Σύγχρονοι «νονοί» της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης της γλώσσας
Του Χρήστου Κάτσικα*
Όποιος είχε στοιχειώδη εμπειρία από τους μάγιστρους της επικοινωνιακής πολιτικής, των κυβερνήσεων, δεν είναι πια δύσκολο διακρίνει με γυμνό οφθαλμό τις αθέατες σκοπιμότητες.
Το βασικό εργαλείο για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας είναι η «μαϊμουδοποίηση» των λέξεων. Αν μπορείς να ελέγξεις την έννοια των λέξεων, μπορείς να ελέγξεις τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τις λέξεις.
Οι επικοινωνιολόγοι των μνημονιακών κυβερνήσεων έγιναν οι καλύτεροι νονοί της πιο διεστραμμένης διαστρέβλωσης των λέξεων, των εννοιών, της γλώσσας.
Κυρίαρχο παράδειγμα της προηγούμενης περιόδου, αλλά όχι μοναδικό, η «ιστορία» με τους δημόσιους υπαλλήλους.
Η όλη διαδικασία, με τη βοήθεια των ηλεκτρονικών μας γκουβερνάντων, με τα ατελείωτα άρθρα της δημοσιογραφίας της αυλής και με το βάρος των πρόθυμων διανοουμένων της οθόνης, ερχόταν να πριμοδοτήσει, να στερεώσει και να νομιμοποιήσει έναν από τους βολικότερους αστικούς μύθους για το «διογκωμένο συγκεντρωτικό κράτος με τους άπειρους, προνομιούχους και βαριεστημένους δημοσίους υπαλλήλους», ο αριθμός των οποίων «σχετίζεται αφενός με τα δημοσιονομικά ελλείμματα αφετέρου με τις αναχρονιστικές αγκυλώσεις της κρατικής μηχανής».
Στη συνείδηση της κοινής γνώμης οι δημόσιοι υπάλληλοι παρουσιάστηκαν, τα τελευταία χρόνια, με αριστοτεχνικό τρόπο σαν «το βαρίδι στα πόδια μιας κοινωνίας και μιας οικονομίας που θέλει να προχωρήσει και δεν μπορεί».
Πριν από κάθε επίθεση προηγείται η προπαγάνδα η οποία χρησιμοποιείται για να λιπάνει το έδαφος. Στόχος η συκοφάντηση του αντιπάλου, η απομόνωση του από σύμμαχες δυνάμεις, σε τέτοιο βαθμό που το θύμα να αποδεχθεί τη θυσία σα να είναι θέλημα Θεού.
Να γίνει ξεκάθαρο: η συζήτηση για το μέγεθος του δημοσίου τομέα και για την έκταση της απασχόλησης σ’ αυτόν με τους όρους που έγινε και γίνεται είναι προφανές ότι λειτουργεί στην κατεύθυνση της νομιμοποίησης χιλιάδων απολύσεων και της απόσυρσης του κράτους από δραστηριότητες υπέρ των ιδιωτών.
Οι ίδιοι οι διαπρύσιοι κήρυκες του λιγότερου κράτους όταν πρόκειται για δικαιώματα και κατακτήσεις των εργαζομένων, υπερθεμάτιζαν για παρεμβατικές πολιτικές του κράτους προκειμένου να ενισχυθούν οι τράπεζες και το κεφάλαιο.
Kαι συγγνώμη κιόλας που λέμε τις απολύσεις – απολύσεις και όχι κινητικότητα. Tι εφεύρεση και αυτή. «Kινητικότητα». Kινητικότητα προς τα πού; Προς το Tαμείο Aνεργίας, προς τις ακίνητες ουρές του OAEΔ ή προς την αναζήτηση δουλειάς σε συνθήκες γαλέρας;
Στην αρχαιότητα η χρήση ευχάριστου όρου στην ομιλία κάποιου προκειμένου αυτός να αναφερθεί σε έναν στην πραγματικότητα δυσάρεστο όρο, ονομαζόταν ευφημισμός.
H χρήση του ευφημισμού (ευ+φημί = λέγω) γινόταν δεισιδαιμονικά, για να μην προκληθεί η θεϊκή οργή.
