Σπίθες: Διλήμματα και προβλήματα
Έρευνα του φαινομένου και προτάσεις διεξόδου
Του Δαμιανού Βασιλειάδη*
Για να στηθεί ένα οποιοδήποτε «επαναστατικό» κίνημα χρειάζεται: ατσάλινα νεύρα, γερό στομάχι και «μπόλικο» γνώθι σαυτόν
Ποιος το είπε; Η συντρόφισσα Πράξη [1]
Είναι αλήθεια ότι χρειάζεται απόδειξη το αυταπόδειχτο, ότι δηλαδή, όταν και εφόσον δρα κανείς, κάνει οπωσδήποτε και λάθη. Άλλος λίγα, άλλος πολλά. Άλλος μικρά, άλλος μεγάλα. Αυτό ισχύει και για τον Μίκη, για τους «αμεσοδημοκράτες» και τους αυτόκλητους προστάτες της Κίνησης Ανεξάρτητων Πολιτών και γενικότερα. Αν τα λάθη αυτά τα ερμηνεύαμε και με τη γλώσσα του Ευαγγελίου, τότε θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι «ο πρώτος αναμάρτητος τον λίθο βαλέτω!». Συνεπώς εξασφαλίζουμε στην περίπτωση αυτή το «αλάθητον!!!» του ισχυρισμού μας, οχυρωμένοι πίσω από το Ευαγγέλιο.
Μόνο ο θεός (αν υπάρχει, για να μην αφήσω περιθώρια παρεξήγησης από κάτι άθεους) δεν κάνει λάθη. Και η αλήθεια είναι ότι και αυτός μάλλον δεν είναι «αναμάρτητος». Αυτή είναι η άποψή μου, κι’ ας κάνω λάθος. Ίσως αυτό να φαίνεται ως «ύβρις», όμως θα τολμήσω ακόμη μία, λέγοντας με υπερβολή ότι, αν ήταν να επιλέξω ανάμεσα στην ανεξάρτητη κριτική σκέψη και την αλήθεια, θα διάλεγα προσωπικά την πρώτη αναμφίβολα, κι’ ας με αποκαλούσανε ψεύτη. Κάνω αυτήν την, ολίγον τι, ακατανόητη σε πρώτη ματιά εισαγωγή, για να προσθέσω σε αντιπαράθεση μια σαφή πρόταση.
Ο Σάκης Καράγιωργας, ένα γνήσιο διαμάντι, ένα πρότυπο ανθρώπου, δασκάλου και αγωνιστή, – και κυριολεκτώ – (για όσους τον ξέρουν, για όσους δεν τον ξέρουν, καλό είναι να μάθουν, γιατί χρειαζόμαστε στη ζωή και στη δράση πρότυπα), είχε πει σχετικά με τον ρόλο του ΠΑΣΟΚ, που βέβαια ισχύει και για κάθε κίνημα ή κίνηση και φυσικά και για τη δική μας Κίνηση Ανεξάρτητων Πολιτών: «Το σοσιαλιστικό Κόμμα πρέπει να αποτελέσει τον ισχυρότερο μηχανισμό πολιτικής διαπαιδαγώγησης των ανθρώπων στην ιδέα της κοινωνικής δημοκρατίας. Λόγω της σημασίας που έχει η εγχάραξη της ιδέας αυτής για τη λειτουργία της κοινωνικής δημοκρατίας, το σοσιαλιστικό κόμμα θα πρέπει να είναι περισσότερο όργανο ιδεολογικής και πολιτικής διαπαιδαγώγησης και λιγότερο όργανο πολιτικής εξουσίας. Βασική προϋπόθεση για να επιτελέσει αυτόν τον ρόλο είναι το ίδιο το σοσιαλιστικό κόμμα θα πρέπει να είναι δημοκρατικά οργανωμένο». [2] Από τη νουθεσία αυτή του Σάκη Καράγιωργα δύο σημεία θέλω να εξάρω και να τονίσω, που αποτελούν την πεμπτουσία ενός οποιουδήποτε κινήματος. Το ένα «η διαπαιδαγώγηση» που αφορά την ιδεολογία και το άλλο «η δημοκρατική οργάνωση». Εδώ έχουμε πρόβλημα και μάλιστα πολύ μεγάλο. Οι έννοιες που εκφράζουν αυτές οι δύο λέξεις έχουν νοηματοδοτηθεί, ανάλογα με την ιδεολογική ή πολιτισμική αγωγή που εφαρμόζει ο καθένας ή η κάθε πολιτική παράταξη με την κοσμοαντίληψη που διακηρύττει.
