο.

 Στο πλαίσιο όλων αυτών, οι Έλληνες διαπραγματευτές αντιμετώπισαν αυτή τη φορά μια “άλλη” τρόικα: “χαλαρή”, διεκπεραιωτική, “αδιάφορη”, σχεδόν… παραιτημένη. Ωστόσο, πρόκειται μόνο για τη νηνεμία πριν από την καταιγίδα. Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου θα κριθεί αν η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρωπαϊκό “παιχνίδι” ή αν η “κάθαρση” θα επέλθει με υποχρεωτικό PSI, ώστε η ελληνική οικονομία να πιάσει “πάτο” και στη συνέχεια να αναγεννηθεί εκ της τέφρας της… Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ο κ. Βενιζέλος κατελήφθη από διάθεση “απόδρασης”, ύστερα από το “Βατερλό” της τελευταίας συνάντησης για την ανταλλαγή των ομολόγων». [1]

Ο χρόνος των εκλογών, η σύνθεση και το εύρος των αρμοδιοτήτων της κυβέρνησης συνεργασίας εκφράζουν τα νέα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η κυρίαρχη τάξη στην Ελλάδα και η πολιτική της ελίτ.  Στην πραγματικότητα έχουμε περιέλθει σε μια νέα φάση της πολιτικής κρίσης,[2] που εκφράστηκε με τη διαδοχή της κυβέρνησης Παπανδρέου απ’ τη συγκυβέρνηση Παπαδήμου και σοβεί στο έδαφος της οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού και των κοινωνικών αδιεξόδων που παράγουν οι πολιτικές διαχείρισής της.

Σύμφωνα με τον ισχυρό άνδρα της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν, [3] το μεγαλύτερο αγκάθι που κολλάει τις διαπραγματεύσεις είναι η μεταφορά του ελληνικού χρέους στο αγγλικό-αποικιοκρατικό δίκαιο που αξιώνουν οι δανειστές για να δεχτούν haircut 50% στην ονομαστική αξία των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν. Σ’ αυτά πρέπει να προστεθούν το επιτόκιο και το είδος των νέων μετοχών μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται ότι βρίσκεται αλλού. Βρίσκεται στην πορεία της ευρωζώνης, την οποία δεν μπορεί να εγγυηθεί κανείς. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι επίσημο προσχέδιο του EFSF [4] προειδοποιούσε τους επενδυτές για κίνδυνο διάσπασης ή και διάλυσης της ζώνης του ευρώ. Η συγκεκριμένη ρήτρα όπως φαίνεται οδεύει προς κατάργηση,[5] αλλά σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα παραμένει.

Έτσι λοιπόν το ευρώ και το χρέος συνεχίζουν ν’ αποτελούν κεντρικό πρόβλημα του ελληνικού καπιταλισμού και της οικονομικής του βιωσιμότητας. Επί της ουσίας αυτό που φοβάται η άρχουσα τάξη της χώρας είναι η διαδοχή της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους από μια ανεξέλεγκτη χρεωκοπία που θα περιλαμβάνει και έξοδο απ’ το ευρώ, κατ’ επιλογήν των εταίρων της. Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο αγκάθι στις διαπραγματεύσεις για το PSI  είναι το δίκαιο που θα διέπει τα νέα ομόλογα που θ’ αντικαταστήσουν τα παλιά. Και αν συμπεριλάβει κανείς τις ίδιες τις δομικές αδυναμίες της ευρωζώνης τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα για την ελληνική αστική τάξη. Σε κάθε περίπτωση υπό αυτούς τους όρους η όποια νέα δανειακή σύμβαση έρθει δεν θα αρκεστεί να είναι ακόμα πιο επαχθής απ’ την προηγούμενη. Θα θέτει τη χώρα και το λαό σε καθεστώς μακρόχρονου διεθνούς οικονομικού ελέγχου αντίστοιχου με αυτόν του 1898.

Στην πραγματικότητα το πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα γόρδιο δεσμό που επειδή είναι ανίκανο, φύσει και θέσει, να τον κόψει, προσπαθεί εναγωνίως να τον λύσει ενώ ξέρει πως δε γίνεται. Το μόνο που καταφέρνει είναι να σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό του ελληνικού λαού. Σε σημείο που αδυνατεί να αναπνεύσει όλη η χώρα συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του αστικού πολιτικού συστήματος. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή τη στιγμή η πολιτική ελίτ της χώρας και το σύστημα που εκπροσωπεί έχει πρόβλημα υπαρξιακό και αδυνατεί, όσο δε φαντάζεται κανείς, να τ’ αντιμετωπίσει. Το τραγικό για το λαό μας, είναι ότι οι ανησυχίες του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους της αριστεράς σε όποια εκδοχή της, δεν είναι απλά υπαρξιακές, αλλά έχουν περάσει στη σφαίρα της μεταφυσικής.  Μισόλογα στο ευρώ και (σ)το χρέος δε χωράνε… 

Παραπομπές

 [1] Εφημερίδα «Ο Κόσμος του Επενδυτή», Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011.

[2] Βλέπε «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουκά Παπαδήμου», 23 Νοεμβρίου 2011 http://www.inprecor.gr/index.php/archives/137146

[3] http://www.inprecor.gr/index.php/archives/145581

[4] http://www.inprecor.gr/index.php/archives/145524

[5]  http://news.in.gr/economy/article/?aid=1231142183

 

ΠΗΓΗ: 20 Δεκεμβρίου 2011, http://www.inprecor.gr/index.php/archives/146701