Οργανωμένο έγκλημα

 

Του Δημήτρη Καζάκη*

 

Βρέθηκε επιτέλους στο στοι­χείο του ο κ. Βενιζέλος. Με τον εφαρμοστικό νόμο για την ίδρυση Ταμείου Αξιο­ποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, επιχειρείται να νομιμο­ποιηθεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο τουλάχιστον της μεταπολεμικής πε­ριόδου στην Ελλάδα. Το γενικευμένο ξεπούλημα της χώρας.

Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου μοιάζει ιδιαίτερα με το αντίστοιχο Ταμείο που ιδρύθηκε από τον καγκελάριο Κολ για τη μαζική εκποίηση της δη­μόσιας περιουσίας της προσαρτημέ­νης Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας. Το συγκεκριμένο Ταμείο (Τρόιχαντ) αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα της Γερμανίας στα μέσα της δεκαετί­ας του '90, που παραλίγο να καταβαραθρώσει τον Κολ και το κόμμα του. Ο πρώτος πρόεδρός του δολοφο­νήθηκε επίσημα από τρομοκρατικό χτύπημα, αλλά ανεπίσημα από το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο είχε αναπτύξει στενότατες σχέσεις με το συγκεκριμένο ίδρυμα. Όταν αυτό διαλύθηκε στα 1995, η τότε πρόεδρός του Μπρόιλερ παραδέχτηκε ότι ειδι­κά στα προσαρτημένα κρατίδια της άλλοτε ΓΛΔ ήταν «το πλέον μισητό ίδρυμα»!

Το γερμανικό… μοντέλο

Να ποια ήταν τα κατορθώματα του Τρόιχαντ: Στα μέσα του 1990, υπήρ­χαν στη ΓΛΔ γύρω στα 9.000.000 επαγγελματικά απασχολούμενοι, ανάμεσα στους οποίους 3,5 – 4 εκα­τομμύρια σε κρατικές επιχειρήσεις, που περιήλθαν στη διαχείριση του Τρόιχαντ. Στα τέλη του 1994, οι ιδιω­τικοποιημένες στο μεταξύ επιχειρή­σεις απασχολούσαν περί τα 1,4 εκα­τομμύρια προσωπικό. Σύμφωνα με έρευνες: Από τους απολυμένους ερ­γάτες, τεχνικούς και επιστήμονες των επιχειρήσεων, ο ένας στους τέσσερις έμεινε άνεργος, μερικοί συμπεριλή­φθηκαν σε προσωρινά μέτρα δημι­ουργίας εργασιακών σχέσεων και πολ­λοί – ικανοί ακόμα για δουλειά – ανα­γκάστηκαν να περάσουν σε μειωμένη σύνταξη. Οκτώ χιλιάδες επιχειρήσεις παραδόθηκαν σε προηγούμενους ιδιοκτήτες, ενώ 3.700 επιχειρήσεις διαλύ­θηκαν με το δικαιολογητικό ότι δεν συ­νέφερε ο εκσυγχρονισμός τους. Οι νέ­οι ιδιοκτήτες είχαν αναλάβει υποχρέωση να επενδύσουν 142 δισ. μάρκα, που ποτέ δεν τήρησαν. Σαράντα δύο χιλιάδες ακίνητα (σε σύνολο 104.000) επιστράφηκαν σε παλιούς ιδιοκτήτες, ενώ 62.000 οικόπεδα πουλήθηκαν κοψοχρονιά. Μαζί με 1.500.000 εκτά­ρια χωραφιών και λιβαδιών, όπως και 770.000 εκτάρια δασών, καθώς επίσης και η διαχείριση της περιουσίας των επιχειρήσεων εξωτερικού εμπορίου της ΓΛΔ. Το Τρόιχαντ έκλεισε με χρέος 270 δισ. μάρκων, που ανέλαβε το ομοσπονδιακό κράτος να πληρώσει.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον γερμανικό Τύπο, το Τρόιχαντ υπήρξε το πιο διεφθαρμένο, διαπλεκόμενο ακόμη και με το οργανωμένο έγκλημα, ίδρυμα που υπήρξε ποτέ στο έδαφος της Γερ­μανίας από την εποχή του χιτλερισμού. Όμως αυτό το γερμανικό μοντέλο είναι που οι «Ιππότες της Αποκαλύψεως» στην Ελλάδα έθεσαν εξαρχής ως πρό­τυπό τους. Να τι μας έλεγε ένας από τους πρυτάνεις της διατεταγμένης δη­μοσιογραφίας, ο κ. Πρετεντέρης, στα «Νέα», 16.5: «Όταν η Γερμανία ενώθη­κε ξανά το 1990, η ομοσπονδιακή κυ­βέρνηση βρέθηκε με όλα τα σκουπίδια μιας κομμουνιστικής χώρας στα χέρια της. Τι έκανε; Έφτιαξε έναν ανεξάρτητο οργανισμό, την Τρόιχαντανσταλτ, και του ανέθεσε να καθαρίσει το θέμα. Αποτέλεσμα; Γερμανικού τύπου. Μέσα σε τέσσερα χρόνια η Τρόιχαντ αναδι­άρθρωσε, πούλησε ή έκλεισε 8.500 κρατικές επιχειρήσεις της Ανατολικής Γερμανίας και παραχώρησε σε ιδιώτες 25 εκατ. στρέμματα γης. Μπορεί να εφαρμοστεί αυτό το μοντέλο και στην Ελλάδα; Από τη στιγμή που είμαστε η τελευταία κομμουνιστική χώρα της Ευ­ρώπης, δεν βλέπω γιατί όχι».

