Ποδόσφαιρο και κουζίνα

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

Κατά το παρελθόν ήταν παγιωμένη η άποψη ότι οι γυναίκες ασχολούνται με την κουζίνα και οι άνδρες με το ποδόσφαιρο. Για κάποιο διάστημα, ίσως στα πλαίσια του φεμινιστικού κινήματος, άρχισαν να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον για το κατ’ εξοχήν ανδρικό άθλημα και γυναίκες. Σχηματίστηκαν μάλιστα και γυναικείες ποδοσφαιρικές ομάδες. Οι άνδρες φαίνεται να έχουν περάσει στην αντεπίθεση διεκδικώντας την ουσιαστική τους συμμετοχή στα δρώμενα της κουζίνας.

Ίσως αυτό έχουν διαπιστώσει οι υπεύθυνοι των προγραμμάτων των τηλεοπτικών σταθμών και έχουν καθιερώσει πλήθος εκπομπών μαγειρικής. Δεν μπορώ να φανταστώ τη μαζική εναλλαγή ενδιαφερόντων, ώστε οι άντρες να αποτραβηχθούν από τα γήπεδα ή από τη με φανατισμό παρακολούθηση ποδοσφαιρικών αγώνων από την τηλεόραση και να παραχωρήσουν τη θέση τους στις γυναίκες, οι οποίες θα παραδώσουν ως εκ τούτου τα σύνεργα της μαγειρικής στους άνδρες. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο ίσως να ετίθετο τέρμα στη βία των γηπέδων, η οποία εντείνεται με γοργό ρυθμό, καθώς η γυναικεία φύση δεν έχει τη ροπή προς την αγριότητα που χαρακτηρίζει τον άνδρα. Δεν είμαι όμως πρόθυμος να δεχθώ ότι οι άνδρες θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις μαγειρικές επιδόσεις του γυναικείου φύλου. Πάντως ποδόσφαιρο και κουζίνα παρέχουν σημαντική εκτόνωση στον Έλληνα, τον πιεσμένο από την οικονομική, όπως μονοδιάστατα την αντιλαμβάνεται, κρίση.

Το ποδόσφαιρο είναι άθλημα που προσφέρει θέαμα και καλλιεργεί το ομαδικό πνεύμα. Γι’ αυτό και κατέχει επαξίως τη θέση του πλέον δημοφιλούς. Όμως, όπως και πολλά άλλα, από καιρό κίνησε το ενδιαφέρον εκείνων που θεωρούν τα πάντα ως επιχείρηση. Έτσι το ποδόσφαιρο κατέστη από δεκαετίες επαγγελματικό. Οι ποδοσφαιριστές και οι προπονητές τους είναι οι πλέον πλουσιοπάροχα αμειβόμενοι εργαζόμενοι και συνάμα οι πλέον δημοφιλείς! Στο παρασκήνιο κάποιοι παράγοντες κρατούν για τον εαυτό τους τα κέρδη. Είναι άκρως εντυπωσιακό το ότι όχι μόνο δεν αγανακτούμε όταν οι ποδοσφαιρικές ομάδες – επιχειρήσεις δαπανούν τρομακτικά ποσά κατά την περίοδο των μεταγραφών, αλλά απεναντίας ζητωκραυγάζουμε ενθουσιωδώς, επειδή ο ομάδα μας θα καταστεί ισχυρότερη έναντι των άλλων. Και ενώ είναι επιχειρήσεις οι ομάδες, το κράτος εξακολουθεί να τις ενισχύει οικονομικά από το δημόσιο ταμείο, όπως έγινε γνωστό από τις πρόσφατες απειλές διακοπής των χορηγήσεων σε περίπτωση επανάληψης σκηνών βίας, όπως αυτές κατά τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδος αγώνα! Το θλιβερό είναι ότι οι παράγοντες της πολιτικής είναι σταθεροί υποστηρικτές των ομάδων και μέσω αυτής της υποστήριξης συμβάλλουν στη διόγκωση των κερδών των επιχειρηματιών του ποδοσφαίρου και των ψήφων τους. Ασφαλώς και γνωρίζουν ότι εναντίωση προς τα συμφέροντα των ομάδων θα τους οδηγούσε σε σύγκρουση με τους οπαδούς τους με ανυπολόγιστο πολιτικό κόστος. Από την άλλη οι επιχειρηματίες γνωρίζουν ότι όσο πιό φανατικοί οι οπαδοί τους, τόσο μεγαλύτερη και η πίεση που μπορούν να ασκούν σε περίπτωση που η Πολιτεία αποφασίσει να κόψει τις χορηγήσεις για λόγους λιτότητας. Έτσι σε κλίμα θλιβερής συμπαιγνίας πολιτικών – επιχειρηματιών γιγαντώθηκε το κίνημα των φανατικών των γηπέδων που προκαλούν καταστροφές εντός αλλά και εκτός και θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα των άλλων που ο φανατισμός δεν τους επιτρέπει να αρκεστούν στην παρακολούθηση του θεάματος από τη μικρή οθόνη.