Aπό τα πιο γνωστά παράδειγμα είναι ο Eύξεινος Πόντος, στη θέση του Άξε(ι)νου Πόντου, της θάλασσας (Mαύρη Θάλασσα) που έπνιγε τους ναυτικούς που έπλεαν σε αυτή και ήταν άρα άξενη δηλαδή αφιλόξενη, με την χρήση της ακριβώς αντίθετης έννοιας, δηλαδή του όρου «Eύ-ξεινος», δηλαδή φιλόξενος.
Kαι αυτός, ο ευφημισμός, έφτασε και μέχρι τους παππούδες μας που αποκαλούσαν τον Διάβολο «οξαποδώ».
Tον ευφημισμό χρησιμοποιούν και οι κυβερνώντες μας, όχι για να μη θυμώσουν οι θεοί, αλλά για να θολώσουν τα νερά και να μην αποδώσουν στις πράξεις τους την πραγματική τους διάσταση και να ξεγελάσουν το λαό.
Mερικά παραδείγματα:
• Kινητικότητα. Ευφημισμός της λέξης Aπόλυση.
• Eισφορά Aλληλεγγύης προς τους άνεργους. Eυφημισμός φόρου (της τάξης των 680 εκατ. ευρώ που αποδόθηκε στους δανειστές μας χωρίς να φτάσει ποτέ στον OAEΔ).
• Eιδικό Tέλος Hλεκτροδοτούμενων Δομημένων Eπιφανειών. Eυφημισμός φόρου πάνω στα ακίνητα που θα επιβάλλονταν μόνο για ένα χρόνο, και που επιβάλλεται ξανά για δεύτερο χρόνο με το ευφημιστικό επίθετο “Έκτακτο Eιδικό Tέλος”.
• Φόρος. Eυφημισμός της ληστείας των λαϊκών εισοδημάτων, ώστε οι λαϊκοί να νομίζουν ότι παίρνουν μεγαλύτερο μισθό, από ψίχουλα.
• Εξυγίανση ή εξορθολογισμός του συστήματος υγείας. Eυφημισμός της διάλυσης της δημόσιας υγείας
• Απελευθέρωση των αγορών. Eυφημισμός της ιδιωτικοποίησης τμημάτων του δημοσίου τομέα
Η λεγόμενη απελευθέρωση των αγορών, δηλαδή το ξεπούλημα των δημοσίων οργανισμών στους ιδιώτες, πρώτα πρώτα είναι ψευδεπίγραφη (απλά αντί για ένα κρατικό μονοπώλιο έχουμε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο), δεύτερον αφορά τις πιο αποδοτικές και κερδοφόρες (ποιος άλλωστε ιδιώτης θα αγόραζε ζηµιογόνες;) και τρίτον μετά την ιδιωτικοποίησή τους τα πράγματα χειροτερεύουν όσον αφορά στην προσφορά υπηρεσιών.
Μετά την ιδιωτικοποίηση των βρετανικών σιδηροδρόµων Ρέιλτρακ συνέβηκαν τα περισσότερα δυστυχήματα καθώς οι ιδιώτες που ανέλαβαν δεν είχαν καμιά διάθεση να επιβαρυνθούν µε το κόστος του εκσυγχρονισµού του δικτύου τους.
Πριν από την ιδιωτικοποίηση των ισπανικών ταχυδροµείων, ο ταχυδρόµος έφτανε µέχρι και το πιο µακρινό χωριό. Σήµερα δεν παραδίδει γράµµατα σε σπίτια που δεν βρίσκονται κοντά σε κεντρικό δρόµο.
Όταν κάποτε δηµοσιογράφοι ρώτησαν τον πρόεδρο της γαλλικής εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας ΕDF Φρανσουά Ρουσελί αν µπορούσε να εγγυηθεί πως µετά την ιδιωτικοποίησή της οι τιµές του ηλεκτρικού θα παρέµεναν φθηνές, εκείνος είχε απαντήσει αρνητικά.
Η περίπτωση της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει ξεκάθαρα τα όρια των ιδιωτικοποιήσεων.