Το θέμα δεν είναι μόνο ότι ο εν λό­γω κύριος «ξεχνά» ορισμένες λεπτο­μέρειες της δράσης του Τρόιχαντ, ούτε βέβαια το γεγονός ότι κατ' αυτόν η Ελ­λάδα είναι η «τελευταία κομμουνιστική χώρα της Ευρώπης» υπό την εξουσία των δικών του αφεντικών. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι το θράσος και η χυδαιότητα.

Αμέσως μετά, λες και πήρε γραμ­μή από τον Πρετεντέρη, βγήκε και ο Γιούνκερ. Ισχυρότατες πιέσεις για την αυστηρή εφαρμογή των μέτρων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση ασκούν οι Ευρωπαίοι, σύμφωνα πάλι με τα «Νέα» (23.5). Ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ζητά να προχωρήσουν αμέσως οι ιδιωτικοποιή­σεις, τις οποίες η Ε.Ε. θα παρακολουθεί στενά, «σαν να τις κάναμε εμείς οι ίδιοι», όπως λέει. Επίσης έθεσε το θέ­μα της διακομματικής συναίνεσης για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, ο Γιούνκερ ζητά από την Ελλάδα να δημιουργηθεί ανεξάρτητο ίδρυμα ιδιωτικοποιήσεων, όπως αυτό που είχε συγκροτηθεί για την ιδιωτι­κοποίηση της κρατικής περιουσίας της πρώην Ανατολικής Γερμανίας μετά την επανένωση. Όπως είπε μάλιστα στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», το ίδρυμα αυτό μπορεί να έχει στελέχη και ξένους ειδικούς.

Κι όπως ήταν φυσικό, ανταποκρίθη­κε αμέσως η κυβέρνηση. «Ουσιαστικά αποφασίστηκε η αποσοβιετοποίηση του κράτους και η δημιουργία ενός νέου ισχυρού οικονομικού προτύπου με χαρακτηριστικά του την εξωστρέφεια, τον δυναμισμό και την καινοτομία» τό­νισε Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, μιλώντας τη Δευτέρα (24.5) στην ανοιχτή γενική συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανι­ών Βορείου Ελλάδος και τονίζοντας με­ταξύ άλλων ότι λήφθηκαν «δύσκολες αλλά κρίσιμες αποφάσεις».

Το ελληνικό Τρόιχαντ

Σκέψεις μεγάλων ανδρών που συνα­ντώνται ή υπόγειες διαδρομές και ταυτίσεις μεγάλων συμφερόντων; Προφα­νώς το δεύτερο. Έτσι μας προέκυψε το δικό μας Τρόιχαντ, που μπορεί να ονο­μάζεται Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, αλλά στη δικαιοδοσία του μπορεί να περιέλθει το σύνολο της δημόσιας περιουσίας με απλή απόφαση υπουργού, με μοναδι­κό σκοπό την εκποίηση. Πού θα πάνε οι εισπράξεις από το ξεπούλημα; Μα πού αλλού; Στους δανειστές. Όπως λέει ο ίδιος ο νόμος: «Το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας».

