Οι Εμείς, οι Εκείνοι κι Εσείς

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

   Πραγματοποιήθηκε στα Καλάβρυτα πριν λίγες εβδομάδες, στις 4 και 5 Νοεμβρίου του 2023, ένα ενδιαφέρον διήμερο, αλλά όχι από κάποιο θεσμό. Πραγματοποιήθηκε από την συλλογικότητα των Καλαβρύτων «Εμείς». Ο γενικός τίτλος του ήταν: «Η αυτοοργανωμένη συλλογικότητα ΕΜΕΙΣ ανοίγει συζήτηση για το πως θα μπορούσαν οι μικροί τόποι να λειτουργούν χωρίς ανάθεση και αποτελεσματικά».

   Το βραδάκι του Σαββάτου 4 Νοέμβρη στο Πολύκεντρο έγινε η πρώτη εκδήλωση με εισηγήσεις και συζήτηση. Σημαντική ήταν η παρουσία των συμμετεχόντων. Εκτός από τους Καλαβρυτινούς και κάποιους εκ των γειτονικών περιχώρων, είχαν προσέλθει αντιπρόσωποι που εισηγήθηκαν ή έλαβαν μέρος στη συζήτηση από πολλές πόλεις: Πήλιο, Γαργαλιάνους, Καλαμάτα, Τήνο, Αθήνα, Έδεσσα!

   Την επόμενη ημέρα έγινε ομαδική επίσκεψη στο Δημοτικό Μουσείο Ολοκαυτώματος. Εκεί ξεναγήθηκαν με μεγάλο ενδιαφέρον και αρκετό δέος. Στην συνέχεια πορεύτηκαν προς τον τόπο Θυσίας, όπου συζήτησαν για τις συνιστώσες του γεγονότος και προσκύνησαν (με μια γενική έποψη). Ακολούθησε γενική συνέλευση στην πόλη, όπου τέθηκαν επί τάπητος μια σειρά τοπικά ζητήματα. Πάρθηκαν μάλιστα και κάποιες αποφάσεις.

ΙΙ. ΤΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ «ΕΜΕΙΣ»

   «Ευχαριστούμε από καρδιάς όσους ήρθαν και συμμετείχαν μαζί μας στην πρώτη μας διαζώσης εκδήλωση «Αυτοοργάνωση και συλλογική δράση σε μικρούς τόπους».

   Η εκδήλωση αποτέλεσε αφορμή για συνάντηση με συνανθρώπους μας από μικρούς και μεγάλους τόπους, ώστε να ενώσουμε τις εμπειρίες, ανησυχίες και ιδέες μας για έναν τρόπο διαχείρισης της κοινής μας ζωής οριζόντια, συλλογικά και χωρίς αναθέσεις.

   Ευχαριστούμε επίσης τους 4 εισηγητές που οι σκέψεις τους έγιναν αφορμή για ζωηρή συζήτηση, προβληματισμό και έμπνευση για όλους μας.

   Σε αυτή την εποχή προκλήσεων, ελπίζουμε ότι η εκδήλωσή μας να συνέβαλε στην ενίσχυση της αίσθησης κοινότητας, στην προώθηση παραδειγμάτων αυτοοργάνωσης και στην ενθάρρυνση της συνδεσιμότητας μεταξύ των πολιτών και των τόπων τους.

   Σας ευχαριστούμε για την υποστήριξη και τη συμμετοχή σας!»[1]

ΙΙΙ. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ «ΕΜΕΙΣ»

   Η πρώτη μέρα περιελάμβανε αρχικά χαιρετισμό και αυτοπαρουσίαση της συλλογικότητας. Αυτό το έκαναν οι εξής Καλαβρυτινοί νέοι: Ο Κωσταντίνος Οικονομίδης έκανε την παρουσίαση της συλλογικότητας, την εισήγηση του θέματος της εκδήλωσης ο Βασίλης Κοκκότης και τον συντονισμό ο Στέλιος ο Πάρας.

