Απλά μαθήματα ερμηνείας συμφωνιών
Του Νίκου Κοτζιά
Η κυβέρνηση επέστρεψε από τις Βρυξέλλες με την προοπτική μείωσης του επιτοκίου κατά 1%, χρονικής επιμήκυνσης της αποπληρωμής των δανείων των 110 δις και πιθανής ενίσχυσης του μηχανισμού εξαγοράς ελληνικών ομόλογων. Εάν αυτά είχαν συμφωνηθεί πέρσι, σίγουρα θα ήμασταν σε καλύτερη κατάσταση. Μόνο που σήμερα δεν επαρκούν για να βγει η Ελλάδα από τα χρηματοπιστωτικά της προβλήματα.
Και, το κυριότερο, το αντίτιμο που καλείται να πληρώσει είναι πολύ ψηλό. Η πιο πάνω εκτίμηση στηρίζεται σε μια νηφάλια και όχι προπαγανδιστική ερμηνεία των αποτελεσμάτων που υπήρξαν στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης την προηγούμενη εβδομάδα. Και να γιατί:
α) Η κυβέρνηση, προκειμένου να γλιτώσει ένα τμήμα των άμεσων τόκων, έδωσε ως αντάλλαγμα δεκάδες δισεκατομμύρια. Τόσο σε υποτιμώμενη δημόσια περιουσία που θα ξεπουλήσει, όσο και στα αντιλαϊκά μέτρα που συμφώνησε να λάβει. Επιπλέον, είναι άλλο να πουλά κανείς με νηφαλιότητα περιουσία κι άλλο υπό διεθνή πίεση και έλεγχο. Σε συνθήκες, δηλαδή, που θα γνωρίζει ο υποψήφιος αγοραστής ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να πουλήσει ακόμα και όσο όσο προκειμένου «να λάβει την επόμενη δόση».
β) Ουσιαστικά, η κυβέρνηση «συμφώνησε» μέτρα που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να περάσει άμεσα η ίδια στην ελληνική κοινωνία. Τα μέτρα αυτά είναι μέτρα προστασίας των τραπεζών στη χώρα και άγριας ανακατανομής εισοδήματος σε βάρος των μισθωτών και των μεσαίων στρωμάτων.
γ) Η κυβέρνηση βάζει το Ελληνικό Δημόσιο και τους μισθωτούς να πληρώσουν δεκάδες δισεκατομμύρια προκειμένου να διορθώσει με καθυστέρηση και όχι με τον καλύτερο τρόπο τις αρχικές παραλείψεις στη διαπραγμάτευσή της πριν από ένα χρόνο. Αν ένα χρόνο πριν είχε απαιτήσει χαμηλότερο επιτόκιο και μεγαλύτερο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής, δεν θα είχε ανάγκη να δίνει σήμερα τέτοια σημαντικά ανταλλάγματα.
δ) Τότε, ένα χρόνο πριν, οι δανειστές της Ελλάδας ήταν σε χειρότερη θέση. Το τραπεζικό σύστημα της Γερμανίας κινδύνευε με αποσταθεροποίηση αν η Ελλάδα δεν πλήρωνε κανονικά τα χρέη της. Αυτό ισχύει σήμερα λιγότερο, αφού στο ενδιάμεσο διάστημα, οι αδύναμες γερμανικές τράπεζες μπόρεσαν και… πάρκαραν σε τρίτους τα ελληνικά ομόλογα. Του χρόνου, που θα εξακολουθήσουν να μην βγαίνουν οι αριθμοί, η Ελλάδα θα έχει απωλέσει το ισχυρότερο διαπραγματευτικό της χαρτί, δηλαδή τη δυνατότητα να συμπαρασύρει τους δανειστές της, αν αυτοί θελήσουν να τη σπρώξουν στον γκρεμό. Ακόμα και η αυτοκτονία της – ή, αλλιώς, χρεοκοπία – θα έχει περιέλθει, με τις τωρινές αποφάσεις, στα χέρια των δανειστών της, που θα την ελέγχουν. Κατά συνέπεια, ο χρόνος δεν δουλεύει για την Ελλάδα, αλλά για τους δανειστές της.
ε) Η Ελλάδα θα ξεπουλήσει δημόσια περιουσία και δημοκρατικά – κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, ενώ δεν διασφάλισε κάποιο πακέτο αναπτυξιακού χαρακτήρα. Με άλλα λόγια, η ύφεση θα συνεχίσει και κατά προέκταση η Ελλάδα θα συνεχίζει να σωρεύει χρέος.
στ) Η προπαγάνδα της ελληνικής κυβέρνησης εμφάνισε την Ιρλανδία να μην πετυχαίνει τη μείωση των τόκων όπως η Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα είναι η κολοβή αλεπού της ιστορίας. Αντί να κάνει κοινό μέτωπο με την Ιρλανδία, να διαπραγματευτεί σκληρά και να αναβάλει τις αποφάσεις προκειμένου να υπάρξει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, παρέδωσε μερικά ακόμα κλειδιά της χώρας για να πάρει αυτό που έτσι κι αλλιώς θα έπαιρνε και όφειλε να διασφαλίσει ένα χρόνο πριν.
Συμπέρασμα: Το σημερινό κόστος της Ελλάδας για την κακή διαπραγμάτευση πριν από ένα χρόνο είναι υπέρμετρα μεγάλο. Και, δυστυχώς, όπως είχα δίκαιο όταν ένα χρόνο πριν έλεγα ότι δεν πρόκειται να βγει το χρέος με τα συμφωνηθέντα επιτόκια και χρονοδιαγράμματα, έτσι δεν θα βγει αυτό και με τις νέες συμφωνίες. Ταυτόχρονα, δε, παραμένει το κεντρικό ερώτημα: Η κυβέρνηση δεν καταλαβαίνει ή είναι αποφασισμένη να τα δώσει όλα φτηνά προκειμένου να εξυπηρετήσει την ντόπια και διεθνή τοκογλυφία καθώς και την εσωτερική διαπλοκή;
ΠΗΓΗ: [Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 17/3/11], 23/03/2011, http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=15234&category_id=100
