Ένα καθεστώς που ανοίγει φυλακές και κλείνει σχολεία δεν μπορεί να είναι υπόδειγμα

 

Συνέντευξη της Camila Vallejo* – μετάφραση Inprecor

 

Από το Νοέμβρη του 2010, Camila Vallejo Dowling, μια νεαρή πτυχιούχος στη Γεωγραφία 23 χρόνων, ηγείται της Ομοσπονδίας των Φοιτητών του Πανεπιστημίου της Χιλής (FECh). Σε λιγότερο από ένα χρόνο, χάρη στη διαύγεια και την ευγλωττία του λόγου της, εξελίχτηκε σε μια χαρισματική αρχηγό του αναγεννημένου φοιτητικού ακτιβισμού. Oι φοιτητές, σε συντονισμό με συνδικάτα, βρίσκονται σε κινητοποιήσεις εδώ και πολλούς μήνες στη Χιλή.

Μόλις πριν λίγες μέρες, στις 20 Οκτωβρίου, δηλαδή την ημέρα που λάμβαναν χώρα όσα εξαιρετικά σοβαρά, αιματηρά και επικίνδυνα συνέβησαν στο Σύνταγμα, γoνείς και μέλη μαθητικών, φοιτητικών και λαϊκών οργανώσεων της Χιλής, συντονισμένα, εισέβαλαν και κατέβαλαν την παλιά βουλή, όπου συνεδρίαζε επιτροπή με επικεφαλής τον υπουργό παιδείας, ζητώντας να διεξαχθεί δημοψήφισμα για δημόσια δωρεάν παιδεία.  Ταυτόχρονα, σχεδόν, σε αντίστοιχη κίνηση προχωρούσαν διαδηλωτές με στόχο το κτίριο της χιλιανής Γερουσίας όπου μετά από μακροσκελείς συζητήσιες οι γερουσιαστές αποδέχτηκαν το αίτημα των καταληψιών να συνταχθεί επειγόντως νομοσχέδιο που θα ανοίγει το δρόμο για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με κύριο ερώτημα αν ο χιλιανός λαός επιθυμεί τη δημόσια δωρεάν παιδεία.

Η Camila Vallejo Dowling είναι εγγονή στρατευμένων του Κινήματος της Επαναστατικής Αριστεράς (MIR), κόρη κομμουνιστών και στρατευμένη με τη σειρά της στην Κομμουνιστική Νεολαία. Θεωρεί ότι η ουσία του φοιτητικού κινήματος στη Χιλή έχει τις ρίζες της στη λαθεμένη εντύπωση που υπάρχει εκεί για το εκπαιδευτικό έργο, όπως και για το ρόλο που αναλαμβάνει το κράτος σε αυτό το ζήτημα.

Η Vallejo εκτιμά πως η εκπαίδευση στη χώρα της, καθώς και άλλες βασικές υπηρεσίες όπως η υγεία και η κατοικία, είναι υπερβολικά ακριβά και η ποιοτική παροχή τους περιορίζεται μόνο σε αυτούς που μπορούν να τα πληρώσουν. «Το κράτος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να εξασφαλίσει το δικαίωμα στην εκπαίδευση, παρέχοντας και χρηματοδοτώντας μια δωρεάν διδασκαλία ποιότητας και ίσης πρόσβασης και ρυθμίζοντας ανάλογα την ιδιωτική εκπαίδευση χωρίς να επιβραβεύει τον υπερβολικό ζήλο για κέρδος», εξηγεί η Χιλιανή αρχηγός των φοιτητών. «Μόνο έτσι θα ισχυροποιηθεί η δημόσια εκπαίδευση και μαζί η ανάπτυξη των ανθρώπων, κοινωνική και οικονομική. Είναι πολύ θετικό το ότι οι κινητοποιήσεις μας βρίσκουν τη συμπαράσταση της πλειοψηφίας  του λαού».

Ίσως για αυτό το 68% των Χιλιανών αποδοκιμάζουν το χειρισμό του προέδρου, Sebastián Piñera; Τόσο σκληρή ήταν η απάντηση της κυβέρνησης στα αιτήματα σας;

Η σημερινή κυβέρνηση της δεξιάς δεν είχε την πολιτική βούληση να ανταποκριθεί στα αιτήματα των πολιτών. Έδειξε αδιαλλαξία και επέβαλε την ιδεολογική γραμμή της πάνω στην πλειοψηφία της χώρας. Αυτό είναι βαρύ, γιατί σημαίνει πως κυβερνάει μόνο για κάποιους λίγους, για αυτούς που σήμερα βγάζουν όφελος από το εκπαιδευτικό σύστημα και δε θέλουν να καταλάβουν πως υπάρχει μια κρίση δύσκολη να λυθεί αν δεν αλλάξει η δομή του από τη βάση. Απ’ την άλλη, η αυξανόμενη κοινωνική κινητοποίηση, έγινε αφορμή να δείξει η κυβέρνηση μια πλευρά της που θα ήθελε να αποφύγει, αυτή της καταστολής. Από αυτό προκύπτει και η γενική εντύπωση πως δε στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, και οι πολίτες δε θέλουν μια τέτοια κυβέρνηση.