Στους οπαδούς αυτούς (ο όρος φίλαθλοι είναι ατυχής) έχει καλλιεργηθεί εντέχνως η συνείδηση ότι η αγαπημένη ομάδα πρέπει να εξέρχεται νικήτρια με κάθε τρόπο, όπως δωροδοκία αντιπάλων ή διαιτητών, σκληρό παιχνίδι αλλά και άσκηση ψυχολογικής βίας προς τους αντιπάλους από τους οπαδούς της εξέδρας. Οι οπαδοί είναι είδος πιστών ακραίας θρησκευτικής παραφυάδας, η οποία το μόνο που ζητά είναι η έξαψη του φανατισμού. Οι οπαδοί, που συναγωνίζονται τους αναρχικούς στη γραφή συνθημάτων στους τοίχους, αποκαλούν τις ομάδες τους θεούς ή θρησκεία! Βέβαια ουδείς “προοδευτικών” αντιλήψεων τολμά να διακηρύξει ότι το ποδόσφαιρο είναι το όπιο του λαού, καθώς συχνά συγκάθεται με οπαδούς στις εξέδρες. Είναι πράγματι το όπιο ενός λαού προδομένου, μπροστά στον οποίο ορθώνονται ολούθε αδιέξοδα και στον οποίο παρέχεται η ευχέρεια της εκτόνωσης με την τυφλή βία στα γήπεδα. Ο οπαδός είναι σε θέση να μείνει νηστικός όχι όμως και να μην εξασφαλίσει εισιτήριο εισόδου στο γήπεδο! Ο οπαδός αδιαφορεί για την ανεργία, για την κοινωνική αδικία, για την κατάρρευση της χώρας. Του αρκεί να θριαμβεύει η ομάδα!

Είναι καιρός η Πολιτεία που εξαγγέλλει περικοπές των συντάξεων των χαμηλοσυνταξιούχων, που περικόπτει τις δαπάνες για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και καταργεί τις γλίσχρες παροχές προς τους πολύτεκνους να διαχωρίσει τη θέση της από τους πλουτοκράτες επιχειρηματίες των ομάδων. Τέρμα επί τέλους στις χορηγήσεις. Τέρμα στην παρουσία αστυνομικών στα γήπεδα. Ας φροντίζουν οι αρμόδιοι των ομάδων για την ασφάλεια με ιδιωτικούς αστυνομικούς. Ας υποχρεωθούν να διαθέτουν όλοι οι εισερχόμενοι ειδική ασφάλεια ζωής με ευθύνη των ομάδων. Ας αξιοποιηθούν επί τέλους τα στοιχεία των εικονολήψεων για τις αυστηρές τιμωρίες των πρωτεργατών των εκτρόπων. Ας τιμωρούνται παραδειγματικά οι ομάδες, οπαδοί των οποίων επιμένουν στην άσκηση βίας. Ας πληρώνουν επαυξημένη τη δαπάνη για την αποκατάσταση των υλικών ζημιών. Βέβαια η Πολιτεία δεν θα πράξει ουδέν από τα προτεινόμενα, διότι είναι συνένοχη με τους επιχειρηματίες και η κατάσταση αυτή ευνοεί το σάπιο σύστημα.