Οι κομμουνιστές κυρίως και όχι τόσο οι μαρξιστές, όσο οι Λενινιστές και σε εκφυλιστική μορφή οι Σταλινιστές, εννοούν με τον όρο περισσότερο την καθοδήγηση και όχι τόσο την πραγματική διαπαιδαγώγηση, με την έννοια της αγωγής, που διαφέρει από την έννοια της καθοδήγησης, η οποία βασικά διαμορφώνει δύο επίπεδα σχέσεων, αυτή των καθοδηγητών και των καθοδηγούμενων και στην πιο ακραία μορφή, των εντολέων και των εντολοδόχων. Με μια άλλη έκφραση θα λέγαμε: των «πεφωτισμένων», που κατέχουν την αλήθεια και της «μάζας», δηλαδή ενός υπό διαμόρφωση εύπλαστου ή δύσπλαστου αντικειμένου. Είναι λίγο πολύ αυτό που εξέφρασε ο Μίκης, όταν έλεγε ότι δεν θέλει να δώσει «μασημένη τροφή». Σε απλά ελληνικά: Δεν έχει πρόθεση να «καπελώσει». Όσον αφορά την πρόθεση είναι αλήθεια κι’ εγώ προσωπικά το αναγνωρίζω. Όσον αφορά την αντικειμενική πραγματικότητα, πέρα από την πρόθεση, νομίζω ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα προς διευκρίνιση. Ποιο είναι αυτό. Το εξηγώ, σύμφωνα με αυτά που το μυαλό μου επεξεργάστηκε, μελετώντας τόσο τη θεωρία των κομμουνιστικών κινημάτων, όσο και την πρακτική εφαρμογή της.
Πρώτον ότι οι μαρξιστές – λενινιστές ρέπουν από τη δική τους διαπαιδαγώγηση στον μαρξισμό – λενινισμό (αφήνω τον σταλινισμό στην πάντα), αντί στη διαπαιδαγώγηση, ουσιαστικά στην καθοδήγηση. Πολύ φοβούμαι ότι και ο Μίκης, που μια ζωή είναι ενάντια στην εξουσία και συνεπώς ενάντια στην καθοδήγηση, παρ’ όλα αυτά δεν ξέφυγε τελείως απ’ αυτό το πνεύμα, που διακατείχε την Αριστερά και είχε γίνει κατά κάποιο τρόπο δεύτερή της φύση. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά μάλλον όχι! Κάπου υποσυνείδητα η «ριμάδα» η καθοδήγηση ξεφεύγει από τον έλεγχο και βγαίνει ανεπαίσθητα στην επιφάνεια. Θα με ρωτήσετε: Γιατί συμβαίνει αυτό; Θα απαντήσω ευθαρσώς: Γιατί ποτέ η Αριστερά δεν είχε καλές σχέσεις με την ψυχολογία και αυτό της βγήκε σε κακό, σε πολύ κακό. Να φανταστείτε ότι ένας σημαντικός λόγος για την κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, οφείλεται στην άγνοια και πολύ περισσότερο στην περιφρόνηση της ψυχολογίας. Θα μου πείτε; Είναι δυνατόν. Ναι! Είναι δυνατόν! Δεν είναι όμως του παρόντος να το αναλύσω. [3]
