«Γάμος» ΛΟΑΤΚΙ+ και «διάλογος» κωφών…
Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Ι. ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Με 176 βουλευτές από τους 300, με ψήφους κυρίως από τα τρία μνημονιακά κόμματα Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με καθολική υπερψήφιση από την «Πλεύση Ελευθερίας», σηματοδοτήθηκε μια νέα πραγματικότητα.
Ονομάστηκε «γάμος» (πολιτικός), μεταξύ μελών της «ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας», δηλαδή των ομόφυλων συνανθρώπων μας με ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με τον καθιερωμένο των ετερόφυλων. H Χώρα μας κατατάσσεται ως η 37η χώρα στον κόσμο για την αναγνώριση αυτού του θεσμού, ως πολιτικού γάμου. Έτσι οδηγήθηκε και στην τροποποίηση του άρθρου 1350 του Αστικού Κώδικα. Εισάχθηκε νομικά για το κράτος ο κανόνας ότι «γάμος συνάπτεται μεταξύ δύο προσώπων ίδιου ή διαφορετικού φύλου». Η Ελλάδα έγινε η πρώτη «ορθόδοξη» χώρα που διαφοροποιείται από τις άλλες χώρες της «ορθόδοξης» Ανατολής.
ΙΙ. Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Κατά την ψηφοφορία τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της ελληνικής Βουλής σκίστηκαν βαθιά (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ), ενώ η Νέα Αριστερά λίγο. Με τρόπο «αν μπλόκ» ψήφισε υπέρ η «Πλεύση Ελευθερίας». Τέσσερα μικρά κόμματα έμειναν στο ΟΧΙ, με μια διαφορετική ερμηνεία το καθένα. Το ΚΚΕ μ’ ένα βαθύ και αναλυτικό κείμενο, που σηκώνει και κάποια συζήτηση, ψήφισε «αν μπλόκ» ΟΧΙ, ενώ τα τρία φονταμενταλιστικά ακροδεξιά κόμματα, κυρίως με το τρίπτυχο «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», ψήφισαν, επίσης, «αν μπλόκ» ΟΧΙ.
Η τελική απαρίθμηση δείχνει ότι χωρίς το ΣΥΡΙΖΑ δεν θα περνούσε η αλλαγή, χωρίς το ΠΑΣΟΚ θα περνούσε. Πολύ δε περισσότερο θα περνούσε και χωρίς την «Πλεύση Ελευθερίας» και τη «Νέα Αριστερά» (με δύο απώλειες, τους μουσουλμάνους βουλευτές).
Αξίζει να σημειώσουμε τη φθορά των τριών μνημονιακών κομμάτων: Η ΝΔ, ως Κυβέρνηση, είχε απέναντι το ΟΧΙ με 20 βουλευτές (με αρχηγό τον Αντ. Σαμαρά) και 30 βουλευτές που απείχαν. Η ΝΔ πλέον έχει βαθύ όρυγμα. Το ΠΑΣΟΚ είχε το μεγαλύτερο ποσοστό από τους βουλευτές του που ψήφισαν ΟΧΙ, μεταξύ των τριών μεγάλων κομμάτων που υπερψήφισαν το νόμο. Ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη έδωσε τη χαρά στον Πρωθυπουργό και στη μειονότητα των ΛΟΑΤΚΙ+, αφού δεν ψήφισαν 3 μόνο βουλευτές του.
ΙΙΙ. ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΙΝΗΜΑ WOKE
Ήδη σημειώσαμε ότι η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ δεν είναι ούτε στην 1η, ούτε στη 2η, αλλά ούτε στην 3η δεκάδα των κρατών που παίρνει τέτοια πολιτική απόφαση, δηλαδή για την επέκταση του γάμου «άνδρα και γυναίκας» σε δύο πάσης «φύσεως» ανθρώπους. Είναι μεν 37η, αλλά η 1η τυπικά «ορθόδοξη» χώρα. Το κίνημα που διεκδικεί παγκόσμια αυτά τα ατομικά δικαιώματα, λοιπόν, έκανε μια τεράστια ιστορική νίκη. Ποιο ήταν το πολιτισμικό της υπόβαθρο; Το είπε πριν λίγο καιρό ο Πρωθυπουργός με πολλούς τρόπους: «Είμαστε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας», «είμαστε δύση», κλπ.
