Παιδείας περιπέτειες – μια συζήτηση στο Πατρινό Ράδιο Γάμα:
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και οι νέες θεσμικές αλλαγές της.
Συνέντευξη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα στο Πατρινό «Ράδιο Γάμα»,
Σάββατο 20-05-2006, ώρα 10.00-11.00,
στον Βασίλη Πανούσο της ραδιοφωνικής ομάδας του Ε.ΣΥ.Ν.
1. Εισαγωγικός πρόλογος.
…… Μουσική ……..
Τον ήχο σήμερα θα ρυθμίζει, όπως πάντα, ο Βασίλης Νικολακόπουλος, ενώ στο μικρόφωνο θα είναι μαζί σας για μία περίπου ώρα, ο Βασίλης Πανούσος. Παιδείας περιπέτειες, μέρος δεύτερο αγαπητοί φίλοι σήμερα. Την προηγούμενη εβδομάδα η Ελισάβετ Καπαγερίδου είχε αναφερθεί στα ζητήματα της ανώτατης εκπαίδευσης. Εμείς σήμερα θα αναφερθούμε σε εκείνα της μέσης.
Βέβαια σε μια ουσιαστική δημοκρατία οι προτάσεις για αλλαγές θα πρέπει να ξεκινούν από τη βάση, που διαθέτει και την άμεση εμπειρία και να κατευθύνονται βέβαια προς την κορυφή. Τότε και ο κίνδυνος αποτυχίας είναι βέβαια περιορισμένος. Αντίθετα στην ελληνική πραγματικότητα οι αλλαγές μοιάζουν να είναι το «απόσταγμα σοφίας» μια πεφωτισμένης δεσποτείας και επιβάλλονται σχεδόν αξιωματικά στην εκπαιδευτική βάση, δηλαδή τους μαθητές και τους δασκάλους τους.
Παναγιώτης Μπούρδαλας (Π. Μ.): Καλημέρα.
Π. Μ.: Εντάξει…
2. Τα νομοσχέδια, το Π.Ι., η Ο.Λ.Μ.Ε. και ο σιωπηρός διάλογος.
Β. Π.: Λοιπόν να ξεκινήσουμε. Να κάνω την πρώτη ερώτηση; «Αρχικά θέλω να μας πεις ποιο είναι το περιεχόμενο, σε γενικές γραμμές, των νομοσχεδίων που αφορούν τη Μέση Εκπαίδευση (Μ. Ε.). Εδώ έχουν ληφθεί υπόψη οι θέσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας; Ήδη έχουν υπάρξει αρκετές αντιδράσεις. Ας πούμε, είχατε (είχαμε) κάνει μια ημερίδα τις προάλλες για το ζήτημα της μέσης εκπαίδευσης και τα νομοσχέδια (εννοεί για την ΤΕ.Ε.) και ακούστηκαν έντονες αντιθέσεις από μέλη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (Π.Ι.). Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Δηλαδή επώνυμοι επιστήμονες που συμμετέχουν στο Π.Ι. εκφράζουν αντιρρήσεις και όμως το νομοσχέδιο περνάει; Τι γίνεται;»
Το ένα νομοσχέδιο αφορά – αποσπασματικά βέβαια – την τεχνική εκπαίδευση (ΤΕ.Ε.) και ένα άλλο αφορά τα «στελέχη εκπαίδευσης». Και για τα δύο αυτά νομοσχέδια μπορώ να πω ότι επί της ουσίας έγιναν τα εξής: Ζητήθηκε ένας – αποδεδειγμένα πια – προσχηματικός διάλογος, διότι μέσα σε χρόνο τριών μηνών, δηλαδή από τον Φεβρουάριο του 2005 έως τον Μάιο του 2005, έπρεπε να αποφασιστούν, στα γρήγορα, όλα τα νομοσχέδια που είναι αυτή τη στιγμή στη Βουλή, αλλά και όλα αυτά που θα ετοιμαστούν για την επόμενη περίοδο. Γι’ αυτό το λόγο η ΟΛΜΕ, σ’ αυτό τον αποσπασματικό και προσχηματικό διάλογο αποφάσισε να μη συμμετάσχει.
Π. Μ.: Εάν ένας διάλογος είναι ουσιαστικός, αλλοίμονο ένα συνδικάτο να μη συμμετάσχει.