Και στο θέμα αυτό, όπως και σε πολλά άλλα η ψυχολογία, πριν από την διαπαιδαγώγηση, παίζει αποφασιστικό ρόλο. Θα αναφέρω μόνο για του λόγου το αληθές τι είπε ο Βικτόρ Σερζ, ένας μεγάλος επαναστάτης και συγγραφέας που έζησε την Οκτωβριανή επανάσταση και τον Σταλινισμό στη Ρωσία, στην αρχή Μπολσεβίκος, κατόπιν τροτσκίζων και μετά προς το τέλος «αποτροτκίζων». Έγραψε σχετικά: «Η ψυχολογία δεν υπάρχει καν την εποχή που οι Μαρξ και Έγκελς οικοδομούσαν το έργο τους. Ούτε ο Κάουτσκι, ούτε ο Λένιν, ούτε η Ρόζα Λούξεμπουργκ, ούτε ο Μπουχάριν, ούτε ο Τρότσκι ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για την ψυχολογία. Ο μπολσεβικισμός της σταλινικής παρακμής έφτιαξε μάλιστα έναν βολικό κανόνα του είδους: ‘Όχι ψυχολογία!’ στις δίκες της Μόσχας. Οι καθηγητές της ανακήρυξαν τον Φρόυντ ως έναν ‘αντιδραστικό μεταφυσικό ιδεαλιστή’ (κατά λέξη)». [4]
Η ψυχολογία μελετά τους ανθρώπους και αναλύει την ψυχοσύνθεση και την χαρακτηροδομή τους. Αναλύει τις ατέλειες, τις αδυναμίες, τα πάθη, τα μίση, τις φιλοδοξίες, τις υποκρισίες, γενικά τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα του χαρακτήρα και της ηθικής των συγκεκριμένων ανθρώπων και διαμορφώνει κατόπιν τις παιδαγωγικές μεθόδους, για να εξυψώσει το επίπεδό τους, για να διαμορφώσει, κατά μία επαναστατική φράση, τη συνείδηση του μικροαστού και αστού σε επαναστατική συνείδηση. Γιατί κακά τα ψέματα: Κανείς δεν είναι από γεννησιμιού του επαναστάτης. Ο καθένας φέρνει μέσα του και έναν φαρισαίο υποκριτή αστό ή μικροαστό και οι αμεσοδημοκράτες επίσης!!!, καθώς και οι αυτόκλητοι επαναστάτες, προστάτες και σωτήρες [5]. Μια αυτοκριτική δεν θα έβλαπτε. Εκτός, αν κάποιοι δεν βλέπουν το δοκάρι που έχουν στο μάτι τους. Τα έχω ζήσει αυτά και τα ξέρω και τα έχω ξεπεράσει μάλιστα σε μεγάλο βαθμό με μεγάλο κόπο και επιμονή. Και αυτά που λέω δεν είναι θεωρίες. Συνήθως στα πλαίσια όχι μόνο των συντηρητικών δυνάμεων, αλλά και των προοδευτικών, πολλώ μάλλον των αριστερών η λέξη κριτική και προπάντων η έννοια «αυτοκριτική» είναι είτε άγνωστη είτε απαγορευμένη. Θα μου πείτε ότι ο προοδευτικός άνθρωπος και δη ο αριστερός ποτέ δεν κάνει λάθη! Τυχαίο…! Στην περίπτωση αυτή λοιπόν δε μιλάμε για καθοδήγηση, ούτε καν για διαπαιδαγώγηση, θα’ λεγα, αλλά για αγωγή, που είναι μια πιο σύνθετη έννοια από την διαπαιδαγώγηση (για να αφήσουμε στην πάντα την «καθοδήγηση», ως αρνητική έννοια). Η αγωγή στοχεύει να καλυτερεύσει την νοοτροπία και τη συμπεριφορά των ανθρώπων και των κοινωνιών, γιατί κατά κάποιο τρόπο αποτελεί ένα σύστημα αρχών και αξιών, που μεταδίδει μέσω της παιδείας τον έως τώρα παραχθέντα πολιτισμό. Γι’ αυτό μιλάμε με θετικό πρόσημο για την οικογενειακή αγωγή, θεωρώντας την συνήθως ανώτερη και από την σχολική αγωγή. Επειδή η διαφθορά έχει μπει ακόμη και έως το μεδούλι μας, η Κίνησή μας πρέπει να παραδειγματίζει με σωστή αγωγή και σωστά πρότυπα και παραδείγματα.