Ας συντονίσουμε τη μικρή οθόνη σε κάποια εκπομπή μαγειρικής, όπου όλα κυλούν ήρεμα και “δημιουργικά”. Κατ’ αρχήν δεν είναι κακό το αυξημένο ενδιαφέρον για την κουζίνα ακόμη και ανδρών. Η γυναίκα ως εργαζόμενη κατά κανόνα έχει την ανάγκη του άνδρα για την παρασκευή του φαγητού, συνεπώς αυτός οφείλει να γνωρίζει τουλάχιστο τα βασικά της μαγειρικής. Έκείνο όμως που οφείλω να σημειώσω είναι ότι και στις εκπομπές αυτού του είδους παραβλέπεται, κατά κανόνα, το ουσιώδες και επιδιώκεται ο εντυπωσιασμός μέσω της πρωτοτυπίας και της πολύπλοκης μαγειρικής προς ικανοποίηση της γεύσης ου φαίνεται να έχει υποστεί “κόπωση”! Η πρόταση για χρήση σπανίων και μάλιστα εισαγομένων ειδών είναι συνήθης και δεν είναι σπάνια η εκδήλωση γαστριμαργικών επιθυμιών. Όμως, αν το φαγητό καταστεί απόλαυση, όπως στους κύκλους των κατεχόντων, τότε έχομε εκμαυλισμό των συνειδήσεων δι’ άλλης οδού.

Ουδείς από τους εμφανιζόμενους δασκάλους της μαγειρικής, σεφ επί το ελληνικότερο, εξέφρασε ποτέ την ανησυχία του, επειδή οι Έλληνες έχουν κατακτήσει “επαξίως” την πρώτη πανευρωπαϊκά θέση στην παιδική παχυσαρκία! Για να μην τους αδικούμε αρκετοί προβάλλουν και παραδοσιακές ελληνικές συνταγές, δεν υπερτονίζουν όμως την ανάγκη επανόδου μας στη μεσογειακή διατροφή, η οποία προβάλλεται πλέον παγκοσμίως από τους ασχολούμενους σοβαρά με τη διατροφή. Σε τελευταία ανάλυση οι εκπομπές στοχεύουν στη γαστριμαργία και όχι στην θεώρηση του φαγητού ως μέσου για την επιβίωση. Μήπως πιστεύουν οι ιθύνοντες των τηλεοπτικών σταθμών, κάποιοι από τους οποίους δεν είναι άμοιροι των ποδοσφαιρικών δρωμένων στη χώρα, και οι πολιτικοί μας ότι ίσως οι εκπομπές θα παρέχουν στο προσεχές μέλλον ψευδαίσθηση ικανοποίησης στον μέσο Έλληνα, όταν αυτός δεν θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει όχι βέβαια το πασχαλινό ή χριστουγεννιάτικο τραπέζι, αλλά το φτωχότερο της καθημερινής; Μήπως πιστεύουν ότι το πολύ που θα έχουν να κάνουν οι παρακολουθούντες είναι να σπάσουν τον δέκτη της τηλεόρασης, οπότε θα αναγκαστούν να αγοράσουν άλλο;

Θα ήταν παράλειψη, αν δεν γράφαμε κάτι και για τους “παραδοσιακούς”, πιστούς μάλιστα, οι οποίοι τηρούν ακόμη τις νηστείες της Εκκλησίας. Κατά την περίοδο των νηστειών σπεύδουν να καταστήσουν τα ποικίλα προϊόντα της σόγιας, που δεν γνωρίζουμε πλέον αν είναι γενετικά τροποποιημένη, για να μην αισθανθούν την έλλειψη κρέατος και γαλακτοκομικών υπερακοντίζοντες σε κωμικότητα τους προτεστάντες. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της κατάπτωσης από την πνευματική κατάσταση στην τυπολατρεία.

Μήπως είναι καιρός να αρχίσουμε να κατανοούμε ότι η κρίση δεν είναι οικονομική και μόνο;