Π. Μ.: Δεν υπήρχαν όμως οι όροι. Ένας διάλογος όμως δεν γίνεται μόνο μέσα στους θεσμούς. Και κυρίως μέσα στους θεσμούς. Ένα διάλογος με τη βάση γίνεται κυρίως ανοικτά στην κοινωνία. Αυτός ο διάλογος, ανοικτά στην κοινωνία, δεν έγινε ούτε για το ένα, ούτε για το άλλο νομοσχέδιο.
Π. Μ.: Να πούμε πρώτα δυο κουβέντες για τα στελέχη εκπαίδευσης. Είναι γεγονός ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, στα στελέχη εκπαίδευσης είχαν βάλει τη θητεία. Δηλαδή το παλιό αυταρχικό καθεστώς που ίσχυε πριν το 1981, των απολύτων μονίμων επιθεωρητών και στελεχών εκπαίδευσης και διευθυντών, πέρασε μια λογική της θητείας. Με πάρα πολλά βέβαια αρνητικά (σημεία) μέσα, όπου το κυριότερο αρνητικό σημείο ήταν η μη εναλλακτικότητα των στελεχών. Δηλαδή τα στελέχη αυτά, παρότι υπήρχε η θητεία – δεν αναφέρομαι στον τρόπο επιλογής – τελικά γίνονταν μόνιμα. Επί της ουσίας δηλαδή αυτό γινόταν.
Β. Π.: Μάλιστα. Αυτό βέβαια ακούγεται πολύ ανατριχιαστικό ή νομίζω; Δηλαδή αν σκεφτεί κανείς ότι πρέπει να έχει μόνιμα διευθυντικά στελέχη, ηγετικά στελέχη στο χώρο εκπαίδευσης, τα οποία θα αποφαίνονται ας πούμε κάθε φορά, χωρίς κανείς ουσιαστικά να τα αμφισβητεί, μου φαίνεται κάπως…. επικίνδυνο.
Επομένως αποτελεί λοιπόν ένα επικοινωνιακό τρυκ, για να μειώσει και να αμβλύνει αυτή την αίσθηση του ανατριχιαστικού. Επί της ουσίας όμως μιλάμε για μονιμότητα. Μάλιστα μονιμότητα υπό ομηρία των στελεχών, διότι το μόνιμο μπορεί κάποια στιγμή να πει «όχι». Όταν όμως είναι υπό ομηρία, δεν ξέρω πόσες φορές μπορεί να πει «όχι».
3. Η τεχνική εκπαίδευση και με λοβοτομή.
Β. Π.: Σωστά. Να πάμε και στη δεύτερη περίπτωση; Στην περίπτωση δηλαδή της τεχνικής εκπαίδευσης.
Β. Π.: Ακριβώς, γιατί ο χρόνος, ξέρεις, μας περιορίζει.
Ο στόχος της τότε διακυβέρνησης ήταν να πάρει τη τεχνική εκπαίδευση και να τη βγάλει τελείως έξω από το Υπουργείο Παιδείας, να τη βάλει στον λεγόμενο ΟΕΕΚ, τον (σχετικά αυτόνομο) οργανισμό του υπουργείου. Το κίνημα αυτό το απέτρεψε. Έγιναν λοιπόν κάποιες βελτιώσεις μετά απ’ αυτό το κίνημα, από αυτού του είδους έκφρασης της βάσης, από τον επόμενο υπουργό παιδείας, τον κ. Ευθυμίου. Και η κυβέρνηση αυτή (της Ν.Δ.) πάει να πετύχει τους ίδιους στρατηγικούς στόχους της παλιάς διακυβέρνησης, αλλά με άλλη μέθοδο.
Π. Μ.: Η μέθοδος αυτή τελικά με πολλές παλινωδίες και μόνο με ένα εσωτερικό και κυβερνητικό διάλογο, στα υπουργεία και στο Π. Ι., διασπά ουσιαστικά την τεχνική εκπαίδευση σε δύο σχολεία. Δηλαδή, παρότι συνεχίζει να έχει τους δύο κορμούς σχολείων (μετά το Γυμνάσιο), για το οποίο έχει σηκωθεί πολύ μεγάλη συζήτηση, αν θα πρέπει να είναι δυο ι κλάδοι.