   Στη συνέχεια παρουσίαζαν διαδοχικά τους ομιλητές, όχι μόνο από τον τόπο από τον οποίο προέρχονταν, αλλά και με κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τη δράση τους. Αυτοί ήταν: 1) ο Τάσος Σαγρής μέλος του «ελεύθερου χώρου θεάτρου Εμπρός», 2) ο Βαγγέλης Γαλανόπουλος από τους Σταγιάτες του Πηλίου,  3) ο Γιάννης Μπίλας βιοκαλλιεργητής και συγγραφέας από το Πήλιο και 4) ο βουλγαρικής καταγωγής συγγραφέας Yavor Tarinski[2].

   Κατόπιν έλαβαν το λόγο και έκαναν ερωτήσεις ή τοποθετήσεις και από μακρινούς τόπους, όπως η Τήνος, αλλά και γνωστοί και επώνυμοι Καλαβρυτινοί και Καλαβρυτινές. Η συζήτηση τράβηξε μακριά, έως ότου έπρεπε να παραδοθεί η αίθουσα.

   Συνοπτικά οι ανταποκριτές της «alerta.gr»[3] τονίζουν: «Στη συνέχεια ακολούθησαν τοποθετήσεις από συλλογικότητες και ατομικότητες. Η αρχή έγινε με παρέμβαση του «ΕΚΧ Ταράτσα» από την Καλαμάτα, που απηύθυνε χαιρετισμό στην ομάδα και το διήμερο τονίζοντας την ανάγκη δημιουργίας αυτοοργανωμένων προσπαθειών και διασύνδεσής τους σε μικρούς τόπους στις βάσεις της αυτοοργάνωσης, της αντίστασης και της αυτονομίας. Η συζήτηση συνεχίστηκε με την κατάθεση διαφορετικών εμπειριών αυτοοργάνωσης και ερωτήματα προς απάντηση για τη δεύτερη μέρα».

IV. Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΣΑΓΡΗ

   Είναι συνθέτης και ποιητής. Ο χώρος δράσης του το ελεύθερο θέατρο. Στάθηκε στο ζήτημα του μη εμπορικού πολιτισμού. Ο άνθρωπος αυτός έζησε στο κέντρο της Αθήνας και στις πλατείες «Βάθης», «Ομόνοιας», ενώ έχει μεγαλώσει στην πλατεία «Ελευθερίας». Την εμπειρία αυτή τη συσχετίζει με τους «μικρούς τόπους». Ταυτόχρονα συμμετέχει πάνω από τρεις δεκαετίες στην αυτοοργανωμένη κοινότητα «Κενό δίκτυο».  

   Το θέμα του ήταν «Αυτοοργάνωση και Κοινωνικές Αντιστάσεις». Πολιτικός στόχος της συλλογικότητας είναι η πολιτική και η κοινωνική ισότητα. Όμως εκεί που έδωσε πολύ βάση ήταν οι ανθρώπινες σχέσεις και ιδίως η φιλία. Για το ζήτημα αυτό έφερε πολλά εμπειρικά παραδείγματα! Στη συνέχεια έδωσε μεγάλο βάρος στο άνοιγμα στους ανθρώπους και στις ανάγκες τους. Ανάλογα από τις δυνατότητες που έχουν τα μέλη, συνομιλούν με τους αντίστοιχους ανθρώπους και για τις ανάγκες τους.

   Σημείωσε ότι απ’ αυτό το ενδιαφέρον ανανεώνονται οι άνθρωποι, εξελίσσονται. Έτσι δημιουργείται αυτός ο πολιτισμικός ακτιβισμός. Ξεκαθάρισε ότι το ενδιαφέρον αυτό και η ζωντανή κοινωνική δράση οδηγεί στο άνοιγμα κάθε καρδιάς. Έτσι μιλούν π.χ. για την πραγματική αγάπη, γεγονός για το οποίο δεν ομιλούν ποτέ οι πολιτικοί και οι άνθρωποι των μεγάλων εταιρειών. 

   Οι ανταποκριτές σημειώνουν: «…Είναι πολύ σημαντικό κάθε ομάδα να ξεκινάει από το χώρο που κινείται και ζητήματα πολεοδομίας για να προχωρήσει σε μια ανθρωπολογική και κοινωνιολογική κατανόηση της εξουσίας, αλλά και τη δημιουργία ενός άλλου τύπου ανθρώπου. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη δημιουργία ενός πεδίου διαλόγου και παρουσιάστηκε η μακροχρόνια εμπειρία της συλλογικότητας του Κενού Δικτύου.

