Η Κέρτεζη δεσπόζει στις αρχές της κοιλάδας του Βουραϊκού

Των Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα* και Παναγιώτη Χρ. Κούρτη**

Η Κέρτεζη δεσπόζει στις αρχές της κοιλάδας του Βουραϊκού και κατοικήθηκε πριν την μυκηναϊκή εποχή. Στα όριά της πιθανολογείται παλαιά πόλη, που πιθανά να είναι και η αρχαία Κύναιθα, η 5η πόλη των Αρκάδων / Αζάνων. Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα κεφαλοχώρια, στις παρυφές του Καλλιφωνίου, με παραδοσιακά «βαρβαρίτικα» σπίτια, γραφικό κεφαλόβρυσο, πυκνά δάση, αποτελώντας ένα ειδυλλιακό τοπίο στο σύνολο της.

Η κεντρική της πλατεία απέχει περίπου 14 χλμ. από το κέντρο των Καλαβρύτων. Παλαιότερα ήταν το κέντρο του οδικού δικτύου της περιοχής μέσω των υποστατικών ζώων. Αποτελεί ταυτόχρονα ένα μικρό φυσικό παράδεισο, ένα χώρο με πλούσια ιστορία παλαιά και νέα, με μνημεία ορατά και μη, με την παιδεία στην πρώτη γραμμή (με πολλά Σχολεία πριν από την Επανάσταση του 1821), με 20 ναούς σήμερα, 11 αγιωνύμια και αμέτρητα εικονοστάσια. Διαθέτει αγορά στον κεντρικό δρόμο μήκους περίπου 300 μ. Ακόμη και στη σημερινή εποχή ανθεί με δυο καφεστιατόρια και παραδοσιακά καφενεία με νόστιμο φαγητό, ενώ υπάρχει ξενοδοχείο δίπλα στον Βουραϊκό και ενοικιαζόμενα σπίτια. Ήδη σχεδιάζεται η διαπλάτυνση και βελτίωση του δρόμου από Κραστικούς μέχρι το κέντρο του χωριού.

Στην Κέρτεζη υπάρχουν πολλά διατηρητέα μνημεία προχριστιανικής, νεοβυζαντινής, φραγκοκρατίας, τουρκοκρατίας και σύγχρονης εποχής. Για κάποια απ’ αυτά έχουν ξεκινήσει ήδη οι διαδικασίες συντήρησης, αναπαλαίωσης και προβολής τους.

Στην Κέρτεζη έχουμε τις απαρχές του σύγχρονου Βουραϊκού (παλαιά Ερασίνου). Μέχρι τη δεκαετία του 1960 είχε έντεκα μύλους (δέκα νερόμυλους και ένα πετρελαιόμυλο), ενώ σε καλή κατάσταση είναι στην εποχή μας δύο απ’ αυτούς. Έχει περί τις πενήντα πηγές, με πιο ξακουστές το Κεφαλόβρυσο στην άκρη του οικισμού, τη Νερομάνα στα Έλατα, του Κόντη Βρύση στους πρόποδες του καστανόδασους, το Κιόσι και το Μπούρμπουλα στους πρόποδες της Ντεσμένας, κλπ. Η γραφική Κέρτεζη εἰναι κατάφυτη με αγριοκαστανιές, διαρρέεται από άφθονα νερά και παράγει καρύδια, κάστανα. πλήθος οπωροκηπευτικών, καθώς και τα ονομαστά κερτεζίτικα φασόλια, που μπορείτε να προμηθευτείτε.

Διαθέτει πλήρες δίκτυο ύδρευσης, ενώ έχει ένα από τα πιο πολύπλοκα συστήματα άρδευσης στη χώρα μας. Μπορείς να κάνεις τουλάχιστον πέντε κλειστές διαδρομές εντός του οικισμού και πολύ περισσότερες στην ευρύτερη περιοχή, την οποία δεν προλαβαίνεις να χορτάσεις.

Η Κέρτεζη είναι μια πρώην Κωμόπολη και έδρα του Δήμου Καλλιφωνίας από την εποχή του Καποδίστρια μέχρι το τέλος του 1913. Από το 1914 είναι Κοινότητα που ανήκει πλέον, μετά το 1998 στον «Καποδιστριακό» και από το 2010 στον «Καλλικρατικό» Δήμο Καλαβρύτων. Το 2019 απέκτησε με το πρόγραμμα «Κλεισθένης» σχετική αυτονομία και πενταμελές Κοινοτικό Συμβούλιο. Είναι κατά βάση κτηνοτροφική και αγροτική παλαιά Κωμόπολη, αλλά πάντα κατοικούσαν και πολλοί άλλοι επαγγελματίες. Αν βρεθείτε στο χωριό, επισκεφθείτε την οικία του αγωνιστή Αναγνώστη Στριφτόμπολα, τον πύργο Χασαπόπουλου, το ποτάμι και οπωσδήποτε κάποιον από τους ιερούς ναούς της, όπως τη Γέννηση της Θεοτόκου, με τις περίφημες εικόνες της, στην πλατεία του χωριού.

ΠΗΓΗ: Δεκέμβριος 202ο, https://discoverkalavrita.gr/village/kertezi. Στη σύζευξη θα δείτε αρκετές αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες.

* Ο Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρτεζη. Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός ως φυσικός, πτ. θεολογίας, συγγραφέας και ειδικός ερευνητής της Κέρτεζης.

** Ο Παναγιώτης Χρ. Κούρτης γεννήθηκε και ζεί μόνιμα στην Κέρτεζη. Την περίοδο αυτή είναι πρόεδρος της ‘’Κλεισθενικής’’ Κοινότητας που ανήκει στον ‘’Καλλικρατικό’’ Δήμο Καλαβρύτων.