Εξεγέρσεις (Αραβικές….)
Του Ευγένιου Αρανίτση
Οι εξεγέρσεις στη βόρεια Αφρική και, κατ’ επέκτασιν, σε ολόκληρη τη μουσουλμανική επικράτεια τείνουν να προσλάβουν μορφή επιδημικής ρήξης με το παρελθόν, δηλαδή με τις παραδόσεις, θρησκευτικές και πολιτικές.
Αυτό είναι κάτι που ο διεθνής Τύπος παρουσιάζει σαν ξαφνική αφύπνιση των λαών της ευρύτερης Μέσης Ανατολής με στόχο τον πόλεμο «κατά της τυραννίας», όπως το θέτουν ας πούμε οι Financial Times, οπότε τι άλλο απομένει για τους δυτικούς παρατηρητές απ' το να εξετάσουν λεπτομερώς τη διάταξη των δυνάμεων στη σκακιέρα και τη συνεπαγόμενη μετατόπιση των συμφερόντων από ‘δώ ή από ‘κεί. Έτσι, η απόσυρση της αμερικανικής στήριξης στον Μουμπάρακ, φέρ’ ειπείν, σχολιάζεται σαν αποθαρρυντικό δίδαγμα για τους σουνίτες ηγέτες, έτοιμους υποτίθεται μέχρι πρότινος να συνασπιστούν κατά του ιρανικού καθεστώτος ώστε να διατηρήσουν τις ισορροπίες που θα τους εξασφάλιζαν μακροημέρευση.
ΕΝΤΟΥΤΟΙΣ, τέτοιες «αθώες» από ψυχολογική και πολιτισμική σκοπιά αναλύσεις, οσονδήποτε έγκυρες κι αν θεωρούνται οι υπογραφές που τις συνοδεύουν, είναι σχεδόν εκτός θέματος αφού τους διαφεύγει το βασικό: δηλαδή ότι η τρίτη φάση της παγκοσμιοποίησης, μετά την πτώση των τειχών που είχαν υψώσει οι δικτατορίες της ανατολικής Ευρώπης, θα σημάνει τον ουσιαστικό, μακροπρόθεσμο εκδυτικισμό των ισλαμικών πληθυσμών ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ. Είναι αρκετά εκπληκτικό το γεγονός ότι οι παράγοντες εκείνοι που καθιστούν μια τέτοια εξέλιξη μονόδρομο δεν λαμβάνονται υπ' όψιν στις αναλύσεις λες και υπονοούνται σαν κάτι το μοιραίο ή απλώς φυσικό, όπως π.χ. τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Οι πάντες μιλούν για «πολιτικές εξελίξεις», ενώ αυτές αποτελούν, ολοφάνερα, τα προεόρτια της έμπρακτης παραδοχής ότι δεν είναι δυνατόν να υφίστανται θεοκρατικά ή στρατιωτικά ολοκληρωτικά καθεστώτα την εποχή της ψηφιακής τηλεόρασης και του Διαδικτύου.
Η ΡΗΤΟΡΙΚΗ του Τύπου περιγράφει λοιπόν μέτωπα λαϊκής αντίστασης κατά της στέρησης των ελευθεριών, λες και βρισκόμαστε στη δεκαετία του '50, τη στιγμή που, σήμερα, πρόκειται – κάτι εντελώς διαφορετικό! – για την αυτόματη, αν και βασανιστική, όσο και αμφίβολης έκβασης, απόπειρα πολιτισμικής προσαρμογής των λαών οι οποίοι, μολονότι ζουν μακριά απ’ τις δυτικές μητροπόλεις, αρχίζουν πλέον να γειτνιάζουν με τη Δύση στο επίπεδο της «καινούργιας» χωροχρονικής αντίληψης της πραγματικότητας των «ελεύθερων» ΜΜΕ και της δειλής ή λιγότερο δειλής εισβολής των καταναλωτικών προσταγμάτων. Επιτρέπεται ασφαλώς να ισχυριστεί κάποιος ότι οι λαοί αυτοί αγωνίζονται για τις ελευθερίες τους αλλά ΔΕΝ αρκεί: θα απαιτούνταν επίσης να υπογραμμίσουμε -και κανείς δεν το κάνει – ότι οι ζητούμενες ελευθερίες, εκεί, δεν είναι μόνον συνταγματικές: η νεογέννητη αλλά τιτανική ροπή ενάντια στις δομές του παρελθόντος υποστηρίζεται πρωτίστως απ’ αυτό το δυστυχώς εκτυφλωτικό δέλεαρ του δυτικού τρόπου ζωής, εμπορευματικού και «επικοινωνιακού», που έχει πια καταστεί, στον όλο και στενότερο παγκοσμιοποιούμενο κόσμο μας, ακαταμάχητο.
ΣΑΝ ΝΑ ΛΕΜΕ ότι οι λαοί εκείνοι στέκονται, όπως κι εμείς πριν από χρόνια, μπροστά στο μόνιμο πλαστό δίλημμα της μοντέρνας Ιστορίας: προσκόλληση σ' ένα αδιέξοδο παρελθόν ή κυνικός μηδενισμός του μέλλοντος. Ψηφίζουν το δεύτερο. Κοντός ψαλμός αλληλούια.
ΠΗΓΗ: Έντυπη Έκδοση, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011, http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=253051