   Μια συλλογικότητα δε χρειάζεται να απευθύνεται ή να αποτελείται μόνο από έναν κλειστό κύκλο μελών, αλλά μπορούν να λειτουργούν παράλληλα πολλοί κύκλοι διαλόγου κι επικοινωνίας που απαντούν σε διαφορετικές ανάγκες και στόχους….».

V. Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

   Ο Βαγγέλης Γαλανόπουλος από τους Σταγιάτες του Πηλίου είχε ως θέμα το «Αυτοοργάνωση-Αντιστάσεις από την θεωρία στην πράξη». Είναι ιδρυτικό μέλος της συλλογικότητας «Α. Π. Ο. Δράσης Σταγιατών» και φυσικά μόνιμος κάτοικος του χωριού αυτού. Προσπάθησαν όλοι εκεί να κάνουν πράξη τις αρχές της Αυτονομίας και της Αυτοδιαχείρισης.

   Θεωρεί ότι ο συντηρητισμός αποτελεί την πρώτη επιλογή στα χωριά. Μάλιστα επεσήμανε ότι η λειτουργία των λεγόμενων «Πολιτιστικών Συλλόγων» ακολουθεί και επιτείνει αυτό το συντηρητισμό. Και συχνά επιτηρούν τους συλλογικούς θεσμούς, τον Πρόεδρο της Κοινότητας και τον Δήμαρχο της περιοχής.

   Έδωσαν βάση στους παραδοσιακούς και οικολογικούς σπόρους στους κήπους και εν γένει στις εκεί καλλιέργειες. Έφτιαξαν μάλιστα κι ένα «οικολογικό μπαξέ». Οι παραδοσιακοί σπόροι και οι αντίστοιχες καλλιέργειες, σημείωσε, δημιουργούν αυτονομία σε σχέση με τον έλεγχο των παγκόσμιων κολοσσών σπόρων, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν συνεχώς τη νοστιμιά και την υγεία στους κατοίκους.

   Έδωσε ειδική σημασία στην τοπική χρήση των υδάτινων πόρων των νεροφόρων Σταγιατών με αυλάκια άρδευσης και καλό και υγιεινό δίκτυο ύδρευσης. Για το θέμα αυτό ήλθαν συχνά σε σύγκρουση με τον Δήμαρχο του ευρύτερου Βόλου Αχιλ. Μπέο για την χρήση του τοπικού νερού. Στη νικηφόρα και διαχρονική αντίσταση που είχαν για το νερό, βρήκαν και την μήνι του δημάρχου αυτού, που τους έκλεισε την αυτοοργανωμένη βιβλιοθήκη που έφτιαξαν σε κοινοτικό κτήριο. Κατήγγειλε ότι η αίθουσα είναι κλειστή και τα βιβλία μουχλιάζουν!

   Έδωσαν τεράστια σημασία στις αυτοοργανωμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι οποίες μάλιστα βγήκαν έξω από τα σύνορα του χωριού. Δεν έμειναν όμως μόνο στην αγροτική παραγωγή με καθαρούς σπόρους και στον πολιτισμό. Κατήγγειλαν μάλιστα και πάλεψαν για την  μη ανεξέλεγκτη χρήση των ανεμογεννητριών, οι οποίες μετά από πολύ λίγες δεκαετίες μετατρέπονται σε τοπικό νεκροταφείο.

    Οι ανταποκριτές σημειώνουν για όλα αυτά στους Σταγιάτες: «…Ένα παράδειγμα που δεν πρέπει ούτε να εξιδανικεύεται, ούτε όμως να υποτιμάται όσον αφορά τις ρωγμές που έχει προκαλέσει στην κυριαρχία.

   Μας μίλησε για την ανάγκη της έμπρακτης αλληλεγγύης -πέρα δηλαδή από το να είναι η αλληλεγγύη ένα κενό σύνθημα- και πόση σημασία έπαιξε αυτό στην περίπτωσή της κοινότητάς τους.