Η παλιά γραμμή για την Ελλάδα ότι είμαστε «ανάμεσα σ’ ανατολή και δύση», «ανάμεσα σε βορρά και νότο», έγινε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή «ανήκουμε στη δύση», που και τώρα αυτό ανατράπηκε. Τι συμβαίνει λοιπόν; Δεν θα δούμε το ζήτημα μόνο πολιτικά για λόγους εκσυγχρονισμού του αστικού κράτους. Θα το δούμε και γεωπολιτικά και πολιτισμικά. Κατόπιν θα το δούμε και επιστημονικά και ιστορικά και θεολογικά.
«Ποιο είναι, όμως, αυτό το κοινό αφήγημα; Είναι επί της ουσίας ή μόνο κατ’ επίφασιν προοδευτικό; Και τι κινδύνους ενέχει για την κοινωνία, την δημοκρατία, και, πάνω απ’ όλα, για τα θεμελιώδη δικαιώματα των μειονοτήτων, που υποτίθεται, ότι έρχεται να προστατέψει;
Το αφήγημα αυτό εντάσσεται στο κίνημα woke, – άρρηκτα συνυφασμένου με το μοντέλο, του «αφυπνισμένου καπιταλισμού» – μια πρόσφατη πολιτική κουλτούρα που εμφορείται από μια ιδιαίτερη κοινωνικοπολιτική ευαισθησία, απέναντι στην προστασία του περιβάλλοντος και στα δικαιώματα των κάθε είδους μειονοτήτων, τάσσεται ενάντια στον ρατσισμό, στον σεξισμό και στην ομοφοβία, (αλλά αδιαφορεί για την υποβάθμιση των βασικών κοινωνικών, και άλλων δημοκρατικών δικαιωμάτων).
Το αφήγημα αυτό, υπό την μορφή μιας παγκόσμιας ατζέντας, επιχειρούν να επιβάλουν, σε συνδυασμό και με άλλες ατζέντες (δημόσια υγεία, παιδεία, εργασία κ.α.), οι παγκόσμιες ελίτ, με ποικίλους τρόπους, μέσω των μεγάλων πολυεθνικών ομίλων, του marketing, των social media, με έλεγχο των συστημικών ΜΜΕ, αλλά και με την άσκηση πιέσεων και μηχανισμών επιβολής, πάνω στην Ε.Ε. και σε εθνικές κυβερνήσεις…
… Όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων, ειδικότερα, παρατηρείται στο πλαίσιο της ατζέντας του «αφυπνισμένου καπιταλισμού», πως τα ατομικά δικαιώματα του κάθε μέλους μιας μειονότητας, μετατρέπονται από δικαιώματα, που ισχύουν με την επιφύλαξη του νόμου και της άσκησης των δικαιωμάτων τρίτων, σε δικαιώματα απεριόριστα, που δεν επιδέχονται ορίων, από κανένα δικαίωμα τρίτου (δικαιωματισμός) και, όχι μόνον.
Σημείο τριβής στο πεδίο αυτό αποτελεί η σύγκρουση μεταξύ των δικαιωμάτων της μειονότητας και δικαιωμάτων, όπως της ελευθερίας της σκέψης και του λόγου, αλλά και του δικαιώματος στην ακαδημαϊκή ελευθερία, που, σε συνδυασμό και με την επιβεβλημένη άνωθεν «πολιτική ορθότητα», οδηγεί στο φαινόμενο της κουλτούρας της ακύρωσης (cancel culture)…».[1]
IV. ΤΟ ΝΕΟ ΚΟΣΜΟΕΙΔΩΛΟ ΣΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Η πανδημία της COVID-19 ήταν μια περιπέτεια που ενείχε μαζί το επιστημονικό υπόβαθρο, τις μεγάλες εταιρίες και την απαγόρευση χρήσης του δημόσιου χώρου, των ναών, ακόμα και των μεγάλων ή μικρών συνευρέσεων, πλην σχεδόν της πυρηνικής οικογένειας.
