Ανάπηρη Δημοκρατία*
Του Ευτύχη Μπιτσάκη
Γιορτάζουμε τα 37 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Αλλά πρέπει να θυμηθούμε ότι πριν 31 χρόνια αυτή η Δημοκρατία δολοφόνησε μια κοπέλα έξω από την Πάντειο. Αυτό και πολλές άλλες δολοφονίες κατά την περίοδο της λεγόμενης μεταπολίτευσης δείχνουν το είδος της Δημοκρατίας από τότε που έπεσε η Χούντα. Σήμερα βεβαίως έχουμε μια κυβέρνηση η οποία αποτελείται από Έλληνες αλλά βέβαια δεν είναι μια ελληνική κυβέρνηση.
Είναι μια κυβέρνηση από Έλληνες πολίτες οι οποίοι λειτουγούν υπό την κηδεμονία ξένων δυνάμεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι βρισκόμαστε υπό καινούργια Κατοχή. Κατοχή σημαίνει ότι κάποιος ξένος με στρατό κατέλαβε την χώρα σου. Εδώ, από κοινού συμφέροντος ορμώμενοι, όπως έλεγαν και στον Εμφύλιο, η αστική τάξη η δικιά μας και η ξένοι προστάτες και τοκογλύφοι, έφεραν την χώρα σε αυτή την κατάσταση.
Τώρα επειδή μιλάμε για Δημοκρατία, αξίζει μέσα σε ένα λεπτό να θυμήσω μερικές χαρακτηριστικές στιγμές, ημερομηνίες από την Ελ. Δημοκρατία.
Δηλαδή το '97 κάνανε έναν πόλεμο και μας επέβαλαν τον Διεθνή οικονομικό έλεγχο, ο σημερινός βέβαια είναι πολύ χειρότερος. Μετά έγινε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, μεγάλωσε όπως λένε η Ελλάδα, μετά έγινε η καταστροφή της Σμύρνης, από απληστία η αστική τάξη, που ήθελε να γίνει μεγάλη δύναμη, δεν αρκέστηκε στην συνθήκη των Σεβρών που έδινε έκταση στην Ελλάδα, ήθελε να φτάσει στη Κόκκινη Μηλιά. Πάνω που πήγε να στηθεί μια Δημοκρατία, ήρθε η δικτατορία του Παγκάλου, του παππού του σημερινού αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Στην συνέχεια έζησε μια μικρή περίοδο Δημοκρατίας, και μετά ήρθε το ιδιώνυμο του Βενιζέλου, όπου με βάση το ιδιώνυμο καταδικαζόταν οι κομμουνιστές όπου στέλνοντα
ν στην Ακροναυπλία για να δοθούν μετά στους Γερμανούς για να τους εκτελέσουν. Στην συνέχεια είχαμε την δικτατορία του Μεταξά, στην συνέχεια είχαμε το πόλεμο.
Εδώ αρχίζει μια καινούργια περίοδος. Με πρωτοβουλία και στρατηγική του ΚΚΕ δημιουργήθηκε το ΕΑΜ μια πλατιά λαϊκή οργάνωση αντιστασιακή η οποία κατάφερε να απελευθερώσει ένα μέρος της Ελλάδας, να δημιουργήσει καινούργιους θεσμούς, και εδώ τώρα είναι η μεγάλη ιστορική ευθύνη της ηγεσίας του ΚΚΕ. Αντί να ανακηρύξει την Ελλάδα Λαϊκή Δημοκρατία, και να πει στον Παπανδρέου παππού, έλα ως Έλλην πολίτης, διεκδίκησε και εσύ ψήφο, πήγε πρώτα στον Λίβανο, σε συνέχεια Καζέρτα, στην συνέχεια εδώ σε αυτήν την πλατεία, την πάτησε όπως λένε την πρόκληση του Παπανδρέου και των Αγγλων, και αντί να δώσει την μάχη με τα βαριά τμήματα να χρησιμοποιήσει τα όπλα, τα κανόνια του ΕΛΑΣ, τον Βελουχιώτη και τους άλλους, άφησε τους ανταρτοεπονίτες να δίνουν μάχη 33 μέρες, και σε συνέχεια ενώ μπορούσε να πετύχει ας την πούμε μια συμφωνία αξιοπρεπή, παραδίδει τους αγωνιστές στα εκτελεστικά αποσπάσματα με την συμφωνία της Βάρκιζας.