   Η εμπειρία των Σταγιατών φέρει μια έμπρακτη κριτική στην ανάθεση: τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα χωρίς εμπορευματικές σχέσεις, αυτοοργανωμένα και συλλογικά. Στο χωριό των Σταγιατών βιώνουν εδώ και χρόνια την επίθεση του καπιταλισμού σε ένα κοινό αγαθό με τις προσπάθειες εμπορευματικοποίησης του νερού, περίφραξης του εδάφους κι εκτοπισμού των κατοίκων που προστατεύουν την πηγή του χωριού ως κοινό αγαθό.

   Στον πόλεμο αυτόν αξιοποιήθηκαν στοιχεία αυτονομίας κι αυτοδιαχείρισης και δεν είναι τυχαίο πως η ντόπια κυριαρχία χτύπησε πρώτα τον πολιτισμό: έκλεισε τους δύο πολιτισμικούς χώρους του χωριού, ώστε οι κάτοικοι να μη μπορούν να συναντιούνται, να αυτομορφώνονται και να συλλογικοποιούνται».

VΙ. Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΙΛΑ

   Ο ομιλητής σημείωσε ότι η αυτοοργάνωση πάει μαζί με αρχές, με προτάγματα. Και ανέφερε πως ξεκίνησε μαζί με τον (μακαρίτη πλέον) συνοδοιπόρο του Γιώργο Κολέμπα.

   Σημείωσα ιδιαίτερα τη ισχυρή και πειστική κριτική στις τρεις βασικές έννοιες και πρακτικές της νεωτερικότητας που είναι: Η «Ανάπτυξη», η «Πρόοδος» και η «Κατανάλωση». Το νήμα αυτό το συνδέει η Παγκοσμιοποίση που έχει χαρακτηριστικά ομογενοποίησης εις βάρος των πολλών τρόπων ζωής των επί μέρους τόπων. Προτείνει λοιπόν την αυτοοργάνωση με προτάγματα σε μικρό τόπο, αλλά να λαμβάνει υπόψη του την παγκοσμιοποίηση, αφού αυτή κάποια στιγμή θα επιχειρήσει να καταστρέψει βίαια το μικρό τόπο. Και οι μικρές αυτές κοινωνίες να έχουν λόγο και να βάζουν όρια πριν γίνει η καταστροφή.

   Ανέφερε ως παράδειγμα την πυρηνική έκρηξη της Φουκισίμα και τη δηλητηρίαση του Ειρηνικού ωκεανού. Στη δική μας σκέψη πιο καθαρό είναι αυτό που έγινε στις Μουριές της Χαλκιδικής, αυτό που γίνεται με τις ανεμογεννήτριες και κυρίως με τους επιθετικούς μακρινούς πολέμους.

   Σ’ εμένα έκανε έκανε ακόμη σημαντική αίσθηση η αφετηρία από την οποία ξεκίνησε. Θεώρησε λοιπόν ότι στις ημέρες μας – και εννοεί εδώ και πολλά χρόνια και κυρίως με την κρίση των μνημονίων- έχει δημιουργηθεί ένας «ιδρυματοποιημένος τύπος ανθρώπου». Επομένως αυτός ο τύπος ανθρώπου «περιμένει από τους άλλους να τους λύσουν τα προβλήματα», όπως ακριβώς συμβαίνει με τους τρόφιμους ενός ιδρύματος. Φυσικά αυτό οδηγεί στο πολιτικό φαινόμενο της πλήρους ανάθεσης έναντι της προσωπικής και συλλογικής συμμετοχής στα προβλήματα.

   Με αυτή την έννοια η πλειοψηφία και των υποψηφίων σε εκλογές συντονίζονται με αυτό το φαινόμενο. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.

   Ανάμεσα σ’ όλα αυτά έδωσε και το παρακάτω στίγμα, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα των ανταποκριτών: «Ο Γιάννης Μπίλλας τόνισε τη σημασία του να έχει η δική μας αυτοοργάνωση συγκεκριμένα προτάγματα και αξίες, καθώς και ο φασισμός π.χ. μπορεί να λειτουργεί αυτοοργανωμένα.  

   Χαιρέτισε την αυτοοργανωμένη προσπάθεια στα Καλάβρυτα και μίλησε για τη σύνδεση των μικρών τόπων και των συγκεκριμένων προταγμάτων με τη μεγάλη εικόνα, ιδίως σε σχέση με την οικολογία και τα όρια μιας κοινωνίας με βάση τις ανάγκες και τις δυνατότητές της».