Π. Μ.: Γενικό και Τεχνικό ή θα πρέπει να πάμε σε νέο μοντέλο που θα έχει τα χαρακτηριστικά της ενιαιότητας της γνώσης, η κυβέρνηση παίρνει την τεχνική εκπαίδευση ουσιαστικά, την κόβει κι αυτή στα δύο. Δημιουργεί δηλαδή τις σχολές ΕΠΑΣ (επαγγελματικές σχολές) στις οποίες δεν θα διδάσκεται ούτε μια ώρα γενικής παιδείας, και στις οποίες θα δοθούν απ’ ότι φαίνεται, κάποιες ειδικότητες, θα τις έλεγα β΄ κατηγορίας.
Π. Μ.: Στις ΕΠΑΣ, πρέπει να πούμε ότι θα πηγαίνουν μαθητές μετά την Α΄ ΕΠΑ.Λ. ή ΓΕ.Λ., που είναι και το μόνο ίσως σημείο για το οποίο θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκφράζεται έμμεσα το κίνημα της εποχής εκείνης, δεν θα υπάρχει ούτε μία ώρα γενικής παιδείας. Ούτε μία.
Β. Π.: (Θα) έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά του ΕΠΑΛ να περάσουν στο Πανεπιστήμιο, αν θελήσουν;
Β. Π.: Ουσιαστικά όμως;
Επομένως, επειδή τελικά, όπως φαίνεται στο νομοσχέδιο δεν παίρνονται μέτρα ώστε να πάνε (στο ΕΠΑΛ) οι μαθητές που ενδιαφέρονται για το Επαγγελματικό Λύκειο, αλλά οι μαθητές των «πίσω θρανίων». Δηλαδή αυτοί για τους οποίους λέει η κοινωνία «οι μαθητές που δεν παίρνουν τα γράμματα». Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι οι μαθητές αυτοί, παρότι και με το υπάρχον σύστημα έχουν δυσκολίες, καταλαβαίνουμε ότι με ένα καινούργιο, πιο σκληρό σύστημα, απλά θα είναι μαθηματική η δυνατότητα (για είσοδο στα Πανεπιστήμια).
4. Η ΟΛΜΕ και η όμηρη μονιμότητα των στελεχών.
Β. Π.: Μάλιστα. Λοιπόν μουσικό διάλλειμα γιατί πολλά είπαμε και έπεται συνέχεια. Λοιπόν, μια πρώτη μουσική επιλογή, που θα μας φτιάξει απολύτως το κέφι. «Συντρή βασιλικιά μου». Ένα παραδοσιακό τραγούδι, στην κυπριακή εκδοχή του, με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη……
«Που εστιάζονται τελικά οι ενστάσεις της ΟΛΜΕ για τα νομοσχέδια; Υπάρχουν συγκεκριμένες αντιρρήσεις; Και ποιες είναι αυτές;»
-Πρώτον, αυτό που είπα και προηγουμένως, η έμμεση και υπό ομηρία μονιμότητα των ανώτερων στελεχών εκπαίδευσης, που πιθανότατα θα παρασύρει και τα κατώτατα στελέχη, δηλαδή τους διευθυντές των σχολείων.
-Αντιθέτως δίνεται τόση μεγάλη σημασία στην προφορική συνέντευξη, στην οποία φυσικά δεν υπάρχουν και ιδιαίτεροι κανόνες, ώστε κατά 80% περίπου, η επιλογή θα γίνει από μια προφορική συνέντευξη.
Π. Μ.: Δυστυχώς, ακόμα δεν έχουμε ξεπεράσει αυτό το επίπεδο (επιλογής) αυτών των λεγομένων μεσαίων στελεχών. Παράδειγμα, η κυβέρνηση μετά το 2004 απέπεμψε τα προηγούμενα στελέχη εκπαίδευσης που είχαν βγει με κάποια διαδικασία. (Αυτό το τονίζω), ανεξάρτητα αν και εγώ προσωπικά έχω αντιρρήσεις όπως είπα προηγουμένως δεν υπήρχε η εναλλακτικότητα, και υπήρχε σε ένα βαθμό και η κομματικοποίηση, δηλαδή η επιλογή ημετέρων σε ένα βαθμό.
Β. Π.: Φοβάμαι ότι η ενδεχόμενη αλλαγή κυβέρνησης μπορεί να σημάνει και την παύση της μονιμότητας αυτών των προσώπων. Οπότε φαίνεται το πράμα να είναι… τραγελαφικό.