Έχουμε μια μακρά περίοδο εμφυλίου πολέμου, που άρχισε το '43 και εδώ για άλλη μια φορά επειδή μιλάμε για πατριωτισμο να δούμε τον διπλό ρόλο της αστικής τάξης. Δεν ήρθαν οι ξένοι να μας κατακτήσουν, η χούντα μετά δεν ήταν ξενοκίνητη, ήταν το καθεστώς που θέλησε και επέβαλε η ελληνική αστική τάξη, που επέβαλλε με την βοήθεια των Αγγλων και των Αμερικανών. Οταν στην περίοδο της Χούντας ορισμένοι μιλούσαν για ένα νέο ΕΑΜ, για πατριωτικό μέτωπο, για ξενοκίνητη Χούντα, αυτό ήταν λάθος. Εγώ τότε έπαιζα κάποιον μικρό ρόλο έξω, αγωνιζόμουνα ενάντια σε αυτήν την παραμόρφωση του χαρακτήρα της δικτατορίας. Ήταν όπως το είπα ξανά, με κοινό συμφέρον ορμώμενοι, η ελληνική αστική τάξη μπροστά στην άνοδο του λαϊκού κινήματος, με την βοήθεια των Αγγλων και των Αμερικανών επέβαλλαν αυτό το καθεστώς. Έπεσε και η Χούντα, και είχαμε μια ανάπηρη δημοκρατία. Γιατί έφεραν οι Αμερικάνοι τον Καραμανλή. Ο Καραμανλής όλα τα χρόνια της Χούντας στο Παρίσι, ήξερε πολύ καλά τι έκανε, σιωπούσε. Για να είναι έτοιμος όταν θα τον χρειαστεί η αστική τάξη της Ελλάδας και οι αμερικανοί επικυρίαρχοι, να έρθει ως πατέρας και σωτήρας του έθνους.
Ολη αυτή η Δημοκρατία που λειτούργησε όλα αυτά τα χρόνια, είναι γεγονός ότι σεβόταν μερικές δημοκρατικές αρχές. Αλλά η φτώχεια, η καταστροφή της υπαίθρου, η Αθήνα των 6 εκατομμυρίων όπως έγινε, δημιουργούσαν προβλήματα. Η ανεργία, η ανασφάλεια δημιουργούσαν προβλήματα, συνεχώς εντάσεις. Γι’ αυτό νομίζω ότι όλα αυτά τα χρόνια πρέπει να μιλάμε για μια ανάπηρη δημοκρατία που δεν κατάφερε να γίνει όσο μπορούσε μια αστική δημοκρατία.
Και που φτάσαμε τώρα. Φτάσαμε στην χρεωκοπία. Γιατί φτάσαμε στην χρεωκοπία; Επειδή τα φάγαμε όλοι μαζί; Αυτό είναι μια απόπειρα να φορτωθεί στον Ελληνικό λαό η ευθύνη. Όποιος προσπάθησε και δυστυχώς η δημοσιογραφία λίγο το έχει αναλύσει αυτό το θέμα, να δει ότι η χρεωκοπία ξεκίνησε – οι ρίζες της – από τον εμφύλιο πόλεμο. Οταν σε μια χώρα 9 εκατομμυρίων τότε, αρχίζει μια διαδικασία μετανάστευσης, όπου οι καλύτερες παραγωγικές ηλικίες χάθηκαν, στην συνέχεια, από τον φόβο και την φτώχεια μαζεύεται όλος ο κόσμος στην Αθήνα και δημιουργείται αυτό το τερατούργημα. Όταν ο παραγωγικός τομέας είναι 15-17% τότε αυτή οι οικονομία δεν είναι βιώσιμη. Φτάσαμε λοιπόν με την ανικανότητα των κυβερνήσεων και την ρεμούλα στην χρεωκοπία. Διάβαζα ότι ο Διευθυντής του αεροδρομίου παίρνει 600 χιλιάδες ευρώ. Είναι ρεμούλα αλλά από ποιούς είναι η ρεμούλα.
Τώρα λένε πως μας έσωσαν. Ποιοί μας έσωσαν και πως. Ποιός δανείζει σε ποιόν.
Μιλάγαμε εδώ και χρόνια ότι έρχεται ένας μεσαίωνας σε ολη την Ευρώπη, μας έλεγαν αριστεριστές. Μιλάγαμε εδώ και χρόνια ότι πάμε για χρεωκοπία, μας λέγανε ότι θέλουμε να συκοφαντήσουμε την πατρίδα μας.Τώρα πήγαμε σε επιλεκτική χρεωκοπία. Μας δανείζουν, θα μειωθεί το χρέος; Αυτό δεν είναι δανεισμός, είναι τοκογλυφία.
Ας πούμε ότι καταφέρνουν να ξεπουλήσουν τα πάντα, μετά από 30 χρόνια ξεπουλήματος, δυστυχίας ανεργία, τότε το χρέος μας θα φτάσει τα 350 δις έκανε το γράφημα χτες η Ελευθεροτυπία. Αν δεν καταφέρουν να ξεπουλήσουν τα πάντα, όχι από πατριωτισμό, αλλά από ανικανότητα, το χρέος θα φτάσει το μισό τρις. Που βλέπουν λοιπόν την ανάκαμψη όταν ο παραγωγικός τομέας φθίνει, όταν η ανεργία αυξάνει, όταν κλείνουν τα μαγαζιά, όταν πεινάει ο κόσμος όταν θα πληρώνουμε ως λαός και δεν θα μειώνεται το χρέος. Που την βλέπουν την ανάκαμψη.