Οι μέθοδοι, με βάση τις οποίες θα ξεπουληθεί το Δημόσιο και η χώρα, εί­ναι οι εξής:

1) Η τιτλοποίηση των βασικών χρη­ματικών ροών του ελληνικού κρά­τους. Αυτό σημαίνει ότι μια σειρά στα­θερών χρηματικών ροών του Δημοσίου (δημόσια έσοδα) θα δεσμευτούν από τράπεζες και αγορές προκειμένου να εκδοθούν ομόλογα που θα βοηθήσουν το κράτος να συνεχίσει να εξυπηρετεί τα δάνειά του. Η τιτλοποίηση αυτή δεν γνωρίζει όρια. Πρακτικά όλα τα πραγ­ματικά και εν δυνάμει έσοδα του Δημο­σίου μπορούν να τιτλοποιηθούν.

Για παράδειγμα, μια ιδέα που αρέ­σει ιδιαίτερα στις αγορές είναι η πα­λιά σκέψη του υπουργού Οικονομίας των κυβερνήσεων Σημίτη, Νίκου Χριστοδουλάκη, ο οποίος είχε θελήσει να τιτλοποιήσει τα έσοδα από την Ακρό­πολη.

Τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά και τουριστικά αξιοθέατα της χώρας είναι πρώτα στις λίστες των διεθνών επεν­δυτών για τέτοιου τύπου συμφωνίες (business deals). Φυσικά σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί η τυπική κυριότητα να παραμένει στο ελληνικό Δημόσιο, αλλά ο επενδυτής έχει καθοριστικό λό­γο στην αξιοποίηση του τιτλοποιημένου παγίου, ώστε να εισπράξει τουλά­χιστον αυτά που του έχουν υποσχεθεί.

2) Η μετοχοποίηση του Δημοσίου, των οργανισμών και των υπηρεσι­ών του. Αυτό που ζητούν επισταμένα οι συντελεστές του σχεδίου εκποίησης της χώρας είναι όχι μόνο η διάθεση του πακέτου των μετοχών που κατέχει το Δημόσιο, αλλά και η δημιουργία εταιρειών χαρτοφυλακίου στις οποίες θα ανατεθεί η διαχείριση δημόσιων οργα­νισμών, υποδομών και παρεχομένων υπηρεσιών.

Τυπικό παράδειγμα, η ανακοινωθεί­σα από την κυβέρνηση εταιρεία χαρτοφυλακίου (holding) που θα αναλάβει τα λιμάνια του Πειραιά, της Ελευσίνας, του Λαυρίου και της Ραφήνας. Οι εται­ρείες αυτές διεθνώς στήνονται για δυο λόγους:

♦ Πρώτον, επιτρέπουν την ιδιωτικο­ποίηση της διαχείρισης και αξιοποίη­σης υποδομών, οργανισμών και έργων με μόνη την παραχώρηση ενός πακέ­του μετοχών σε ιδιώτες με συμφωνίες συχνά κάτω από το τραπέζι.

♦ Δεύτερον, συγκεντρώνουν το εν­διαφέρον των πιο κερδοσκοπικών κεφαλαίων διεθνώς, που αποβλέπουν σε μια γρήγορη μπάζα παίζοντας με τη χρηματιστική αξία της επένδυσης και όχι με το όποιο τυχόν επιχειρη­ματικό κέρδος. Η πράξη έχει αποδεί­ξει ότι οι εταιρείες αυτές, μαζί με τις υπεράκτιες εταιρείες (Offshore), είναι οι καλύτεροι τρόποι ξεπλύματος πολι­τικού και μη χρήματος διεθνώς. Ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε μορφή επένδυσης.

Στις υπερχρεωμένες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής εταιρείες Ηolding, μέσω των οποίων το κράτος εγγυάται τα κέρδη των ιδι­ωτών επενδυτών, χτίζονται νοσοκο­μεία, σχολεία, δρόμοι, αεροδρόμια, λιμάνια κ.ο.κ.