Οι κοινωνίες σκίστηκαν και τότε βαθιά, αλλά η αντιδιαλεκτική στάση της εκσυγχρονιστικής, αλλά και της συντηρητικής (ΚΚΕ), όπως και μέρους της ριζοσπαστικής αριστεράς, έδωσαν τον αέρα της νίκης στον Κυριάκο Μητσοτάκη, που κατάφερε να διαλύσει στα «εξ ών συνετέθη» το ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα. Λίγες δυνάμεις ισορρόπησαν ανάμεσα στην καθολική/ προσωπική υγεία και στα σκληρά μέτρα των κυβερνήσεων, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκόσμια.
Δυστυχώς, συνολική αντιπολίτευση έκανε κατά κανόνα το πιο συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας, με βάση έναν ακραίο συντηρητισμό, ακροδεξιό και συχνά φονταμενταλιστικό. Σ’ όλες τις κοινωνίες το κομμάτι αυτό είχε και έχει ρίζες, εννοείται, όχι μόνο στα κόμματα, αλλά και στις θρησκείες. Έτσι η παγκόσμια στρατηγική έδωσε, μάλλον συνειδητά, τη δυνατότητα αντιπολίτευσης τόσο στην παγκόσμια όσο και στην ελληνική ακροδεξιά.
Το ίδιο συνέβη και με τη θεολογική ερμηνεία και στάση των μαζικών χριστιανών σε τοπικό και οικουμενικό επίπεδο. Οι τοπικές εκκλησίες ήταν ανέτοιμες να ισορροπήσουν, αφού δεν έχει βαθύνει ο θεολογικός διάλογος στις σύγχρονες συνθήκες, όχι τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο, κυρίως μέσα μέσα στις ηγεσίες των θεσμικών εκκλησιών.
Ελάχιστες φορές είδα να ισορροπούν με βάση την εκκλησιολογική διάσταση της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία σε χριστολογικό επίπεδο έδωσε μια ισόρροπη σχέση μεταξύ της θείας και ανθρώπινης φύσης του Χριστού. Η σχέση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει παντού τον εκκλησιολογικό κανόνα και στη δική μας στάση. Όμως, ειδικά σε πολλές ανατολικές τοπικές εκκλησίες, επικράτησε μια μονομέρεια ενάντια στην αξία της ανθρώπινης ζωής. Αντίθετα η «θεολογία» της εξουσίας και της αριστεράς ήταν αναφανδόν υπέρ μόνο (της αξίας της ανθρώπινης ζωής).
V. ΤΟ ΝΕΟ ΚΟΣΜΟΕΙΔΩΛΟ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΛΑ
Το κοσμοείδωλο όλων των εποχών, και μέχρι την έκρηξη των νεωτερικών επιστημών, ήταν σταθερό, φυσιοκρατικό και μερικό. Ας θυμηθούμε τι ίσχυε για την «φυσική» θέση των δούλων, αλλά και των γυναικών. Δεν υπήρχε θεσμικός γάμος μεταξύ ελεύθερων και δούλων στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Στους εθνικούς δεν ήταν αποδεκτή μόνο η πορνεία και η μοιχεία των ανδρών, αλλά και οι χύμα ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές σχέσεις. Η εκκλησία πήρε το κοσμοείδωλο της ιστορίας της εποχής εκείνης και πάτησε πάνω σ’ αυτό, δίνοντας ένα μακροχρόνιο ποιμαντικό σχέδιο που να μη καταρρεύσει. Και κράτησε πολύ.
Όμως ήλθε η νεωτερική εποχή. Η επανάσταση έγινε πρώτα με τη φυσική. Κλασσικό παράδειγμα για τη σκέψη μας ας είναι δύο τέτοια φαινόμενα:
α) Η απόρριψη του γεωκεντρικού συστήματος, που ξεκινά στα βάθη της προχριστιανικής ιστορίας, από τη νέα ανακάλυψη, το ηλιοκεντρικό σύστημα. Η ανακάλυψη αυτή πήγε μαζί με την απόπειρα ρίψης στην πυρά της «Ιεράς Εξέτασης» του Γαλιλαίου. Το γεωκεντρικό σύστημα δεν πετάχτηκε τελείως στα σκουπίδια, έμεινε ως μια δυνατότητα μελέτης των ουρανίων συστημάτων, αφού ως παρατηρητές συνεχίζουμε να είμαστε στην πολλαπλά περιστρεφόμενη γη και τη θεωρούμε τυπικά κέντρο.
