Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης – Γ. Ο κεντρικός δρόμος ως «Υ» – Μέρος ΙΙ
Άμισθη μελέτη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*
Συνέχεια από το Μέρος Ι: Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης, Εισαγωγή και Πλατείες | Αποικία Ορεινών Μανιταριών (tomtb.com)
Μετά από τα σχόλια στο f/b, αλλά και την ευμενή αποδοχή σε κατοίκους του χωριού, σκέφτηκα να σπάσει ο μεγάλος κεντρικός δρόμος σε μέρη. Έτσι θα δοθούν και περισσότερα ονόματα, αλλά θα είναι και πιο εύχρηστη.
Ας ξεκινήσουμε νοερά από τα ανατολικά του οικισμού, όπου και εξαπλώνεται με νέες οικίες. Εξάλλου ο αυτοκινητόδρομος πλέον αποτελεί τη μοναδική είσοδο και έξοδο σε αντίθεση με τους επτά παλαιούς δρόμους με τα ζώα. Μια ονομασία οφείλει λοιπόν να δοθεί από την είσοδο μέχρι και το κτήριο του νέου δημοτικού σχολείου, με όριο δλδ του «Σαρδούνη το λαγκάδι».
1) Οδός Κερτεζιτών Αγωνιστών – κόκκινο χρώμα
Μετά από πρόταση της ΔΡ νεοελληνικής ιστορίας και συγγραφέως προτείνουμε η κεντρική είσοδος (αυτοκινητόδρομος) στα ανατολικά όρια του οικισμού της Κέρτεζης να ονομαστεί «Οδός Κερτεζιτών Αγωνιστών» μέχρι το ηρώον, που ήδη ονομάζεται άτυπα «Πλατεία Στριφτόμπολα». Αναλυτική πρόταση: φ/β, 22.10.2021.
2) Οδός Αναγνώστη Δημ. Στριφτόμπολα – θαλασσί χρώμα
Με ανατολικό όριο του «Σαρδούνη το λαγκάδι» και την «Πλατεία Στριφτόμπολα», όπου και το ηρώον, μέχρι τον κάθετο δρόμο στο κτήριο Στριφτόμπολα, που ήταν το προηγούμενο σχολείο έως και την κατοχή, να ονομαστεί ο δρόμος «Οδός Αναγνώστη Δημ. Στριφτόμπολα«.
Αναλυτική πρόταση: φ/β, 21.10.2021.
3) Οδός 22ας Μαρτίου 1821 – μώβ χρώμα
Συνεχίζουμε την ονοματοδοσία του κεντρικού δρόμου, ειδικά στην καρδιά της αγοράς της Κέρτεζης. Θα προτείνουμε την ονομασία του κεντρικού δρόμου με αφετηρία το ιστορικό και διατηρητέο κτήριο του φιλότουρκου φόρο-εισπράκτορα Κερτεζίτη Τετρεμέλη στην περιοχή «Άμμος» και κατόπιν του Στριφτόμπολα, μέχρι την κεντρική πλατεία «Παντανάσσης». Εκεί και λίγα μέτρα ΒΑ ήταν το διοικητήριο του Βοεβόδα ως έδρα του Καζά Καλαβρύτων μέχρι το 1780 περίπου.
Μετά την πολιορκία και απελευθέρωση των Καλαβρύτων μεταξύ 17 και 21 Μαρτίου του 1821, δλδ της πρώτης πόλης της Ελλάδας αμέσως μετά, δλδ στις 22 Μαρτίου του 1821 είχαμε την απελευθέρωση της Κέρτεζης. Έξω από το ιστορικό αυτό κτήριο και το καφενείο του Σπανού με την παλιά ονομασία «Άμμος» έγινε λίγες ώρες μετά την απελευθέρωση της πρώτης Κωμόπολης της Ελλάδας η δίκη της «Άμμου», δλδ του Τετρεμέλη.
Επικεφαλής της απελευθέρωσης ήταν ο ίδιος ο Αναγνώστης Δημήτριος Στριφτόμπολας, στον οποίο την προηγούμενη ημέρα είχε παραδοθεί ο Βοεβόδας στα Καλάβρυτα.
Έτσι λοιπόν προτείνουμε ο κεντρικός δρόμος της αγοράς να ονομαστεί «Οδός 22ας Μαρτίου 1821». Αναλυτική πρόταση: φ/β, 23.10.2021.