Επομένως μπαίνουμε σε μια περίοδο, όπου μπορεί να διατηρήσει τον τύπο της αστικής δημοκρατίας, αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο αυτό, αλλά δεν μπορεί να υπάρχει υγιής κοινωνική ζωή. Η ανεργία, η φτώχεια, η κατεστραμένη μικροαστική και μεσοαστική τάξη, θα είναι παράγοντες εντάσεων. Και η δημοκρατία που ζήσαμε εδώ τον Ιούνιο με τους μπάτσους με τα χημικά και με τα σπασμένα κεφάλια, δεν μπορεί να λειτουργήσει υπ' αυτές τις συνθήκες αυτή η συνήθης δημοκρατία. Το κίνημα αυτό που ξεκίνησε είναι μια πρωτοβουλία λαϊκή, ένα αυθόρμητο κίνημα αλλά ως πού θα πάει ως αυθόρμητο κίνημα. Θα πρέπει να απαντήσει θέτοντας ουσιαστικά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα και να υπάρξει όσμωση με τον χώρο της αριστεράς. Ούτε το αυθόρμητο φτάνει ούτε τα κόμματα σκέτα φτάνουν. Αυθόρμητο και στρατηγική, φτάνει. Εδώ έχουμε τις υπαρκτές ευθύνες της επίσημης αριστεράς. Το ΚΚΕ ήρθε εδώ πέρασε και έφυγε. Την επόμενη μέρα ο Ριζοσπάστης είχε 15 φωτογραφίες του ΠΑΜΕ δεν είχε καμία φωτογραφία με σπασμένο κεφάλι, δεν είχε τίποτα για το κίνημα μόνο ότι απέφυγε το ΠΑΜΕ την προβοκάτσια. Βεβαίως την απέφυγαν αφού περάσανε και έφυγαν. Η ιστορική ευθύνη της σημερινής ηγεσίας του ΚΚΕ είναι ότι κάθεται μόνη και τι ζητεί; Ότι θα πάρει την πλειοψηφία και θα κυβέρνησει; Εδώ αν μπορεί να υπάρξει ένα κίνημα που θα θέσει κάποτε σε αμφισβήτηση τον καπιταλισμό αυτό θα γίνει από μια διαδικασία κοινής δράσης αριστεράς, ανάπτυξης θεωρίας, συγκλίσεων, στρατηγικής. Το να φωνάζεις σήμερα Κομμουνιστική απελευθέρωση ,ανατροπή, δεν είναι τίποτα, είναι ο στρατηγικός στόχος. Η Ενωμένη ευρώπη έλεγε ο Λένιν, ή δεν θα υπάρξει ή θα είναι αντιδραστική. Ο στόχος της αριστεράς είναι να υπάρξουν ενωμένες σοσιαλιστικές δημοκρατίες της Ευρώπης. Να φωνάζουμε έξω, έξω, δεν είναι τίποτα. Κοινή δράση, διάλογος, συγκλίσεις, συνεργασίες, κοινή κάθοδο σε εκλογές, κάποτε να ηγεμονεύσει ιδεολογικά και πολιτικά η αριστερά. Τότε μόνο το έξω από την Ε.Ε έξω από το ευρώ θα έχει νόημα.
Θέλω να ελπίζω ότι από Σεπτέμβρη θα υπάρξει μια νέα φάση ανόδου του αυθόρμητου και απόπειρα από την μεριά μας και τα κόμματα διάλογος, ανάπτυξη κοινών αγώνων και θεωρητικής ανάπτυξης ώστε να ξεπεραστεί η παλιά αρρώστια της αριστεράς. Σεχταρισμός στα επιμέρους, έλλειψη στρατηγικής στα γενικά. Οταν θα υπάρξει ενότητα κοινής δράσης μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ανατρέψουμε αυτή την κατάσταση. Ευχαριστώ πολύ.
* Εκτιμήσεις για την πορεία της Δημοκρατίας στον τόπο μας μετά την δικτατορία έκανε η πλατεία Συντάγματος στην ημερίδα που διοργάνωσε την περασμένη Κυριακή (24/07) με τίτλο "Αναζητώντας την δημοκρατία από την αποκατάσταση του Κοινοβουλευτισμού στη σημερινή κρίση του". Ομιλητές της ημερίδας ήταν ο Ευτύχης Μπιτσάκης (πανεπιστημιακός), ο Γ. Κυρίτσης (δημοσιογράφος), ο Στάθης Κουβελάκης (καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας στο King's College) και η Μαργαρίτα Γεραλή (μέλος του συλλόγου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών της περιόδου 1967-1974).