Τι σημαίνουν όλες αυτές οι αναλύσεις, άραγε; Και τι σχέση έχουν με την Κίνηση Ανεξάρτητων Πολιτών, θα αναρωτηθεί κάποιος. Θα πω ότι έχουν και για να το αποδείξω θα φέρω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, πολύ χτυπητό. Όταν ως ψυχολόγος γνωρίζεις και έχεις διαπιστώσει τις ατέλειες, τις αδυναμίες, τα λάθη κ.λπ. των ανθρώπων, ακόμη θα’ λεγα την κακή τους πρόθεση, την ιδιοτέλειά ή και την αλαζονεία τους και πολλές άλλες κακίες, τότε δείχνεις και την ανάλογη κατανόηση, διατηρώντας μια ανωτερότητα που καθηλώνει και παραδειγματίζει, γιατί πιστεύεις ότι πέσανε θύματα μιας λανθασμένης αγωγής Π.χ. Ακόμη και τον Καζάκη θα καλούσα σε μια συζήτηση για να εξηγήσει, γιατί έπραξε και γιατί έγραψε αυτά που έγραψε και να φέρει τις ανάλογες αποδείξεις. Μάλιστα προς τον σκοπό αυτό θα καλούσα είτε την Προσωρινή Συμβουλευτική Επιτροπή ή και μια ανοιχτή συνάντηση Σπιθών, όποιοι ήθελαν να έρθουν, και να μιλήσει μπροστά σε όλους. τι ξέρει και τι δεν ξέρει και γιατί λέει αυτά που λέει και αν είναι αλήθεια ή φαντασιώσεις ή προκατασκευασμένα ψεύδη και ούτω καθεξής. [6]
Από την άλλη αναρωτιέμαι και αναρωτιέται λογικά και ο κάθε Σπιθιστής τι κάνει η Προσωρινή Συμβουλευτική Επιτροπή, της οποίας μέλη ήταν ο Καζάκης και ο Ληναίος. Βέβαια ό κ. Καζάκης υπερέβη τα εσκαμμένα, όπως λέγεται, και μπήκε επιπλέον σε θέματα ηθικής τάξης. [7] Δεν θα ήταν γόνιμο και εποικοδομητικό, αν συνεδρίαζε ως συλλογικό όργανο και έβγαζε το ίδιο μια απόφαση ή εν πάση περιπτώσει μια ανακοίνωση με ή χωρίς τον Μίκη, για να μην αναλαμβάνει αποκλειστικά ο Μίκης την ευθύνη; Εκτός αν ο καθένας ενεργεί μόνος του και όχι ως σώμα συλλογικό ή δεν έχει τελικά γνώμη για κάποιο θέμα, που μας αφορά άμεσα. Ακόμη, αν την συμβουλεύεται ο Μίκης ή δεν την συμβουλεύεται και πότε κ.λπ. Είναι ερωτήματα που χρήζουν απάντησης και απάντηση δεν υπάρχει. Δεν έχουμε ως Σπιθίτες δικαίωμα να μάθουμε; Νομίζω πως ναι! Η πληροφόρηση είναι το πρώτο βήμα για κάθε πράξη. Αλλιώς πλανάται η σύγχυση και η παραπληροφόρηση που αναμφισβήτητα βλάπτει. Εκεί πιθανόν ή μάλλον σίγουρα θα αποκαλύπτονταν η αλήθεια και θα μπορούσε με τρόπο πραγματικά παιδαγωγικό και παραδειγματικό να λυθεί το θέμα. Το πιθανότερο είναι ότι θα έκανε