5. Η τεχνική εκπαίδευση των τελευταίων θρανίων.
Β. Π.: Μάλιστα. «Και όσον αφορά την ΤΕ.Ε.;»
Δεύτερον πρέπει οι αλλαγές αυτές (οι όποιες αλλαγές) να φτάσουν μέχρι την Α΄ δημοτικού. Τρίτον δεν πρέπει να παραμείνει το εκπαιδευτικό σύστημα στη λεγόμενη νοησιαρχική του βάση. Δηλαδή δεν μπορεί το εκπαιδευτικό σύστημα να απευθύνεται μόνο στα παιδιά που λέμε ότι «παίρνουν τα γράμματα». Δηλαδή στα παιδιά που έχουν δυνατότητα σκέψης πολύ μεγάλη, αλλά και στα παιδιά που λειτουργούν περισσότερο με το κορμί και με την ψυχή.
Π. Μ.: Δυστυχώς, όχι μόνο δεν λήφθηκαν, αλλά ο πρόεδρος της επιτροπής του Π.Ι. κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, χωρίς να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για την παραίτησή του, όταν λοιπόν τον «άδειασε» – όπως λέμε στην πολιτική γλώσσα – ο υφυπουργός παιδείας στις 19-01-2006, παραιτήθηκε από πρόεδρος της επιτροπής.
Όπως, ας πούμε,. να πάει στο εργαστήριο κάποιου άλλου τεχνίτη, σε μια ιδιωτική σχολή, κ.λ.π. Μου έρχεται, ας πούμε, τώρα στο μυαλό η περίπτωση αλλοδαπών που σήμερα εργάζονται ως τεχνίτες χωρίς να έχουν φοιτήσει σε ένα τεχνικό σχολείο. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι αποτυγχάνει παντελώς το εκπαιδευτικό σύστημα στην ΤΕ.Ε. Ποια είναι η προσωπική σου άποψη;»
Β. Π.: Μάλιστα. Ναι, θα το πούμε στην επόμενη ερώτηση αυτό.
Β. Π.: Σωστά.
Β. Π.: Αυτή είναι πολύ σωστή η παρατήρηση που κάνεις, γιατί αποδεικνύει τελικά ότι δεν λειτουργούμε μόνοι μας, ότι είμαστε δεσμευμένοι.
Επομένως πρέπει να δούμε τι λέει η Ε.Ε. σ’ αυτή τη φάση γι’ αυτά πτυχία (κατάρτισης). Θεωρεί λοιπόν, ότι σιγά-σιγά, όποιος δεν έχει τα αντίστοιχα προσόντα, πιστοποιημένα μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα, το όποιο εκπαιδευτικό σύστημα, θα μείνει στο περιθώριο της εργασίας.
Π. Μ.: Θα το εξασκεί πιθανότατα, παράνομα ή ημινόμιμα. Με ό,τι αυτό σημαίνει π.χ. για τη σύνταξή του, την ασφάλειά του και την εργασιακή του σταθερότητα.
Λοιπόν, δεύτερη μουσική επιλογή, Ευανθία Ρεμπούτσικα, από την τελευταία δουλειά της για την τούρκικη ταινία, «ο μπαμπάς μου και ο γιος μου». Ακούμε εδώ ένα εξαιρετικό κομμάτι με τον Κιμπάν Οκάν….
6. Η τεχνική εκπαίδευση στα δίκτυα των Ι.Ε.Κ.