VΙΙ. Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ YAVOR TARINSKI

   Ο βουλγαρικής καταγωγής συγγραφέας Yavor Tarinski μίλησε εμπεριστατωμένα για το θέμα «Από την Οικολογία στην Αυτονομία : Εξερευνώντας τα μοντέλα αυτοκυβέρνησης». Εξ αρχής μίλησε για τη συμμετοχή του στο στήσιμο του πρώτου ελεύθερου αυτοοργανωμένου χώρου «Adriade» στη Βουλγαρία. Ταυτόχρονα άρχισε και συνεχίζει στην Ελλάδα την «κινηματική εκδοτική δραστηριότητα».

   Κατόπιν μίλησε για αρκετά θεωρητικά ζητήματα. Απ’ όλα αυτά κράτησα τη σωστή παρατήρηση, πριν απ’ όλα, ότι «η κοινωνία έχει βυθιστεί στον οικονομισμό». Όχι μόνο για την Βουλγαρία και την Ελλάδα, αλλά για όλο το λεγόμενο δυτικό κόσμο. Μάλιστα σημείωσε κάτι πολύ σημαντικό, ότι δηλαδή καταλαβαίνουμε και την πολιτική μέσω της «καταναλωτικής κουλτούρας» που μας διατρέχει!

   Μένω επίσης στον τρόπο με τον οποίο συμμετέχει κάθε μέλος σε τέτοιες συλλογικότητες. Έβαλε σε υψηλό επίπεδο ότι ο κάθε ένας και η κάθε μία δικαιούται να συμμετέχει στο πλαίσιο των αποφάσεων και σε βαθμό επηρεασμού.

   Ως πλούσιο παράδειγμα έφερε τους Ζαπατίστας και Τσιάπας στο Μεξικό, οι οποίοι μάλιστα αποτελούν πολύ μεγάλο του εκεί πληθυσμού. Ανέφερε μάλιστα ότι οι λαοί, όπως οι Τσιάπας, γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει «οικονομική ανάπτυξη» και τι αποτέλεσμα φέρνει εν τέλει στους παραδοσιακούς πληθυσμούς, αλλά και στη κοινωνία και στη φύση μετά από λίγα χρόνια.

   Τέλος, έδωσε τεράστια σημασία στην «αλληλεπίδραση των μικρών τόπων με άλλους μικρούς τόπους». Έτσι γίνονται πιο ισχυροί απέναντι στη παγκόσμια και τοπική ισχύ των εταιρειών και των όποιων ντόπιων υπηρετών τους. Πρότεινε ως μέθοδο τη μέθοδο της Συνομοσπονδίας.

    Σημειώνουν οι ανταποκριτές:  «…Το οικολογικό ζήτημα μας καλεί να σκεφτούμε πάνω στην απεξάρτηση από τον οικονομισμό και το πώς παράγουμε τις ανάγκες μας: η απάντηση του καπιταλισμού είναι «περισσότερο σε όλα» με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες και την αδυναμία κάλυψης βασικών ανθρώπινων αναγκών σε παγκόσμιο επίπεδο.

   Εμάς ποιά είναι η απάντησή μας; Τί μας ενώνει με τα υπόλοιπα κινήματα διεθνώς στη βάση του οικολογικού ζητήματος;…».

VΙΙΙ. Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΉΣ

   Την Κυριακή δεν κατάφερα να συμμετάσχω, τόσο στις επισκέψει στο Μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, όσο και στην πορεία και ξενάγηση στον Τόπο Θυσίας. Γι’ αυτό θα μεταφέρω εδώ το σημείωμα της ανταπόκρισης με βάση και τη συζήτηση που έκανα με μέλος των «Εμείς»:

   Η δεύτερη μέρα του διημέρου ξεκίνησε με επίσκεψη στο Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, ξενάγηση από τα μέλη της «ΕΜΕΙΣ ΑΣΚ» και μοίρασμα βιωμάτων οικείων τους προσώπων πάνω στο Καλαβρυτινό ολοκαύτωμα. Μάθαμε για τον αστικό τρόπο ζωής των Καλαβρυτινών της εποχής, αλλά και πώς η προπαγάνδα των ναζί και των φασιστών έριχνε τα πάντα στην αντίσταση κι εξαπάτησε τους κατοίκους πριν τη μεγάλη σφαγή, λέγοντάς τους πως δε θα τους συμβεί τίποτα.