Άλλωστε αυτό είναι το περιεχόμε­νο της στρατηγικής συμφωνίας με την Κίνα, η οποία δεν ήρθε να επενδύσει, ούτε καν σε υποδομές. Ήρθε να εξα­σφαλίσει διευκολύνσεις σε υπάρχου­σες υποδομές – λιμάνια, οδικές μεταφορές, σιδηρόδρομο – προκειμέ­νου να διευκολυνθεί η μεταφορά των εμπορευμάτων της στην καρδιά της ευρωζώνης. Η χώρα με τη συμφωνία αυτή εκχωρεί τις βασικές της υποδο­μές για να γίνει μεταπράτης της διε­θνούς κίνησης εμπορευμάτων.

3) Η εκποίηση της ακίνητης περιου­σίας του Δημοσίου, την οποία οι εκτιμήσεις της αγοράς ανεβάζουν στα 280 ή και 300 δισ. ευρώ. Κι εδώ δεν πρόκειται απλώς για κτήρια και εγκα­ταστάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, αλλά και για το σύνολο της δημόσι­ας περιουσίας. Εδώ εντάσσεται και η απαίτηση για πώληση των ακατοίκη­των νησιών της χώρας, η οποία δεν εί­ναι τωρινή πρόταση.

Αυτός που πρώτος την έθεσε στο τραπέζι ήταν ο Στ. Μάνος ως υπουργός της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο οποίος θεώρησε ότι έτσι όχι μόνο θα εισέρρεαν λεφτά για τους δανειστές, αλλά θα ξεκαθάριζε μια και καλή το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και των «γκρίζων ζω­νών» με την όμορη Τουρκία.

Μια άλλη πρόταση που έχει ήδη πέ­σει στο τραπέζι και συζητά σοβαρά η αγορά, είναι ο δανεισμός του κράτους με εγγύηση τη δημόσια γη. Στο πακέτο περιλαμβάνονται και προτάσεις αξιο­ποίησής της με ποικίλους τρόπους, από θεματικά πάρκα μέχρι ιδιωτικά θέρε­τρα. Σε αυτή την περίπτωση η γη θα δεσμευτεί εξαρχής από τους επενδυτές προς αξιοποίηση μέχρις ότου το κράτος αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Fast track υψηλής όχλησης

4) Η εφαρμογή καθεστώτος Fast track για ιδιωτικές επενδύσεις στον ελληνικό χώρο. Αυτό σημαίνει την αξιοποίηση της Ελλάδας για ιδιωτικές επενδύσεις υψηλής όχλησης για το περιβάλλον και την κοινωνία. Πρόκειται για επενδύσεις, των οποίων κανονικά η εθνική νομοθεσία θα απαγόρευε ρητά την υλοποίηση για λόγους δημόσιας υγείας, προστασίας του περιβάλλοντος ή ωμής παραβίασης των ανθρωπίνων και εργατι­κών δικαιωμάτων.

Η νομοθεσία Fast track ψηφίστηκε ήδη το προηγούμενο καλοκαίρι από την κυβέρνηση Καραμανλή και τη συμπλήρωσε ο περιβόητος κ. Παμπούκης.

Παράκαμψη

Με βάση αυτόν τον νόμο, οι προσφυγές πολι­τών αλλά και οι αποφάσεις των δικαστηρίων μπο­ρούν να παρακάμπτονται ως «γραφειοκρατικά εμπόδια» προκειμένου να προχωρήσουν αυτές οι επενδύσεις γρήγορα. Στη διεθνή αγορά σήμερα ακμάζει η έκδοση ομολόγων για την υποστήριξη της βιομηχανίας μεταποίησης πυρηνικών και τοξικών αποβλήτων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με δημοσι­εύματα του διεθνούς Τύπου αλλά και πληροφο­ρίες από την αγορά, η επίσκεψη του Νετανιάχου, πρωθυπουργού του Ισραήλ, συνοδεύτηκε από επιχειρηματικές συμφωνίες που αφορούν και τον τομέα της ενέργειας. Στην πραγματικότη­τα, πρόκειται για την εναπόθεση σε ελληνικό έδαφος πυρηνικών και τοξικών αποβλήτων από το Ισραήλ. Οι πληροφορίες λένε ότι οι περιοχές εναπόθεσης προετοιμάζονται ήδη στη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Θα πουλάνε στην Ελλάδα τον πλούτο της