β) Η απόρριψη των μονομερών επόψεων για τη φύση του φωτός. Η διαμάχη, λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της επιστήμης, κράτησε περίπου 50 χρόνια στον 20ου αι. Το φως είναι μόνο σωματίδια (φωτόνια) ή μόνο ακτινοβολία (κύμα); Οι φυσικοί σκίστηκαν στα δύο. Τελικά το φως απεδείχθη ότι είναι και τα δύο. Απλά, ανάλογα με το περιβάλλον, εκδηλώνει το φως τη μία ή άλλη του όψη.
Φυσικά και «η σχέση βιολογικού-κοινωνικού είναι αντικείμενο φιλοσοφικής, οντολογικής και πολιτικής διαπάλης εδώ και αιώνες. Το τελευταίο διάστημα επανέρχεται με ιδιαίτερη ένταση και με διάφορες αφορμές (γάμος ομόφυλων ζευγαριών, παρένθετη κύηση, εμβόλια και πανδημία κλπ) δημιουργώντας αρκετές προκλήσεις και τριβές στα αριστερά και κομμουνιστικά κόμματα».[2]
Ως γνωστόν, μέχρι τα τέλη του 20ου αι., για το ζήτημα των φύλων, η επιστημονική άποψη που επικρατούσε ήταν ότι αυτά, αρσενικό και θηλυκό, αποτελούν έναν ιερό κανόνα για τη βιολογική φύση των ανθρώπων (φαινότυπος). Αυτή ήταν κυρίαρχη. Και όπως γνώριζαν οι μεγάλοι επιστήμονες μέχρι τότε, μέσα στον αρσενικό οργανισμό εμπεριέχονται σε μεγάλο βαθμό θηλυκά στοιχεία, ή το αντίθετο. Φυσικά οι τεράστιες βιολογικές διαφορές τους έκαναν να θεωρούν παρέκκλιση ή ασθένεια τις ομόφυλες τάσεις.
Ήλθαν όμως πολύ πιο εξειδικευμένες μελέτες βιολόγων, ο οποίοι μίλησαν για τα πέραν των ΧΧ και ΧΨ γονιδίων του φύλου (γονότυπος), δηλαδή μια σειρά πολλών άλλων συνδυασμών, σε τέτοιο βαθμό, που βιολογικά μια μικρή μερίδα συνανθρώπων μας να έχει γεννηθεί με μια σειρά περίεργων για τους κατ’ εξοχήν αρσενικούς και θηλυκούς ανθρώπους, φαινότυπων.
Μια άλλη σειρά επιστημόνων έχει επισημάνει την σημαντική πλευρά της αγωγής των μικρών παιδιών μέσα στην πατριαρχική παλιότερα και πυρηνική από το 1960 και μετά οικογένεια στην Ελλάδα και όχι μόνο. Μπορεί να θεωρείται βιολογικά σωστή μια οικογένεια με μητέρα και πατέρα, αλλά αν δεν έχουν καλή «γαμική» συγκρότηση, τότε η οικογένεια δεν κρατά γερά. Κάποιες φορές φτάνει και στην αυτοκαταστροφή ή και στην αλλοίωση του φαινότυπου κάποιων παιδιών τους.
Οικονομικοί λόγοι περισσότερο, αλλά και νομικοί και εκκλησιαστικοί, για μια μακρά περίοδο, κρατούσαν τα ζευγάρια αυτά σε υποχρεωτική συμβίωση. Συχνά τα προβλήματα τα πλήρωνε το ζευγάρι από τα πεθερικά (στο ίδιο σπίτι), η γυναίκα (συνήθως) από τον άνδρα και τέλος τα παιδιά. Αλλά και η αντίστοιχη τοπική και ευρύτερη κοινωνία, με βαθιά υποκρισία, φερόταν κατά κανόνα άσχημα στα παιδιά αυτά.