αυτοκριτική για το πραγματικά απαράδεκτο γράμμα του, αλλά, αν δεν είχε αποδεικτικά στοιχεία, (και φυσικά με τα τερατώδη επιχειρήματα που φέρνει που προσβάλουν όλους τους Σπιθίτες), τότε θα αποκαλύπτονταν ότι είναι συκοφάντης. Οπότε αυτομάτως δεν θα είχε θέση ανάμεσά μας. [8] Επίσης, θα καλούσα και τον Ληναίο σε μια ανοιχτή (μπορεί και κλειστή) συζήτηση και έναν ειλικρινή διάλογο και αντίλογο και μπορεί να λύνονταν εκεί το θέμα. Το ίδιο θα έπραττα και με τον κ. Δημητροκάλη και με πολλούς άλλους. Ένας δημοκράτης (ακόμη και αμεσοδημοκράτης) δεν επιτρέπεται να λειτουργεί με αποκλεισμούς. Υπάρχει μια βασική φιλοσοφική αρχή για τη λύση προβλημάτων, που λέει: Για όλα τα προβλήματα υπάρχει λύση, κάτω από δύο προϋποθέσεις:
1. Να έχει κανείς την πρόθεση να βρει τη λύση και 2. Να έχει την ικανότητα, να βρει τη σωστή λύση. Το πρώτο στην περίπτωση αυτή μπορεί να υπάρχει. Το δεύτερο είναι ζητούμενο και πρόκληση.
Θεωρώ ότι θα μπορούσαν όλα αυτά τα θέματα, χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες και έκτροπα να λυθούν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση μέσα σε συλλογικά πλαίσια και με μια δημοκρατική αντιπαράθεση. Θα ήταν μάλιστα και πολύ εκπαιδευτικό, με την έννοια ότι θα δίδασκε πώς λύνονται δύσκολα προβλήματα ενός κινήματος, θεμελιώνοντας κάποιες αρχές στον διάλογο και τη λειτουργία, που διαφοροποιούνται από τα καθιερωμένα και τετριμμένα. Επιπλέον θέλω να τονίσω ότι όποιος νομίζει ότι δεν θα υπάρχουν προβλήματα στο Κίνημα τέτοια, παρόμοια ή χειρότερα είναι γελασμένος. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρχουν μέθοδοι και τρόποι για την λύση αυτών των προβλημάτων. Και η καλύτερη μέθοδος είναι, σύμφωνα με τη δική μου εμπειρία η ανοιχτή αντιπαράθεση σε συλλογικά πλαίσια. Βέβαια υπάρχει και η περίπτωση να έχει κάποιος ξεπεράσει τα εσκαμμένα, που λέμε και στην περίπτωση αυτή το θέμα είναι κάπως ποιο περίπλοκο. Όμως και στην περίπτωση αυτή το πρόβλημα θα έπρεπε να λυθεί στο συλλογικό όργανο που λέγεται Προσωρινή Συμβουλευτική Επιτροπή, κατά τη γνώμη μου. Μπορεί να κάνω και λάθος. Αλλά ας μου πει κάποιος μια καλύτερη πρόταση, που όμως δεν θα θέλει σώνει και καλά να την επιβάλει, γιατί νομίζει ότι είναι ο αλάθητος πάπας.