Β. Π.: Μια συμπληρωματική ερώτηση Παναγιώτη, η οποία μου γεννήθηκε την ώρα που παιζόταν η μουσική: «Τελικά εάν αυτό το νομοσχέδιο για την ΤΕ.Ε. προκαλεί τόσα προβλήματα, όπως εκφράζονται από διάφορους χώρους εμπεριστατωμένα, τελικά για πιο λόγο, ποιο είναι το κέρδος της κυβέρνησης και προχωράει σε τέτοιες αλλαγές;» Δεν μπορώ να καταλάβω…
Δηλαδή από τι στιγμή που δεν υπάρχει ένα δυναμικό, ζωντανό, λαϊκό και εκπαιδευτικό κίνημα σε τέτοιο επίπεδο, η κυβέρνηση αναγκαστικά γι’ αυτήν, κακώς κατά τη γνώμη μου…
Π. Μ.: Αναγκάζεται λοιπόν να κάνει το εξής. Να παραχωρήσει ένα κομμάτι της εκπαίδευσης, της ειδίκευσης και της κατάρτισης στους ιδιώτες. Διότι οι ΕΠΑΣ, που λέει το νομοσχέδιο ότι μπορεί να τις ιδρύσει ένα οποιοδήποτε υπουργείο, άρα μπορούν να φύγουν από το Υπ. Παιδείας, και οι ιδιώτες, οι οποίοι αυτήν την περίοδο έχουν και χρήμα να φτιάξουν τις υποδομές γιατί η ΤΕ.Ε. θέλει και πολλές υποδομές. Το δίνει λοιπόν ένα ποσοστό έτσι μ’ αυτόν τον τρόπο έξω από το υπουργείο παιδείας σιγά-σιγά, όπως πήγε προηγούμενα να το δώσει και ο Αρσένης ο (τότε) υπουργός παιδείας.
Π. Μ.: Φυσικά. Θα πάρει λοιπόν αυτά τα παιδιά του περιθωρίου, που είπαμε προηγουμένως, θα τα πάει στα ΙΕΚ μετά, γιατί αλλιώς θα συνεχίσουν να είναι μη νόμιμοι εργαζόμενοι (ως τεχνίτες). Αυτό είναι το ένα κομμάτι. Το άλλο κομμάτι είναι, ότι η χαμηλού επιπέδου κατάρτιση σε μια εποχή που η τεχνολογία αναπτύσσεται και αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς. (Έτσι) απαξιώνεται η γνώση (τεχνογνωσία) πολύ γρήγορα.
Επομένως η γνώση (τεχνογνωσία) θέλω να πω, εξελίσσεται τόσο ραγδαία. Αυτή λοιπόν την εξέλιξη τη δίνουν στα ιδιωτικά ΙΕΚ. Αυτή τη στιγμή, ως γνωστόν, όσο δεν καταργείται ο ΟΕΕΚ και δεν πάει (κατευθείαν) στο υπουργείο παιδείας και η κατάρτιση, θα έχουν (οι ιδιώτες) το πάνω χέρι σ’ αυτή τη μεγάλη πίτα του εμπορεύματος της κατάρτισης.
Π. Μ.: Μα η ΤΕΕ δεν παράγει πολίτες. Παράγει ανθρώπους με κάποια τεχνογνωσία, η οποία είναι βέβαια, επειδή προέρχεται από ιδιωτικό (κοινωνικό χώρο), δηλαδή την αγορά, θα παράγει μια τεχνογνωσία όμηρη της ίδιας της αγοράς.
7. Τα Λύκεια και το επικείμενο σύστημα πρόσβασης.
Β. Π.: Λοιπόν. Όσον αφορά τα ενιαία λύκεια ακόμα δεν έχει αλλάξει τίποτα, αλλά ετοιμάζονται αλλαγές που συσχετίζονται με το σύστημα πρόσβασης στη τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μέχρι σήμερα έχομε συνηθίσει τις εκάστοτε εξαγγελίες των υπουργών παιδείας. Τα λύκεια μετέτρεψαν τους μαθητές σε «φωτοτυπικά μηχανήματα» που αποτυπώνουν κατεβατά, που μικρή σχέση έχουν την πραγματική γνώση. Τα φροντιστήρια θέριεψαν, οι γονείς εξουθενώθηκαν οικονομικά και οι μαθητές ψυχικά. Και να μάθουν να κινούνται σε ένα χώρο εκτός πραγματικότητας.
Π. Μ.: Καταρχήν δεν υπάρχει ακόμα νομοσχέδιο. Υπάρχουν «συσκέψεις σοφών», που κάνουν τις πρώτες προτάσεις στην κυβέρνηση.