Η διπλή και διαλεκτική σχέση, λοιπόν, για το φύλο, βιολογική και κοινωνική, άρχισε άλλοτε να διαπλέκεται και συντίθεται, άλλοτε να διασπάται και να παίρνει η κάθε κάστα το κομμάτι που επιθυμούσε. Μια ατομικιστική βουλησιαρχία έγινε κανόνας. Πάνω σ’ αυτή πατά και το κίνημα WOKE.
Έτσι, λοιπόν, το φονταμενταλιστικό κομμάτι (όπως και το φιλοναζιστικό) έφτασε να θεωρεί την «ομοφυλοφιλία» ως ασθένεια, ενώ ακριβώς αντίθετα, το «προοδευτικό» κομμάτι ως μια καθαρά «φυσιολογική» φύση. Και κανένα μέχρι τώρα «δεν κάνει πίσω».
Τελικά το νέο ιστορικό κοσμοείδωλο για το φύλο είναι παγκόσμιο νομικό γεγονός, έστω και βιαστικά, για γεωπολιτικούς και λοιπούς οικονομικο-πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους, έστω κι αν ακόμα έχει πολύ δρόμο για να επικρατήσει στο εσωτερικό κάθε χώρας, αλλά και πέραν της «δύσης».
VI. Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΛΕΙΨΟΣ
Δεν είναι δική μου δουλειά να χρεώσει πολιτικές, φιλοσοφικές και εκκλησιαστικές ευθύνες. Οφείλω όμως να σημειώσω το υπόβαθρο για τις ακραίες εκρήξεις των δήθεν θεσμικών, ένθεν κακείθεν. Σκοπός μου είναι να δείξω, ότι δεν υπήρξε ο αναγκαίος διάλογος, ώστε να είναι η κοινωνία, τα κόμματα, οι εκκλησίες, έτοιμοι να δεχτούν κριτικά το νέο θεσμό, τουλάχιστον σε επίπεδο κοσμικού κράτους. Εξάλλου κάποιους, ούτε που τους ενδιαφέρει από την εποχή των μνημονίων.
Επίσης, θέλω να δείξω ότι και προληπτικά ο διάλογος ήταν ελάχιστος, όσον αφορά το εσωτερικό της εκκλησιαστικής και ακαδημαϊκής θεολογίας. Στο θεολογικό δίπολο «ιστορία και εσχατολογία», πάλι διέκρινα θεολογικές μονομέρειες. Υπέρμαχοι του νέου αυτού νόμου έβαζαν το κάρο μπροστά από το άλογο. Το άφυλο της εσχατολογίας το έβαζαν μπροστά από βιολογικό-κοινωνικό φύλο. Άλλοι δογματοποιούσαν το φύλο της ιστορίας, ξεχνώντας ότι στο τέλος θα καταργηθεί. Η ισορροπία στο συνδυασμό τους δύσκολη και δυσεύρετη!
Το ζήτημα τέθηκε έμμεσα στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης (Κολυμπάρι Χανίων 2016) στο ζήτημα του γάμου. Στη Σύνοδο αυτή τέθηκε όμως και το ζήτημα της εκκλησιαστικής οικονομίας. Δεν γνωρίζω καμία Μητρόπολη, πέραν του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που να άνοιξε ευρείς διαλόγους για τα ζητήματα και τις αποφάσεις αυτής της ιστορικής Συνόδου. Πολύ δε περισσότερο για τις δύο Μητροπόλεις στην Αχαΐα. Ελάχιστα βιβλία εκδόθηκαν που ν’ άνοιξαν τέτοια ζητήματα. Έχω τη χαρά να έχει εκδοθεί από το 2022 ένα απ’ αυτά,[3] που παρουσιάστηκε κατά σειρά σε Καλάβρυτα, Κέρτεζη, Πάτρα, κ.α.