Έχετε πει ότι τα μέσα ενημέρωσης καλλιεργούν την απαξίωση των κοινωνικών κινημάτων. Συμβαίνει αυτό με το φοιτητικό κίνημα;

Ο περιοδικός τύπος ανήκει κατά το 98% σε μεγάλους οργανισμούς που στην πράξη τηρούν την ίδια εκδοτική πολιτική, στενά συνδεδεμένη με τα συντηρητικά τμήματα του πληθυσμού κι αυτό αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για να ζητήσουν τη στήριξη των πολιτών. Οι εφημερίδες συνήθως αφαιρούν το νόημα από τις δηλώσεις των φοιτητών, παραποιούν τα αιτήματα μας ή απλά, αποφεύγουν να αναφερθούν σε σημαντικά κοινωνικά γεγονότα. Και τα κανάλια της ανοιχτής τηλεόρασης δεν είναι πολύ σαφή. Τα μηνύματα που περνάνε είναι μονόπλευρα και αποσπασματικά και δεν κάνουν το καθήκον τους για αντικειμενική και πολύπλευρη πληροφόρηση. Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις, όταν οι τηλεπαρουσιαστές μιλάνε για την εκπαίδευση ή για το φοιτητικό κίνημα, δείχνουν εικόνες κουκουλοφόρων ή καταστροφών, προωθώντας μια εσφαλμένη εικόνα του κινήματος μας.

Μέχρι ποιο σημείο μπορούν να ταυτιστούν οι διαμαρτυρίες των φοιτητών με τους κώδικες της κοινωνικής αλλαγής που έθεσε ο Salvador Allende στην ομιλία του στο Πανεπιστήμιο της Guadalajara, στο Μεξικό;

Μας επηρεάζει βαθιά το να ξέρουμε πως η Χιλή είχε ένα πρόεδρο που πραγματικά αντιπροσώπευε το νόημα αυτών που σήμερα συνεχίζουμε να απαιτούμε. Ίσως, αν το πραξικόπημα δεν είχε διαπραχτεί, το εκπαιδευτικό μας σύστημα να ήταν πολύ διακεκριμένο. Σε εκείνη την ομιλία, υπάρχουν ιδέες πολύ σημαντικές που μας αφορούν σα σπουδαστές του Πανεπιστημίου και σαν μελλοντικούς επαγγελματίες, και επίσης εμμένει σε κάτι που κάποιες φορές ξεχνάμε: η επανάσταση δεν περνάει από το Πανεπιστήμιο και μόνο. Αυτή η φράση αναφέρεται στο ότι οι βαθιές αλλαγές, τότε μόνο είναι δυνατές, όταν όλη η χώρα, οι εργαζόμενοι της, οι νοικοκυρές, οι συνταξιούχοι, όλοι μαζί με τους φοιτητές, έρχονται να αναλάβουν ενεργό κοινωνικό ρόλο. Πάνω σ’ αυτό δουλεύουν τώρα πολλές κοινωνικές οργανώσεις, προσπαθώντας να ανακατασκευάσουν τον κοινωνικό ιστό που χάθηκε με τη δικτατορία.

Τι γνώμη έχετε για το κριτήριο του συγγραφέα Vargas Liosa, που βραβεύτηκε πέρυσι από τον Piñera με τη διάκριση Gabriela Mistral για την παιδεία και τον πολιτισμό, για τον οποίο η Χιλή αποτελεί υπόδειγμα σαν πολιτικό και οικονομικό καθεστώς;

Αυτή είναι η εικόνα της Χιλής που μερικοί αξιώνουν να εξάγουν, αγνοώντας πως στην πράξη το 80% του πληθυσμού ζει χρεωμένο ή πως το 60% της χώρας ζει με λιγότερα από 165.000 πέσος το μήνα κατά άτομο (180 €), όταν υπάρχουν πανεπιστημιακές εισφορές που στοιχίζουν πάνω από τα διπλά αυτού του ποσού. Αγνοώντας πως ο κατώτατος μισθός είναι μόλις 182.000 πέσος (200 €) και πως μόνο η μετακίνηση ενός ατόμου για ένα μήνα κοστίζει πάνω από το 20% αυτού του εσόδου. Δεν ξέρω για ποιόν μπορεί να προκύπτει υποδειγματικό ένα καθεστώς που ισχυρίζεται πως θα καταργήσει τον κοινωνικό αποκλεισμό ιδρύοντας περισσότερες φυλακές και κλείνοντας δημόσια σχολεία.

Τι σημαίνει να είσαι κομμουνιστής σήμερα και τι διδάγματα έχετε πάρει από την οικογενειακή εκπαίδευση που λάβατε ; Πιστεύετε πως είναι δυνατός ένας δημοκρατικός σοσιαλισμός στη Χιλή και στη Λατινική Αμερική;

 Στη χώρα μας όπου έχει επικρατήσει ένα κοινό αίσθημα βασικά νεοφιλελεύθερο από την επιβολή της δικτατορίας, οι αξίες της αριστεράς (αλληλεγγύη, αδελφοσύνη και κοινωνική δικαιοσύνη) αντιπροσωπεύουν αυτό που επιβίωσε σε αυτά τα 17 χρόνια σκοταδισμού. Πιστεύω πως ένα πολιτικό σχέδιο της αριστεράς όχι μόνο έχει αξία, αλλά και είναι αναγκαίο για να ξεπεράσουμε τη βαθειά ανισότητα που μας ταλανίζει σαν χώρα και που είναι αποτέλεσμα του κατεστραμμένου οικονομικού μας συστήματος. Γι αυτό θαυμάζω τις χώρες που τόλμησαν να κάνουν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

 

* Η Camila Vallejo είναι  πρόεδρος των φοιτητών της Χιλής στον Félix Población (www.publico.es)

 

ΠΗΓΗ: 24 Οκτωβρίου 2011,  http://www.inprecor.gr/index.php/archives/124364