   Η μεγαλύτερη απορία, λοιπόν, των επισκεπτών ήταν πως ένοιωσαν ασφάλεια τότε οι κάτοικοι και δεν έφυγαν εν τέλει από τα Καλάβρυτα, με αποτέλεσμα να γίνουν όλα τα γνωστά τραγικά γεγονότα.

   Η δεύτερη μέρα έκλεισε με ανοιχτή συνέλευση μεταξύ των μελών της συλλογικότητας και των συμμετεχόντων, όπου έγινε πλούσια συζήτηση πάνω σε δύο θεματικές: α) αυτοοργάνωση στα Καλάβρυτα – συνέχεια της συλλογικότητας, και β) δικτύωση με άλλους τόπους/συλλογικότητες. Το σημαντικό ήταν ότι στη συνέλευση δεν έπεσαν ως σύνολο  καθόλου κάτω από 30 νοματαίους και ειδικά νέους.

IX.ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

   Πριν λίγες ημέρες οι «Εμείς» έκαναν τη δική τους συνέλευση, αυτή τη φορά διαδικτυακά. Κάλεσαν μέλη και φίλους ως εξής: «Ως συνέχεια της ανοιχτής συνέλευσης που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της 2ήμερης εκδήλωσης στα Καλάβρυτα, σας καλούμε στην επόμενη συνέλευσή μας 15/11 στις 20:30. Η συνέλευση θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά στον παρακάτω σύνδεσμο με την χρήση της πλατφόρμας jitsi. Για την σύνδεση σας αρκεί να κάνετε κλικ στον σύνδεσμο και να περιμένετε 1-2 λεπτά για την αποδοχή από τον διαχειριστή…».

   Ήδη έχουν συζητηθεί, και πιθανόν να μπουν μπροστά, τρεις βασικοί πυλώνες από τους «Εμείς». Μια εκδήλωση μετά τις 13 Δεκέμβρη, μέσω προβολής κινηματογραφικής ταινίας, για την παρά πέρα εμβάθυνση του ολοκαυτώματος στο τότε και στο σήμερα, με βάση την ταινία και κάποιες παρατηρήσεις στην ιστορική αλήθεια για την αιτία του.

   Επίσης μια προσπάθεια δικτύωσης, αλληλεπίδρασης και αλληλοστήριξης σε επίπεδο Πελοποννήσου, που είναι και πιο εφικτό για αρχή! Τέλος κουβεντιάστηκε το ζήτημα για μια πιο σταθερή δικτύωση σε ευρύτερο επίπεδο, που να στηρίζεται στο περιεχόμενο και τη μορφή της άμεσης δημοκρατίας στους μικρούς τόπους.

   Προσωπικά εύχομαι κάθε επιτυχία στη συλλογικότητα. Δεν έχω μόνο λόγους τοπικούς, πρακτικούς ή θεωρητικούς. Έχω και συναισθηματικούς. Πολλοί και πολλές από τα μέλη των «Εμείς» ήταν μαθητές και μαθήτριές μου, όταν πριν τριάντα και κάτι χρόνια πέρασα από το Γυμνάσιο και το Λύκειο Καλαβρύτων.

*  Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη. Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολογίας, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.  

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] Από τη σελίδα στο φ/β των ΕΜΕΙΣ.

[2] Πολλά στοιχεία πήρα από τη σελίδα των «Εμείς» στο YU TUBE: www.youtube.com/@emeis/videos. 

[3] Τα στοιχεία από το ιστολόγιό τους από το μέλος Discordia, στις 8 Νοέ, 2023.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ από τΜτΒ:

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην μηνιαία Καλαβρυτινή εφημερίδα ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ, στην σταθερή στ΄ήλη του αρθρογράφου ΒΟΥΡΑΪΚΕΣ ΝΥΞΕΙΣ, σελ.10-11, στο φ. 71, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023.