4) Οδός ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου (Δήμου) Τσιβίλη – ρόζ χρώμα
Μέχρι τον κεντρικό ναό είχαμε ήδη ονομάσει τον κεντρικό δρόμο, από το διατηρητέο κτίριο του Στριφτόμπολα, «Οδός 22ας Μαρτίου 1821», ημέρα μνήμης της απελευθέρωσης της Κέρτεζης. Από το σημείο αυτό θα περπατήσουμε νοερά και θα φτάσουμε μέχρι την οικία Λεχουρίτη.
Χαρακτηριστικό του δρόμου μετά την πλατεία είναι ότι βρίσκεται συνεχώς στη βόρεια όχθη του παραπόταμου Λίθου ή Μοναστηριά.
Ο Δήμος Τσιβίλης που γεννήθηκε στην Κέρτεζη το 1774, ονομάστηκε Δημήτριος (Δήμος) και πήρε τα εγκύκλια γράμματα σε Τσιρικέϊκο σπίτι, έναντι της «πλατείας Μοναστηριά» την οποία και διερχόμαστε και έγινε μοναχός στην Ι. Μ. Αγών Θεοδώρων Καλαβρύτων. Σπούδασε σε Πάτραμ Μεσολόγγι και Χίο. Ήταν ξακουστός ιεροδιδάσκαλος και φιλικός στο βόρειο Μωριά πριν κατά και μετά την επανάσταση του 1821. Δίδαξε σε Σοποτό, Σμύρνη, Σοποτό, Καλάβρυτα, Κέρτεζη. Στην Κέρτεζη πέθανε το 1836, όπου και τάφηκε.
Έτσι λοιπόν προτείνουμε προς τιμή του την ονομασία του κεντρικού αυτού δρόμου ως «Οδός ιεροδιδασκάλου Δοσίθεου (Δήμου) Τσιβίλη».
Να σημειώσουμε ότι στην κεντρική πλατεία έπεσε η πρόταση για προτομή του και έγινε ομόθυμα αποδεκτή κατά την παρουσίαση αυτού του βιβλίου μας τον περσινό Αύγουστο. Τελική πρόταση: f/b, Σάββατο, 05.02.2022.
5) Οδός Αγίου Ιωάννου – πράσινο χρώμα
Νοτιοανατολικά της «Πλατείας Μοναστηριά» και από το πέτρινο γεφύρι που κτίστηκε μεταξύ 1933 και 1936 (μαζί με άλλες τρεις) συνεχίζει το 2ο παρακλάδι του κεντρικού δρόμου που οδηγεί προς το Κεφαλόβρυσο και Αγιάννη και τον 2ο σε ηλικία υπαρκτό ναό της Κωμόπολης. Καταλήγει στην νοτιοδυτική γωνία του τριγωνικού οικοπέδου του ναού μέσα στο οποίο και είναι κτισμένος. Αυτή εορτάζει 24 Ιούνη, στα Γενέθλια του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Συναντάμε στη διαδρομή ανερχόμενοι με ελαφρά ανηφόρα αριστερά μας τον Εθνικό Πύργο (του «Λιάρου»/Ανδρέα Κ. Χασαπόπουλου), περνάμε από την πλατεία που έχει ήδη ονομαστεί «πλατεία ομονοίας παπα-Ανδρέα Νικολάου», και στο τέρμα την διπλή πλατεία του Κεφαλόβρυσου.
Ο δρόμος αυτός στην αρχική του φάση διαπλατύνθηκε λίγο μετά την αφετηρία του (έναντι του Εθνικού Πύργου) πριν μια πεντηκονταετία περίπου, αφού για 100 μέτρα σκεπάστηκε το κεντρικό πέρασμα των Νερών του Κεφαλόβρυσου. Ήδη ο δρόμος αυτός έχει ονομαστεί ημιεπίσημα και εύστοχα πριν πολλές δεκαετίες. Προτείνω λοιπόν η ονομασία αυτή να παραμείνει και να ονομαστεί επίσημα «οδός Αγίου Ιωάννου» για ιστορικούς λόγους.
Αναλυτική πρόταση: φ/β, 09.12.2021.
* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας είναι συνταξιούχο εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολόγος, συγγραφέας και ερευνητής της Κέρτεζης.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παράδοση έγινε επίσημα στον πρόεδρο της Κοινότητας Κερτέζης σε δημόσια εκδήλωση, Σάββατο, 26 Μαρτίου 2022.
Συνέχεια στο μέρος ΙΙΙ.