Με μια μόνο εισήγηση την τελευταία στιγμή θα αντιμετώπιζε η Εκκλησία της Ελλάδος το ζήτημα και μάλιστα με επικίνδυνες άκρες για τη θεολογία (της); Να σημειώσουμε ότι στο κείμενο/εγκύκλιο[4] που εξέδωσε και μοιράζεται, κυρίως στους Ι. Ναούς, δεν έχει καμία αναφορά στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του 2016.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι (ετερόφυλοι) θρησκευτικοί γάμοι, ενώ το 1991 ήταν πάνω από 91%, την τελευταία δεκαετία είναι περίπου στο 50% σε σχέση με τους πολιτικούς.[5] Ούτε αυτό λέει κάτι προς την Ιεραρχία; Ίσως τα νέα δεδομένα να δώσουν ισχυρά ερεθίσματα για μια βαθύτερη θεολογία του γάμου. Να το ελπίσουμε.
VII. ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΑΓΚΑΘΙΑ
Είμασταν ανέτοιμοι λοιπόν, και αποτυπώθηκε, για τον πολιτικό γάμο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Τώρα είμαστε ανέτοιμοι για τις τεκνοθεσίες, που σίγουρα θα επιτραπούν. Ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουμε το κίνημα WOKE, κυρίως ως προς την επιμονή του για πραγματικά, ή μη, ατομικά δικαιώματα και μίσος ενάντια στα συλλογικά και δημόσια. Επίσης είμαστε ανέτοιμοι και ως Εκκλησίες να δούμε τη σχέση αυτών των ανθρώπων με την απελευθερωτική θεανθρωπολογική όψη της εκκλησίας, αφού «το απρόσληπτον και αθεράπευτον»:
α) Ως προς το πρώτο θεωρώ ότι οι τεκνοθεσίες πρέπει να έχουν, πλέον, τις ίδιες, τουλάχιστον, προϋποθέσεις και για τα ομόφυλα και τα ετερόφυλα νόμιμα ζεύγη. Ταυτόχρονα να μην επιτραπεί η βιομηχανία παρένθετων «μητέρων», ούτε η ευρεία χρήση της Τράπεζας σπερμάτων και ωαρίων. Να δοθεί προτεραιότητα στα χιλιάδες «παρκαρισμένα» παιδιά σε ιδρύματα ή δομές ή ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
Όμως ένα ζήτημα, που αφορά την αγωγή των παιδιών στα ομόφυλα ζεύγη, είναι έλλειψη της μητρότητας ή και κάποιες φορές και της πατρότητας. Ακόμα και αν σε κάποιες φάσεις της ιστορίας υπήρχαν διευρυμένες οικογένειες – κοινότητες, η μητέρα γνώριζε και συνήθως έδινε τη μητρική αγάπη, έστω κι αν ο άντρας ήταν άγνωστος. Πως αυτό θα μπορέσει σ’ ένα βαθμό να αναπληρώνεται;
β) Ένας μεγάλος κίνδυνος του κινήματος WOKE, και κατά τη γνώμη μου, αποτελεί η αποθέωση του ανθρώπου ως ατόμου και το μίσος του για τον «συλλογικό άνθρωπο». Επίσης η λογική της παρένθετης «μητέρας» τίθεται σε προτεραιότητα και το εμπόριο των παιδιών δυστυχώς θα επιδεινωθεί, αντί να μικρύνει.