Προς τον σκοπό αυτό συνεπώς απαραίτητη προϋπόθεση είναι το οργανωτικό. Και τώρα ερχόμαστε στο δεύτερο κεφάλαιο. Το οργανωτικό πρέπει να εξασφαλίζει τα συλλογικά πλαίσια δουλειάς, με διάλογο και συναπόφαση από όργανα εκλεγμένα από τη βάση έως την ηγεσία. Με τον τρόπο αυτό δεν χρειάζεται να επιλαμβάνεται για όλα τα θέματα ο Μίκης και δεν θα ήταν όλα τα βέλη στραμμένα για κάθε καλό και κακό σ’ αυτόν. Μπορεί να έχει στην παρούσα φάση μια μεγαλύτερη ευθύνη, αλλά δε χρειάζεται όλα τα θέματα να τα επωμίζεται ο ίδιος. Το οργανωτικό, εφόσον λυθεί δημοκρατικά, θα μας απαλλάξει από πάρα πολλά προβλήματα. Ποιος π.χ. θα μπορούσε να κατηγορήσει μια συλλογική ηγεσία τόσο εύκολα, όταν προέρχεται από τα σπλάχνα της ίδιας της βάσης; Μπορεί κάποιος Σπιθίτης ή κάποια Σπίθα να κάνει κριτική για την άλφα ή βήτα εκτίμηση και επιλογή, αλλά δεν έχει δικαίωμα και θα ήταν άδικο να κατηγορεί κατά κάποιον τρόπο έμμεσα η ίδια τον εαυτό της για τις πράξεις της. Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ εγωιστικό και έξω από τα πλαίσια αυτού που ονομάζουμε συλλογικότητα και όχι αυθαιρεσία κάποιων μεμονωμένων ατόμων που θέλουν να επιβάλουν τη δική τους γραμμή, έστω κι’ αν αντικειμενικά έχουν δίκαιο. Το θέμα δεν είναι, αν έχεις δίκαιο ή άδικο, αλλά με ποιον τρόπο θελλεις να το προωθήσεις, δηλαδή δημοκρατικά ή αντιδημοκρατικά. Αρκετοί θέλουν να επιβάλουν την άποψή τους με το έτσι θέλω.
Και τώρα ερχόμαστε στην περίπτωση αυτών που αποκαλώ «αμεσοδημοκράτες». Πότε ανακάλυψαν άραγε την άμεση δημοκρατία και που ήταν, πριν ο Μίκης εξαγγείλει τη διακήρυξή του; Υπήρχαν; Και αν υπήρχαν, τι απήχηση είχαν; Δεν αντιστρατεύονται οι ίδιοι την άμεση δημοκρατία, όταν θέλουν να είναι αυτόνομοι, αδέσμευτοι και ανεξάρτητοι και να κάνουνε του κεφαλιού τους, θέλοντας μάλιστα να επιβάλουν την «αλάθητη» άποψή τους ή την «αλάθητη» άποψη άλλων, με τις απόψεις των οποίων ταυτίζονται; (π.χ. Καζάκη). Δεν είναι αυτός δογματισμός και ένας αρνητικός τρόπος δράσης, που δεν έχει καμία δημοκρατική νομιμοποίηση και αποτελεσματικότητα στην πράξη, αν δεν συνδέεται με μια πειθαρχημένη συλλογικότητα; Έχει αυτό το πράγμα να κάνει με δημοκρατία; Δεν πιστεύω, απ’ όσο με έχει διδάξει η θεωρία και η πράξη. Συνήθως στα πλαίσια όχι μόνο των συντηρητικών δυνάμεων, αλλά και των «προοδευτικών έως επαναστατών» η λέξη κριτική ή αυτοκριτική είναι άγνωστη ή απαγορευμένη.
Ο Μίκης απέδειξε σ’ όλη του τη ζωή ότι είναι αντιεξουσιαστής. Και το σημαντικό είναι ότι είναι πατριώτης. Αυτό μετράει πάνω απ’ όλα. Λάθη, όπως είπα στην αρχή κάνει ο καθένας μας. Ασφαλώς θα προσπαθήσουμε να κάνουμε λιγότερα στην πορεία. Όμως οι όψιμοι και ανυπόμονοι «αμεσοδημοκράτες» και σωτήρες, που εδώ και τώρα θέλουν την επανάσταση και μάλιστα με «μηδέν λιπαρά», κάπου μου φαίνονται ότι δίνουν σημασία στο όνομα και όχι στην ουσία. Κι’ εγώ ο ίδιος ήμουν μια ζωή υπέρ των δημοκρατικών διαδικασιών και δεν έκανα ποτέ πίσω. Πάντοτε όμως εποικοδομητικά και ποτέ διαλυτικά. Ας βγουν μπροστά αν κρατούν τα κότσια τους κι’ εμείς θα συμπαραταχθούμε στον αγώνα μαζί τους, αν προσφέρουν κάτι θετικό στον τόπο. Όμως άρνηση και μετά δικαιολογίες για αδράνεια και υπεκφυγή, είναι κακός σύμβουλος και θεωρώ ότι δεν πρέπει να δεχόμαστε τέτοιες συμβουλές.