Π. Μ.: Πρέπει εδώ να μη κάνουμε το ίδιο λάθος μ’ αυτό που κάνει η κυβέρνηση. Δηλαδή να δούμε αυτό το ζήτημα αποσπασματικά. Υπάρχουν δυο δρόμοι για να μιλήσει κανείς για το σχολείο σήμερα. Είναι γεγονός ότι το σχολείο σήμερα, είναι ένα σχολείο που έρχεται από το παρελθόν. Τα θρανία είναι το ένα πίσω από το άλλο, δεν υπάρχει ομαδικότητα, παρά μόνο όταν οι εκπαιδευτικοί, ως φιλότιμοι πολλές φορές, πάνε κόντρα σ’ αυτό το σύστημα και κάνουν τις μικρές τους επαναστάσεις, με την παιδαγωγική ελευθερία που έχουν ακόμα, την οποία θέλουν να την πάρουν βέβαια από πάνω τους και κάνουν διάφορες προσπάθειες για να λύσουν ζητήματα μέσα στο σχολείο.
Στο σημείο λοιπόν αυτό θέλω να πω ότι δυστυχώς η κυβέρνηση έχει επιλέξει τον αποσπασματικό τρόπο. Δηλαδή αντί να κουβεντιάσει σοβαρά για τα προβλήματα όλου του εκπαιδευτικού συστήματος, που πραγματικά υπάρχουν τέτοια ζητήματα, τι κάνει λοιπόν; Παίρνει ένα-ένα κομμάτι. Αυτή την περίοδο, όπως είπες, έχει βγάλει στην επιφάνεια το ζήτημα των αλλαγών που αφορούν την είσοδο στα πανεπιστήμια, χωρίς να συζητάμε τι θα γίνει πίσω στο σχολείο επί της ουσίας.
Π. Μ.: Στο σχέδιο λοιπόν αυτό έχουν βγει στην επιφάνεια δυο μοντέλα, τα οποία και τα δύο συγκλίνουν στη δημιουργία του λεγόμενου «προπαρασκευαστικού έτους». Θέλω να πω ότι στη μια μορφή έχομε και κάτι τραγελαφικό. Μιλάνε για κατάργηση της Α΄ Δημοτικού, για να κερδίσουν ένα χρόνο.
Π. Μ.: Κατευθείαν στη Δευτέρα μέσω της δευτέρας τάξης του νηπιαγωγείου, στο οποίο στα παιδιά αυτά των πέντε χρονών…
Π. Μ.: Θα παίζουν λιγότερο. Θα φορτώσουμε στις πλάτες των μικρών παιδιών γνώσεις της Α΄ Δημοτικού και ένα κομμάτι στη Δευτέρα Δημοτικού, για να κερδίσουν το λεγόμενο αυτό έτος, για να παίξουν άλλα παιχνίδια, που φυσικά έχουν να κάνουν και με τα φίλτρα. Υπάρχει και ένας άλλος δρόμος, τον οποίο κάποια στιγμή θα μπορούσαμε να τον κουβεντιάσουμε.
8. Το ενιαίο σχολείο ως καρπός ευρύτερου εκπ. Κινήματος.
Β. Π.: Αγαπητοί φίλοι ακούτε την εκπομπή του Εθνικού Συμβουλίου κατά των ναρκωτικών, όσους δεν πήρε η μοναξιά, που αναφέρεται σήμερα στο ζήτημα της μέσης εκπαίδευσης.
Π. Μ.: Βεβαίως συζητείται. Θα ξεκινήσω την απάντησή μου με αυτό το χαρτί που μοίραζαν οι φοιτητές προχθές στη διαδήλωση. Ήταν χαρτί – προκήρυξη που έλεγε: «Πτυχίο Ανεργίας». Και όταν μιλάμε για φοιτητές, μιλάμε για φοιτητές Πολυτεχνείου, Ιατρικής δηλαδή οι σχολές που θεωρούνται οι καλύτερες, για τις οποίες «καμαρώνουν» τα φροντιστήρια, χωρίς να θεωρούν οι ίδιοι και η κοινωνία, ότι η μεγάλη δουλειά γίνεται σ’ αυτό το σχολείο με τα προβλήματά του.
-Λένε καταρχήν ότι πρέπει το εκπαιδευτικό σύστημα να ιδωθεί ολόκληρο, όχι αποσπασματικά.
-Τρίτον, πρέπει να δούμε και να απευθυνθούμε στα παιδιά ανάλογα με τον τρόπο και τον ρυθμό με τον οποίο κατανοούν τη γνώση. Όχι μόνο με το μυαλό, όχι μόνο με τα παιδιά που μπορούν να διαβάζουν, αλλά και με τα παιδιά που μπορούν να δουλέψουν με εικόνες. Δηλαδή ένα σχολείο που πρέπει να απευθυνθεί στα παιδιά ισότιμα στο μυαλό, στη καρδιά και το κορμί όλων των μαθητών.