Πλευρές του συλλογικού ανθρώπου βιώνουμε όσοι και όσες από μας μετέχουμε σε πάσης φύσεως κινήματα συλλογικών αγαθών ή μορφών ανιδιοτελούς αλληλεγγύης. Αποτελεί, έτσι, επίσης χαρά μου ότι έκανα μια προσπάθεια για μια σύνδεση του κοινωνικού με το θεανθρωπολογικό ζήτημα σε προηγούμενο βιβλίο μου.[6]
Εδώ όμως θα θέσω για παραπέρα σκέψη, κάποια ακόμη σημεία, που σημειώνει η καθηγήτρια που αναφέραμε προηγουμένως: «…Κανείς δεν θα μπορούσε να αμφισβητήσει την ισχύ της αρχής της ισότητας και της προστασίας των δικαιωμάτων της συγκεκριμένης μειονότητας, σε μια υγιή δημοκρατική κοινωνία. Είναι, ωστόσο, τα πράγματα όπως φαίνονται; Η πίεση με την οποία οι κυρίαρχες πολιτικές προσπαθούν να επιβάλουν πάση θυσία την ατζέντα των ατομικών δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+, σε μια συγκυρία ριζικής υποβάθμισης των κοινωνικών δικαιωμάτων, οδηγεί σε μια σειρά από σκέψεις:
Παρατηρούμε, πως τα μείζονα προβλήματα που απασχολούν τις σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες συνολικά -και ακόμη περισσότερο τους πιο ευάλωτους ανθρώπους που ανήκουν σε μειονότητες-, αποσιωπώνται και τους τελευταίους να αναλώνονται σε ακραίες ατομοκεντρικές και εκκεντρικές διεκδικήσεις…
Και επιπρόσθετα, μήπως το θέμα της προστασίας των ταυτοτήτων των μειονοτήτων συνολικά, οδηγεί, εντέλει, σε έναν εκμαυλισμό συνειδήσεων, όπου η κάθε επιθυμία ανάγεται σε έννομο συμφέρον ικανό για προστασία; Μήπως, εκκινώντας από την εποχή της ψηφιακής σύγκλισης, της πρώτης δεκαετίας του 2000, με την πολλά υποσχόμενη και πιο ανώδυνη, απελευθέρωση του ατόμου από την μια και μοναδική ταυτότητά του και τη δυνατότητα κατασκευής από αυτό, πολλαπλών ταυτοτήτων στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου, περνάμε -με τις άνευ προηγουμένου δυνατότητες που διανοίγονται πλέον μέσω των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης-, σε μια κατάσταση, στην οποία το άτομο μπορεί, πλέον, να κατασκευάζει ως μικρός Θεός (κατά Harrari) την δική του φυσική πραγματικότητα, πέρα από τους νόμους της φύσης και του σύμπαντος και να επαναγεννάται ως μετα-άνθρωπος; Και, μήπως, εντέλει, αυτό, θα μπορούσε να ενταχθεί, σύμφωνα με την σοφία των αρχαίων μας προγόνων, στην έννοια της ύβρεως;…».[7]
VIΙΙ. ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΦΥΣΗ
Παρά τους κινδύνους που ήδη σημειώσαμε έντονα, τη διαλεκτική σχέση βιολογίας και κοινωνίας για το φύλο (βιολογικό, κοινωνικό ή μικτό), αυτό που στο τέλος μετράει είναι η αγάπη. Όπως ακριβώς την έθεσε ο Απόστολος Παύλος στο γνωστό του ύμνο!
Μερικές όψεις αυτής της αγάπης θέλω να σημειώσω εδώ. Μία για τα παιδιά, υιοθετημένα ή μη, και μία για του ομόφυλους αδελφούς/-ές μας, ανεξάρτητα αν αυτό οφείλεται σε βιολογική, κοινωνική ή μικτή αιτία.
Για τα παιδιά:
α) Τα παρατημένα παιδιά έχουν ανάγκη τεκνοθεσίας. Αν ένα ζευγάρι πληροί προϋποθέσεις κοινωνικές, ψυχολογικές, σταθερότητα και αναγκαίο εισόδημα σίγουρα θα είναι καλύτερα για τα παιδιά αυτά, από το να ζουν σε ένα ίδρυμα.
β) Τα δικαιώματα του παρατημένου παιδιού είναι πάνω απ’ αυτούς που προτίθενται να κάνουν τεκνοθεσία.
γ) Τα παιδιά κατ’ αρχήν έχουν δικαίωμα να έχουν καλά πρότυπα μητέρας και πατέρα σε στον ετερόφυλο γάμο. Εξ αντανακλάσεως ας παλέψουμε να έχουμε καλύτερους ετερόφυλους γάμους.
Για του ομόφυλους:
α) Θεωρώ προτιμότερη τη στήριξη των ζευγαριών αυτών (με σύμφωνο ή πολιτικό γάμο) από πλευράς ποιμαντικής, από το να αλλάζουν συνεχώς συντρόφους λόγω της έλξης τους συνεχώς. Η συντροφικότητα μπορεί να φέρει την αγάπη.