5) Η εκχώρηση των πιο σημαντικών πλου­τοπαραγωγικών πόρων της χώρας. Σ' αυ­τούς εντάσσεται πρώτα και κύρια ο ορυκτός πλούτος. Τον Φεβρουάριο του 2010 στο Λον­δίνο έγινε άτυπη σύσκεψη επενδυτών, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε ενδιαφέ­ρον για την ιδιωτική αξιοποίηση των ορυκτών αποθεμάτων της Ελλάδας. Για τον σκοπό αυτόν προτάθηκε να συσταθούν εταιρείες με έδρα το Μπαχρέιν, τα Αραβικά Εμιράτα κ.α. Αυτού του τύπου τις επενδύσεις προτίθεται να προ­σελκύσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ιδιώτες κερδοσκόπους που θα αναλά­βουν να πουλούν στην Ελλάδα τον δικό της φυ­σικό πλούτο. Αν και το κύριο ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα γνωστά, αλλά και στα πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και αλλού. Ενδιαφέρον γι' αυτά εκδηλώνουν κατά κύ­ριο λόγο αμερικανικές εταιρείες, που θεω­ρούν ότι σ' αυτό το επίπεδο της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, αλλά και στην προοπτική ανό­δου της, ακόμη και κοιτάσματα που είχαν εκτι­μηθεί παλιότερα ως ασύμφορα προς εκμετάλ­λευση, σήμερα κρίνονται διαφορετικά.

Αυτό συμβαίνει ήδη με την οργανωμένη πα­ραγωγική αποδυνάμωση της ΔΕΗ, της οποίας η ηλεκτροπαραγωγή έχει υποστεί καθίζηση άνω του 10% τους τελευταίους μήνες. Κάτι που οφείλεται πρώτα και κύρια στη διάλυση της λιγνιτοπαραγωγής. Η Ελλάδα προγραμματίζεται να μετατραπεί σε ενεργειακά εξαρτώμενη χώ­ρα, με τις βασικές υποδομές της ηλεκτροπα­ραγωγής ιδιωτικοποιημένες.

Ήδη το θέμα των μεγάλων υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων της ΔΕΗ έχει μπει στο τραπέζι της συναλλαγής με ιδιωτικά κυκλώματα. Κάτι που συνδέεται άμεσα και με την ιδιωτικοποίη­ση του νερού που ετοιμάζει για το 2011 η κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται σε διαπραγματεύ­σεις με μεγάλες πολυεθνικές. Μια από αυτές είναι η γνωστή μας Bechtel, που έχει αφήσει ιστορία με την ιδιωτικοποίηση του νερού στη Λατινική Αμερική. Φυσικά, επειδή υπάρχουν πολλά μεσιτικά, μαύρο χρήμα, αλλά και πολιτικά ενδιαφερόμενοι για ένα τόσο μεγάλο η ιδιωτικοποίηση θα προχωρήσει μέσα από εν­διάμεσα επιχειρηματικά σχήματα.

Παραχώρηση αιγιαλού

6) Η ιδιωτικοποίηση ολόκληρων περιφερειών της χώρας, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια σε μια σειρά υπερχρεωμένων χωρών της Λατι­νικής Αμερικής και της Αφρικής, όπου εκχωρείται σε πολυεθνικές ή σε διεθνείς οίκους η διαχείριση και εκμετάλλευση περιοχών ιδιαί­τερου ενδιαφέροντος για την παγκόσμια αγο­ρά. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στο Σχέδιο Νόμου του Μεσοπρόθεσμου, ειδικά στο Κε­φάλαιο Β με τίτλο «Πολεοδομική Ωρίμανση και Επενδυτική Ταυτότητα Δημόσιων Ακινήτων και λοιπές ρυθμίσεις για την αξιοποίηση της Δη­μόσιας Περιουσίας», δεν προβλέπεται μόνο η κατάργηση κάθε έννοιας περιβαλλοντικής και αρχαιολογικής προστασίας χώρων, μνημείων και περιοχών, αλλά ακόμη και η «Παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας».

Τα πάντα σε γενικευμένη εκποίηση. Όταν μια χώρα έχει παραδοθεί στο χειρότερο οικονομι­κό καθεστώς κατοχής στην Ιστορία της, είναι μάλλον αστείο να μιλά κανείς για εθνική κυρι­αρχία και προάσπιση των συμφερόντων της.

 

* Ο Δημήτρης Καζάκης είναι Οικονομολόγος – Αναλυτής.

 

ΠΗΓΗ: (ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “Π” ΣΤΙΣ 30-06-11), http://www.topontiki.gr/article/18879