Ένα τέτοιο σχολείο ζωντανό και ανοικτό στους φορείς της κοινωνίας και ποτέ βέβαια στα συμφέροντα που είναι απέξω. Όχι μόνο τα φροντιστήρια. Αλλά εδώ μιλάμε και για εταιρίες, οι οποίες θέλουν να βάλουν χρήματα εντός του δημόσιου σχολείου.
Π. Μ.: Επομένως για ένα τέτοιο σχολείο το οποίο συζητείται, εκείνο στο οποίο δεν έχουμε καταλήξει είναι να γίνει ένα ζωντανό εκπαιδευτικό κίνημα. Αυτό μας λείπει ακόμα.
Π. Μ.: Χρειάζεται, θα έλεγα, ένα πανευρωπαϊκό εκπαιδευτικό κίνημα.
9. Παιδεία και επικείμενες συνταγματικές αλλαγές.
Β. Π.: Σωστά. Να πάμε σε ένα ακόμα ερώτημα που λέει το εξής: «ετοιμάζεται αναθεώρηση συντάγματος. Η κυβέρνηση προχωράει προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν αλλαγές; Έχεις ακούσει για αλλαγές που συσχετίζονται με το χώρο της παιδείας και της εκπαίδευσης;»
Όσον αφορά το άρθρο 16 του συντάγματος, τελικά η διαφορά της καινούργιας πρότασης του Πρωθυπουργού έγκειται στις εξής δυο λέξεις: Το παλιό σύνταγμα λέει, ειδικά στην πρώτη παράγραφο, ότι η τέχνη, η επιστήμη, η έρευνα, η διδασκαλία όχι μόνο είναι ελεύθερες, αλλά και είναι, αποτελούν υποχρέωση του κράτους (Πολιτείας).
Β. Π.: Είναι εμφανής η τεράστια διαφορά νομίζω. Και η οπτική γωνία από την οποία βλέπει το κράτος σήμερα, έτσι; Μάλιστα! Επικίνδυνα επομένως τα πράγματα, αν σκεφτούμε ότι η «ιδιωτική πρωτοβουλία» όπως είπαμε δεν έχει ποτέ καθαρούς στόχους στο θέμα της εκπαίδευσης, παρά μόνο …. Ένα. Το οικονομικό όφελος…
Δηλαδή βεβαίως και ο σύλλογος των γονέων θα πρέπει να έχει μια σχέση με το σχολείο, όχι βέβαια να καθορίζει το αναλυτικό πρόγραμμα, απλά να έχει μια σχέση. Αλλά δεν μπορούν όμως να έχουν σχέση μ’ αυτό τα ιδιωτικά συμφέροντα. Διότι σ’ αυτή την πρόταση ανοίγονται «οι ασκοί του Αιόλου» για τα ιδιωτικά συμφέροντα μέσα στο χώρο του σχολείου. Π.χ. μπορεί να έρθει ένας ιδιώτης, να πει θα σας φτιάξω μια βιβλιοθήκη, αλλά θα σας κανονίζω εγώ ποια βιβλία θα είναι μέσα. Άρα δηλαδή έχουμε ουσιαστικά μια επέμβαση. Και στην οποία, εδώ είναι η αλλαγή του συντάγματος. Το κράτος λέει: «ας μπει, εγώ θα εποπτεύω».
Πάμε στην επόμενη μουσική επιλογή. Μιας και μιλήσαμε για αμερικανικά όνειρα, κ.λ.π. «Γκέτλε μάνι» από το «Αριζόνα Ντριμ», με τον Νίκι Πόπ …..
10. Σχολείο και «ανθρώπινοι πόροι».