β) Η αγάπη μας γι’ αυτούς και μ’ αυτούς/-ες έχουμε πολλαπλό χρέος ν’ αυξηθεί στις κοινωνικές μας σχέσεις και να σπάσει η χυδαία αντιμετώπιση λόγω της σκληρότητας της «καθαρότητας» του δικού μας φύλου.
γ) Η ένταξη τέτοιων ζευγών στην εκκλησιαστική ζωή, πέραν των ξεχωριστών προσώπων τους, είναι ακόμη ζητούμενο. Σ’ αυτή την κατεύθυνση οφείλει να βαθύνει η θεολογία.
δ) Η ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το θέμα, με βάση την οικονομία και τις εν γένει αποφάσεις της Συνόδου του 2016, είναι, για άλλη μια φορά, ένα βάλσαμο για να μη τρελαθούμε τελείως…
ε) Η αγάπη αυτή δεν πρέπει με τίποτα να σταματήσει το διάλογο, παρά το φανατισμό κάποιων μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και κάποιων μονομερώς υποστηρικτών τους, τα οποία δεν βλέπουν τη ζωή πέρα από μια ατομικιστική ιδιοτελή αντίληψη. Το ίδιο βεβαίως και παρά τον φανατισμό της συντηρητικής μερίδας, που ακόμα σκέφτεται. Σίγουρα όμως όλοι και όλες, οφείλουμε να κατανοήσουμε τι έχουν περάσει οι συνάνθρωποί μας αυτοί, ως μειονότητα και ως πρόσωπα.
Κλείνουμε με ένα απόσπασμα που αφορά την απεριόριστη αγάπη:
«…Όμως εδώ ακριβώς είναι το καίριο σημείο, πάνω στο οποίο γεννιούνται διαφορές αγεφύρωτες: Ο μοναχός [= αναφορά στο διάλογο ενός μοναχού με τον άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη, που αναφέρει ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ] είχε υπέρ του χωρία [= της Κ.Δ.], ο Σωφρόνιος είχε μαζί του την αλήθεια, είχε δηλαδή το πνεύμα που ζωοποιεί, σε αντιδιαστολή προς το γράμμα που αποκτείνει (το ειδωλοποιημένο γράμμα, καθόσον το γράμμα έχει νόημα ως διάκονος του πνεύματος). Και συνεχίζει ο Σωφρόνιος παραθέτοντας τον διάλογο του Γέροντα Σιλουανού με τον μοναχό:
«Με ολοφάνερη συγκίνηση ο Γέροντας απάντησε: “Πες μου όμως, σε παρακαλώ: αν σε βάλουν στον παράδεισο και δης από κει πως κάποιος καίγεται στις φλόγες του άδη, θα μπορούσες τάχα να έχης ανάπαυση;”. “Μα τί να κάνης; Αυτοί οι ίδιοι φταίνε”, λέει εκείνος. Και τότε ὁ Γέροντας είπε με θλιμμένο βλέμμα: “Η αγάπη δεν μπορεί να το υποφέρη… πρέπει νά προσευχώμαστε για όλους”»…».[8]
* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη. Είναι συντονιστής των συνταξιούχων εκπαιδευτικών Αχαΐας, φυσικός, πτ. θεολογίας, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.
Παραπομπές
[1] Έλσα Δεληγιάννη, τ. Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ του ΑΠΘ, Προοδευτική ατζέντα και «αφυπνισμένος καπιταλισμός», ΤΟ ΕΘΝΟΣ, 14.02.2024.
[2] Μιχάλης Ρίζος, 02.02.2024, Βιολογία, ΚΚΕ και Επανάσταση, https://pandiera.gr.
[3] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλα, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΧΑΪΚΗ ΓΗ ΕΩΣ ΤΑ ΠΕΡΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, εκδ. Αρμός, 2022.
[4] ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟ, Εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας για τον Γάμο, 54, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024.
[5] Βλέπε σχετικό πίνακα από την Εθνική Στατιστική υπηρεσία.
[6] Παναγιώτης Α. Μπούρδαλα, ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, εκδ. Αρμός, 2019.
[7] Έλσα Δεληγιάννη, ό. π.
[8] Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, ΑΠΟΙΚΙΑ, 15.02.2024, www.tomtb.com/?p=15343.