Οι διακοπές που κάθε τόσο βυθίζουν στο σκοτάδι το Λονδίνο, την Ιταλία ή την Καλιφόρνια εξηγούνται από την απροθυµία των ιδιωτών να επενδύσουν στην ανανέωση των δικτύων, προκειµένου να διατηρήσουν την κερδοφορία τους.
Εκπαιδευτική πολιτική: όταν οι λέξεις γυρίζουν ανάποδα
Το «ντουμπλάρισμα» των αιτημάτων του εκπαιδευτικού κινήματος από νεοφιλελεύθερες πολιτικές, είναι μια ιστορία που έρχεται από πολύ παλιά.
Η τακτική αυτή πιανόταν χέρι-χέρι με την στοχοποίηση του δασκάλου και την ενοχοποίησή του για όλα τα δεινά της εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με την εκπαιδευτικό Ελένη Παπαποστόλου, απαιτούσε δε θράσος και ξετσιπωσιά, αλλά υπηρετούσε πάντα κάποιους πιο μεγάλους (όπως η ΕΕ, ο ΟΟΣΑ, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα), αυτούς που πραγματικά χάραζαν την εκπαιδευτική πολιτική όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε όλο σχεδόν τον πλανήτη, και που αποδείχτηκε περίτρανα στη χώρα μας ότι είναι μετρ της τακτικής αυτής.
Η σημερινή κυρίαρχη εκπαιδευτική πολιτική, διεκδικεί την θέση του αρχιερέα στην τακτική αυτή, καθώς τα στελέχη της διαθέτουν την κατάλληλη κουλτούρα, έχοντας θητεύσει στον συνδικαλισμό και την αριστερά.
Χέρι χέρι με τη διφορούμενη γλώσσα του Μαντείου των Δελφών εξαπολύονται λέξεις «φωτιά», μπερδεμένες με αυταπάτες και ρεφορμιστικές απάτες, έννοιες ζυμωμένες σε άλλες συνθήκες με αγώνες και αιτήματα του εκπαιδευτικού κόσμου και επιχειρείται να «τυλιχθούν» με αυτές εκπαιδευτικές πολιτικές που συνεχίζουν και βαθαίνουν το «γδάρσιμο» κάθε δημόσιου και δωρεάν χαρακτηριστικού της υπαρκτής εκπαίδευσης.
Ισότητα, αυτονομία, αποκέντρωση, παιδαγωγική ελευθερία, δημοκρατία, ελευθερία στους συλλόγους διδασκόντων, απογαλακτισμός από το παρεμβατικό κράτος, υπευθυνότητα, λογοδοσία, ανάληψη της ευθύνης , ενηλικίωση και ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού συστήματος, αυτοδιοίκηση, ποιότητα, εξωστρέφεια, χρησιμοποιούνται ως παραπλανητικός επίδεσμος μιας πολιτικής που ισοπεδώνει κατακτήσεις και δικαιώματα.
Όμως το ντουμπλάρισμα σκόνταψε, σκοντάφτει και θα σκοντάφτει στο σκληρό όριο της δημοσιονομικής πολιτικής του ευρωμονόδρομου που ακολουθείται εδώ και πολλά χρόνια.
Κι όπως λέει και μια κινέζικη παροιμία «το μεγάλο ψέμα έχει κοντά ποδάρια». Το υφάδι του ντουμπλαρίσματος σκίζεται εύκολα και γρήγορα από την ζοφερή καθημερινότητα.
Μόνο που αν τα θύματα αυτής της επιχείρησης δεν βιαστούν, μέσα από την κίνησή τους να χωρίσουν την ήρα από το σιτάρι, το αληθινά ριζοσπαστικό θα χαθεί κατασυκοφαντημένο και κακοποιημένο από τις κιμαδομηχανές της κυρίαρχης πολιτικής.
* Ο Χρήστος Κάτσικας είναι μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης.
ΠΗΓΗ: 12.01.2023, https://drepani.gr/index.php/epikairotita/item/18210-sygxronoi-nonoi-tis-pio-diestrammenis-diastrevlosis-tis-glossas.