Β. Π.: Το επόμενο ερώτημα Παναγιώτη, έχει ως αφορμή μια αγγελία από εφημερίδα. Συσχετίζεται με τη γνωστή εταιρία «Έβερεστ»,«ανθρωπίνων πόρων» παρακαλώ. Μέχρι τώρα δηλαδή ξέραμε τους φυσικούς πόρους, ξέραμε τους ενεργειακούς, τώρα ξέρουμε και «ανθρώπινους πόρους». Αυτό μπορούμε να το συζητήσουμε. που θεωρείται και πρότυπο επιχειρηματικότητας και η οποία διαθέτει και ειδική διεύθυνση
«Τι συνειδήσεις θέλει το σημερινό σχολείο τελικά να διαμορφώσει; Τι σημαίνει άραγε ευέλικτοι εργαζόμενοι;» Και αναρωτιέμαι: «κατά πόσο το σημερινό σύστημα θέλει επιστήμονες και πολίτες με στέρεες γνώσεις και αρχές, που μοιραία όμως θα συγκρουστούν μαζί του ή (θα είναι) απλά φερέφωνα και εκτελεστές εντολών; Τι γίνεται τελικά;»
Είναι δηλαδή «in» το «Έβερεστ» στη σύγχρονη «Νέα Εποχή». Μια έκφραση, που σημειωτέον, διαβάζοντας προηγουμένως την ομιλία του κ. Πρωθυπουργού, πρέπει να την ανέφερε μέσα στους βουλευτές του πάνω από πέντε φορές.
Π. Μ.: Πρόκειται για την θεσμοποίηση της σύγχρονης πορνείας, «της πουτανιάς» που λέει ο λαός μας.
Π. Μ.: Είναι μια «λογική» εκπόρνευση. Σ’ αυτό τον τρόπο ζωής, σ’ αυτό το μοντέλο ζωής, σ’ αυτή την κοινωνία, οι άνθρωποι που θέλουμε να βλέπουμε τους άλλους όχι ως εμπορεύματα, αλλά ως υποκείμενα. Τα οποία μπορεί να κάνουν λάθη στη ζωή τους, αλλά είναι υποκείμενα που θέλουν να ζήσουν κάτι πολύ περισσότερο απ’ αυτό. Είναι πραγματικά αυτό που λέμε στη «ορθόδοξη θεολογία»να γίνουμε πρόσωπα.
11. Παιδεία και πρόληψη.
Β. Π.: Σωστά. Και έτσι περνάμε πολύ καλά στο τελευταίο ερώτημα, που συσχετίζεται με το ζήτημα των ναρκωτικών, γιατί είναι ένα τέτοιο εκπαιδευτικό σύστημα, με τέτοιες απαιτήσεις, με τέτοιες λογικές, είναι πάρα πολύ «λογικό» να δημιουργεί αδιέξοδα στα παιδιά, τα οποία μοιραία τα οδηγούν προς κατευθύνσεις οι οποίες είναι αυτοκαταστροφικές.
Το ερώτημα είναι: «αν τόσο η ΕΛΜΕ, όσο και η ΟΛΜΕ, έχουν απασχοληθεί με τέτοια ζητήματα και έχουν κάνει προτάσεις, ας πούμε, για τον περιορισμό προβλημάτων, που συσχετίζονται με τη μαθητιώσα νεολαία, όπως είναι το ζήτημα των ναρκωτικών. Μας απασχολεί σαν συνδικάτο, σαν χώρο καθόλου αυτό; Έχομε στο μυαλό μας κάτι;»
Μπορούμε να πούμε ότι στην περιοχή μας, όχι τόσο σε σχέση με το Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Αχαΐας, αλλά μέσα στα σχολεία ορισμένη κατηγορία εκπαιδευτικών ασχολείται με το θέμα. Απλώς ακόμα είμαστε στα πρώτα στάδια αυτής της ενασχόλησης και δεν έχει πάρει έναν ευρύτερο, μεγάλο συντονισμό.
Αρχίζει να δημιουργείται αχνά, αλλά με πολύ αργό ρυθμό, ένα κίνημα (πρόληψης – ενημέρωσης). Σ’ αυτό το ζήτημα λοιπόν, θα έλεγα, ότι μια αλλαγή στο σχολείο, όπως λέγαμε προηγουμένως, οφείλει να συμπεριλάβει στη λογική του και την πρόληψη.
Παναγιώτη σε ευχαριστούμε πολύ για την παρουσία σου στη σημερινή μας εκπομπή.
Β. Π.: Αγαπητοί φίλοι να έχετε ένα καλό Σαββατοκύριακο….
Σημείωση: Η απομαγνητοφώνηση και η μετεγγραφή από τον προφορικό λόγο στον γραπτό έγινε από τον Π. Α. Μ. στις 23 Μάη 2006.