Αν είναι κάποιος καλύτερος από τον Μίκη και ποιο αποτελεσματικός, να μας το πει και να μας κάνει προτάσεις θετικές και όχι αρνητικές. Να προτείνει κάτι καλύτερο και να παλέψει μαζί μας για το καλύτερο, όχι όμως για τη αναρχία και τη διάλυση. Το καθεστώς έχει διαφθείρει τις συνειδήσεις τέσσερεις δεκαετίες τώρα. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι είναι αλώβητος. Ασφαλώς κατανοώ την ανυπομονησία πολλών, τον υπέρμετρο ζήλο και το θεωρώ φυσιολογικο. Όμως ως εκεί. Αν προσφέρουν αρνητικό έργο με τη στάση τους και τα έργα τους, τότε πραγματικά, ας μας αφήσουν απερίσπαστους να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, για την υλοποίηση των στόχων που έχουν θέση οι διακηρύξεις του Μϊκη.
Διαπίστωσα μάλιστα ότι μερικοί χαίρονται με την ελπίδα να πάνε κατά «διαβόλου» οι Σπίθες. [9] Άλλοι λακίζουν με την πρώτη ευκαιρία και μετά βρίσκουν κάποια αδικαιολόγητη δικαιολογία να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Οι περισσότεροι ωστόσο διαπίστωσαν ότι μπορούν να αντέξουν, γιατί έχουν όπως είπα τα νεύρα, το στομάχι και το γνώθι σαυτόν. Οι αγώνες όμως δεν είναι για αγωνιστές του «γλυκού νερού», γιατί το σύστημα δεν αστειεύεται. Δεν ανέχεται διαφοροποίηση. Γι’ αυτό προσπαθεί να σε «νουθετήσει», να σε «απομονώσει» και να σε συντρίψει σε όλα τα επίπεδα: Οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά. Και ένα τελευταίο. Μιας και περάσαμε το Πάσχα μια παρομοίωση δεν είναι άκαιρη. Ο Μίκης άναψε τη λαμπάδα της ανάστασης του έθνους, εμείς προστρέξαμε να πάρουμε φως. Όλοι μαζί θα ανάψουμε φωτιά για να κάψουμε τα ξερά που μπαίνουν φραγμός στην προκοπή του τόπου. Γι’ αυτό εν κατακλείδι ισχύει αυτό που μας συμβουλεύει μετ’ επιτάσεως ο Γκράμσι: «Πρέπει από σήμερα να διαμορφωθούμε και να διαμορφώσουμε αυτήν την αίσθηση υπευθυνότητας, κοφτερής κι’ αμείλικτης, σαν το σπαθί ενός εκδικητή. Η επανάσταση αποτελεί κάτι μεγάλο και φοβερό. Δεν είναι παιχνίδι για ερασιτέχνες ή μια ρομαντική περιπέτεια». [10]
Παραπομπές
[2] Βλ. Σάκης Καράγιωργας, Μελέτες – Άρθρα – Ομιλίες, 3ος τόμος, σ. 275.
[3] Θα το κάνω σε επόμενη φάση, για να μη θεωρηθεί ότι το αποφεύγω. Πολλοί από την Αριστερά που θεωρούν ξαφνικά ότι έχουν την «ψυχολογική επιφοίτηση» είναι συνήθως «νεοφώτιστα» κακέκτυπα. Δε θα μαρτυρήσω τι εννοώ. Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε, κατά τον «ο νοών νοήτω!».
[4] Βλ. Βικτόρ Σερζ, Αναμνήσεις ενός επαναστάτη, εκδ. «Scripta», Αθήνα, 2008, σ. 580.
