Ο μεγάλος καθοδηγητής
Του Περικλή Κοροβέση
Η πολιτική κρίση του ΣΥΝ και κατ’ επέκταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι κρίση του συνόλου της Αριστεράς, είτε αυτή παραμένει κομμουνιστική είτε όχι.
Από τη δεκαετία του ’20 όλα τα Κ.Κ. της Γ’ Διεθνούς λειτουργούσαν σαν αντιπροσωπείες ιδεών, πολιτικής γραμμής και σκέψης της Μόσχας. Κανείς δεν μπορούσε να γίνει γραμματέας του κόμματος, αν δεν είχε εξασφαλίσει τον διορισμό του από το ΚΚΣΕ που ήταν επί της ουσίας και η Διεθνής. Αυτό διευκόλυνε τα πράγματα γιατί δεν χρειάζονταν αναλύσεις. Αυτές έρχονταν έτοιμες και το μόνο που χρειαζόταν για να «γίνουν οδηγός δράσης» ήταν μια κατανοητή μετάφραση, πράγμα που δεν ήταν και τόσο εύκολο όσο φαινόταν. Αν κάποιος θελήσει να διαβάσει αναλύσεις του ΚΚΕ της δεκαετίας του ’30, θα το επιβεβαιώσει.
Η αντίστοιχη γραμμή υπήρχε και στην επιστήμη, στα γράμματα και τις τέχνες. Στην επιστήμη υπήρχαν επιτεύγματα, με το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα την πρώτη επανδρωμένη πτήση στο Διάστημα, με τον θρυλικό Γιούρι Γκαγκάριν. Αλλά στα γράμματα και τις τέχνες με τη θεωρία του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού» έδωσε τερατουργήματα και βρήκαν την τελική τους χρησιμότητα στην ανακύκλωση χαρτιού. Κάποιοι δημιουργοί, κυρίως συγγραφείς, μπόρεσαν και διασώθηκαν. Αλλά με τι τίμημα! Εγιναν υπηρέτες του καθεστώτος και δικαιολόγησαν όλα τα μαζικά εγκλήματα του Στάλιν και έγιναν υμνωδοί του. Αν κάποιος συγγραφέας στην ΕΣΣΔ ήταν μέσα στον έμπιστο κομματικό κύκλο, τότε γινόταν ζάπλουτος. Τα βιβλία του έβγαιναν σε εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράζονταν άμεσα σε όλες τις χώρες όπου υπήρχαν Κ.Κ. και διέθεταν πανίσχυρους κομματικούς μηχανισμούς. Ο ίδιος ο Στάλιν έπαιρνε δέκα μισθούς για τις δέκα επίσημες θέσεις που είχε (Ο «Αγνωστος Στάλιν», Ζόρες και Ρόι Μεντβέντιεφ, σελ. 141, εκδόσεις Καστανιώτη).
Οταν το εργοστάσιο παραγωγής πολιτικής της Μόσχας έκλεισε, οι αντιπροσωπείες του ανά τον κόσμο είχαν δύο επιλογές: Ή να δημιουργήσουν προϊόντα «ιμιτασιόν», τον λεγόμενο «ευρω-κομμουνισμό», που δεν ευδοκίμησε πουθενά, ή να αρκεστούν σε ένα στοκ ιδεών από τις παλιές καλές ένδοξες μέρες, μέχρι που και αυτές κάποτε ή θα εξαντληθούν ή θα μουχλιάσουν. Αρα και στις δύο περιπτώσεις έχουμε κρίση. Η μια εκδηλώνεται με αγκύλωση, η άλλη σαν πρόβλημα τακτικής και προσωπικών διενέξεων. Και έτσι τα πολιτικά προβλήματα δεν θίγονται, η κρίση γίνεται μόνιμη και ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος της διάσπασης.
Τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα γιατί λείπει η απαραίτητη πολιτική κουλτούρα. Το σύνολο της ιστορικής Αριστεράς είναι βαθιά διαποτισμένο με τη σταλινική σκέψη. Ακόμα και το ΚΚΕ Εσ., παρά τα σημαντικά βήματα που έκανε για την ανανέωση της αριστερής σκέψης, παρέμεινε δέσμιο ενός σταλινισμού και είχε «άγιο προστάτη» τον Τσαουσέσκου και ήταν εξαρτημένο οικονομικά με τον ίδιο τρόπο που ήταν και τα Κ.Κ. από τη Μόσχα στην ένδοξη περίοδό τους. Αλλά ο Στάλιν δεν ήταν πολιτικός στοχαστής, όπως ο Μαρξ, ο Ενγκελς και δεκάδες άλλοι, αν όχι εκατοντάδες, που διαμόρφωσαν τις σοσιαλιστικές ιδέες των 19ου και 20ού αιών. Και ο ρόλος τους στην μπολσεβίκικη επανάσταση ήταν από ασήμαντος έως ανύπαρκτος. Ο Στάλιν ήταν κατ’ εξοχήν άνθρωπος του κράτους και της κρατικής μηχανής και ο βασικός του στόχος ήταν η μεγάλη Ρωσία, και τον ενδιέφερε να κινηθεί στα χνάρια του Ιβάν του Τρομερού και του Μεγάλου Πέτρου. Και τα κατάφερε. Οπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Τσόρτσιλ: «Ο Στάλιν παρέλαβε μια χώρα με ξύλινα άροτρα και σε δύο δεκαετίες την κατέστησε πυρηνική δύναμη».
Τα προβλήματα των κινημάτων δεν λύνονται με κρατική λογική. Οπου υπάρχει αυτή η λογική γίνεται μεγαλοϊδεατισμός και κυβερνητισμός, ό,τι χειρότερο υπάρχει για ένα κόμμα της Αριστεράς. Αυτό θα το οδηγήσει στην καλύτερη περίπτωση να γίνει τσόντα σε κάποιον κυβερνητικό σχηματισμό, για να εξαφανιστεί αμέσως μετά, όπως έγινε στη Γαλλία και την Ιταλία, ή να προβάλει μια μεγαλόστομη πολιτική, όπως, π.χ., ο Τσίπρας με την περίφημη θεωρία του «Τρίτου Πόλου», που έδειξε να μην έχει επαφή με την πραγματικότητα.
Σημ.φ.: Λαμβάνεται από εδώ .