[5] Στο θέμα αυτό θα επανέλθω με μια άλλη μου ανάλυση, γιατί θεωρώ πως αυτά τα θέματα πρέπει να τα ξεκαθαρίσουμε στο κεφάλι μας, για να προχωρήσουμε μπροστά. Για να αλλάξουμε τη συνείδησή μας από καταναλωτική σε «σοσιαλιστική», δηλαδή συλλογική, χρειάζεται πολύ επεξεργασία. Ο ίδιος ο Μίκης είχε πει κάποτε: «Ο σοσιαλισμός είναι βίωμα. Είναι στάση ζωής. Αφορά ολόκληρη την ύπαρξή μας. Αγγίζει όλη τη δομή του ανθρώπου. Ανασκαλεύει τα θεμέλια της προσωπικότητας. Γιατί ο εγωιστής γίνεται αλτρουιστής. Το ΕΓΩ γίνεται ΕΜΕΙΣ. Ο άνθρωπος δεν ολοκληρώνεται παρά μέσα στον άλλον». Βλ. Β. Πετρίδης, Ο πολιτικός Θεοδωράκης, 1940 -1996, εκδ. «¨Προσκήνιο», Αθήνα 1997, σ. 287.
[6] Θα ήμουν περίεργος να ακούσω από το στόμα του δια ζώσης, ότι εμείς οι Σπιθίτες έχουμε πέσει θύματα κάποιου μηχανισμού παρακράτους και ότι τα ινία του παρακράτους αυτού κρατά συγκεκριμένο ίδρυμα (εννοεί μάλλον τα ιδρύματα του Σόρος, γιατί δεν είναι μόνο ένα) και γιατί να θέλει να προστατέψει το όνομα, την ιστορία και κυρίως την υστεροφημία του Μίκη και όχι και τη δική μας μικρή ιστορία, αν έχουμε και τέλος γιατί εμείς έχουμε γίνει συνειδητά ή υποσυνείδητα οι μελανοχίτωνες του παρακράτους, όπως ισχυρίζεται. Θα ήταν πράγματι πολύ ενδιαφέρον!
Μήπως τέτοιες και παρόμοιες απόψεις θυμίζουν άλλες εποχές, όπου σύντροφοι αναγορεύονταν σε χαφιέδες, προδότες και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς; Βλ. υπόθεση Μπελογιάννη και των σταλινικών εκκαθαρίσεων. (Υπόψη ότι ο κ. Καζάκης ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, απ’ όπου αποχώρησε. Αυτό όμως δε σημαίνει οπωσδήποτε ότι άλλαξε και νοοτροπία).
[7] Έχω αναλύσει το θέμα ηθικής τάξης και καλό είναι κάποια στιγμή να το συζητήσουμε στις Σπίθες για να διαμορφώσουμε κριτήρια συμπεριφοράς, που θα μειώνουν τον κίνδυνο απαράδεκτων παρεκτροπών, που καμία φορά καταρρακώνουν την προσωπικότητα πολλών ανθρώπων. Η ηθική πρέπει να είναι διαλεκτικά συνδεδεμένη με την πολιτική, αλλιώς οδηγούμαστε στη κτηνωδία.
[8] Δυστυχώς ο κ. Καζάκης υπερέβη τα εσκαμμένα
[9] Διάβασα σήμερα στην εφημ. «Το Βήμα», 1.5.2011, ότι διαλύθηκαν οι Σπίθες. Αυτό είναι ενθαρρυντικό βασικά, γιατί δείχνει το σύστημα ότι υπολογίζει την Κίνηση Ανεξάρτητων Πολιτών.
[10] Αντόνιο Γκράμσι, Σοσιαλισμός και Κουλτούρα, εκδ. «Στοχαστής», τόμ. Στ΄, Αθήνα 1982, σ. 319.
Αθήνα, 30.4.2011
* Ο Δαμιανός Βασιλειάδης είναι εκπαιδευτικός.
